امضای هر قرارداد در حکم شکست سیاست‌های آمریکاست / ما بدنبال حذف نیستیم

به گزارش ایلنا، بیژن زنگنه که ۲۹ مرداد ماه امسال با کسب ۲۳۰ رای موافق از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به عنوان وزیر نفت دولت دوازدهم انتخاب شد، در ابتدای این برنامه در پاسخ به پرسش مجری درباره ارزیابی جلسه اخذ رای اعتماد گفت: رای اعتماد نمایندگان مجلس در این دوره، بالاترین میزان اعتماد به وزیر نفت معرفی شده از سوی دولت در تاریخ صنعت نفت ایران بود و این رخداد را از آن جهت که نشان‎دهنده همدلی و همگرایی دولت و مجلس است، باید گرامی داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی به نطق خود در روز کسب رای اعتماد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و افزود: آن روز گفتم از این‎که شاهد همدلی، متانت و اعتدال در مجلس هستم خوشحالم زیرا این‎ها نیازهای ما برای پیشرفت است. گفتم باید با همدلی با هم بسازیم تا بتوانیم ایران را بسازیم.

وزیر نفت افزون بر همدلی و همراهی مجلس و دولت، رای اعتماد بالایی که از مجلس دهم گرفت را حاصل اعتماد نمایندگان مجلس به عملکرد مجموعه وزارت نفت در سال‎های اخیر دانست و گفت: این عملکرد را مدیون همکارانم در بخش‎های مختلف صنعت نفت هستم؛ اعم از بخش افزایش تولید نفت و گاز، امور اوپک و فروش و بازاریابی نفت، گازرسانی، پتروشیمی‎ها و پالایشگاه‎ها و همکاری‎هایی که در بخش دیپلماسی انرژی در سطوح بین‎المللی به عمل آمد.

رای بالای اعتماد نمایندگان، مسئولیتم را سنگین‎تر کرد

زنگنه ضمن قدردانی از حسن اعتماد نمایندگان خانه ملت، عنوان کرد: این اعتماد به معنای پشتیبانی مجلس از وزارت نفت در مسیر تحقق اهداف و برنامه‎های این وزارتخانه است و از این رو بار و مسئولیت ما را سنگین‎تر کرده است.

در ادامه، مجری برنامه درباره بخشی از صحبت‎های وزیر نفت در صحن علنی مجلس شورای اسلامی که به نمایندگان دور پیشین مجلس اشاره شده بود سوال کرد که زنگنه در پاسخ توضیح داد: در مجلس مثالی زدم و از آقایان نادران و توکلی یاد کردم که در دوره گذشته کسب رای اعتماد، مخالف من بودند اما پس از آن، در مواردی که به این دوستان دست دوستی دراز کردم، به دلیل منافع ملی کمکم کردند و این نمونه خوبی از همکاری نیروهای انقلابی به شمار می‎رود.

وی تاکید کرد: باز هم می‎گویم. مخالف هم باشیم؛ اما دشمن هم نباشیم. مذاکره کنیم نه مخاصمه؛ آن هم چشم در چشم.

زنگنه با تاکید بر این‎که باید منافع ملی مهمترین اصل باشد، ادامه داد: این اصل، کلید پیروزی است و اگر به آن توجه شود، هیچ دشمنی نمی‎تواند برای کشور خطر جدی بیافریند و در مقابل، نفرت‎پراکنی می‎تواند برای کشور خطرساز باشد.

کمبود سرمایه و ضعف تکنولوژیک، چالش‎های پیش روی صنعت نفت

وزیر نفت در ادامه، در پاسخ به پرسشی درباره مهمترین مشکلات کنونی صنعت نفت، به کمبود سرمایه و ضعف تکنولوژیک اشاره کرد و گفت: علم و دانایی قابل خریداری نیست؛ باید زمینه تولید علم را در کشور ایجاد کنیم و درعین حال از ایستادن در کنار صاحبان علم و فناوری در سطح جهان غافل نباشیم تا فناوری و مهم‎تر از آن، دانش مدیریت به داخل کشور منتقل شود.

زنگنه درباره کمبود سرمایه هم اظهار کرد: طی سال‎های گذشته، تحریم‎ها، مشکلات موجود در تنظیم روابط مالی دولت با شرکت ملی نفت و کمبود منابع، سبب کاهش حجم سرمایه‎گذاری در صنعت نفت شده است و این چالش باید برطرف شود تا بتوانیم توسعه میدان‌های مشترک و ازدیاد برداشت از مخازن را در دستور کار قرار دهیم.

تولید نفت متناسب با ذخایر نیست

وی درباره آخرین رقم تولید و صادرات نفت خام گفت: هم اکنون روزانه بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‎شود و در مردادماه امسال، روزانه به طور میانگین بیش از ۲,۶ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر شده است.

زنگنه بر رعایت اصل تناسب تولید با ذخایر بر اساس سیاست‎های کلی نظام اشاره کرد و گفت: تولید کنونی به هیچ وجه متناسب با ذخایر کشور نیست.

وی در این زمینه به اهمیت تولید صیانتی اشاره کرد و افزود: تولید صیانتی یعنی فعالیت با حداکثر ضریب بازیافت ممکن که این موضوع می‎تواند قدرت اقتصادی، امنیتی و سیاسی کشور را افزایش دهد.

به گفته وزیر نفت، در برنامه ششم توسعه، ظرفیت تولید حدود ۴,۸ میلیون بشکه نفت در روز هدف‌گذاری شده است که البته این رقم، ظرفیت تولید است و میزان واقعی تولید در پایان برنامه متاثر از تعهدهای اوپک و دیگر موارد، ممکن است کمتر از ظرفیت تولید باشد.

زنگنه رقم کنونی تولید نفت در کشور را تقریبا مشابه سطح تولید پیش از تحریم‎ها عنوان کرد و گفت: این در حالی‌ است که طی این سال‌ها، افت تولید نفت در میدان‎های فلات قاره و شرق کارون جبران شده و تولید روزانه نفت در غرب کارون از حدود ۷۰ هزار بشکه در زمان آغاز به کار دولت یازدهم، به نزدیک ۲۸۰ هزار بشکه رسیده است.

چالش تامین منابع مالی و راهکارهای پیش رو

زنگنه در بخش دیگری از صحبت‎های خود به انتشار پنج هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت نفت در سال ۹۵ اشاره کرد و با بیان اینکه انتشار اوراق، ابزار گرانی برای تامین مالی است، احتمال انتشار دوباره اوراق را در سال ۹۶ کم دانست و گفت: دولت، انتشار حجم عظیمی از اوراق را در برنامه دارد و قابلیت پذیرش بازار سرمایه هم نامحدود نیست؛ ضمن اینکه نقدینگی اگر مهار نشده باشد، ایجاد تورم می‌کند و انتشار اوراق باید با مجوز نهادهای نظارتی باشد.

وی ادامه داد: به این ترتیب، برای تامین منابع از داخل کشور، برای هر دو بخش بالادست و پایین دست صنعت نفت، به فکر استفاده از روش‎های دیگری هستیم؛ هرچند به نظر باید بیشتر روی منابع خارجی تمرکز کنیم.

زنگنه از مجوز انتشار پنج هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت یا معادل ارزی آن در سال ۹۶ و همچنین مجوز سه میلیارد دلاری دیگری که قانون بودجه به نفت داده است، خبر داد و گفت: باید برای تامین منابع مالی از روش‎هایی از جمله اوراق قرضه داخلی و خارجی استفاده کنیم؛ به نحوی که از نظر مسائل شرعی هم مشکلی نداشته باشد.

پیام قراردادهای نفتی ایران به آمریکا

وزیر نفت در پاسخ به پرسشی درباره حجم سرمایه جذب شده در صنعت نفت طی سال‎های اخیر گفت: مقداری سرمایه از طریق فاینانس در صنعت پتروشیمی وارد شده که جذب منابع است و نمی توان آن را سرمایه‎گذاری نامید؛ اما قرارداد اخیری که برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین (سی‎ان‎پی‎سی‎آی) و شرکت پتروپارس ایران امضا شده است، به نوعی سرمایه‎گذاری خارجی به شمار می‎رود.

به گفته وی، صنعت نفت در سال‎های آینده به حجم عظیمی از این نوع سرمایه‎گذاری نیاز دارد که می‎تواند از طریق اجرای قراردادهای جدید نفتی نسبت به جذب آن اقدام کند و همچنین باید تامین مالی پروژه‎هایی مانند نوسازی تاسیسات و ... با استفاده از انواع دیگر قراردادها دنبال شود.

زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره تاثیرگذاری سیاست‎های آمریکا بر سرمایه‎گذاری در صنعت نفت ایران، بر شتاب دهی به فرآیند امضای قراردادهای نفتی تاکید کرد و گفت: امضای هر قرارداد در حکم شکست سیاست‎های آمریکاست.

وی متنوع کردن طرف‎های امضای قرارداد را نیز موضوع مهمی برشمرد و افزود: آمریکایی‎ها که نمی‎آیند و خودشان ضرر می‌کنند؛ ما هم نباید تنها روی اروپا تمرکز کنیم زیرا تنوع بخشیدن به طرف‎های قرارداد، می تواند حاشیه امنی برای صنعت نفت کشور در برابر فشارهای آمریکا باشد.

زنگنه با بیان این که هم اکنون بحث توسعه میدان‌ها در قالب قراردادهای جدید نفتی به صورت موازی با فعالیت ۱۰ کارگروه دنبال می‎شود، ادامه داد: جلسه‌های مستمر و پیگیری‎های مداوم را برای به ثمر رساندن این مذاکرات در دستور کار داریم؛ اما به هر حال تنها ما تعیین کننده نیستیم و ممکن است گاه طرف خارجی تحت فشارهایی قرار گیرد.

وی با بیان این‎که تا پایان امسال، چند قرارداد نفتی امضا می‎شود، افزود: قراردادهای ما منحصر به الگوی جدید قراردادهای نفتی نیست و متناسب با نوع پروژه‎ها از انواع قراردادها استفاده خواهد شد.

انتقال فناوری با اجرای قراردادهای جدید نفتی

زنگنه در بخش دیگری از این گفت‎وگوی تلویزیونی، به مسیرهای انتقال فناوری با اجرای قراردادهای جدید نفتی اشاره کرد و گفت: شرکت اکتشاف و تولید ایرانی در این مدل قراردادی، به طور مثال پتروپارس در قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، در زمینه‎های مختلف مانند مدیریت پروژه، مدیریت و مهندسی مخزن، راهکارهای تامین مالی و ... بر دانسته‎هایش می‎افزاید.

وی از تجهیز یک مرکز پژوهشی ایرانی از سوی توتال فرانسه در قرارداد فاز ۱۱، به عنوان روش دوم انتقال دانش و فناوری یاد کرد و افزود: این مرکز تحقیقاتی ایران در جریان فرآیند اجرای قرارداد، با مرکزی تحقیقاتی در خارج از کشور به طور مشترک کار می‌کند و فرآیند انتقال دانش و فناوری ادامه می‎یابد.

به گفته وزیر نفت، در قالب اجرای قراردادهای نفتی از خدمات بسیاری از شرکت‎های ایرانی هم استفاده می‎شود و شرکت ملی نفت هم برای کار کردن در چنین سطحی، ناگزیر بالا رفتن سطح آموزش منابع انسانی و انتقال فناوری را تجربه خواهد کرد.

زنگنه گفت: در قرارداد توسعه فاز ۱۱ میدان گازی مشترک پارس جنوبی برای بهره‎برداری، باید یک شرکت ایرانی تاسیس شود.

تعیین تکلیف همه میدان‎های مشترک در دولت دوازدهم

وزیر نفت به برنامه‎ریزی برای تعیین تکلیف همه میدان‌های مشترک در دولت دوازدهم اشاره و عنوان کرد: در صورت تداوم روند موجود و حفظ همکاری‎های ایران در سطوح بین المللی، این کار شدنی است.

وی به میدان‎های مشترک از جمله سه میدان مهم آزادگان، یادآوران و یاران در غرب کارون، آذر، چنگوله و دهلران در غرب کشور و میدان‎های فراساحلی فرزاد A و فرزاد B، فروزان، سلمان و اسفندیار اشاره کرد و گفت: برای این میدان‎ها در حال مذاکره هستیم و امیدواریم توسعه میدان گازی پارس جنوبی هم در این دولت به پایان برسد.

زنگنه در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر این‌که آیا میدان‎های مشترک برای رئیس جمهوری نیز حائز اهمیت است؟، گفت: آقای روحانی بارها در صحبت‎هایشان بر ضرورت توسعه میدان‌های مشترک و جذب سرمایه و فناوری تاکید کرده‌‎اند.

فرزاد B و گزینه‎های روی میز وزارت نفت

وزیر نفت به پرسشی درباره نتیجه مذاکره با شرکت دولتی نفت و گاز هند برای توسعه میدان فرزاد B هم این‌گونه پاسخ داد: رئیس جمهوری خواسته بودند مذاکره ما با این شرکت هندی تا سپتامبر ۲۰۱۶ به صورت انحصاری ادامه یابد و چنین هم شد؛ اما به نتیجه نرسیدیم.

وی توضیح داد: بر اساس پیشنهاد این شرکت هندی، در طول ۲۵ سال تنها ۱۰ درصد ارزش تولید میدان به ایران می‎رسد و ۹۰ درصد آن برای طرف مقابل می‎ماند. چنین پیشنهادهایی برای ما جذابیت ندارد و این مدل توسعه‎ای قابل قبول نیست؛ زیرا هدف ما تنها توسعه میدان نیست و کسب درآمد برای کشور را دنبال می‎کنیم.

زنگنه به گزینه‎های دیگر وزارت نفت برای تعیین تکلیف این میدان مشترک اشاره کرد و گفت: برای مطالعه این میدان، با یک شرکت روس تفاهم‌نامه‎ای امضا کرده‎ایم و از سوی دیگر با همکاری یک مشاور، در حال بررسی راهکار توسعه میدان فرزاد بی با استفاده از منابع داخلی و اخذ وام هستیم.

وی با اشاره به این‎که در عین حال مذاکره با هندی‎ها ادامه دارد، یادآور شد: این بحث به هیچ وجه سیاسی نیست؛ بلکه کاملا فنی و اقتصادی است.

زنگنه در پاسخ به این سوال که با فرض امضای قرارداد با طرف هندی، می‎توان به خوش‎قول بودنشان امید داشت؟، گفت: اگر قراردادی امضا شود، سازوکارهایی در قرارداد دیده می‎شود که طرف مقابل در صورت خوش قول نبودن ضرر خواهد کرد.

ازدیاد برداشت و ثروتی که در غرب کارون نهفته است

موضوع بعدی که در این گفت‎وگوی تلویزیونی به آن پرداخته شد، مبحث ضریب بازیافت مخازن نفتی ایران بود؛ شاخصی که زنگنه آن را به طور میانگین ۲۷ تا ۲۸ درصد اعلام کرد و گفت: البته ضریب بازیافت، استاندارد جهانی مشخصی ندارد و میدان‎ها متناسب با کیفیت زمین، مخزن و .... ضریب بازیافت‎های متفاوتی دارند.

وی با بیان این‎که در ایران هم این شاخص با توجه به نوع میدان‎ها متفاوت است، ادامه داد: به طور مثال میدانی داریم که ضریب بازیافت آن ۶۰ درصد است و از سوی دیگر در میدانی مانند آزادگان این ضریب کمتر از ۱۰ درصد است.

زنگنه با اشاره به حدود ۶۷ میلیارد بشکه ذخیره نفت درجای میدان‎های مشترک غرب کارون، اظهار کرد: حتی ضریب بازیافت ۱۰ درصدی در این میدان‎ها به این معناست که حدود ۶۰ میلیارد بشکه نفت در زیر زمین باقی می‎ماند؛ درحالی‌که تنها افزایش یک درصدی ضریب بازیافت، استحصال ۶۷۰ میلیون بشکه نفت بیشتر را امکان‌پذیر می‎کند که با احتساب بشکه‎ای ۵۰ دلار، ۳۴ میلیارد دلار ثروت کشور احیا می‎شود.

وی یادآور شد: بنابراین افزایش برداشت از مخازن، مسئله اصلی ماست و به هیچ وجه نباید در این زمینه کوتاه بیاییم. این نفت، ثروت مملکت و بیت المال است و باید روی صدم درصد ضریب بازیافت آن هم حساسیت داشته باشیم.

وزیر نفت ادامه داد: میدان نفتی مانند انسان است؛ همانگونه که وقتی انسان بیمار می‎شود، روش‎های درمانی در دستور کار قرار می‎گیرد و پزشک با تجویز دارو و گرفتن بازخورد و واکنش بدن بیمار، درباره روش‎های ادامه روند درمان تصمیم‎گیری می‎کند، در یک میدان نفتی هم باید به همین شکل رفتار و با دریافت واکنش‎های میدان نسبت به استفاده از یک روش ازدیاد برداشت، درباره تداوم یا توقف آن روند تصمیم‎گیری کرد.

محدودیت در دسترسی به شرکت‎های بین المللی

وزیر نفت در تشریح چگونگی انجام مذاکره برای توسعه میدان‎های نفتی اظهار کرد: مذاکرات نفتی به این صورت است که نخست، اطلاعات میدان از سوی ما در اختیار شرکت متقاضی قرار داده می شود و این شرکت در یک دوره ۳ تا ۶ ماهه این اطلاعات را بررسی می کند و نتایج مطالعات خود را در اختیار شرکت ملی نفت قرار می دهد، که هم اکنون ما در این مرحله هستیم و شرکت‌ها در حال ارائه نتیجه مطالعات خود هستند.

وی افزود: پس از ارائه مطالعه توسعه میدان، این اطلاعات در شورای مشاوران مخزن که بهترین متخصصان کشور در آن حضور دارند، مطرح و مورد بررسی قرار می گیرد. در برخی مواقع برای توسعه یک میدان سه پیشنهاد وجود دارد که در این شورا هر سه پیشنهاد بررسی و بهترین آن انتخاب می شود.

زنگنه ادامه داد: پس از سپری شدن این مرحله، مباحث مربوط به تامین مالی و هزینه توسعه مورد بررسی قرار می گیرد؛ این که کدامیک اقتصادی تر است.

وزیر نفت از تهیه متن قرارداد و تعهدات طرفین برای اجرای طرحی که در شورای مشاوران مخزن به تایید رسید به‌عنوان آخرین مرحله برای امضای قرارداد توسعه یک میدان نفتی نام برد و درباره این که هم اکنون با چند شرکت مذاکره می کنید، اظهار کرد: در حال حاضر با ۱۰ تا ۱۲ شرکت به صورت همزمان در حال مذاکره هستیم.

وی، عمده شرکت‌های طرف مذاکره را شرکت‌های خارجی عنوان کرد و گفت: البته برای توسعه میدان یاران با شرکت ایرانی تدبیر انرژی به‎زودی وارد مذاکره می شویم. این شرکت یک مشاور خارجی گرفته است و یک شرکت دیگر نیز این شرکت را همراهی می کند.

وزیر نفت درباره زمان به نتیجه رسیدن این مذاکرات اظهار کرد: از زمانی که پیشنهاد فنی از سوی کارگروه مذاکراتی ما تایید شود ( پیش از رفتن به شورای مشاوران مخزن) اگر همه چیز خوب پیش برود سه ماه طول می کشد تا مذاکرات به نتیجه برسد.

وی بر ضرورت افزایش برداشت از میدان‎های نفتی تاکید کرد و گفت: ۱۰ درصد افزایش برداشت میلیاردها دلار به درآمدهای نفتی کشور می افزاید.

زنگنه درباره این که وضع همسایگان ایران در برداشت از میدان‎های مشترک آیا همانند ایران است؟ تصریح کرد: خیر؛ همه وضعشان از ما بهتر است حتی عراق. هم اکنون شرکت‎های درجه یک بین‌المللی در عراق در میدان مشترک با ما کار می کنند. به تازگی که وزیر نفت عراق به ایران آمده بود گفتند که، در میدان یادآوران که با ایران مشترک است در حال به نتیجه رسیدن یک طرح ۱۰ میلیارد دلاری با اکسان موبیل هستند.

وزیر نفت افزود: آنها (عراق) برای دسترسی به شرکت‎های بین المللی هیچ محدودیتی ندارند در حالی که ما خیلی محدودیت داریم.

دنبال حذف نیستیم

زنگنه درباره بهبود وضع معیشت کارکنان نفت توضیح داد: مسئله معیشت کارکنان صنعت نفت سه بخش است؛ نخست، معیشت کارکنان رسمی است که در این سال‎ها حقوق کارکنان نفت بیشتر از تورم بالا رفته است. من مدافع این هستم که باید به وضعیت معیشت کارکنان نفت به صورت ویژه رسیدگی شود، به ویژه این که شرکت ملی نفت ایران و شرکت‎های دیگر ما باید طبق قانون دولتی بمانند و قابل خصوصی سازی نیستند. اما مجتمع‌های پتروشیمی‎ و پالایشگاه‌ها خصوصی شدند.

وی ادامه داد: