به نقل از «اقتصاد آنلاین»

جرقه زودگذر رفراندوم کردستان در بازار نفت

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۸۸۱۱۸۷

تهدید ترکیه برای جلوگیری از صادرات نفت خام اقلیم کردستان و درخواست عراق برای بایکوت خرید نفت این منطقه به افزایش قیمت‌های نفت در روزهای گذشته کمک کرد. اما تصور نمی‌شود تحولات اخیر به عاملی بلندمدت در حمایت از قیمت‌ها تبدیل شود.

ترکیه و عراق پس از اینکه اقلیم کردستان همه‌پرسی استقلال را برگزار کرد، فشار بر این منطقه نیمه خودمختار را افزایش دادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه تهدید کرد، مانع صادرات نفت اقلیم کردستان خواهد شد که از خاک این کشور انجام می‌شود و بغداد نیز خواستار بایکوت بین‌المللی فروش نفت اقلیم کردستان شده است.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، این وضعیت در هفته جاری موجب تشدید روند صعودی قیمت نفت در بازارهای جهانی شد؛ صعودی که 10روز پیش و با انتشار گزارش‌های به‌شدت خوش‌بینانه اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی آغاز شده بود. این گزارش‌ها حاکی از آن بودند که تقاضای جهانی در ماه‌های پیش‌رو برای نفت و فرآورده‌های نفتی بیشتر از حد انتظار خواهد بود و از عرضه جهانی نفت در ماه آگوست نیز کاسته شده است.

به گزارش پایگاه تحلیلی مارکت واچ، رشد قیمت نفت در این 10روز باعث شد ارزش طلای سیاه نسبت به پایین‌ترین سطوح ماه ژوئن، 20درصد بالاتر باشد. سطح بالای قیمت نفت، روز گذشته نیز (با وجود نوسانات در ساعت‌های مختلف روز) حفظ شد و بازار منتظر انتشار گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا ماند که قرار بود، چهارشنبه شب انتشار یابد. با روشن شدن نتیجه رفراندوم کردستان عراق، نفت وست‌تگزاس اینترمدیت با افزایش 0.12درصدی با قیمت 51.94دلار در هر بشکه مبادله شد و نفت خام برنت نیز تنها 0.21درصد کاهش یافت و به 57.80 دلار در هر بشکه رسید.

اخبار حاکی از آن هستند که مردم کردستان عراق به اتفاق آرا در همه‌پرسی روز دوشنبه به استقلال رای داده‌اند، اما دولت اقلیم کردستان اعلام کرده که این همه‌پرسی که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته نخواهد شد، نقطه آغازی برای مذاکرات با بغداد است و نقطه اوج استقلال واقعی به‌شمار نمی‌رود.

بر اساس گزارش اویل پرایس که توسط ایسنا ترجمه شده است، رییس‌جمهور ترکیه این همه‌پرسی را غیرقانونی، پوچ و خالی خوانده و تهدید کرد که صادرات نفت اقلیم کردستان را که از طریق خط لوله به بندر سیهان ترکیه منتقل می‌شود را مسدود خواهد کرد. این همه‌پرسی همچنین مورد مخالفت ایران و امریکا قرار گرفت که معتقد بودند این اقدام منطقه را بی‌ثبات خواهد کرد.

حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق گفته است که کشورهای خارجی نباید از کردستان عراق نفت خریداری کنند و استدلال کرد که اگر فروش نفت تحت نظارت دولت مرکزی عراق انجام نشود، غیرقانونی است. عراق از کشورهای همسایه و سایر کشورهای جهان خواست در زمینه مبادی ورودی و نفت با دولت فدرال عراق همکاری کنند.

اقلیم کردستان بیش از ۶۰۰هزار بشکه در روز یا حدود ۱۵درصد از کل نفت عراق را تولید می‌کند. بحث برانگیزترین بخش تحت کنترل کردستان، میادین نفتی پیرامون کرکوک است که کردها به دنبال حمله گروه داعش و اشغال این بخش‌ها توسط این گروه تروریستی در سال ۲۰۱۴ کنترل آن را به دست گرفتند.

تحلیلگران کامرز بانک در یادداشتی نوشتند: اگر این بایکوت موفقیت‌آمیز باشد، حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت از رسیدن به بازار باز می‌ماند. این رقم بسیار قابل ملاحظه است و تقریبا با رقم کل کاهش تولید کشورهای عضو اوپک و روسیه برابری می‌کند؛ کاهشی که سال گذشته، برای بازگرداندن تعادل به بازار و خروج آن از شرایط فوق اشباع شروع شده است.

تهدید بایکوت و همچنین مسدود شدن احتمالی جریان نفت از طریق ترکیه به افزایش قابل توجه قیمت‌های نفت در دو روز گذشته منجر شد. نفت برنت به بالای ۵۸دلار در هر بشکه صعود کرد که بالاترین قیمت در بیش از دو سال گذشته به حساب می‌آمد، در حالی که قیمت‌ها روز سه‌شنبه اندکی کاهش پیدا کرد اما همچنان نزدیک به بالاترین رکورد ۲۶ ماه گذشته ماند. جان کیلدوف، سرمایه‌گذار صندوق انرژی کپیتال اگین در این باره عنوان کرد: «سخنان تند اردوغان (برای تحریم نفتی اقلیم کردستان) واقعا باعث شد تا هراس بر بازار سایه بیفکند. این اتفاق بعد از مدت‌ها رخ داد که تهدیدهای نفتی به عنوان ابزاری دیپلماتیک به کار گرفته شود.»

این تهدیدها اگر جدی‌تر شوند، می‌توانند نردبان رسیدن نفت به قیمت‌های بالاتر باشند. سناریوی جدی‌تر ممکن است نوعی برخورد نظامی میان کردستان عراق و ترکیه باشد. ترکیه در مرزهای خود با اقلیم کردستان مانور نظامی انجام داده و رییس‌جمهور این کشور هشدار داده که «ما ممکن است یک شب به یک‌باره وارد شویم.»

آیهام کامل، رییس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه مشاوره ریسک اوراسیا گروپ در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌بی‌سی در این زمینه عنوان کرد: «منطقه (خاورمیانه) احتمالا شاهد چرخه‌یی از صعود (قیمت‌های نفت) خواهد بود تا آنکه از تنش‌ها کاسته شود.»

شاید به همین دلیل باشد که سبدهای نفتی کشورهای مختلف منطقه، روندهای قیمتی متضادی را در روزهای گذشته و به ویژه در چهارشنبه تجربه کردند. در روز چهارشنبه سبد نفتی اوپک با 1.42 درصد افزایش به 55.62 دلار رسید. با این حال، این افزایش تقریبا منحصر به تولیدکنندگان خاورمیانه‌یی نفت جز عراق بود. قطر، ایران و امارات متحده عربی از کشورهایی بودند که قیمت نفت‌شان در چند روز اخیر افزایش یافته است. عراق در پی مناقشات یک هفته اخیر، همچنان گرفتار سطوح پایین قیمتی برای نفت خود است. اما در مجموع سبد نفت خام ترش خاورمیانه با 4.34درصد، بیشترین افزایش قیمت روز را تجربه کرده و به 58.14 دلار در هر بشکه رسید.

با تمام این تنش‌ها و افزایش قیمت‌ها، مقام‌های اقلیم کردستان به دنبال اجتناب از هر گونه ناآرامی و به ویژه اقدام نظامی هستند. مسعود بارزانی، رییس‌جمهور اقلیم کردستان خواستار آرامش و مذاکرات دیپلماتیک شده، اما دولت عراق روز سه‌شنبه احتمال هرگونه مذاکره را رد کرد. به گفته آنتونی اسکینر، مدیر شرکت انگلیسی وریسک مپل کرافت، بارزانی به بازی خطرناکی دست زده است. وی روی این حساب می‌کند که ترکیه، ایران و امریکا قادر نخواهند بود موضع واحدی را برای تحت فشار قراردادن دولت اقلیم کردستان حفظ کنند.

در این بین نفت نقش کلیدی ایفا خواهد کرد، ترکیه می‌تواند خط لوله حامل نفت کردستان را مسدود کند، اما آنکارا از تعرفه‌هایی که برای اجازه انتقال نفت برای صادرات دریافت می‌کند، سود می‌برد. بغداد نفوذ بسیار کمتری در اقلیم کردستان دارد بنابراین اگر ترکیه تهدیداتش را عملی نکند، رای استقلال ممکن است به دولت کردستان در مذاکرات با بغداد بر سر تقسیم درآمد که همواره نسبت به آن شکایت داشته و مورد توجه قرار نگرفته، اهرم فشاری دهد. دولت عراق سال‌ها تلاش کرده صادرات نفت اقلیم کردستان را متوقف کند، اما در این امر موفق نبوده است. آیهام کامل هم تاکید می‌کند که قطع کامل و دایمی صادرات نفت اقلیم کردستان به ترکیه از گزینه‌های هیچ یک از کشورهای منطقه نخواهد بود؛ چرا که در این صورت درآمدهای اقلیم کردستان به‌طور کامل از بین رفته و بی‌ثباتی اقتصادی گریبان منطقه را خواهد گرفت. از طرف دیگر در این صورت، خطر خشونت و درگیری‌های قومی و نژادی هم افزایش خواهد یافت. به همین دلیل انتظار می‌رود که جهش قیمت‌های نفتی موقتی بوده و با آرام شدن تنش‌ها، ثبات نسبی به بازار‌های جهانی نفت هم برسد.

دولت اقلیم کردستان همچنین اخیرا برخی اختلافاتی که با شرکت‌های انرژی فعال در این منطقه داشت را حل کرده و به ساماندهی بدهی‌های خود پرداخته است. آنها پرداخت‌هایی را به برخی شرکت‌های حفاری انجام داده‌اند. شرکت روس‌نفت به تازگی اعلام کرده قصد دارد یک میلیارد دلار در کردستان برای احداث یک خط لوله گاز طبیعی سرمایه‌گذاری کند و همچنین صدها میلیون دلار وام به دولت اقلیم کردستان داده که با فروش آتی نفت پرداخت خواهد شد.

توافق‌های اخیر دورنمای انرژی اقلیم کردستان را تقویت کرده است. مخالفت پیرامون رای همه‌پرسی کردستان عراق به اوج خود رسیده است، اما عامل حمایت‌کننده برای بالا رفتن قیمت‌های نفت را باید در جای دیگری جست‌وجو کرد و خریداران نفت نمی‌توانند پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها را بر مبنای اختلال عرضه از سوی اقلیم کردستان بنا نهند.

منبع: اقتصاد آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۸۸۱۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زیر پوست بازار «رحم اجاره‌ای» در ایران

فرارو- بازار فروش اعضا و اجاره رحم بار دیگر داغ شده است، اما اینبار ابعادی بزرگتری دارد. ماجرا از این قرار است که فرد از فرط نداری ناچار به فروش رحم خود می‌شود -که حالا قیمت آن که تا همین چند سال قبل ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان بود- با افزایش چشمگیری آنطور که برخی رسانه‌ها اذعان دارند به ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان رسیده است.

به گزارش فرارو، در این میان، گاهی هم این پول نیامده به دست همسر فرد می‌رسد که ناتوان از گذران زندگی این مبلغ را صرف درمان یکی از زخم‌های خانواده می‌کند. البته ناگفته نماند که این بازار پرسود فقط در ایران رونق نگرفته و اندازه بازار جهانی آن هم قابل تامل است.

از تعریف علمی تا قیمت رحم اجاره‌ای

این روز‌ها بار دیگر اعداد و ارقام بازار رحم اجاره‌ای دهان به دهان می‌چرخد؛ حتی پرتکرارتر از گذشته. بنابراین، ابتدا بیاییم تعریفی علمی از عبارت «رحم اجاره‌ای» داشته باشیم. رحم اجاره‌ای روشی برای تولیدمثل است که طی فرآیند آن جنین حاصل از تخمک و اسپرم یک زوج به دلیلی که ناتوانی خوانده می‌شود، در رحم شخص سوم کاشته شده، تا زمانی که نوبت زایمان فرابرسد. پس از زایمان هم نوزاد به زوج سپرده می‌شود و فردی که میزبان جنین بود، در ازای این کار خود مبلغی را دریافت می‌کند.

اما اگر از این تعاریف علمی بگذریم و به دنبال پاسخ برای این پرسش باشیم که چرا بازار رحم اجاره‌ای داغ شده است؟ باید گفت آنگونه که از شمایل کلی اقتصاد ایران معلوم است، دلیل میزبان جنین برای انجام چنین کاری چیزی جزء ناتوانی مالی نیست. اگر میزبان جنین دارای همسر باشد، معمولا این پول به دست او می‌رسد تا یا سرپناهی برای خانواده فراهم کند یا کار و کاسبی راه بیاندازد.

حالا سوال این است که مبلغ رحم اجاره‌ای چقدر است که برخی را به این کار وا می‌دارد؟ در پاسخ باید گفت مبلغ این کار که در سال ۹۹ حدود ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان بود و در سال گذشته به حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان رسید، حالا رسانه تجارت نیوز مدعی شده به ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان رسیده است. دستمزدی برای ۹ ماه که با حداقل دستمزد حدود هفت میلیون تومانی تعیین شده توسط شورای عالی کار برای سال جاری، برای خیلی‌ها وسوسه‌برانگیز است؛ آن هم در شرایطی که حمایت‌های دولتی یا اموری از قبیل گرفتن وام یا مبلغشان ناچیز است یا نیاز به ماندن در صف برای زمانی طولانی دارد. در این بین، از پولی که به دست واسطه‌ها هم می‌رسد نباید غافل ماند. پارسال تعدادی از رسانه‌ها این مبلغ را پنج تا ۱۰ میلیون تومان عنوان کرده بودند.

چرا زوج‌های جوان رحم اجاره می‌کنند؟

سوی دیگر ماجرا زوج‌هایی ایستاده‌اند که یا قادر به بچه‌دار شدن نیستند یا شاید به دلیل اینکه زن خانواده راضی به برهم خوردن تناسب اندام خود نیست، به سمت اجاره رحم می‌روند. با جست‌وجویی ساده می‌توان دریافت که اگر زوجی رحم زن جوانی را اجاره کنند؛ به اضافه سایر هزینه‌های جانبی از آزمایش و سونوگرافی گرفته تا دستمزد واسطه چیزی حدود ۵۰۰ میلیون تومان باید هزینه کنند. البته ناگفته نماند که این مبلغ منهای هزینه اسپرم یا تخمک است.

همچنین، باید به این نکته هم اشاره داشت که برخی از زوج‌های جوان علت مراجعه به دلالان را معطل نشدن در صف دیگری در کنار هزاران صف در بازار‌های ایران می‌دانند.

قوانین بازار رحم چگونه است؟

اما قوانین بازار اجاره رحم چگونه است؟ آن‌هایی که این تجربه را از سر گذرانده‌اند، می‌گویند قوانین آن شبیه بازار فروش اعضای بدن است. سن و وضعیت سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار است و تعیین کننده قیمت. داشتن یک یا دو فرزند سالم امتحانی است که اگر میزبان جنین از آن سربلند بیرون آید، در مرحله بعد نوبت به آزمایش‌ها می‌رسد. بعد هم یک قرارداد محضری بسته می‌شود، بخشی از پول دریافت شده و با پایان گرفتن آزمایش‌ها، جنین وارد رحم اجاره‌ای می‌شود و باقی ماجرا.

اندازه بازار جهانی رحم اجاره‌ای چقدر است؟

هرچند بازار رحم اجاره‌ای در ایران به دلایلی که در بالا ذکر آن رفت، داغ شده است، اما این موضوع تنها مختص کشور ما نیست. یک مقاله نشان می‌دهد که اندازه بازار جهانی رحم اجاره‌ای در سال ۲۰۲۱ برابر با ۱۶۸.۴۵ میلیون دلار بود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ به ۲۵۹.۱۸ میلیون دلار برسد.

اما در این بین کدام مناطق پیشتاز بازار رحم اجاره‌ای هستند؟

در آمریکای شمالی (ایالات متحده، کانادا و مکزیک)، اروپا (آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، روسیه و ترکیه)، آسیا و اقیانوسیه (چین، ژاپن، کره، هند، استرالیا، اندونزی، تایلند، فیلیپین، مالزی و ویتنام)، آمریکای جنوبی (برزیل، آرژانتین، کلمبیا) و در خاورمیانه و آفریقا (عربستان سعودی، امارات، مصر، نیجریه و آفریقای جنوبی) نیز واکنش‌ها بالا گرفته است.

واکنش‌های کاربران

از این حرف‌ها که بگذریم، موضوع رحم اجاره‌ای همواره از جمله موضوعاتی بوده که تا خبر از قیمت جدیدی از آن رسانه‌ای می‌شود، موج گسترده‌ای از واکنش‌ها را هم به دنبال خود می‌کشد. اگر سری به شبکه اجتماعی توییتر بزنیم؛ تعدادی از این واکنش‌ها جلب توجه می‌کنند:

کاربری به زبان طنز نوشته است: «رحم اجاره‌ای ۴۰۰ تا ۹۰۰! خوبه‌ها بهتر از بی‌پولیه.»

دیگری گفته: «مال همینه مایه‌دار‌ها تمایلی به بچه‌دار شدن ندارن و دنبال رحم اجاره‌ای هستند.».

اما شخص دیگری این موضوع را از زاویه مشکلاتی که برای یک زن به همراه دارد، دیده و نوشته است: «چون از عوارض و مشکلات اجتماعی و حقوقی رحم اجاره‌ای بی‌خبرید و تنها پولش رو می‌بینید ضعف جسمانی زن بودن رو هم در نظر داشته باشید.»

دیگری هم می‌گوید: «ولی خانم‌هایی که رحم اجاره‌ای قبول می‌کنند وقتی بچه به دنیا می‌آید چطور ازش جدا می‌شن خیلی سخته فکر کنم.»

واکنش‌ها به موضوع رحم اجاره‌ای تا حدی بوده که پای آن به حوزه سینما هم باز شده. «هماتوم» یک فیلم کوتاه در این باره است که علی رفتاری، سازنده آن حین گفتگو با روزنامه شرق اطلاعات جالبی را در این زمینه ارائه می‌کند. او به این موضوع مهم اشاره می‌کند که، چون دوندگی فرزندخواندگی بالاست، عده‌ای در نهایت به رحم اجاره‌ای روی می‌آورند.

این کارگردان به کسب درآمد پزشکان و نقش واسطه‌گری آن‌ها نیز اشاره می‌کند. رفتاری در این باره گفته است: «در واقع بین یک زن و شوهر که مشکل باروری دارند با زنی که مشکل مالی دارد به نوعی واسطه‌گری اتفاق می‌افتد و مسلما به راهی برای کسب درآمد پزشکان تبدیل شده‌است.»

عده‌ای بر این باورند که با توجه به برآورد‌ها از وضعیت اقتصاد ایران و سقوط خانوار‌های بیشتری به سمت فقر، پیش‌بینی می‌شود بازار رحم اجاره‌ای تا پایان سال داغ‌تر و قیمت‌ها با سرعت بیشتری رشد کنند و بنابراین لازم است نظارت بیشتری برای جلوگیری از سوءاستفاده دلالان از این بازار اعمال شود.