به نقل از «خبرگزاری آریا»

با 9 خدمت بي نظير فضاپيماي کاسيني به اخترشناسان آشنا شويد

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۷۶۸۱۵۳

خبرگزاري آريا - فضاپيماي کاسيني (Cassini) پس از سال ها گردش به دور سياره زحل و بررسي قمرهاي آن، ديروز سفر بي بازگشتي را به سمت اتمسفر زحل پيمود و آخرين مأموريتش که به «پايان بزرگ» معروف است را انجام داد. ارتباط اين کاوشگر در ساعت 16:25 دقيقه جمعه به وقت تهران با زمين قطع شد.
زحل، دومين سياره بزرگ منظومه شمسي و ششمين سياره نزديک به خورشيد، با 53 قمر تأييد شده و کمربند زيباي خود يک نمونه بسيار عجيب است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سال ها پيش کاسيني سفر طولاني خود به منظور اکتشاف زحل را آغاز نمود. اين فضاپيماي 3.4 ميليارد دلاري 14.16 ميليون کيلومتر در فضا حرکت کرده تا در نهايت به مقصد خود رسيده است.

به لطف اين فضاپيما، بزرگترين قمر زحل «تايتان» (Titan) و جريان گاز متان که به شکل باران بر اقيانوس هاي هيدروکربني عظيم آن در حال فرود است را ديده ايم، قمر کوچک يخي «انسلادوس» (Enceladus) به همراه 101 حفره که صدها ليتر يخ و مولکول هاي هيدروژن را از بستر اقيانوس خود به بيرون پخش مي کند را نظاره کرده ايم و همين اطلاعات موجب شده وجود حيات در انسلادوس محتمل باشد.
مهم تر از همه اينکه در طول اين سال ها کاسيني امکان بررسي دقيق تر جو و مکانيسم کلي زحل را براي ما فراهم آورده است. در ادامه 9 مورد از هيجان انگيز ترين اکتشافات مأموريت کاسيني را بررسي مي کنيم:
فرود ماهواره Huygens روي سطح تايتان
در سال 2005 کاسيني يک رويداد تاريخي را رقم زد؛ اين سفينه، ماهواره «هويجنس» (Huygens) را به سطح «تايتان» يکي از ماه هاي زحل، ارسال کرد و اين براي اولين بار بود که يک ماهواره روي قمر يک سياره ديگر به قصد اندازه گيري دماي آن فرود مي آمد.
اطلاعاتي که از اين فرود به دست آمد، نشان داد با وجود اينکه جو اين قمر مملو از بنزن است و درياچه هاي حاوي متان در آن به وفور وجود دارند، ولي در واقع تايتان شباهت هاي بسياري با زمين دارد.
دره هاي مملو از متان مايع در تايتان
تايتان در مقايسه با زمين بسيار سردتر است. سطح اين قمر دمايي در حدود منفي 173 درجه سانتي گراد دارد. برخي از نقاط سطح آن با متان مايع پوشيده شده که مانند گدازه هاي روان، در حرکت بوده و رودها، درياچه ها و حتي درياهايي را روي سطح آن ايجاد مي کنند.
اين فرايند حرکت هيدروکربن ها که بسيار شبيه به حرکت آب روي زمين است «چرخه هيدرولوژيکي» نام دارد. از سوي ديگر جريان هاي متان که به سمت بالا حرکت مي کنند، به صورت باران بر سطح اين قمر فرود مي آيند.
کاسيني از رادارها و تجهيزات نوري مختلفي بهره مي برد که به لطف آنها مشخص شد مکاني که درياچه شمالي تايتان در آن قرار گرفته، بيشترين شباهت را به زمين دارد. دانشمندان پروژه کاسيني اعلام کرده اند که شرايط اين درياچه ها مي تواند بر اساس تغيير فصلي که در تايتان رخ مي دهد، عوض شود.
ساختارهاي زنده تايتان
بسيار شبيه به ويژگي هاي زمين شناسي سياره ما، بررسي هاي کاسيني نشان داده که درياچه هاي اين قمر روزي بزرگتر از اندازه فعلي بوده اند. ولي تبخير آنها موجب پديد آمدن صفحه هاي نمکي شده است. البته فيلم هايي که فضاپيما ارسال کرده نشان مي دهد که اين صفحه هاي نمکي شکل، در واقع مولکول هاي ارگانيکي هستند که سطح قمر را پوشانده اند و برخي از اين مولکول هاي پيچيده به صورت محلول هايي در متان هستند که با تابيده شدن نور خورشيد چنين ساختارهاي ارگانيک يا به عبارتي اجزاي حيات در فضا را به وجود مي آورند.
مشاهده هايپريون
در ميان قمرهاي زحل، «هايپريون» (Hyperion) يکي از منحصر به فرد ترين آنهاست. اين قمر با پوششي از متان يا آب يخ زده پوشيده شده. وقتي کاسيني در سال 2005 از فراز آن عبور نمود، با تشعشعات الکتروني برخورد نمود که از سطح قمر متصاعد مي شدند.
سطح پر گرد و غبار هايپريون بسيار شبيه به ماه خودمان است. همان طور که مي دانيد ماه ما، همواره تحت تأثير ميدان الکترومغناطيسي زمين قرار گرفته و از نظر الکتريکي باردار شده. هايپريون نيز به همين طريق باردار گشته و همين مسئله موجب مي گردد گرد و غبار روي سطح قمر که باردار شده اند، روي آن باقي مانده و از قمر جدا نشوند.
جريان هاي ساطع شده از انسلادوس
اطلاعات به دست آمده نشان داده که انسلادوس، ششمين قمر بزرگ زحل، داراي آب است. بر اين اساس مشخص شده که بيش از 100 حفره در قطب جنوب آن وجود دارد که هيدروژن، بخار آب و يخ را به بيرون پرتاب مي کند.
همچنين بر مبناي تحقيقات، سطح پوسته انسلادوس توسط يخي به قطر حدود 48 کيلومتر پوشيده شده و در بخش زيرين آن نيز حدود 10 کيلومتر آب وجود دارد. محققان همچنين احتمال مي دهند که گرانش بسيار قوي که زحل بر انسلادوس اعمال مي کند، موجب گرم شدن هسته داخلي اين قمر مي گردد.
موج هاي عجيب کمربند دوم
کمربند ويژه زحل شامل 7 بخش متفاوت است. هر کدام از آنها از تعداد بي شماري تکه هاي بخارات آب يخ زده تشکيل شده است. اين تکه ها به کوچکي يک قطره باران يا بزرگتر از آن هستند و در شرايط مشخص مي توانند موجب رفتارهاي خاص کمربندها شوند.
نکته عجيب اينجاست که به ازاي هر يک بار گردش قمر «جانوس» (Janus) به دور زحل، اين کمربند دو بار چرخش کرده و همين موضوع يک رزونانس در مدار اطراف زحل ايجاد مي کند که موجب مواج شدن کمربند سريع دوم مي گردد. اين اتفاق، دقيقاً مشابه حرکت کهکشان هاي چرخشي است.
ساختارهاي عمودي حلقه هاي زحل
30 سال زميني طول مي کشد تا زحل يک بار به دور خورشيد بچرخد و 15 سال از اين مدت، سياره در محدوده ديد اخترشناسان نيست. به علت شيب نسبي سياره نور خورشيد به جاي برخورد مستقيم با کمربندها، به لبه هاي آنها برخورد مي کند. در پي اين اتفاق محققان مي توانند تمرکز تحقيقات خود را بر ساختار عمودي کمربند ها معطوف نمايند.
در سال 2009 کاسيني در يک موقعيت عالي قرار گرفت و به اخترشناسان ناسا کمک کرد که به واسطه زاويه ديد، ترکيب جايگاه کمربندها را از طريق سايه اي که در حرکت از خود به جا مي گذارند، بررسي نمايند.
توفان قدرتمند شمالي
مشتري تنها سياره گازي نيست که توفان هاي عظيم در آن جريان دارد. زحل نيز مستعد توفان است ولي در اين سياره اين اتفاق با تناوب تقريباً مشخص انجام مي گيرد. در سال 2010 کاسيني با خوش شانسي، شروع يک توفان شمالي عظيم در زحل را رصد نمود؛ اتفاقي که ممکن است هر 10 تا 30 سال يکبار رخ دهد.
تنها چند ماه بعد، توفان در يک خط افقي به سرتاسر سياره گسترش يافت و مولکول هاي سطح زحل را آنچنان به سمت بالا پرتاب کرد که قبل از اين تا به حال از نزديک مشاهده نشده بود. در پي اين واقعه به طور موقت دماي سياره نيز به حداکثر مقداري که تا آن زمان اندازه گيري شده بود افزايش پيدا کرد. سپس توفان با همان سرعتي که شروع شده بود پايان يافت و سطح زحل مجدداً به وضعيت پايدار قبلي خود بازگشت.
طوفان هاي شش ضلعي در قطب شمال
آيا تصور مي کنيد طوفان هاي هاروي و ايرما بسيار قدرتمند هستند؟ کافيست نگاهي به نمونه هاي قطب شمال زحل بيندازيد تا نظرتان عوض شود. در اين سياره طوفان هايي 50 برابر قوي تر از آنچه در زمين مي بينيم اتفاق مي افتد که جريان هاي قوي کناره هاي آن به شکل 6 ضلعي هستند. قسمت هاي صورتي نيز گردبادهايي هستند که بزرگترين آنها به اندازه دو برابر يک طوفان رده 5 در روي زمين هستند.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۷۶۸۱۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فیلم/ استقبال بی‌نظیر مردم نوق رفسنجان از شهید گمنام

مردم نوق رفسنجان برای مراسم تشییع پیکر شهید گمنام سنگ تمام گذاشتند.