7 تلسکوپ جديد که ديد ما را نسبت به فضا تغيير مي‌دهد
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۶۳۲۹۷۹
خبرگزاري آريا - وب‌سايت گجت نيوز - جمشيد اللهويردي‌پور: از زمان گاليله به بعد، ديد ما نسبت به اجرام آسماني تغيير کرد. تلسکوپ فضايي هابل به‌جاي استفاده از فيلم‌هاي رنگي، از آشکارسازهاي الکتروني استفاده مي‌کند و تصاويري که تا به امروز ثبت کرده بسيار حيرت‌انگيز هستند. براساس گزارشات اخير در سال 2018 هابل جاي خود را به تلسکوپ فضايي جميز وب خواهد داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اين 7 تلسکوپ جديد پنجره‌اي تازه رو به کيهان براي بشر باز خواهند کرد
1- تلسکوپ 30 متري
تلسکوپ 30 متري (TMT)، تلسکوپ نوري است که پوشش وسيع و وضوح کافي براي رصد نورهاي 13 ميليارد سال پيش را در اختيار دارد؛ اما روند ساخت اين تلسکوپ مشکلاتي را براي ديگر تلسکوپ‌ها به وجود آورده است. برخي اوقات براي به تکامل رسيدن يک فناوري، ديگر فناوري‌هاي موجود به خطر مي‌افتند. حدود دو سال پيش دانشگاه هاوايي مجوز لازم را براي ساخت تلسکوپ 30 متري از سازمان حفظ زمين و منابع طبيعي هاوايي دريافت کرد.
آينه‌ي اصلي عظيم اين تلسکوپ قرار است از 492 قطعه آينه‌ي 6 ضلعي تشکيل شود که همه طوري در کنار هم قرار مي‌گيرند که سطح گردآورنده‌ي نوري به قطر 30 متر بسازند. هرکدام از اين قطعات به‌طور مدام با کامپيوتر تنظيم مي‌شود تا هم‌خطي آن با ديگر قطعات حفظ و از آشفتگي تصوير جلوگيري شود. سامانه‌ي اپتيک سازگار اين تلسکوپ فقط براي جبران آشفتگي‌هاي جوي نيست بلکه قرار است اثر بادهاي زميني را هم، که ممکن است بر دقت رصد تاثير بگذارند، خنثي کند.
مردم محلي هاوايي معتقدند که موناکي محلي مقدس است و ساخت تلسکوپ‌هايي نظير TMT به احتمال زياد تاثير بسياري روي محيط زيست هاوايي خواهد گذاشت. اين تلسکوپ به اخترشناسان توانايي بالقوه‌اي را براي رصد آسمان در شب خواهد داد و مي‌توانند اطلاعات بيشتري را در خصوص سال‌هاي اوليه جهان به دست آورند اما ساخت چنين تلسکوپي نبايد ضرري را به محيط زيست وارد کند. فرماندار هاوايي اعلام کرده که در حال حاضر کوهستان موناکي در خطر قرار گرفته اما نقش اين تلسکوپ را در جامعه‌ي علمي نيز مهم مي‌داند.
2- تلسکوپ عظيم اروپا
تلسکوپ جديد و بسيار بزرگ اروپا (EELT)، با هزينه‌ي تخميني يک ميليارد دلاري، بلندپروازانه‌ترين طرح بشر در ساختن تلسکوپ‌هاي بزرگ و قدرتمند است. هزينه‌ي اين پروژه را ائتلافي از کشورهاي اتحاديه‌ي اروپا تقبل کرده‌اند و آن را رصدخانه‌ي جنوبي اروپا (ESO) مي‌سازد. اين تلسکوپ جديد قرار است به قطر 39 متر باشد که بر فراز قله‌ي سرو آرمازونز در شيلي نصب شود. البته اين آينه‌ي 39 متري ترکيبي از 798 قطعه‌ي 6 ضلعي خواهد بود.
در واقع اصل اين طرح، تلسکوپي 100 متري بود اما به دلايل کاربردي و عملي و مالي به 42 متر و سپس به 39 متر کاهش يافت. تعداد بخش‌هاي آينه که مي‌توانند در کنار هم قرار بگيرند و آينه‌اي يک‌پارچه را بسازند از چند ده عدد به صدها عدد رسيده است. به اين ترتيب، دانشمندان انتظار دارند که EELT بتواند سياره‌هاي جديد و منظومه‌هاي سياره‌اي جديدي را به دور ديگر ستاره‌ها کشف کند و نيز رويدادهايي را آشکار کند که موجب تولد عالم شده است.
اين تلسکوپ ابعادي به اندازه‌ي ساختماني 21 طبقه خواهد داشت و قرار است تا سال 2022 نخستين نور خود را دريافت کند و دانش ما را در حوزه‌ي اخترفيزيک، ازجمله موضوع ماده و انرژي تاريک، پيوستگي فضا-زمان، و ساختارهاي دروني سياهچاله‌هاي پرجرم بسيار افزايش دهد. اخترشناسان اميدوارند که اين تلسکوپ نخستين مراحل شکل‌گيري منظومه‌هاي سياره‌اي را کاوش کند و آب و ملکول‌هاي آلي را در قرص‌هاي پيش‌سياره‌اي در اطراف ستاره‌هاي جوان آشکار کند.
3- تلسکوپ غول‌پيکر ماژلان
اين تلسکوپ جديد شامل هفت آينه اوليه 8.4 متري است که بزرگترين آينه نجومي تک قطعه‌اي محسوب مي‌شود؛ ميدان ديد و وضوح اين تلسکوپ 10 برابر تلسکوپ فضايي هابل خواهد بود. وزن آينه‌هاي اوليه 20 تن است و مراحل ساخت آنها در آزمايشگاه آينه رصدخانه استووارد دانشگاه آريزونا آغاز شده است.
همچنين هفت آينه ثانويه کوچکتر براي اين تلسکوپ در نظر گرفته شده است که با تغيير شکل دادن، با اثرات محدود جو زمين مقابله مي‌کند. بودجه در نظر گرفته شده براي اين پروژه بالغ بر 860 ميليون دلار است که احتمالا 100 ميليون دلار ديگر به رقم پيش‌بيني شده افزوده خواهد شد. اين بودجه از طريق دانشگاه‌هاي آريزونا، هاروارد، شيکاگو و موسسات تامين مي‌شود.
فعاليت اوليه تلسکوپ از سال 2021 با چهار تا پنج آينه اوليه آغاز شده و تا سال بعد به قدرت نهايي خواهد رسيد. تلسکوپ ماژلان بزرگ (GMT) در ارتفاع 2550 متري بر فراز رشته کوه آند نصب خواهد شد؛ محل نصب در مارس 2012 با انجام چند مرحله عمليات انفجار، آمادهسازي شد. با تکميل و ساخت تلسکوپ ماژلان بزرگ تا يک دهه آينده، بررسي انرژي و ماده تاريک، شناسايي سيارات فراخورشيدي جديد، بررسي نحوه شکل‌گيري و تکامل ستارگان و کهکشان‌هاي اوليه امکان‌پذير مي‌شود.
4- تلسکوپ پيمايشي آسمان
تلسکوپ جديد و بزرگ پيمايشي آسمان (LSST) يکي از بي‌نظيرترين پروژه‌هايي خواهد بود که تا سال 2022 به بهره‌برداري خواهد رسيد. اين تلسکوپ در قله‌ي 2682 متري سرو پاچون در شمال شيلي، همان جايي که اکنون تلسکوپ جيميني جنوبي قرار دارد، ساخته خواهد شد. با اطلاعات اين تلسکوپ 8.4 متري، نقشه‌هاي سه بعدي با جزئيات بي‌نظيري آماده مي‌شود که منجمان مي‌توانند با اين نقشه‌ها به جست‌وجوي انرژي تاريک و مادهي تاريک بپردازند.
