آسيب‌شناسي خانه‌هاي تاريخي گيلان، گام اول توسعه گردشگري خلاق در استان
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۴۵۳۸۲
خبرگزاري آريا- نشست علمي آسيب‌شناسي خانه‌هاي تاريخي گيلان در پژوهشکده گيلان‌شناسي دانشگاه گيلان امروز شنبه 22 مهر 96 برگزار شد.
به گزارش خبرگزاري آريا، نشست علمي آسيب‌شناسي خانه‌هاي تاريخي گيلان با هدف معرفي و شناساندن خانه‌هاي تاريخي گيلان به‌عنوان دستاوردهاي فرهنگي و تاريخي استان و نيز اقدامات پژوهشي در مورد جنبه‌هاي گوناگون اين خانه‌ها با همکاري پژوهشکده گيلان‌شناسي دانشگاه گيلان و اداره‌کل ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان در پژوهشکده گيلان‌شناسي رشت با سخنراني سيد‌هاشم موسوي، عضو هيئت‌علمي گروه علوم اجتماعي دانشگاه گيلان و رئيس پژوهشکده گيلان شناسي دانشگاه گيلان، مژگان خاکپور استاديار دانشکده معماري و هنر دانشگاه گيلان سيد‌مهدي ميرصالحي کارشناس بناها و محوطه‌هاي تاريخي استان و روشن بابايي همتي عضو هيئت علمي پژوهشکده گيلان‌شناسي دانشگاه گيلان برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صاحب‌نظران و کارشناسان رشته‌ها و حوزه‌هاي مختلف دانشگاهي و سازماني در اين گردهمايي علمي و تخصصي آثار خود را با موضوعات مردم‌شناسي خانه‌هاي تاريخي گيلان، معرفي خانه‌هاي تاريخي رشت، چالش‌هاي ثبت و حفاظت از خانه‌هاي تاريخي و نقش خانه‌هاي تاريخي در توسعه گردشگري ارائه کردند.
سيد‌هاشم موسوي به‌عنوان اولين سخنران با معرفي چشم‌انداز علم مردم‌شناسي به مفهوم خانه، کارکرد اين مکان را چيزي فراتر از محل بقا و زيست دانست و گفت: «خانه در درجه اول پاسخگوي يک نياز زيستي است اما فرهنگ خانه از نظر مردم‌شناسي مجموعه‌اي از ارزش‌ها و معاني است که هويت يک قوم يا ملت با آن تعريف مي‌شود و از منظر هويت‌بخشي موضوع مهمي است که مردم‌شناسان در پژوهش‌هاي خود به آن توجه دارند.»
او با طرح اين سؤال بنيادين که چرا در طول تاريخ خانه‌دار شدن براي انسان مهم بوده، افزود: «آن چيزي که خانه انسان را از لانه حيوانات و ديگر جانداران متمايز مي‌کند اين است که خانه آدمي محصول اراده و آگاهي انسان‌ها و محل وصل کردن انسان به زمين است و به او پايداري مي‌بخشد.»
اين پژوهشگر با تأکيد بر نقش انقلاب اطلاعات و فناوري ارتباطات بر تغيير کارکرد خانه در دنياي امروز گفت: «نقش ديوار در دنياي امروز زير سؤال رفته و اين مسئله درک سنتي ما از ديوار را تغيير داده ،چرا که مي‌توان به کمک واقعيت مجازي با فشار دادن يک دکمه، ديواري را ايجاد يا محو کرد.»
در ادامه اين نشست مژگان خاکپور استاد معماري و هنر دانشگاه گيلان چند نمونه از خانه‌هاي تاريخي گيلان را در سخنراني دوم اين نشست معرفي و به ابعاد اجتماعي، فرهنگي و زيبايي‌شناسانه آن‌ها پرداخت.
او افزود: «اهميت معماري در بازشناسي خود از ديگري به اندازه‌اي مهم است که جايگاه کنوني و وضعيت آتي ما را تعيين مي‌کند و لازم است نگاهي فراتر از معماري به کالبد يک بنا مانند خانه داشته باشيم.»
خاکپور با اشاره به اهميت جغرافياي سياسي شهر رشت و کنش‌هاي اقتصادي شکل گرفته در اين شهر، آن را واجد مأموريتي تاريخي دانست و گفت: «از ديرباز، رشت و به‌ويژه قزوين به‌عنوان محلي براي انتقال مال التجاره و واسط ايران و اروپا عمل مي‌کرده است. محلات خانه‌هاي تاريخي و مهم رشت نيز در همين مسير ساخته شده بودند. بنابراين اگر بخواهيم به دنبال هويت جمعي و حافظه تاريخي خود بگرديم بايد در همين منظقه جستجو کنيم.»
او با برشمردن ويژگي‌هاي بافت قديم شهر رشت و سلسله مراتب دسترسي به خانه‌ها گفت: «در گذشته وجود قلمروپاها، دالان‌ها و کوچه‌هاي بن‌بست حريمي را ايجاد مي‌کردند که افراد غريبه را براي ورود به آن محيط دچار شک و ترديد مي‌ساختند. در واقع تقدس خانه در گذشته به اندازه بالا بود که براي ورود به آن، عرصه‌هاي مختلف در نظر گرفته مي‌شد و ذره‌ذره از محيط‌هاي کاملاً عمومي به درجه نهايي محرميت وارد مي‌شديم، اتفاقي که در خانه‌هاي امروزي به چشم نمي‌خورد.»
خاکپور با توضيح اينکه آنچه از بافت خانه‌هاي تاريخي تا امروز به جا مانده بر مبناي مصالح مورد استفاده در اين خانه‌ها است تصريح کرد: «افراد متمول و تجار رشت که امکان تملک واحد مسکوني گرانتر يا مصالح گرانتر را داشتند براي ساخت خانه‌ها از مصالح ماندگارتر استفاده کردند و براي مرمت آن هزينه دادند. به همين دليل است که ما امروز خانه‌هايي با قدمت 70، 100 و 120ساله داريم.»
او با اشاره به خانه‌هاي قرباني، نصيري و سوار رخش عناصر کالبدي خانه‌ها از جمله ديوار، حياط، ايوان و اتاق را معرفي کرد و افزود: «وجود ديوار نشان‌دهنده مالکيت قطعي بود که برخلاف داخل خانه‌ها به جاي برخورداري از تزئينات داراي تناسب و قرينه بود.حياط مانند امروز تنها راه عبور به خانه نبود بلکه بخشي از عناصر مربوط به فضاي باز را به داخل خانه مي‌آورد. همچنين بالکن‌هاي امروزي که مي‌کوشند جاي ايوان‌هاي ديروز را بگيرند به‌دليل محدوديت فضا به هيچ عنوان نمي‌توانند کارکرد گذشته را بازيابند و سرآخر اتاق‌ها به معناي امروزي تعيين کننده کارکرد خانه‌ها نبودند.»
اين استاد دانشگاه با برشمردن خانه‌هاي چهاردهي، قديري و صفرزاده به‌عنوان خانه‌هاي تاريخي که از عناصر خاص تزيين برخوردار هستند در مورد روح خاص خانه‌هاي تاريخي گيلان توضيح داد: «برخلاف خانه‌هاي ساير استان‌هاي ايران به‌ويژه مرکز کشور ما شاهد وجود حريمهاي مخصوص زنانه و مردانه در خانه‌هاي گيلاني نيستيم. با اينکه همواره حريمهاي نامرئي جايگاه اعضاي خانه و مهمان‌ها را در يک واحد زيستي تعريف مي‌کنند، اما اثرگذاري فرهنگ کار و تعامل زنان و مردان در استان گيلان در سبک خانه‌سازي نيز به چشم مي‌خورد؛ به‌گونه‌اي که زن در خانه‌هاي گيلاني نه‌تنها پنهان نمي‌شود بلکه همواره نقش اول را ايفا مي‌کند، نزديک به در مي‌نشيند، نگهبان آتش است و بدون هشتي و دالان به دنياي بيرون دسترسي دارد.»
بابايي همتي سخنران ديگر اين برنامه نيز به نقش خانه‌هاي تاريخي در توسعه گردشگري پرداخت از مهجور ماندن خانه‌هاي تاريخي گيلان از صنعت گردشگري ابزار تأسف کرد و افزود: «خانه‌هاي تاريخي مي‌توانند يکي از پايه‌هاي مشارکت خلاق مردم در زمينه گردشگري را فراهم کنند و وقتي نسل سوم گردشگري يعني گردشگري خلاق در يک جامعه رونق بگيرد ناگزير، گردشگري فرهنگي را نيز در دل خود خواهد داشت.»
او با برشمردن ارکان اساسي گردشگري يعني مکان (خانه تاريخي)، انسان (گردشگر) و سرمايه‌گذاري تأکيد کرد: «مهمترين بخشي که در مباحث گردشگري بايد به دنبالش باشيم عرصه مناسب براي ورود و جذب سرمايه‌گذاران است. در غير اين صورت توسعه گردشگري بي‌معني خواهد بود.»
بابايي همتي ادامه داد: «گردشگري را به‌عنوان يکي از صنايع‌فرهنگي در کنار سينما و موسيقي قرار دهيم.»
او با بيان اينکه از ميان 53 شهر گيلان،32 شهر آن از ظرفيت‌هاي گردشگري برخوردار است، استان گيلان را در لايه سوم گردشگري ايران قلمداد کرد و افزود: «توسعه شهري نه تنها افزايش گردشگر را به ارمغان خواهد آورد بلکه اشتغال،برندسازي و توسعه پايدار شهري از نتايج آن خواهد بود.»
بابايي همچنين به ارائه چند پيشنهاد و راهکار در زمينه ارتقاي صنعت گردشگري استان گيلان مانند تبديل خانه‌ها به کاربري‌هاي خاص، طراحي و ساخت خانه‌هاي مينياتوري از خانه‌هاي قديمي و طراحي سامانه ثبت بناهاي ارزشمند مشابه استان تهران پرداخت.»
برگزاري اين نشست‌هاي علمي مي‌تواند به آگاه‌سازي بيشتر مردم در مورد اهميت حفظ بناهاي تاريخي و ضرورت توجه به آن‌ها به‌عنوان قطب‌هاي توسعه گردشگري استان گيلان و منبع رشد اقتصادي کمک کند.
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۴۵۳۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چادگان؛ نگین گردشگری اصفهان
شهرستان چادگان در ۱۲۰ کیلومتری غرب اصفهان، از آب و هوای دلنشینی در فصل بهار و تابستان برخوردار است و هرساله مسافران زیادی را از سراسر کشور به خود جذب می‌کند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از اصفهان، شهرستان چادگان یکی از خوش آب‌وهواترین شهرستان‌ها در استان اصفهان است که در طول سال میزبان گردشگران زیادی از استان اصفهان و سایر استان‌ها است. چادگان قدمتی دیرینه در تاریخ ایران دارد و کتاب‌های تاریخی قدمت آن به دوران صفویه نسبت داده‌اند، از دیگر نام‌های قدیمی این شهرستان می‌توان به پرتیکان و پاراتاک اشاره کرد.
مردم ساکن در شهرستان چادگان به زبان ترکی قشقایی صحبت می‌کنند و در بعضی روستاهای اطراف لرهای بختیاری ساکن هستند، با سفری به سمت روستاهای اورگان و چنارود آثاری از شیرهای سنگی را مشاهده می‌کنید که نشان دهنده حضور بختیاری‌ها و عشایر در این مناطق است.
وجود طبیعت جذاب و بکر در این منطقه در کنار اماکن گردشگری، این شهرستان را به یکی از قطب‌های توریستی استان اصفهان تبدیل کرده و از زیبایی‌های این منطقه وجود دریاچه زاینده‌رود و چشمه‌های فراوان است.
یکی از پل‌های تاریخی در چادگان، پل اورگان است که به وسیله شخصی به نام حاج جلیل استکی از اهالی اورگان بر روی زاینده‌رود بنا شده است؛ پل اورگان معماری زیبایی دارد و به وسیله سنگ‌های محلی و ملات گچ ساخته و با آجر تزئین شده است.
این پل دارای یازده دهانه و دوازده پایه است و در قسمت میانی طاقچه‌ای برای آن تعبیه شده است تا در زمان طغیان رودخانه، از فشار آبی آن کم شود؛ گفته می‌شود این پل تاریخی یادگاری از اقوام بختیاری در چادگان است که در سال ۱۳۸۳ به ثبت ملی رسیده است.
علاوه بر آثار تاریخی زیبا در شهر ساحلی چادگان، مجتمع‌های گردشی زیادی در اطراف زاینده‌رود قرار دارد که مقصد بسیاری از مسافران است.
یکی از مهمترین مجتمع‌های گردشگری در چادگان دهکده تفریحی زاینده‌رود (عمران) است، در این دهکده ویلاهایی برای ارگان‌های دولتی وجود دارد که از امکانات تفریحی گسترده‌ای همچون سینما، پارک‌های بازی، باشگاه ورزشی، استخر، زمین اسکیت و رستوران‌های متنوع برخوردار است؛ قایقرانی در دریاچه زاینده‌رود انجام می‌شود و جزیره مجنون یکی از جاذبه‌های زیبا و دیدنی دریاچه است.
در این دهکده هر ساله با آغاز فصل بهار جشنواره اقوام ساکن در چادگان برگزار می‌شود که هدف از برپایی آن، آشنایی مسافران با آداب و رسوم، لباس و غذاهای محلی این شهرستان است.
در این جشنواره صنایع‌دستی بانوان منطقه همچون گلیم‌بافی و جاجیم‌بافی، لباس‌های محلی بختیاری و ترک قشقایی، سیاه چادر و غذاهای سنتی این دو قوم ساکن در چادگان از جمله آش محلی، شله کشک، آش جو و آش رشته و کدو برانی پخته می‌شود.
در جشنواره اقوام محلی همچنین ساز محلی " ساز و ناقاره" نواخته می‌شود و ترک‌های قشقایی که لباس‌های محلی بر تن دارند، همراه آن رقص محلی چپی را اجرا می‌کنند.
برگزاری چنین جشنواره‌هایی به آشنایی بیشتر گردشگران در شناخت دیگر مشاغل موجود در این شهرستان همچون خراطی و برش کاری با چوب، میناکاری روی مس و دیگر هنرهای دستی کمک کرده و موجب اشتغالزایی جوانان شده شده است.
از جمله مکان‌های تاریخی شهرستان چادگان، عمارت تاریخی معظم الملک است که قدمت آن به دوران قاجاریه می‌رسد و به واسطه آینه‌کاری، گچ‌بری، کاشی‌کاری و هنرهای چوبی از زیباترین آثار غرب اصفهان است؛ این عمارت به خانه دکتر صالحی، خانه آنالویی و عمارت سنگی نیز معروف است.
مسجد جامع چادگان یکی از بناهای قدیمی است که در سال ۱۲۵۲ شمسی احداث شده است و بعدها چندین بار تعمیر و بازسازی شد، این مسجد معماری بسیار زیبایی دارد و از مهمترین قسمت‌های تاریخی آن می‌توان به سر در مسجد اشاره کرد.
مقبره کاوه آهنگر در روستای مشهد کاوه در ۱۳ کیلومتری شهرستان واقع شده است. مردم این روستا به شعر و ادبیات علاقه دارند و هرساله در کنار مقبره کاوه آهنگر مراسم شاهنامه‌خوانی برپا می‌کنند.
لباس‌های محلی مردم چادگانمردان و زنان چادگان لباس‌های محلی زیبایی دارند، لباس زنانشان از جمله دامن مخملی و روسری بافته شده است و مردان لباس‌هایی به نام " دن آرخالوق" به همراه کلاه نمدی و کفش‌های سفید رنگی به نام " ملیکی" به پا می‌کنند.
زنان، امروزه از لباس‌های محلی خود بیشتر در جشن حنابندان عروسی استفاده می‌کنند.
در کنار ترک‌های قشقایی در این شهرستان لرهای بختیاری هم زندگی می‌کنند که لباس محلی زیبایی دارند و به نسبت ترک‌ها سنت لباس محلی خود را به خوبی حفظ کرده‌اند.
لباس زنان بختیاری شامل مینا، کله چه، دامن قر و لباس بلند می‌شود و مردان بختیاری از دبیت، جوقا و کلاه نمدی " کلاه خسروی" استفاده می‌کنند.
بیشتر مردم چادگان به کار کشاورزی و دامپروری مشغول هستند و سوغات اصلی این شهرستان شامل محصولات کشاورزی از جمله کشک، شیر، دوغ محلی، ماست محلی، سرشیر، پنیر محلی، روغن محلی، قره قوروت، لواشک و سبزی‌های کوهی است که طرفداران زیادی در بین گردشگران دارد
صالحه عباسی، خبرنگار ایمنا
کد خبر 734440
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»