به نقل از «تسنیم»

معماری بازار قیصریه لارستان؛ الگوی بازارهای تاریخی ایران+فیلم

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۲۸۳۴۹۰

طرح و ساخت بازار قیصریه لار چنان زیبا است که سبک معماری آن بر ساخت بازار چیت‌سازهای اصفهان،بازار بخارا و نیزبازار وکیل شیراز تاثیر گذاشته است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، بازار کهقلب شهرهای سنتی شرق اسلامی را تشکیل می‌داده، در شکل‌گیری بافت کالبدی شهر قدیم لار نیز نقشی حساس را به عهده داشته است،به گونه‌ایکه تا آغاز هزاره‌ دوم هجریهمزمان با به قدرت رسیدن سلسله‌صفویهبه ویژه حکومت شاه عباس، شهرلار در مرکز خود سه عنصر مهم یعنی میدان عمومی، قصر شاهیو بالاخره بازار مشهور به قیصریه را جای داده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در مورد اینکه بازار قیصریه چه زمانی بنا شده است، نظرات مختلفی وجود دارد. برخی سابقه تاریخی بازار را قبل از اسلام می‌دانند و برخی آن را به صدر اسلام نسبت می‌دهند. طبق نظر مورخان محلی تاریخ ساختمان اولیه قبه قیصریه لار به 900 سال پیش برمی‌گردد.

این بازار که به شکل صلیبی ساخته شده، شکل و طرح خود را حداقل در چهارصد سال اخیر حفظ کرده است. هر چند برخی سابقه‌ تاریخی بازار لار به قبل از اسلام و برخی دیگر ساخت آن را به صدر اسلام نسبت می‌دهند،اما قدر مسلم این است که بازار پیش از قدرت یافتن صفویه وجود داشته است و در زمان شاه عباستعمیری بنیادین شده است.

طرح و ساخت بازار قیصریه لار چنان زیبا بوده است که مورد توجه دیگر حکمرانان فلات بزرگ ایران و نیز تجار خارجی عصر صفویه و حتی بعد از آن قرار گرفته است،به احتمال زیاد سبک معماری بازار لار بر ساخت بازار چیت‌سازهای اصفهان،بازار بخارا و نیزبازار وکیل شیراز اثر گذاشته باشد.

دن گارسیا سیلوا فیگوئرا در سال 1026قمری و در سفر به ایران بازار لار را چنین توصیف می‌کند:«... این بازار بدون شک یکی از زیباترین و فاخرترین بناهای سراسر قاره آسیاست و می‌تواند با مجلل‌ترین فروشگاه‌های اروپا برابری کند...».

بازار لار چندین بار مورد مرمتقرار گرفته است،از جمله می‌توان به زلزله‌ای که در عصر صفوی رخ داداشاره کرد که به دستور شاه عباس صفوی در سال 1015 قمری توسط حاجی قنبرعلی بیک جهرمی (وزیر شیراز ) به دست استاد نورالدین محمدتعمیراتی انجام شد و همچنین می‌توان از نوسازی بازار قیصریه در دوره ناصرالدین شاه به دستور فتحعلی خان گراشی، حاکم فارس، نام برد. در این مرمت و بهسازی عصر قاجاریه نشانه‌ها و یادگارهای تازه‌ای از شیوه معماری این عصر به مجموعه «لار» افزوده شد.

از این بازسازی‌های کتیه‌هایی هم به یادگار مانده است. یکی کتیبه مفصلی است که در پای گلوی گنبد هشتی دالان قیصریه به خط نستعلیق در دوره شاه عباس کبیر نصب شده و در دنباله کتبیه، معمار بازار و بنّایآن معرفی شده‌اند.کتبیه دیگری روی سنگ مرمر نقر و در پیشانی سردر ورودی جنوبی قیصریه نصب شده و مربوط به تعمیرات بازار قیصریه لار در زمان ناصرالدین شاه قاجار است.

بازار قیصریه لار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. فضای مرکزی؛ این قسمت از یک 8 ضلعی کاملا منظم با سقف گنبدی به همان شکل ساخته شده است. ارتفاع سقف از کف بازار حدود 18 متر تخمین زده شده است.

غلام گردش‌ها، گذرهایی که به فضای مرکزی و راسته‌ها راه دارند و دورتادور فضای مرکزی را در بر می‌گیرند که به آن‌ها غلام گردان یا تیمچه نیز می‌گویند. ترکیب فضای مرکزی و غلام گردش‌های بازار، احتمالا متاثر از بینش و ادراکات فرهنگی، علمی یا به بیان کلی‌تر جهان‌بینی ایرانیان پیش از اسلام و در ارتباط با فرهنگ غنی مشرق زمین به ویژه بین‌النهرین است.

راسته‌ها؛ بازار دارای 4 گذر عمود بر هم است که شکل صلیبی آن را می‌سازند. راسته جنوبی میدان برای نحوه قرار‌گیری‌اش نسبت به میدان شهر «راسته میدان» خوانده می‌شود. راسته شمالی را به سبب نزدیکی‌اش به برکه‌ای به همین نام در خارجولی نزدیک به آن «راسته آب‌فروشان» نامیده‌اند. راسته غربی را به سبب نوع فعالیت شغلی‌ای که سابقا در آن غالب بوده «راسته کمرگیری» می‌نامند. راسته شرقی نیز «راسته قصاب‌ها«(یا مسگرها) نامیده می‌شود.

بازار در حال حاضر شامل دو شبکه شمالی و جنوبی است که مدخل ورودی جنوبی آن از میدان جدیدالاحداث لار شروع و به محل‌های شمالی قدیمی بازار ختم می‌شود. رشته دیگر شرقی و غربی است که در تقاطع بازار شمالی‌جنوبی دارای یک چهارسوق وسیع است. چهارسوق به صورت هشت گوش است و در چهار گوش آن چهار باب مغازه در هر سمت احداث شده ‌است.

بازار قیصریه لار سرمشقی برای ساختن سایر بازارهای قدیمی ایران بود و از روی طرح این بازار، بازارچه بلند اصفهان و سپس بازار وکیل شیراز در دوره زندیه بنا شد.

طاق‌های ضربی با این ارتفاع در سایر بازارهای قدیمی ایران دیده نمی‌شود. جالب‌ترین بخش بازار قیصریه لار طرح چهارسوق آن است که در نوع خود از نظر معماری منحصربه‌فرد است. گنبد سنگی چهارسوق طرح بسیار جالبی دارد و ارتفاع آن از 18 متر تجاوز می‌کند.

روی طاق ضربی چهارسوق بادگیرساده‌ای زده‌اند که سببتهویه بازار می‌شود. به علت ارتفاع زیاد طاق چهارسوق، این تهویه به طور کامل انجام می‌گیرد، به همین دلیل بازار قیصریه در تابستان‌ها دارای هوای فوق‌العاده خنکی است. طاق عظیم ضربی چهارسوق که روی یک هشتی قرار دارد، پس از گذشت صدها سال کوچک‌ترین خللی نیافته ‌است و با آن شکوه نخستین چشم را می‌نوازد.

چند نمونه از درهای قدیمی مغازه‌ها هنوز در محل خود باقی است. کف خیابان و میدان جنوبی بازار از کف بازار بلندتر است و به همین جهت ارتفاع بازار پایین‌تر از سطح آن قرار دارد. یک پلکان سنگی رابط خیابان به بازار است.

بازار تاریخی قیصریه لارستان در سال 1317به شماره 315در فهرست ملی به ثبت رسید. اینبازاریکی از هزار اثر تاریخی و منحصربه‌فردی است که به رغم جای‌گیری در مرکز شهر، همچنان ناشناخته باقی مانده و با تمام قابلیت‌هایی که دارد هنوز در فهرست جهانی ثبت نشده است.

انتهای پیام/

R41382/P1357/S6,47,48,49,50,51,52,53,54,55,56,57,58,59,60,61,62,63,64,65,66,67,68,69,70,71,72,73,74,75,76,1188,1369,1381/CT7

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۲۸۳۴۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پورمحمدی: مس رفسنجان الگوی ادب و اخلاق در فوتبال ایران است

مدیرعامل باشگاه مس رفسنجان با بیان اینکه مس الگوی ادب و اخلاق در فوتبال ایران است اظهار امیدواری کرد که نارنجی‌پوشان همچنان روند موفق خود را حفظ کنند. - اخبار ورزشی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از  روابط عمومی باشگاه صنعت مس رفسنجان، حسین پورمحمدی مدیرعامل این باشگاه پس از صعود شاگردان نویدکیا به مرحله یک چهارم نهایی رقابت‌های جام حذفی گفت: پیش از هر چیز خوشحالم که به خواست خدا تیم مس هواداران و مردم شریف رفسنجان را در دو ماه اخیر خوشحال کرده و از نظر فنی، حرفه‌ای و اخلاقی مایه افتخار این مردم، استان کرمان و شرکت مس است.

صعود مس رفسنجان به جمع 8 تیم برتر جام حذفی با حذف پیکان

وی در مورد تغییرات نیم‌فصل و تحول مس عنوان کرد: به لطف خدا و حمایت شرکت مس در نیم‌فصل توانستیم تصمیمات درستی بگیریم که مهمترین آن انتخاب یک مربی با اخلاق محترم و توانمند به نام محرم نویدکیا بود. تصمیم و تغییری که به واقع مس را از وضعیت بحرانی گذشته نجات داد. خوشحالیم که چنین تحول موفقی رقم خورده و محرم با خود آرامش را به مس آورده است. تیم ما جدا از عملکرد درخشانی که تمجید همه را به همراه داشته و نتایج بسیار خوب حالا الگوی ادب و اخلاق در فوتبال حرفه‌ای ایران است و این برای شرکت مس و باشگاه ما به مراتب از نتیجه اهمیت بیشتری دارد. مردم رفسنجان نویدکیا را به همین دلیل دوست دارند و به حضور این مربی با اخلاق در شهر افتخار می‌کنند.

مدیرعامل باشگاه مس اضافه کرد: در هر مقطع و زمانی مخالفان و حاشیه‌سازان وجود دارند و تلاش می‌کنند دست به اقدامات تخریبی بزنند؛ اما تیم ما فقط در زمین پاسخ می‌دهد. به خواست خدا، تلاش کادر فنی و زحمت بازیکنان همچنین حمایت هواداران سومین تیم برتر نیم‌فصل دوم هستیم ، با بهترین خط حمله و به مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی هم رسیده‌ایم. این نتایج نشان می‌دهد مشکل ما بازیکنان نبودند و این نفرات حالا در آرامش و فضایی حرفه‌ای کیفیت واقعی خودشان را به خوبی نشان می‌دهند.

پورمحمدی درباره مشکلات مالی باشگاه و برنامه مس در فصل آینده گفت: خوشبختانه نگاه مثبتی در شرکت مس همچنین در استان و شهر نسبت به تیم وجود دارد و بخشی از مشکلات رفع شده. به خواست خدا می‌خواهیم با حضور نویدکیا برای یک فصل موفق و آماده کردن تیمی قدرتمند آماده شویم . شاکله اصلی این تیم برای فصل آینده حفظ خواهد شد چرا که این نفرات توانایی حقیقی و شایستگی خودشان را به خوبی نشان دادند. امیدواریم با نظر محرم نویدکیا بتوانیم ضمن استمرار نتایج موفق در لیگ و صعود به مراحل بالاتر جام حذفی در فصل آینده نیز یکی از تیم‌های قدرتمند و شایسته بالای جدول باشیم.

انتهای پیام/