ميدان ديد باز بي‌نظير اين تلسکوپ در زمان‌هاي کوتاه مي‌تواند بخش وسيعي از آسمان را بررسي کند و هرشب بيش از 800 تصوير پانوراما بگيرد. اين دوربين هر هفته دوبار کل آسمان را پوشش مي‌دهد. با قدرت و دقت بالاي اين تلسکوپ جديد مي‌توان با سرعت بالايي، سيارک‌هايي با 140 متر پهنا را در کمربند سيارک‌ها يافت. يکي از اهداف اين تلسکوپ بررسي و دسته‌بندي سيارک‌ها در کمربند کايپر و کمربند سيارک‌ها و بررسي احتمال برخورد آنها با زمين است.
با دوربين 3 ميليارد پيکسلي اين تلسکوپ نقشه‌اي دقيق از کهکشان راه شيري آماده مي‌شود که يقينا اطلاعات منحصربه‌فردي از کهکشان ميزبان زمين به منجمان خواهد داد. اين تلسکوپ اطلاعاتش را هرروز در اختيار منجمان و عموم مردم قرار مي‌دهد و براي نخستين بار هرکسي مي‌تواند مستقيما در سفر کشف و بررسي عالم هم‌پاي منجمان قدم بردارد. در اين پروژه ابزارهايي براي تحليل و بررسي تصاوير در اختيار همه قرار مي‌گيرد.
5- تلسکوپ فضايي جيمز وب
تلسکوپ فضايي جيمز وب (JWST) تقريبا براي دو دهه در مرحله‌ي ساخت بوده و بزرگي آن به اندازه‌ي يک زمين تنيس است و با قرارگيري در مدار زمين در سال آينده، به عنوان بزرگترين تلسکوپ فضايي به شمار خواهد آمد که تاکنون ساخته شده است. دانشمندان ناسا با راه‌اندازي اين تلسکوپ جديد قصد دارند تا عميق‌ترين و دست نيافتني‌ترين نقاط جهان را رصد کنند.
ستاره‌شناسان پيش از اين براي مشاهده‌ي فضا از تلسکوپ هابل استفاده مي‌کردند. ساخت تلسکوپ جيمز وب از نزديک به 20 سال پيش آغاز شد و حدود 9 ميليارد دلار براي آن هزينه شده است. اکنون ناسا اعلام کرد که اين تلسکوپ در سال 2018 آماده به کار خواهد شد. اين تلسکوپ جديد قرار است در کنار تلسکوپ هابل براي مشاهده‌ي فضا مورد استفاده قرار بگيرد.
اين تلسکوپ در حال آمادهسازي به منظور جايگزين شدن با تلسکوپ فضايي هابل در سال 2018 است و با صورت گرفتن اين جايگزيني، ظرفيت جمع‌آوري نوري تلسکوپ جديد ناسا نسبت به مدل پيش از خود تا هفت برابر بيشتر خواهد شد و همچنين حساسيت لازم را براي شناسايي يک کرم شب‌تاب در فاصله‌ي يک ميليون کيلومتر دورتر از خود به دست خواهد آورد. يکي از اولويت‌هاي تحقيقاتي بزرگ براي JWST اين است که اتمسفر سيارات هم‌اندازه با زمين را رده‌بندي کند.
6- تلسکوپ مادون قرمز گسترده
تلسکوپ فضايي هابل سهم قابل توجهي در روشن کردن تاريک‌ترين زواياي جهان ما بازي کرده است، اما حتي گوشه‌اي از توانايي‌هاي تلسکوپ جديدي که در راه است را نيز به ما نشان نمي‌دهد. ناسا کار روي تلسکوپ جديدي تحت عنوان WFIRST را شروع کرده است؛ رصدخانه‌اي فضايي با ميدان ديدي 100 برابر بزرگ‌تر از ميدان ديد هابل. اگر ميدان ديد هابل را در حد پنجره‌هاي گرد و کوچک کشتي‌ها فرض بگيريد، ميدان ديد تلسکوپ جديد به اندازه‌ي يک پنجره‌ي غول پيکر خواهد بود.
ساختار آن نيز به گونه‌اي طراحي شده است که زبانه‌هاي نور ناخواسته، ستاره‌هاي منفرد را مسدود کند تا تعيين ساختار شيميايي سياره‌هاي فراخورشيدي آسان‌تر شود. اما براي آنکه بتوانيد توانايي اين تلسکوپ را در عمل ببينيد مجبوريد کمي صبر کنيد. WFIRST تا اواسط سال 2020 به بهره‌برداري نمي‌رسد. بنابراين تلسکوپ جديد جيمز وب که در حدود سال 2018 به بهره‌برداري مي‌رسد تا مدتي بهترين تلسکوپ موجود خواهد بود.
با اين حال، وقتي WFIRST کار خود را آغاز کند ديد جامع‌تري از فضا در اختيار ما قرار خواهد داد که نه تنها دنيا‌هاي ناشناخته‌ي بيشتري را براي ما آشکار خواهد کرد، بلکه ديد ما را نسبت به کيهان تغيير خواهد داد. اين تلسکوپ اطلاعات بيشتري از ماهيت انرژي تاريک و مادهي تاريک نيز در اختيار ما قرار خواهد داد؛ موضوعي که مي‌تواند به معماهايي با چندين دهه قدمت پايان دهد.
7- تلسکوپ راديويي 500 متري
تلسکوپ کروي با دهانه‌ي 500 متر يا همان FAST در منطقه‌ي دور افتاده‌ي کوهستاني جنوب غرب استان گوئيژو در چين قرار دارد. اين تلسکوپ راديويي بزرگ با نام «تيانيان» يا چشم آسمان هم شناخته مي‌شود. سطح داخلي ديش اين راديو تلسکوپ از 4450 پنل مثلثي شکل درست شده است. سطح داخلي توانايي تغيير شکل دارد تا تلسکوپ بتواند کارهايي مثل نشانه‌روي و فوکوس کردن را انجام دهد.
قطر اين تلسکوپ 500 متر است و بزرگترين تلسکوپ راديويي و ديش روي زمين به حساب مي‌آيد. اين تلسکوپ جهان را در فرکانس‌هاي راديويي کاوش مي‌کند و مي‌تواند تابش گاز هيدروژن در راه‌شيري و کهکشان‌هاي ديگر را رديابي کند. FAST به دنبال تپ‌اخترها مي‌گردد و آسمان را براي دريافت احتمالي سيگنال‌هاي راديويي از تمدن‌هاي فرازميني کاوش مي‌کند.
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۶۳۲۹۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حجم ذخایر سد‌های استان اردبیل به ۱۹۰ میلیون متر مکعب رسید
حمید فضائلی با اشاره به افزایش ۱۲ درصدی ذخایر سد‌های استان اردبیل گفت: هم اینک ۳۲ درصد از حجم مخازن سد‌های این استان پر شده است.
او افزود: حجم ذخایر سد‌های این استان به ۱۹۰ میلیون متر مکعب رسید در حالی که سال قبل در همین ایام، ذخایر مخازن سد‌ها ۱۳۲ میلیون متر مکعب بود.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل افزود: سد یامچی به عنوان مهم‌ترین سد استان به دلیل تامین آب شرب شهر اردبیل، شهر‌ها و روستا‌های مرکز استان در حال حاضر حدود ۲۶.۵ میلیون متر مکعب آب دارد.
فضائلی خواستار صرفه جویی در مصرف آب در اردبیل شد و بیان کرد: با توجه به این که حجم مخزن سد یامچی نسبت به سال قبل در همین ایام پنج درصد کاهش دارد، صرفه جویی در مصرف آب در همه بخش‌ها ضروری است.
او اضافه کرد: سد سبلان مشگین شهر نیز هم اینک ۳۸.۵ میلیون متر مکعب ذخیره دارد که این رقم پنج میلیون متر مکعب نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشتر است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل اظهار کرد: ذخایر سد‌های ارس و خداآفرین به عنوان دو سد تامین کننده آب شرب و به خصوص کشاورزی شمال استان اردبیل، نسبت به سال گذشته وضعیت مناسبی دارند و برنامه ریزی لازم برای استفاده مطلوب از ذخایر این ۲ سد در شمال استان انجام شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود