اختلال کم توجهي - بيش فعالي چيست؟
تاریخ انتشار: ۳۱ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۴۷۵۳۱۰
خبرگزاري آريا -
کودکان مبتلا به اختلال کم توجهي – بيش فعالي براي تمرکز کردن با مشکل روبرو هستند
اختلال کم توجهي – بيش فعالي يکي پر مطالعه ترين حوزه هاي سلامت کودک است. اين ترس در بسياري از پدر و مادرها نهادينه شده است که اختلال کم توجهي – بيش فعالي يعني کشيدن خط قرمز دور کارايي تحصيلي و دورنماي حرفه اي فرزندشان.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تعريف اختلال
در قسمت جلويي مغز، قشري به نام اوربيتوفرانتال کورتکس وجود دارد که کنترل نفس در اين قسمت از مغز ساکن است. رشد و پيشرفت اين ناحيه در کودکان دچار اختلال کم توجهي – بيش فعالي به سرعت کودکان ديگر نيست يا در موارد حادتر اين ناحيه اصلا پيشرفتي ندارد. اين موضوع فرضيه نيست. اگر اسکن هاي PET (نوعي از اسکن مغز) کودکان مبتلا به اختلال کم توجهي – بيش فعالي را با کودکي که به اين اختلال دچار نيست مقايسه کنيد، متابوليسم کاهش يافته در اوربيتوفرانتال کورتس حتي براي فردي عامي و معمولي نيز مشهود است.
کودکان مبتلا به اختلال کم توجهي – بيش فعالي براي تمرکز کردن با مشکل روبرو هستند. آنها دامنه توجه به شدت کوتاهي دارند؛ اگر موضوعي مستقيما سرگرم کننده يا جذاب نباشد، آنها علاقه خود را به آن از دست مي دهند و همين باعث مي شود در بازي Xbox خوب عمل کنند اما در انجام تکاليف شان بسيار بد باشند و در مسافرت هاي جاده اي بدخلق شوند و عدم کنترل تکانه در آنها به اين معني است که مثل بچه هاي بازيگوش رفتار کنند. مواقعي که کودک معمولي موضوعي را مورد توجه قرار مي دهد و بعد تصميم به عدم انجام آن مي گيرند، کودک مبتلا به اختلال کم توجهي – بيش فعالي بدون تعلل عمل مي کند.
همچنين شرايط آنها باعث مي شود از اشتباهات شان درس نگيرند؛ اصلا مهم نيست چند بار به آنها بگوييد کاري را انجام ندهند، اگر انگيزه انجام کاري را داشته باشند ديگر قادر به مقاومت کردن نيستند. اين موضوع به صورت قابل توجهي آنها را مستعد به روي دادن سانحه مي کند. صحبت ما درباره کودکاني نيست که خودشان به راحتي رفتار مناسبي دارند؛ کودکان دچار اختلال کم توجهي – بيش فعالي حتي اگر بخواهند هم نمي توانند رفتار مناسبي داشته باشند.
دلايل ريشه اي
نمي توانيم با قطعيت کامل دليل بروز اختلال کم توجهي – بيش فعالي را اعلام کنيم اما مي دانيم مادراني که حين دوره بارداري سيگار مي کشند يا ماهي مي خورند، از لحاظ آماري احتمال اين که فرزند آنها مبتلا به اين اختلال شود بيشتر است. اين شرايط در کودکاني که در زايمان زودرس به دنيا آمده اند، نيز بيشتر است.
شواهد بسياري به توضيحات ژنتيکي اشاره دارند. ژن واحدي از اختلال کم توجهي – بيش فعالي وجود ندارد بلکه ترکيب ژن هايي که اگر در محيط مناسب قرار بگيرند اختلال کم توجهي – بيش فعالي را توليد مي کنند. به عبارت ساده، شبيه به شرايط ارثي است.
تخمين زده مي شود حدود شش درصد جمعيت حال حاضر بزرگسال دچار اختلال کم توجهي – بيش فعالي هستند. اگر يکي از والدين دچار اين اختلال باشد، يا با آن بزرگ شده باشند، احتمال بروز اين اختلال در کودک آنها به 30 درصد مي رسد. اگر هر دوي والدين مبتلا به اين بيماري باشند، احتمال بروز آن در کودک به 80 درصد مي رسد، اين آمار و ارقام، آماري قابل توجه هستند. اگر اين بيماري در يکي از دوقلوها تشخيص داده شود، 75 درصد امکان دارد که جفت ديگر از اين بيماري رنج ببرد.
درمان اختلال
هنوز درماني براي اختلال کم توجهي – بيش فعالي کشف نشده اما راه هايي براي کنترل آن وجود دارد. رويکردي جامع بهترين آن است؛ استراتژي هاي درست پرورش فرزند و رژيم غذايي مناسب نقش هاي مهمي ايفا مي کنند.
شواهدي وجود دارد مبني بر اين که کودکاني که غذاي سالم مي خورند (و نه غذاهاي فرآوري شده و داراي مواد افزودني کمتر مي خورند) در مدرسه راحت تر تمرکز مي کنند. اين موضوع در مورد کودکان دچار اختلال کم توجهي – بيش فعالي نيز درست است. رويکرد ما کنترل علائم با دارو است که در بسياري از موارد زندگي کودکان مبتلا به اين اختلال – و به طور گسترده تر زندگي خانواده هاي اين کودکان – را به آنها باز مي گرداند.
برخي از والدين درباره مداواي کودک شان حرفي به زبان نمي آورند و اين رفتار درک شدني است مخصوصا با توجه به اين که کلمه «ريتالين» به يک ناسزا بدل شده است، اما تنها گزينه موجود ريتالين نيست و متخصص سلامتي مي تواند مشاور شما در بهترين دوران درمان کودک تان باشد. دکتر ميشل کينگ، روانپزشک و متخصص درماني کودکان در پولوکوين مي گويد: «ديگر ريتالين واحد درماني طلايي اختلال کم توجهي – بيش فعالي نيست. اين دارو مي تواند موثر باشد اما امروزه مجموعه داروهاي بهتري از نخستين باري که ريتالين معرفي شد، در دسترس است، هرگز دو کودک يکسان نيستند، بنابراين تعيين اين که کدام داروي درماني براي کودکي خاص مناسب است بايد بر پايه مورد خاص صورت بگيرد.»
اختلال کم توجهي – بيش فعالي يکي پر مطالعه ترين حوزه هاي سلامت کودک است
اختلال کم توجهي – بيش فعالي اين قدر شايع است؟
جواب کوتاه به اين پرسش احتمالا خير است؛ تخمين زده مي شود هشت درصد کودکان دچار اين اختلال هستند. دليل اين که چرا تشخيص اين بيماري بيش از حد شده به تشخيص هاي پزشکاني مربوط مي شود که تجربه بخصوصي در اين بيماري نداشته اند. اما توضيح ديگر زير سايه اخلاقيات بحث برانگيز قرار مي گيرد.
اکتبر 2012 روزنامه نيويورک تايمز مقاله اي منتشر کرد که توجه ها را به پديده رو به رشد پزشکاني که اختلال کم توجهي – بيش فعالي را به منظور تجويز مصرف داروي خودسرانه – به خصوص براي کارايي بهتر در مدرسه – تشخيص مي دادند، جلب کرد.
همان داروهايي که امکان عملکرد را به کودک دچار اين اختلال مي داد، به کودکاني که دچار اختلال کم توجهي – بيش فعالي نيستند، کارايي فوق العاده اي در تحصيل داد. اين داروها براي اين کودکان تمرکزي کامل تر و توانايي تمرکز طولاني مدت مي داد. اين داروها موقتا ضريب هوشي را بالا مي برد. به عبارت ديگر، اين داروها کودک شما را باهوش تر مي کند.
طبيعتا تجويز دارو براي تقويت سطح تحصيلي، غير اخلاقي و غير قانوني است (جدا از خطري که براي سلامت کودک دارد) و معادل تحصيلي آن دوپينگ در ورزش است، اما برخي پدر و مادرها صرف نظر از بهايي که براي اين کارايي خواهند پرداخت خود را ملزم مي دانند کارايي بهتر را به کودک خود بدهند و اگر دکتري پيدا کنند که به راحتي تن به تجويز دارو دهد، به آساني مي توان ديد چطور رفتار اين پزشک شيوع آشکار اين اختلال را افزايش مي دهد.
شناخت اختلال
اگر معلم اين کودکان از آنها شکايت داشته باشند، توصيه مي شود پدر و مادرها ابتدا گوش ها و چشم هاي کودک خود را امتحان کنند. اگر کودک به حرف شما گوش نمي داد، به اين معني است که شنوايي اين کودک مشکل دارد. اگر کودکي در مدرسه دچار کشمکش شده است، شايد در واقع شکل بينايي دارد.
به عنوان يک توصيه به پدر و مادرهاي نگران بايد بگوييم که تشخيص اين بيماري بيش از چهار سالگي کودک ممکن نيست. سروکار داشتن با کودکان نوپا سخت است. بيش از چهارسالگي، مغز هنوز در حال شکل گيري است و آنچه به نظر کودک بيش فعال مي آيد به راحتي با انرژي معمول در کودکي توضيح داده مي شود. در واقع پيش از چهارسالگي نبايد در مورد کودک تان قضاوت داشته باشيد و کمي صبور باشيد.
سوءتعبيرها
شما پدر و مادر بدي هستيد:
حرف هاي نامناسبي از دهان کودک تان خارج مي شود، واضح است که مرز و محدوده ها را براي او مشخص نکرده ايد. اين کودکان حقيقتا کنترلي بر رفتارشان ندارند. آنها احتياج به تمرکز دارند مگر اين که نتوانند، حتي اگر آنها بفهمند چرا بايد تمرکز کنند مغز آنها اجازه نمي دهد.
وقتي بزرگ مي شوند، معتاد مي شوند:
از آنجايي که بيشتر درمان هاي اختلال شامل نوعي محرک ها مي شود، سرنوشت کودک شما با اعتياد گره خورده است؛ اين حرف اشتباه است اما شواهد نشان مي دهد مبتلايان به اين اختلال که دارو مصرف مي کنند، خيلي احتمال سوء مصرف مواد مخدر در آنها وجود ندارد.
در بزرگسالي بيماري خوب مي شود:
با درمان اين بيماري، نشانه هاي اختلال در بزرگسالي کاهش مي يابد اما حدود 60 درصد مبتلايان با اين اختلال در بزرگسالي دست و پنجه نرم خواهند کرد؛ با علايم رانندگي پرخطر، بدهي هاي سنگين و دشواري در حفظ يک حرفه، اثبات کرد.
منبع: ماهنامه همشهري تندرستي / برترين ها
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۴۷۵۳۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با «کودک استرسی» چگونه برخورد کنیم؟
دوران کودکی تنها دوران بازی کردن و خوش گذرانیهای کودکی نیست. بلکه کودکان نیز میتوانند این دوران را با استرس و احساس نگرانی سپری کنند.
این استرس یا میتواند از جانب خانواده، دوستان و مدرسه باشد و یا از جانب خود. به عبارتی دیگر کودک نیز میتواند از خودش بیش از حد، انتظار داشته باشد و سپس زمانی که انتظاراتش از خود برآورده نشد احساس استرس کند.
نحوه کمک کردن به کودکان برای درمان اضطراب
شما بزرگسالان از راههای مختلف میتوانید به کودکان و خردسالان خود برای رفع استرس و اضطراب در آنها کمک کنید. در واقع در نحوه درمان استرس در کودکان باید بگوییم سه کار مهمی که شما میتوانید در این زمینه انجام دهید به شرح زیر است:
شما ابتدا باید سعی کنید، که استرس را از زندگی خود تا حد امکان دور نمایید. به این ترتیب استرس از کودکان شما نیز دور خواهد شد.
به کودکان و خردسالان خود مهارتهای مثبت مقابله با استرس را بیاموزید. در مورد ماهیت استرس با کودکان و خردسالان خود تا حد امکان صحبت کنید.
راهکارهای تشخیص استرس در کودکان
آشنایی با علائم بروز استرس در کودکان برای والدین آنها بسیار با اهمیت است. والدین میتواند با شناسایی استرس در کودک آن را تا حدودی کنترل کنند اما زمانی که کودک به این اختلال مبتلا میشود؛ احتیاج به یک روانشناس متخصص دارید تا راهکاریهای موثر در درمان استرس در کودکان را به شما آموزش دهد.
اضطراب در رفتارهای کودکان مشاهده میشود. نکته مهم این است که والدین این تغییر رفتار در کودک خود را متوجه شوند. پرخاشگری، دمدمی مزاج بودن و وابستگی از جمله نشانههای استرس در کودکان است. سطح تمرکز در کودکان مضطرب پایین آمده و از رفتن به مدرسه امتناع میکنند.
ما در جریان تغییرات شدیدی در جهان قرار گرفتهایم، و در عینحال رویدادهای بسیاری وجود دارند که میتواند منجر به استرس در کودکان شود؛ مانند وضعیتهای منفی در خانه، خشونت در مدرسه و یا امتحانات. یا حتی تغییرات مثبت مانند اسبابکشی به خانهای بزرگتر یا یافتن دوستان جدید.
شما به عنوان والدین میتوانید با بررسی علائم استرس بیش از حد در کودکان و حمایت از آنها، برای مدیریت این استرس کمک کنید.
استرس چیست؟
استرس یک احساس رایج است که وقتی تحت فشارش هستیم، مشکلات متعدد داریم یا نمیتوانیم با شرایط کنار بیاییم، دچار آن میشویم.
مقدار کم استرس میتواند مفید باشد و به ما انگیزه بدهد که به اهدافمان برسیم، مانند زمانی که امتحان داریم یا میخواهیم سخنرانی کنیم. اما اگر استرس بیش از حد باشد، به ویژه زمانی که احساس میکنیم از کنترل خارج شده، میتواند بر افکار و سلامت بدن و روان و همچنین روابطمان تاثیر منفی بگذارد.
دلایل استرس چیست؟
تجربه استرس در کودکان همیشه مانند بزرگسالان نیست. در بزرگسالان استرسهای کاری شایع است؛ در حالی که کودکان زمانی استرس را تجربه میکنند که نمیتوانند خود را با شرایط تهدید کننده، سخت یا دردآور تطبیق دهند. این شرایط میتواند شامل موارد زیر باشد:
افکار یا احساسات منفی درباره خودشان
تغییرات جسمانی مانند رسیدن به سن بلوغ
مطالبات درسی مانند امتحانات یا تکالیفی که با بزرگ شدن بچهها بیشتر میشود
مشکلات با دوستان در مدرسه و فرآیند اجتماعی شدن
تغییراتی مانند تغییر منزل، مدرسه یا جدایی والدین
بیماریهای مزمن، مشکلات مالی در خانواده یا مرگ یکی از اعضای خانواده
محیط ناامن در خانه یا محله
استرس در کودکان و نوجوانان
استرس در کودکان زمانی رخ میدهد که یک شرایط جدید یا غیرمنتظره را تجربه میکنند.
در کودکان، تنش در خانه مانند سوءرفتار، جدایی والدین یا مرگ یکی از عزیزان جزو عوامل شایع استرس است. مدرسه یکی دیگر از عوامل رایج است؛ یافتن دوستان جدید یا امتحان دادن میتواند کودکان را درگیر مشکلات کند.
هرچه کودکان بزرگتر میشوند، منابع استرس بیشتر میشود، زیرا آنها تغییرات بزرگتری را در زندگی تجربه میکنند: مانند یک گروه جدید دوستان، تکالیف بیشتر در مدرسه و دسترسی فزاینده به رسانههای اجتماعی و اخبار بیشتر درباره اوضاع کشور و جهان. بسیاری از نوجوانان در مواجهه با مسائل اجتماعی مانند تغییرات اقلیمی، مناقشات و ناآرامیهای سیاسی و تبعیض دچار استرس میشوند.
باید به یاد داشت که کودکان مانند «اسفنج» هستند و هر آنچه اطرافشان رخ میدهد را کامل جذب میکنند. آنها استرس والدین خود را مشاهده میکنند و به این وضعیت احساسی، هر آنچه که باشد، واکنش نشان خواهند داد.
کودکان و نوجوانان همیشه از هوش احساسی یا دایره لغات کافی برای بیان کامل احساساتشان برخوردار نیستند. از سوی دیگر، کودکان کم سنتر ممکن است به دلیل سن پایین و سطح رشد فکری نتوانند بفهمند که واقعا چه اتفاقی افتاده است. برای آنها یک وضعیت جدید یا متفاوت ممکن است صرفا متفاوت، ناراحت کننده، غیرقابل پیشبینی یا حتی ترسناک به نظر آید.
علائم و نشانههای استرس در کودکان
زمانی که بدن تحت استرس قرار دارد، هورمونهایی مانند آدرنالین و کورتیزول تولید میکند که ما را برای اقدام فوری آماده میکند این امر به عنوان واکنش «جنگ یا فرار» نیز شناخته میشود. این وضعیت میتواند اثرات بسیاری بر ذهن و بدن کودک داشته باشد، مانند:
نشانههای بدنی:
تنفس کمعمق، تعریق یا تپش قلب
سردرد، سرگیجه یا مشکلات خواب
حالت تهوع، سوءهاضمه یا مشکلات گوارشی
افزایش یا کاهش وزن ناشی از کمخوری یا پرخوری
بیمار شدن یا احساس درد بیش از قبل
احساسی و روانی:
آستانه تحریک بالا یا خشم که منجر به طغیان یا کنارهگیری از دوستان و خانواده میشود
نادیده گرفتن مسئولیتها، کارآیی پایین در کارها یا مشکل در تمرکز
پریشانی عاطفی مانند احساس مداوم اندوه یا گریه
منشاء استرس را شناسایی کنید
به کودکتان کمک کنید تا زمانهایی که احساس استرس میکند را شناسایی و ردیابی کند و در نحوه واکنش آنها به دنبال الگوها باشید. در آن زمان بخصوص چه اتفاقی افتاد؟ قبل از اینکه دچار استرس شوند، چه فکری میکردند، چه احساسی داشتند یا چه کاری انجام میدادند؟ وقتی کودکان سختیهایی را که احتمالا آنها را دچار استرس میکند شناسایی کردند، میتوانید با همدیگر و به سرعت روشهایی را برای جلوگیری از استرس یا مقابله با آن بیابید.
این علائم میتواند به استرس بیشتر منجر شود. مهم است که به کودکتان کمک کنید تا راههایی برای تطبیق با وضعیت جدید بیابد و بتواند در اسرع وقت با آنها کنار بیاید.
مانند بزرگسالان، به کودکان نیز باید یادآوری شود که با خود مهربان باشند.
روشهایی برای اینکه کودکان با استرس مقابله کنند
زمانی که کودکان احساس استرس میکنند، والدین میتوانند نقش مهمی در کمک به آنها برای مقابله با آن ایفا کنند.
