به نقل از «جام نیوز»

شش روز تا واکنش قاطع وکلای ملت به آمریکا

تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۸۱۷۰۹۱

نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از سرکشی به حوزه‌های انتخابیه، 11 تیرماه در خانه ملت گرد هم جمع می‌شوند. خانه‌ای که «سازوکارهای قانونی تکلیف‌آور» با استناد به تهیه طرح 20 ماده‌ای «مقابله با اقدامات آمریکا» در آنجا شکل خواهد گرفت.

هیئت حاکمه آمریکا چه صاحب‌منصبان جدید کاخ سفید یعنی دونالد ترامپ و دار و دسته‌اش و چه سناتورهای مجلس سنا و نمایندگان مجلس نمایندگان آمریکا، این روزها مدام بر طبل تحریم علیه ایران می‌کوبند و طرح‌ها و مصوبات تحریمی علیه ایران رو می‌کنند و همچون جسم برجام بر روح آن ضربه می‌زنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تحریم‌های ترامپی
به گفته فلاحت‌پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از زمان عملیاتی شدن برجام در 27 دی 1394 تا زمان روی کارآمدن ترامپ در اول بهمن 1395، در مجموع ۹۱۱ نوع تحریم ایران از جانب دولت آمریکا برداشته شد و ۲۴۸ نوع تحریم باقی ماند. اما در طول ۳ ماهه نخست ورود ترامپ به کاخ سفید تنها سه تحریم رفع شد یعنی روند تحریم زدایی ایران کاهش یافت و در مقابل تحریم‌های غیر هسته‌ای پیرامون اشخاص و شرکت‌های ایرانی و غیرایرانی مرتبط با ایران توسط دولت ترامپ شکل گرفت.

مساعدت تحریمی
اما علاوه بر ترامپ که مواضع خصمانه‌اش علیه ملت ایران بر کسی پوشیده نیست، سناتورهای آمریکایی نیز وارد میدان شده‌اند و به رئیس جمهور آمریکا در تحریم کشورمان یاری می‌رسانند؛ پنجشنبه دو هفته گذشته در تاریخ 25 خردادماه 96، سنای آمریکا به بهانه آنچه که مقابله با اقدامات ثبات زای ایران می‌نامید، تحریم‌های جامع غیرهسته‌ای را علیه کشورمان وضع کرد؛ تحریم هایی که به تصریح همه طرف‌ها نقض برجام است و نیروهای دفاعی ایران را هدف گرفته است.

طرح تحریمی جدید سنای آمریکا که موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران- 2017» است، پس از دوبار به تاخیر افتادن، پنجشنبه 25 خرداد 1396 با 98 رأی موافق و تنها دو رأی مخالف در فهرست مصوبات مجلس سنا قرار گرفت. این طرح برای تبدیل شدن به قانون باید به تصویب مجلس نمایندگان آمریکا و امضای دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور نیز برسد؛ فرآیندی که به نظر می‌رسد بدون هیچگونه مانعی صورت گیرد.

حمله توان دفاعی
عمده تمرکز طرح تحریمی و ضدبرجامی اخیر هیئت حاکمه آمریکا، بر روی توان دفاعی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی و ضربه زدن به نیروهای مسلح ما معطوف شده است؛ طبق این طرح اشخاص دخیل در برنامه موشکی بالستیک ایران و کسانی که با آنها داد و ستد دارند، مورد تحریم قرار می‌گیرند.

همچنین مطابق با طرح سنای آمریکا، مسئولان سپاه پاسداران و مرتبطین آنها نیز با ادعای واهی و مضحک حمایت از تروریسم در لیست تحریم قرار می‌گیرند! آنچه در این طرح قابل تامل است آنکه طبق بندی از آن، سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی یک سازمان تروریستی قلمداد می شود! و رئیس‌جمهور آمریکا را ملزم می‌شود به فاصله حداکثر 90 روز بعد از اجرایی شدن طرح مزبور، تحریم‌هایی را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اشخاصی که در زمره مقامات، پرسنل یا وابستگان این سازمان هستند، اعمال کند.

علاوه بر اینها، طرح ضدبرجامی اخیر سنای آمریکا، رئیس‌جمهور این کشور را ملزم می‌سازد تا دارایی افراد و نهادهای درگیر در فعالیت‌های خاص مرتبط با تأمین، فروش و یا انتقال تسلیحات منع شده و مواد مرتبط به، یا از ایران را توقیف کند.

بند دوم نامه تایید مشروط برجام
اما همانطور که در نامه تایید مشروط برجام که در تاریخ 29 مهرماه 1394 از سوی مقام معظم رهبری مرقوم شد، دست‌اندرکاران پیشبرد برجام بویژه دولتمردان موظف به مقابله به مثل در برابر نقض این قرارداد توسط آمریکا هستند؛ در بند دوم نامه معظم له خطاب به رئیس جمهور در تایید مشروط برجام، تصریح شده بود: در سراسر دوره‌ ۸ ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه‌ی مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند.

بند سوم طرح اقدام متناسب و متقابل
مطابق با بند 3 ماده واحده قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام که 21 مهرماه سال 94، در صحن علنی مجلس به تصویب رسید، «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو موثر تحریم‌ها و یا بازگرداندن تحریم‌های لغو شده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه‌ی هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنی سازی کشور به 190 هزار سو افزایش یابد. شورای عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد».

تدوین یک طرح تقابلی مقتدرانه
اما در همین راستا، مجلس شورای اسلامی دست به کار شده است؛ علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره تهیه طرح مجلس در مقابله با تحریم‌های اخیر مجلس سنای آمریکا به خبرنگار میزان گفت: این طرح دقیق و تقابلی با مصوبه کنگره آمریکاست و فکر می‌کنم یک طرح مقتدرانه‌ای خواهد بود در قبال اقدامی که کنگره آمریکا در جهت تحریم جمهوری اسلامی ایران انجام داده است.

وی با بیان اینکه طرح مقابله با اقدامات سنای آمریکا شامل 20 ماده است، تصریح کرد: تدوین راهبرد، حمایت آمریکا از تروریسم، نقض حقوق بشر توسط آمریکا و مجازات‌های در نظر گرفته شده از جمله بخش های این طرح است.

بروجردی با اشاره به سایر بخش‌های طرح مذکور اظهار داشت: بخش‌ حمایت از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، بخش مقابله با تحریم‌های اقتصادی آمریکا، بخش حمایت از اتباع جمهوری اسلامی ایران و بخشی با عنوان هماهنگی نیز در طرح مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا تدوین شده است.

این نماینده مجلس همچنین نام طرح مذکور را طرح «مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا» دانست و گفت: این طرح پس از تعطیلات مجلس به در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه این طرح حداکثر شاید یک فوریت داشته باشد، گفت: این طرح نیازمند چکش‌کاری و تبادل نظر نمایندگان هم هست و فکر می کنم منطقی این است با فوریت اعلام وصول شود.

طرح تجمیعی
پیش‌تر، نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از تدوین پیش‌نویس طرح مقابله متناسب با اقدامات سنای آمریکا خبر داده بود. وی در همان روز تصویب طرح تحریمی سنا علیه ایران به خبرنگار میزان گفت: «این پیش نویس در اولین جلسه کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس پس از سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه بررسی و تصویب می‌شود؛ در این طرح تصمیم گرفته‌ شده است با تجمیع تمامی مصوباتی که در مجلس شورای اسلامی علیه آمریکایی‌ها به تصویب رسیده است اقداماتی را در دستور‌ کار مجلس قرار دهند تا اقدام و مقابله متناسبی را در برابر بدعهدی‌ها و نقض‌عهدهای آنها انجام دهیم».

تصویب در جلسات پیش‌رو
نقوی حسینی دیروز با اشاره به طرح دو فوریتی مجلس برای مقابله به مثل با اقدامات ایذایی و تحریمی سنای آمریکا، به خبرنگار میزان گفت: طرح دو فوریتی مقابله با مصوبه تحریمی سنای آمریکا با کمک مرکز پژوهش‌ها تهیه شده است. این طرح در نخستین جلسات بعد از تعطیلات مجلس در صحن علنی مطرح خواهد شد.

در اینکه مصوبه تحریمی اخیر سنای آمریکا، ناقض روح برجام و فضای حسن نیت حاکم بر این معاهده بین المللی است تردیدی وجود ندارد؛ البته آمریکایی ها در این 17 ماه که از عملیاتی شدن برجام می گذرد به کرات روح برجام را لکه‌دار کرده اند؛ اما به نظر می رسد تحریم اخیر موسوم به «تحریم مادر» علاوه بر روح، جسم و نص برجام را هم نقض کرده است. آمریکایی‌ها در برجام (مشخصا بندهای 26 و 29) متعهد شده بودند تا تحریم‌هایی را که تعلیق کرده‌اند، تحت عناوین دیگر بازنگردانند.

طرحی که به موجب مفاد برجام، نقض برجام است
در بند 26 برجام تصریح شده است که«ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ایالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئیس جمهور و کنگره، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم‌های مشخص‌شده در پیوست 2 که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری می‌نماید، فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش‌بینی شده در این برجام». همچنین در بند 29 برجام آمده است: «اتحادیه اروپایی و دولت های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت آمیز این برجام خودداری خواهند کرد».

بر خلاف روح و جسم برجام
این نقض برجام در کلام مسئولان ذیربط داخلی نیز نمود داشت؛ علی اکبر ولایتی عضو هیئت عالی نظارت بر برجام پس از مصوبه تحریمی اخیر سنا گفت: اقدام سنای آمریکا در وضع مجدد تحریم‌ها علیه کشورمان مسلما بر خلاف روح و جسم برجام است و قطعا هیئت نظارت بر برجام نیز این مسئله را بررسی و پاسخ مناسبی به اعمال تحریم‌های آمریکا خواهد داد.

هیئت عالی نظارت بر برجام، یگانه مرجع داخلی برای بررسی نقض عهدهای طرف‌های برجامی است؛ این هیئت به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است و وظیفه بررسی اجرای برجام و تشخیص نقض برجام چه نقض کلی و چه نقض فاحش بر عهده این هیئت است.

نظر هیئت عالی نظارت
علی شمخانی 28 خرداد 96 دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: در جلسه اخیر هیئت نظارت بر اجرای برجام مصوبه مجلس سنای آمریکا به دقت مورد بررسی قرار گرفت و تصمیمات لازم در خصوص انجام اقدامات و فعالیت‌های متقابل اتخاذ شد.

وی با اشاره به اقداماتی که از سوی مجلس شورای اسلامی به منظور مقابله با مصوبه اخیر کنگره آمریکا دنبال خواهد شد، اظهار داشت: یکی از تاثیر گذارترین اقدامات برای بسیج مجموعه ظرفیت‌های کشور در مسیر برخورد با اقدامات ستیزه‌جویانه آمریکا، اتخاذ ساز و کارهای قانونی تکلیف آور است که در این راستا مجلس شورای اسلامی اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

واکنش قاطع
نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از سرکشی به حوزه‌های انتخابیه، 11 تیرماه در خانه ملت گرد هم جمع می‌شوند. خانه‌ای که «سازوکارهای قانونی تکلیف‌آور» با استناد به تهیه طرح 20 ماده‌ای «مقابله با اقدامات آمریکا» در آنجا شکل خواهد گرفت. باید منظر ماند و دید وکلای ملت با چه راهبردی از حقوق موکلان خود دفاع خواهند کرد و چه واکنش قاطعی نشان خواهند داد؟

میزان

202

منبع: جام نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۸۱۷۰۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود

روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسول‌گری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر می‌رسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافته‌است.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیده‌است تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهره‌برداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بین‌المللی را بگیرد.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

 

در ادامه متن کامل گفت‌وگوی «هم‌میهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه می‌کنید.

*به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده‌ و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

*فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه به‌خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر می‌کنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمی‌شود؟

بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی می‌دانند که تاریخ ایران نشان داده‌است که ایران هرگز در سده‌های اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشده‌است. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شده‌باشد از خود دفاع می‌کند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کرده‌است که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.

الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعال‌تر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیت‌ها می‌تواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، می‌شود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولت‌های جنوب خلیج‌فارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان می‌توانند امنیت منطقه را تامین کنند.

*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفته‌های گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر می‌کنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمام‌عیار وجود داشته‌باشد؟

آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان داده‌بود که صبر استراتژیک در پیش گرفته‌است. اسرائیل به شیوه‌ای عمل کرد که ایران استراتژی‌اش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.

*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.

*بعد از آغاز جنگ غزه گفته ‌می‌شد که عربستان از فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل دور شده‌است. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ داده‌است، تصور می‌کنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادی‌سازی با اسرائیل بازگردد؟

تجدید رابطه ایران با عربستان نشان‌دهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنش‌هایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شده‌بود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب می‌شود، رابطه‌ای دوستانه برقرار کند. اما فکر می‌کنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیده‌است که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و می‌توانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشته‌باشند و می‌توانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.

نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولت‌های عربی هستند که به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت می‌کنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتل‌عام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دست‌جمعی که در بیمارستان‌ها کشف می‌شوند، بمباران مدارس، بیمارستان‌ها و خانه‌های شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همه‌ی اینها باعث شده‌است که زمینه عادی‌سازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دست‌کم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.

اگر دولت‌های عربی دست‌کم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملت‌ها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادی‌سازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شده‌است.

*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیس‌جمهور آمریکا گفت که می‌خواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولت‌های غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریم‌ها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریم‌ها بر می‌آید؟

من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انسان‌دوستانه و بشردوستانه‌ای که غربی‌ها مطرح می‌کنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم می‌دانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوق‌بشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلاف‌های بین‌المللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل می‌رسد، از یاد برده می‌شود.

جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام نداده‌باشد و کشورهای غربی به‌‌رغم همه شعارهایشان به آن بی‌توجهی نکرده‌باشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران می‌کند و نسل‌کشی گسترده‌ای را آغاز کرده‌است. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت می‌کنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح می‌کنند، دروغ است.

من فکر می‌کنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده ‌باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده ‌است و نشان داده‌ تمام حرف‌هایی که می‌زنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکس‌العمل نشان داد، شروع می‌کنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.

اینها استانداردهای دوگانه‌ای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاش‌اش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راه‌های مقابله با افزایش فشار بین‌المللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجی‌اش را گسترش دهد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديت‌هاي" FATF " كاغذ پاره نيست