به نقل از «خبرگزاری آریا»

محمد بن زکرياي رازي، پزشک فيلسوف

تاریخ انتشار: ۵ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۶۹۱۴۸

خبرگزاري آريا - هفته نامه صدا - ترجمه سهيلا تقوي نژاد: محمد بن زکرياي رازي که به اختصار زکرياي رازي شناخته مي شود، دانشمند برجسته قرون سوم و چهارم هجري شمسي بود. در ايران عموما وي را با کشف الکل مي شناسند اما او تاليفات ارزشمندي در حوزه هاي مختلف از جمله پزشکي، جراحي، فلسفه، رياضيات، شطرنج و موسيقي از خود باقي گذاشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ابوبکر محمد بن زکريا الرزعي در شهر ري، شهري نزديک به تهران مدرن امروزي متولد شد. او سال هاي نوجواني زندگي اش را به مطالعه موسيقي و فلسفه اختصاص داده است. جوان عودنوازي که در طول زندگي خود از موسيقي لذت برد و حتي يک دانشنامه را در اين زمينه گردآوري کرد. با اين حال به گفته يک تاريخ دان اسلامي، او هرگز هدف متافيزيک را درک نکرد و در نهايت فلسفه را براي فعاليت هاي عملي تر رها کرد. او حتي مدتي زندگي خود را به عنوان يک سرمايه دار تغيير داد.
پس از اين که در علم کيمياگري به توفيقاتي دست يافت، همزمان با آن دستاوردها چشمانش به علت کار زياد با مواد شيميايي خطرناک آسيب ديد و براي معالجه خود به پزشکي روي آورد و تا حدي به آن علاقه مند شد که در آن شاخه شروع به تحصيل کرد. او آموختن پزشکي را در بيمارستان بغداد آغاز کرد و سپس مديريت بيمارستان معتضدي را بر عهده گرفت. پس از مرگ معتضد خليفه عباسي، او به زادگاه خود بازگشت و اداره بيمارستان ري را تا آخر عمر در دست داشت.
کتاب هاي تاليفي وي به تعداد بيش از 230 عنوان در زمينه هاي مختلف مي رسد؛ از جمله پزشکي، جراحي، فلسفه، رياضيات، شطرنج و موسيقي. در طول قرون وسطي مهم ترين کتاب وي در غرب، کتاب راهنماي علم پزشکي بود که وي براي حاکم ري به نام «منصور بن اسحاق» تدوين کرده بود و جلد نهم آن به عنوان سرفصل ثابت در دانشگاه هاي طب اروپاي قرن شانزدهم تدريس مي شد.

مهم ترين کار رازي، تاليف کتاب الحاوي است؛ کتابي که تمام يادداشت ها و برداشت ها و تجربياتش در علم پزشکي را در آن جمع آوري کرده است. وي هرگز آن را به عنوان کتابي منسجم ننوشت و پس از مرگش، شاگردان او اين نوشته ها را جمع آوري و به کتاب تبديل کردند. الحاوي متشکل از عصاره هايي است که رازي از نوشته هاي پزشکان يوناني، اسلامي و هندو به دست آورده است.
رازي در اواخر عمر نابينا شد. مورخان علل مختلفي براي اين عارضه بيان مين کنند و ابوريحان بيروني علت آن را کار مداوم با مواد شيميايي سمي در دوران جواني مي داند. وي در سال 304 هجري شمسي درگذشت و آرامگاه وي همچنان مشخص نيست.
کاشف دردهاي آبله و سرخک
رازي بسياري از کشفيات پزشکي را ساماني دوباره داد
رازي اولين پزشک در تاريخ بود که توانست به طور دقيق علائم و نشانه هاي آبله و سرخک را بر اساس معاينه باليني توصيف کند و اولين کسي بود که بين اين دو بيماري تمايز قائل شد؛ مهارتي در پزشکي که امروزه «تشخيص افتراقي» ناميده مي شود. اين تشخيص وي در کتاب «دردهاي آبله و سرخک» بسيار واضح است.
نسخه خطي اين کتاب اکنون در کتابخانه دانشگاه ليدن در هلند، نگهداري مي شود و ميکروفيلم اين دست نوشته در کتابخانه موسسه تاريخ علوم عربي در حلب وجود دارد. اين کتاب به زبان عربي ويرايش شد و در اروپا پس از آن چندين بار به زبان لاتين و ديگر زبان هاي اروپايي، از جمله فرانسوي، انگليسي و آلماني ترجمه شد. به گفته هانکا، اين کتاب حدودا 409 بار و بين سال هاي 1998 و 1866 در اروپا بازنشر شد.
رازي کتاب خود را با يک مقدمه کوتاه آغاز کرد و در آن علت اصلي نگارش رساله خود را توضيح داد؛ اين که تا آن زمان کتاب رضايت بخشي را که پزشکان قبل از او در مورد اين موضوع نوشته باشند، پيدا نکرده است.
اين کتاب شامل چهارده فصل است. فصل اول علل اين دو بيماري را تشريح مي کند و اين که چرا تنها چند نفر مي توانند از اين بيماري جان سالم به در ببرند. در فصل دوم، رازي خصوصيات بدن هايي را که از آن بيماري ها بيشتر آسيب مي بينند و همچنين دفعاتي در سال که احتمال شيوع اين بيماري بيشتر است را ذکر کرده است. در اين رابطه او مي گويد که بدن هاي لاغر، گرم و خشک بسيار به سرخک حساس هستند و به آبله خير، در حالي که بدن هاي لاغر، سرد و خشک به هر دو بيماري حساس نيستند، اما اگر آنها توسط سرخک آلوده شوند، بيماري خوش خيم خواهد بود زماني که سرخک بيشترين احتمال را دارد، در پايان پاييز و آغاز بهار است.
در تابستان هاي شديد گرم و خشک و همچنين اگر پاييز بدون باران گرم و خشک باشد، سرخک بيشتر در افراد حساس انتظار مي رود. رازي در بقيه فصول اين کتاب درباره علل ايجاد بيماري، نشانه ها، راه هاي درمان، انتقال و پيشگيري و همچنين شرحي بر رژيم غذايي مناسب براي انواع مزاج ها در انسان به شرح و تفصيل سخن مي گويد.

ارزش علمي کتاب
اين کتاب با توجه به پيشرفت علم پزشکي در آن زمان و نيز محدوديت دسترسي به وسايل آزمايشگاهي پيشرفته، از لحاظ علمي در جايگاه بسيار بالايي قرار دارد. اين کتاب اولين کتابي است که درباره دو بيماري بسيار شايع آبله و سرخک که سالانه جان بسياري از مردم را مي گرفتند و برخلاف تمام پزشکان يوناني و عربي ماقبل خود، جداگانه و به طور مفصل سخن مي گويد. بدين ترتيب بسياري از مورخان نظير لومون، داگلاس و ديگران اين تشخيص افتراقي وي را به رسميت شناختند.
وي همچنين ارتباط بين نوع نمايش علايم بيماري در سرخک با شدت بيماري را معرفي کرد. او فارغ از هر گونه وابستگي و تکيه بر دانش قبلي درباره اين بيماري به تحقيق و بررسي پرداخت و بسيار مشتاق بود که جزئيات درمان و نوع غذا را که بسيار در روند بهبودي تاثيرگذار است شرح دهد، چرا که معتقد بود تغذيه نقش مهمي در درمان بيماران دارد. کتاب الجدري و الحصبه رازي نشان مي دهد که او بر خلاف ساير دانشمندان مسلمان زمان خود نه تنها مترجم علوم پزشکي يوناني و هندي و عربي نبوده، بلکه دستاوردهاي مهم او در اين زمينه راهگشاي بسيار از عالمان ساير ملت هاي آن دوران به شمار مي آيد.
الحاوي في الطب
الحاوي في الطب مرجع بسيار مهمي از نوشته هاي يوناني، هندي و عربي ابتدايي براي دانش ما است زيرا رازي در مورد اعتبار منابع خود دقت داشته است. رازي قبل از اين که اين کتاب را کامل کند درگذشت، اما پيروانش اين کتاب را تحت نظارت ابن عميد مرتب و تکميل کردند. اين کتاب جامع در زمينه پزشکي به زبان لاتين در سال 1279 تحت عنوان «Liber Continens» توسط فرج بن سليم، يک پزشک يهودي نماز سيسيل ترجمه شد و توسط چارلز آنجو براي ترجمه آثار پزشکي استفاده شد.
بعدها چندين بار به زبان لاتين ترجمه شد و به يکي از نه کتاب مورد استفاده در تدريس در کتابخانه کالج پزشکي پاريس در سال 1395 تبديل شد. بخش ويژه اي از اين کتاب که مربوط به فارماکولوژي است، براي مدت طولاني پس از دوره رنسانس هنوز اولين مرجع در اروپا به حساب مي آيد. يک نسخه نادر از ترجمه الحاوي به لاتين، نوشته شده در سال 1282 در کتابخانه ملي فرانسه در پاريس است. ضمنا يک نسخه نادر از اين کتاب در کتابخانه کمبريج انگلستان وجود دارد.
رساله في امراض الاطفال (رساله اي در مورد بيماري هاي کودکان)
رازي اين رساله را در سال 900 ميلادي نوشته است. بيشتر مورخان مانند ريديل و لبون و هانکا آن را اولين کتاب جداگانه در بيماري هاي اطفال مي دانند؛ چرا که رازي براي اولين بار در تاريخ پزشکي بين کودکان و بزرگسالان تفاوت قائل شد، در حالي که تمام پزشکان پيش از او اين دو موضوع را در يک کتاب جمع آوري مي کردند.
متاسفانه به نظر مي رسد نسخه اصلي اين کتاب گم شده است. کتاب بيماري هاي اطفال در گذشته به زبان عبري و سپس بين سال هاي 1114 و 1187 به لاتين ترجمه و بارها منتشر شد. اخيرا دکتر ساموئل رابديل ترجمه انگليسي جديدي از اين رساله را در مجله آمريکايي (Pediatric Journal) منتشر کرده است. اين ترجمه در حال حاضر بهترين نسخه در نظر گرفته شده است و دکتر محمود حاج کاظم در عراق آن را به زبان عربي ترجمه کرده است.
اين رساله شامل بيست و چهار فصل و در مورد بسياري از بيماري هاي کودکان و شيوه درمان آنها است و در ميان اين بيماري ها، آبله و سرخک مورد بحث قرار گرفته است. همچنين بسياري از بيماري هاي کليوي مانند کچلي، خارشک، بزرگ شدن شکم، عطسه کردن، بي خوابي، صرع، تخليه گوش، بيماري هاي چشمي، بيماري هاي دنداني، زخم دهان، استفراغ، اسهال، سرفه، مجاري ادراري و بسياري ديگر از عناوين بيماري ها را مورد بحث قرار داده است. اين رساله علاوه بر اهميت تاريخي، اهميت علمي نيز دارد؛ زيرا حاوي عقايد و نظريه هاي جديد مربوط به بيماري هاي کودکان است.
تاثير مفاهيم مربوط به آبله و سرخک از ديدگاه رازي بر پزشکان بعد از او
با توجه به اين که بسياري از کتاب هاي رازي در تعداد محدود و بعضا يک جلد نگاشته شده بودند، پزشکان زيادي در زمان هاي پس از وي از آن اطلاع ندارند. در اينجا مي خواهيم اثر مفاهيم رازي در اين موضوع را در مورد برخي از پزشکان مسلمان پس از او ببينيم.
ابن سينا:
حدود صد سال بعد از رازي زندگي مي کرده است. پس از مقايسه آنچه ابن سينا در کتاب «قانون» با نوشته هاي رازي در مورد آبله و سرخک نوشته شده است، مشخص است که ابن سينا اطلاعات زيادي از رازي نقل کرده است. در سومين جلد قانون، وي بخش ويژه اي را براي مقابله با آبله و سرخک اختصاص داده است. ابن سينا بين اين دو بيماري تمايز قائل شده و گفته است که اين دو بيماري علائم مشترک و علائم خاص دارند. سپس او مراحل فرسايش پوست هر بيماري را شبيه آنچه که توسط رازي نوشته شده است توصيف کرد، اما او در هيچ جاي کتاب خود اشاره نکرده که از نوشته هاي رازي نقل کرده است.
ابن زهر:
او در اندلس زندگي مي کرد و در سال 1162 در آنجا از دنيا رفت. کتاب او تحت عنوان «التفسير في الموادات و التدبير» است؛ به زبان عبري و سپس به زبان لاتين ترجمه شد و بارها به نام Facilicito Adjumentum منتشر شد. در جلد دوم کتاب، ابن زهر يک فصل را به آبله و سرخک اختصاص داده است. واضح است که ابن زهر از نوشته هاي ابن سينا يا رازي در مورد باکتري و سرخک نقل قول نکرده است، به خصوص که ما مي دانيم «قانون» در آن زمان به خوبي در اندلس شناخته شده بود.

ابن نفيس:
او در دمشق متولد شد و در سال 1288 در قاهره فوت کرد. کتاب او تحت عنوان «المجاز في الطب» (کتاب مختصر پزشکي) است. اين به عنوان بازنگري قانون ابن سينا در نظر گرفته شده است. بنابراين، ابن النفس به طور کوتاهي مکرر نوشت که ابن سينا در مورد آبله و سرخک در معرض قرار گرفته است و او بين دو بيماري متفاوت است.
داود الانتاکي:
او در انتاکيه متولد شد و در سال 1599 در مکه درگذشت. کتاب پزشکي او، که به نام «تذکره داود» شناخته مي شود، عنوان بلندتري هم دارد: «تذکره الاباب و الجميع العجب الاوجاب». در بخش اول اين کتاب، او علائم سرخک و آبله را به نحوي بسيار شبيه به توصيف رازي توصيف مي کند. علاوه بر اين، از ديد او بين اين دو بيماري تفاوت هست. در همان فصل او درباره آبله مرغان صحبت کرد و آن را به عنوان يک شکل خوش خيم از ويروس در نظر گرفت.
مديا القسوني:
او يک پزشک مصري بود که در قرن هفدهم زندگي مي کرد. کتاب پزشکي او تحت عنوان «قاموس الطبا» (ديکشنري پزشکي) منتشر شد. در فصل اول کتاب، که در آن وي با سرخک مقابله کرد، علائم سرخک و آبله را توصيف کرد و اشاره کرد که او از قانون ابن سينا نقل کرده است. او بين اين دو بيماري تفاوت قائل شده و گفته است که ضايعه در سرخک کوچک و نازک است و در خارج از پوست گسترش نمي يابد، در حالي که در آبله ضايعات بافتي خارج از پوست خارج و ضخيم است.
داروسازي
دستاوردها در شيمي اسلامي منجر به داروسازي اسلامي شد. رازي به نوعي پيشگام اين پيشرفت ها در تهيه داروها است و بسياري از داروهاي آن دوران را با استفاده از غلظت و تقطير به دست آورد.
پس از او پيشرفت هاي شگرفي در شيمي اسلامي و طبعا توسعه داروسازي اسلامي صورت گرفت. به عنوان مثال خود رازي که اقدام به ترويج استفاده پزشکي از ترکيبات شيميايي کرده بود. با اين حال، صبور بن سعل (869 دسامبر)، اولين پزشکي بود که تجويز و مصرف طيف وسيعي از داروها را براي درمان بيماري ها پايه گذاري کرد.
ابوريحان بيروني در قرن يازدهم يکي از ارزشمندترين آثار اسلامي در زمينه داروسازي را تحت عنوان «کتاب الصيدله» (کتاب داروها) نوشت، که اطلاعات دقيقي از خواص داروها، نقش داروخانه و وظايف يک داروساز را مشخص کرد.
ابن سينا نيز حدود 700 دستور آماده سازي، خواص، حالت عمل و علائم داروهاي مختلف را توصيف کرد. او در حقيقت يک جلد از کتاب قانون خود را به مواد دارويي ساده اختصاص داد.
رازي روش هاي آماده سازي مونوکسيد سرب، سرب سفيد، سرب سولفيد، مس سولفيد، کادميا، مارکسيدها، آرسنيک زرد، آهک، سديم هاي مختلف، نمک، پتاسيم و غيره را شرح مي دهد. همچنين تعداد قابل توجهي از دستورالعمل ها را براي مقادير تقطير شده بيان کرده که اين امر خود آغاز شيوه تقطير به عنوان يک روش پرکاربرد تهيه داروها و شايد يکي از مهم ترين روش ها باشد.
کشف هاي بسيار به رازي نسبت داده مي شود. از جمله اين که رازي کاشف الکل است؛ از تاثير محيط قليايي بر کانه پيليت اسيد سولفوريک فراهم کرد (که با داشتن اسيد سولفوريک به دست آوردن ديگر اسيدها هم آسان بود)؛ از تاثير آب آهک بر نشادر (کلريد آمونيوم)، اسيد کلريدريک به دست آورد؛ با اثر دادن سرکه با مس، استات مس با زنگار تهيه کرد که به عنوان ماده ضدعفوني کننده با آن زخم ها را شستشو مي داد؛ از سوزاندن زرنيخ، اکسيد آرسنيک يا مرگ موش فراهم و براي نخستين بار از نارنج، اسيد سيتريک تهيه کرد. همچنين او نخستين پزشکي است که داروهاي سمي آلکالوئيدي ساخت و از آنها براي درمان بيمارانش بهره گرفت.
متافيزيک
مکتب متافيزيکي رازي تا آنجا که مي توان آن را بازسازي کرد، از درک او از پنج اصل ابدي حاصل مي شود. در اين طرح، عقل به عنوان يک اصل جداگانه ظاهر نمي شود بلکه فضيلت بعدي خداوند به نفس است. روح هوشمند است و داراي عقل است و بنابراين مي تواند ارزش نسبي چهار اصل ديگر را تشخيص دهد. در حالي که پنج اصل، عبدي هستند. ظاهرا عقل اينگونه به نظر نمي رسد. چنين آموزه اي از عقل به شدت مخالف عقايد همتايان معاصر فلسفي رازي است که به طور کلي طرفداران نوعي نئوپلتونيسم يا فلسفه ارسطويي هستند.
سه اصل باقي مانده از آن پنج اصل ابدي فضا، ماده و زمان، به عنوان اجزاي غيرقابل انعطاف از جهان طبيعي حضور دارند. فضا به وسيله رابطه بين ذرات ماده يا اتم تعريف شده و جاي خالي که آنها را احاطه کرده است، هر چه چگالي اتم ها بيشتر باشد، جسم حاصل از آن سنگين تر و جامدتر است.
در مقابل، بخش بزرگ تري از خلاء سبک تر و جامدتر است. زمان و ماده هر دو فرم مطلق، نامعقول و محدود دارند. به اين ترتيب، موضوعي مطلق (محدوده خالص) وجود دارد که به هيچ وجه به مکان بستگي ندارد، درست همانطور که زمان وجود دارد. به اين معنا که توسط حرکت تعريف نشده يا محدود نشده است. زمان مطلق رازي، مانند ماده، بي نهايت است؛ چيزي که از ديد ارسطو به اندازه گيري حرکت محدود مي شود. رازي در تعريف از زمان و مکان به خوبي مي دانست که چگونه از ارسطو متفاوت است و همچنين به طور کامل و آگاهانه، عواقب ناشي از موضع ضد حرکت را پذيرفت.

فلسفه اخلاقي
در مورد آموزه هاي اخلاقي رازي بيشتر مي توان سخن گفت، چرا که دو رساله او که حاوي عناصر يک فلسفه اخلاقي است – الطيب الروحاني (فيزيک – روحاني) و السيره الفلسفيه (زندگي فلسفي) – جان سالم به در برده اند.
از يک سو رازي اخلاق را نوعي پزشکي روانشناختي مي دانست. ترميم تعادل پس از انشعاب، هدف اصلاح روحاني يا رواني و جلوگيري از چنين اختلالات اخلاقي است. براي او، لذت نفس مثبت يا تجمعي نيست، بلکه نتيجه يک درد قبلي است که به علت خروج از حالت عادي ايجاد شده است و پس از آن به حالت طبيعي باز مي گردد يا دوباره بازسازي مي شود. هوس و اشتها به طور طبيعي رخ مي دهند، اما بايد از رشد بيش از حد آنها جلوگيري شود؛ اين دو نبايد پشتيباني و يا تشويق شوند.
فضيلت واقعي در ارضاي هر نياز است، تنها تا آنجا که ضروري است. رازي عليه تمام افعال طغيانگرايانه بود. در مقايسه با مدل آشکار سقراط، معاصران او را به خاطر هدايت يک موجوديت عام، ازدواج کردن و داشتن فرزند، به دست آوردن زندگي و لذت بردن از معاشرت با شاهزاده ها متهم کردند. با اين وجود رازي قويا اصرار داشت که چنين روحياتي در مورد استاد باستاني خود صادق است؛ سقراط در نهايت به زندگي عمومي بازگشت و از افراط در موقعيت قبلي خود اجتناب ورزيد.
به همين ترتيب، رازي منکر بي عدالتي دنيا و همچنين داوري غعيرمنصفانه شد. او گفت: پروردگار مهربان باعث ايجاد درد و بي عدالتي نمي شود. بدين ترتيب آسيب زدن به خود و يا هر چيز ديگر اشتباه است، مگر اين که ضروري يا اجتناب ناپذير باشد. همه بايد با طبيعت مطابقت داشته باشند و در نتيجه، ممکن است به منافع يا مزاياي بيشتري نياز داشته باشند. به اين ترتيب، رازي در برابر کشتار بي ضرر حيوانات هشدار داد. (به جز در مورد موجودات وحشي و گوشتخواران که ممکن است باعث مرگ قرباني خود و جدايي روح آن از جسم او گردند.)
از سوي ديگر، رازي با توجه به نقش خود در کنترل عقل، بر اين باور است که فلسفه و زندگي فلسفي تنها رستگاري است که در نهايت امکان پذير است. (نگاه کنيد به رستگاري) زندگي در اين مسير بدين صورت است که خدا را در راه هاي ممکن براي انسان ها توضيح دهيم. اين پايان نهايي که براي انسان ها به وجود آمده است شامل يک موجود فيزيکي نيست بلکه يک جهان ديگر بدون مرگ و درد است. روح انسان از زندگي قبلي خود در حالي که در بدن است، به آن جهان بر مي گردد.
کساني که عدالت را دنبال مي کنند و به دنبال دستيابي به دانش هستند – يعني زندگي فلسفي را رهبري مي کنند – عادت مي کنند که با عقل، زندگي بدون بدن و عادت به لذت بي پايان داشته باشند. پس از مرگ اين شرايط دائمي آنها خواهد بود. در مقابل، کساني که به وجود فيزيکي چسبيده اند، همان گونه که افلاطون گفته است، از اين جهان نسل ها و فساد خارج نمي شوند و بنابراين با درد و ناراحتي هاي بي پايان، رنج خواهند برد.
نتيجه
بدون ترديد رازي اولين پزشک در تاريخ پزشکي بود که تفاوت بين آبله و سرخک را تشخيص داد و آنها را دو بيماري مجزا ناميد. تاثير مفاهيم او در تشخيص اين بيماري ها بر پزشکان مسلمان به ويژه در مورد ابن سينا، ابن نفيس، الانتاکي و القسوني بسيار روشن بود. اما لازم به ذکر است که اکثر اين پزشکان اطلاعات خود را در اين زمينه از قانون ابن سينا نقل کرده اند، زيرا کتابي بود که در زمانه خود بيشترين نفوذ و بيشترين تاثير را در شرق و غرب داشت.
در پايان اين بخش خواندن اين جملات دکتر دپور خالي از لطف نيست: «پزشکي غايب بود تا زماني که ارسطو آن را ايجاد کرد؛ مرده بود تا وقتي که گالن آن را زنده کرد؛ پراکنده بود تا هنگامي که رازي آن را جمع آوري کرد و کمبود داشت تا موقعي که ابن سينا آن را تکميل کرد.»

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۶۹۱۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محکومیت پزشک جراح برای دریافت اضافه بها

مقداد خدادادی رئیس شعبه دوم تعزیرات حکومتی نور گفت: پرونده متخصص جراحی عمومی به اتهام دریافت وجه اضافه بر تعرفه‌های مصوب در شعبه دوم بدوی تعزیرات حکومتی نور رسیدگی شد.

او افزود: شعبه با توجه به ارائه نکردن مدارک، گزارش دانشگاه علوم پزشکی و نظریه کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمان اتهام انتسابی را محرز و علاوه بر درج تخلف در پرونده پزشکی متخلف را به میزان ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت و پرداخت ۴۱۷ میلیون ریال در حق شاکی محکوم کرد.

خدادادی گفت: بازرسان دانشگاه علوم پزشکی با شکایت شاکی گزارش تخلف را برای رسیدگی به تعزیرات حکومتی ارسال کردند.

باشگاه خبرنگاران جوان مازندران ساری