با مهر پاسخ دهید: به کودکان عشق، زمان و توجه بیشتری اختصاص دهید. ببینید آیا استرس بر سلامت، رفتار، افکار و احساسات آنها اثر گذاشته یا خیر؟ به یاد داشته باشید که به آنها گوش کنید، با آنها با مهربانی سخن بگویید و به آنها اطمینان خاطر دهید.
الگو باشید: به کودکتان بگویید که شما چگونه با وضعیتهای استرسآمیز برخورد کردهاید. میتوانید با سهیم کردن تجربه خودتان، الهامبخش کودکتان باشید تا بتواند عادات مدیریت استرس مختص به خودش را بیابد.
تفکر مثبت را تشویق کنید: کودکان، بالاخص نوجوانان، به راحتی خود را دستکم میگیرند. اگر شنیدید که میگویند «من در هیچ چیز خوب نیستم»، «از خودم خوشم نمیآید»، یا «میترسم که بیرون بروم»، از آنها بپرسید که چرا اینگونه فکر میکنند و دستاوردهایی که داشتهاند و نحوه کسب آن را به آنها یادآوری کنید.
توانمندسازی مثبت از جانب شما به آنها نشان خواهد داد که درک میشوند و مطمئن خواهند شد که میتوانند بر وضعیتهای استرسزا فائق آیند.
عادات سالم را حمایت کنید: خواب و خوراک خوب از عوامل کلیدی رهایی از استرس است.
متخصصین توصیه میکنند که کودکان ۶ تا ۱۲ ساله، ۹ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه داشته باشند. نوجوانان به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
برای مراقبت از خواب، استفاده از نمایشگر [موبایل، کامپیوتر، تلویزیون]را محدود کنید و از نگهداری تجهیزات دیجیتال در اتاق خواب جلوگیری کنید. هرچقدر کودک تغذیه و خواب خوب داشته باشد، توانایی وی برای مقابله با استرس بیشتر خواهد بود.
کودکتان را تشویق کنید که بیرون برود، با دوستانش وقت بگذراند و با آنها بازی کند. تمرینها و فعالیتهایی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق میتواند در رهایی از استرس مفید باشند.
تنفس شکمی بسیار آرامشبخش است و میتواند به ما کمک کند اکسیژن به عمق ریههایمان نفوذ کند. یک روش سه مرحلهای ساده برای این کار عبارت است از: دستتان را روی شکمتان بگذارید.
پنج نفس عمیق بکشید، پنج ثانیه را صرف دم و پنج ثانیه را صرف بازدم کنید. هوا را از بینی داخل کشیده و از دهان بیرون دهید.
به کودکتان توضیح دهید که وقتی هوا را داخل میکشد، مثل این است که شکمش را به آرامی مانند یک بادکنک باد میکند و وقتی که هوا را بیرون میدهد باد از این بادکنک به آرامی خارج میشود.
مانند بزرگسالان، گاهی به کودکان نیز باید یادآوری شود که با خود مهربان باشند.
استرس یک تجربه انسانی است که با گذر زمان و استفاده از بعضی تکنیکهای ساده میتوان بر آن فائق آمد.
چه زمانی از متخصصین کمک بگیریم؟
اگر کنار آمدن با استرس برای کودکتان سخت است، میتوانید با یک متخصص آموزشدیده ملاقات کنید و از او کمک بگیرید. برای کسب مشورت با دکتر خانوادگی یا مشاور صحبت کنید.
آنها میتوانند درباره درمانهای موجود به شما مشورت دهند مانند ملاقات با یک روانشناس که به افراد کمک میکند استرس خود را مدیریت کرده و عادات مثبت برای سلامت روان خود خلق کنند.
از اینکه برای کودکتان به دنبال کمک کارشناسی بروید، واهمه نداشته باشید. اگر استرس بر زندگی کودک شما اثر میگذارد، مهم است که در اسرع وقت کمک لازم را دریافت کند تا بتواند احساس بهتری داشته باشد.
منبع: فارس
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی