به نقل از «خبرگزاری آریا»

کازوئو ايشي گورو؛ نويسنده‌اي که با ايجاز تمام مي‌نويسد

تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۸۷۳۴۱

خبرگزاري آريا - هفته نامه صدا - بهاره بوذري : معرفي کازوئو ايشي گورو به عنوان برنده جايزه نوبل ادبيات سال 2017، برخلاف سال گذشته، با استقبال بسياري از سوي اهالي ادبيات رو به رو شد؛ زيرا پيش از اين هم ايشي گورو نويسنده شاخص و سرشناسي بود؛ همچنان که تمام آثار منشترشده اش در ايران نيز بارها به چاپ رسيده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با مهدي غبرايي گفت و گويي داشتيم تا از او بپرسيم راز اهداي نوبل به ايشي گورو چه بود. غبرايي که دو کتاب «هرگز ترکم مکن» و «ترانه هاي شبانه» را از ايشي گورو ترجمه کرده است، مي گويد: داستان هاي ايشي گورو کمتر در ژاپن مي گذرد. او نسبت به ديگر نويسندگان ژاپني، کمترين تاثير را از نويسندگان هم وطنش گرفته است و با تاثير عميقي که از سبک رئاليسم نويسندگان انگليسي گرفته، حتي بهتر از انگليسي زبانان داستان مي نويسد.
براي شروع بحث لطفا بفرماييد به نظر شما، آثار ايشي گورو چه ويژگي هاي منحصر به فردي داشت که جايزه نوبل را براي او به ارمغان آورد؟
کازوئو ايشي گورو تبار ژاپني دارد و از پنج سالگي در انگلستان بزرگ شده است. سبک نويسندگي او از ادبيات آنگلو ساکوسن يا به عبارت دقيق تر ادبيات بريتانيايي پيروي مي کند. يعني سبک رئاليستي دارد و دنباله رو نويسندگان انگليس همچون مورگان فورستر، دي. اچ. لارنس و ديگران است، در عين حال، ايشي گورو به دليل تبار ژاپني، هميشه هول و هراس دو بمباران اتمي هيروشيما و ناکازاکي را در گوشه ذهن خود دارد. از اين رو، در کتاب هايش فقدان يعني از دست دادن هاي شخصي، اجتماعي و عاشقانه موج مي زند و سبک بسيار فشرده و خوددارانه اي دارد.

ايشي گورو در آثارش با ايجاز تمام مي نويسد و اطلاعات را خردخرد و به صورت قطره چکاني منتقل مي کند تا خواننده را هر چه بيشتر به ادامه داستان جلب کند. اين موضوع به خصوص در کتاب «هرگز ترکم مکن» بيشتر به چشم مي آيد؛ من با توجه به ترانه اي که داستان حول محور آن شکل گرفته اين عنوان را انتخاب کرده ام تا شأن ترانه را رعايت کنم.
ايشي گورو اين کتاب را با ايجاز و ابهام و سبکي رازآميز شروع مي کند و رفته رفته پرده از روي حقايق کنار مي زند. در ابتداي اين داستان، ماجرا در مدرسه «هيلشم» آغاز مي شود و تا 40- 50 صفحه اول اصلا مشخص نيست، دانش آموزان اين مدرسه چگونه هستند، فقط حرکات و کردار مرموزي دارند و به تدريج موضوع داستان روشن مي شود.
من رمان بلند «هرگز ترکم مکن» و مجموعه داستان هاي «ترانه هاي شبانه» را از ايشي گورو ترجمه کرده ام. اين مجموعه داستان با محوريت موسيقي نوشته شده است و پنج داستان دارد که همان شگرد خوددارانه در آن ديده مي شود. در هر دو کتاب، انسان دوستي بسيار شديد و همدردي با شخصيت هاي داستان موج مي زند.
ضمنا بايد يادآوري کنم استاد نجف دريابندري که کتاب «بازمانده روز» را براي نخستين بار از ايشي گورو ترجمه کردند، سبب آشنايي ما با ايشي گورو شدند و در اين کتاب، زبان فاخر نوکرمآب راوي داستان را به درستي و استادانه به زبان فارسي برگرداندند.
آيا مي توان زبان ثابت و لحن مشخصي را در آثار ايشي گورو پيدا کرد؟ يا در هر اثر، زبان ويژه و جهان متفاوتي را خلق کرده است؟
من در مقدمه کتاب «ترانه هاي شبانه» نوشتم که اگر در رمان «بازمانده روز»، لحن روايت خشک و رسمي است از زبان نوکرمآبي خودباخته که بعد از عمري خدمت، احساس حسرت و فقدان دارد و حتي جرئت نمي کند به زني که دوستش دارد اظهار عشق کند، چون مي ترسد اين عشق مانع خدمتش شود، ايشي گورو در کتاب «هرگز ترکم مکن» لحن اندوهناکي را انتخاب مي کند.

لحن غمناک براي اين کتاب لازم بود چون موضوع شبيه سازي انسان مطرح است. درواقع، دانش آموزان آن مدرسه را پرورش مي دهند که وقتي به بلوغ مي رسند و بزرگ مي شوند، تکه تکه اندام آنها را بر مي دارند تا بميرند.
در اين کتاب ايشي گورو هشدار مي دهد که هر کشف علمي، ازجمله کشفيات اتمي، هم مي تواند به رفاه انسان کمک کند و در راه خير و صلاح بشري به کار رود و هم مي تواند مخرب و خطرناک باشد. چنانکه در بمباران اتمي هيروشيما و ناکازاکي جنبه هاي تخريبي پيشرفت علم را شاهد بوديم. بنابراين، شبيه سازي در عين اين که دستاوردهاي مثبت و عظيمي است، مي تواند بسيار خطرآفرين هم باشد. مثلا ژن هاي برخي جنايتکاران را بگيرند تا جنايتکاران جديدي توليد کنند. درست است که شبيه سازي انسان هنوز هم در حوزه داستان هاي علمي قرار مي گيرد اما مي تواند واقعيت پيدا کند چون در حوزه هاي ديگر چنين شده است.
ايشي گورو در کتاب «هرگز ترکم مکن» هشدار مي دهد که ارگ علم مطابق با ملاحظات اخلاقي نباشد، به فاجعه مي انجامد. در نتيجه لحن اين روايت بايد اندوهبار مي بود که من سعي کردم اين لحن را رعايت کنم؛ البته قضاوت نهايي با خوانندگان است.
اما در کتاب «ترانه هاي شبانه» حسرت جواني توأم با ستايش جواني مطرح مي شود و فکر مي کنم اين کتاب براي جوانان دلپسند باشد. اين کتاب اگرچه در جاهايي نشاني از غم و اندوه دارد اما طنز و شادي زندگي هم در آن ديده مي شود. بنابراين، از تعبير شاملو وام مي گيرم و مي گويم در «هرگز ترکم مکن» واژه ها مي نالند اما در «ترانه هاي شبانه» واژه ها مي رقصند.
با توجه به فرمايشتان، شما ژانر داستاني کتاب «هرگز ترکم مکن» را علمي مي دانيد؟
به نظرم، اين کتاب نمي تواند به صورت مطلق در هيچ کدام از ژانرها جا بگيرد اما هم صبغه اي از داستان علمي (Science Fiction) و هم رنگي از آثار کارآگاهي و جنايي دارد. چنانکه در وصف اين کتاب نوشته اند خواندن اين کتاب مانند اين است که کارآگاهي کلاف سردرگمي در دست داشته باشد و بايد تلاش بسيار کند تا به سر نخ برسد. به طور کل سبک نويسندگي ايشي گورو از سبک رئاليسم فراتر نمي رود اما مثلا در کتاب «غول مدفون» خيلي بيشتر به تاريخ مي پردازد.
شما فرموديد ايشي گورو متاثر از ادبيات بريتانيايي بوده اما خود او در مصاحبه هايش تعلق خاطر بسياري به نويسندگان آمريکايي ابراز کرده است. به نظر شما سبک نويسندگي ايشي گورو بيشتر به سبک نويسندگان آمريکايي نزديک تر است يا نويسندگان انگليسي زبان؟
از نظر شخص من بيشتر به نويسندگان بريتانيايي نزديک است به علت نگاه انسان گرايي عميق و سبک نگارش بسيار دقيق و فشرده و موجز که ميراث نويسندگان ديگر بريتانيايي است. اما کدام نويسنده مطرح جهاني است که از ديگران تاثير نگرفته باشد. به عنوان نمونه، بي هيچ ترديد، مي توانيد رد پاي کارهاي همينگوي را در آثار ايشي گورو پيدا کنيد.

به نظر شما جدا از دو دسته نويسندگان آمريکايي و انگليسي، ايشي گورو چقدر از فرهنگ ژاپن که به گفته خودش در آن فضا رشد کرده، تاثير گرفته است؟
به نظرم، اين تاثير بسيار خفيف است. دو رمان اول او در فضاي ژاپن مي گذرد ولي بقيه داستان ها هيچ ارتباطي با ژاپن ندارد. حتما به عنوان يک ژاپني تبار تاثيراتي از فرهنگ ژاپني با خود دارد. ضمنا، همان طور که اشاره کردم هراس از نابودي انسان به دست خودش هميشه همراه اوست. البته بايد به اين نکته هم توجه کرد که خود ايشي گورو در يکي از مصاحبه هايش به صراحت گفته که اگر اسمم را از روي جلد برخي کتاب هايم بردارند، هيچ کس نمي تواند حدس بزند که نويسنده آن ژاپني است.
با توجه به تعداد محدود هفت رمان و يک مجموعه داستان از ايشي گورو، به نظر شما، چرا او نويسنده اي کم کار و به عبارتي گزيده کار است؟
با توجه به اين که ايشي گورو بسيار با وسواس و ايجاز کار مي کند، حتي پيش آمده که 15 سال بين دو کتابش فاصله افتاده است. او خود در مصاحبه هايش مي گويد نوشتن هميشه برايم مشکل بوده و وقتي داستان را شروع مي کنم نمي دانم چطور به پايان برسانم. از اين رو، براي هر داستاني سال ها جست و جو و فکر مي کنم تا بتوانم داستاني را به سرانجام برسانم چون ساختار داستان را بايد از قبل طرح ريزي کنم.
باز هم از زبان ايشي گورو نقل شده است: «هميشه برايم آسان تر است با شخصيت هايي اخت شوم و آنها را بنمايانم که شبيه من نباشند. وقتي با کسي که شبيه تان نباشد سر و کار داشته باشيد، ناچاريد بيشتر فکر کنيد که چرا چنين و چنان طور رفتار مي کنند و چرا اين يا آن اتفاق برايشان مي افتد.»
اين دقت عمل مي تواند درسي باشد براي رمان نويسان جوان ايراني که داستان نويسي را کار ساده اي نپندارند و بدانند براي نگارش اثري ماندگار بايد رنج سال ها کشيد.
حتما همين طور است. من بارها مثال دزدم که يوسا با اتکا به پشتوانه ادبيات غني اسپانيايي در 20 کشور، به پاريس مي رود و زبان انگليسي و فرانسه را ياد مي گيرد تا از آبشخور بنوشد. مثلا آثار سارتر را از فرانسوي و داستان هاي همينگوي را از انگليسي مي خواند. نويسندگان ما هم بايد هرچه بيشتر بخوانند، شگردهاي نويسندگان ديگر را کشف کنند، به تجربه زيسته خود اضافه کنند و با استعدادشان بياميزند تا اثري درخور ارائه جهاني خلق کنند.
گفته مي شود، ايشي گورو علي رغم ذهن پيچيده اش، زبان بسيار ساده اي دارد. تجربه شما از ترجمه آثار او چه بود؟
از نظر کلامي، ايشي گورو اصولا دنبال تعقيد و پيچيده نويسي نيست. زبان بسيار رواني دارد اما اين زبان ظاهر ساده اي دارد. در مقدمه کتاب «ترانه هاي شبانه» نوشته ام که اگر نتوانيد لحن نويسنده را در هر يک از داستان ها پيدا کنيد، ترجمه تان حتما پوسته بي مغزي خواهدبود. مترجم بايد لحن مورد نظر نويسنده را با جان خود درک کند و با آن تجربه زيسته داشته باشد، تا بتواند به زبان او نزديک شود.

از ميان دو ترجمه که از آثار ايشي گورو داشتيد که يکي رمان «هرگز ترکم مکن» و ديگري مجموعه داستان کوتاه «ترانه هاي شبانه» بوده است، در بازار کتاب کدام يک با استقبال بيشتري از طرف خوانندگان مواجه شده است؟
رمان «هرگز ترکم مکن» در سال 1388 پس از دو سال معطلي بي منطق مجوز گرفت و از سال 1390 بي هيچ توضيحي (بنا به رسم رايج) در محاق رفت و هيچ مقامي عين خيالش نبوده و نيست که چرا چنين ظلمي در حق مترجمي اعمال مي شود که ظرف سي و چند سال کار مداوم جز خدمت به فرهنگ اين آب و خاک، نه علايقي دارد و نه فعاليتي. تا پس از چک و چانه زدن هاي بسيار و جان به لب رساندن در اواخر 1395 مجوز گرفت.
تازه، ايراد چنداني، جز 2-3 سطر و چند کلمه نداشت و مي شد همان زمان برطرف شود و دليل اين همه معطلي (بيشترش در تصدي همين دولت) معلوم نيست. پس کتاب مجال استقبال به دست نياورد! البته خوشبختانه ناشر خبر داد که پس از برنده شدن ايشي گورو نسخه هاي چاپ دوم تمام شده و درصدد چاپ سوم است.
همين موضوع به نحو دردناک تري در مورد «ترانه هاي شبانه» هم مصداق دارد. کتاب را باز بي هيچ عذر و بهانه اي از همان اول آنقدر معطل کردند (چهار سال) که يکي، دو ترجمه ديگر از آن به بازار آمد و آن هم در چاپ اول دق کرد. اگر هر يک با اين گرفت و گيرها رو به رو نمي شد، چه بسا به چاپ هاي چهارم و پنجم مي رسيد و مي شد گفت از آنها استقبال شده است. معلوم نيست شکايت کجا برم.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۸۷۳۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داستان جذاب زندگی یک نوجوان در «جرئت و حقیقت»

کتاب «جرئت و حقیقت» به قلم محمد‌علی جابری و به همت نشر معارف  به چاپ رسید. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، کتاب جرئت و حقیقت عضو جدید خانواده  برنا (کتاب های نوجوان نشر معارف) وارد بازار نشر شد.  این کتاب در قالب داستانی نگاشته شده  و موضوع کتاب در مورد معرفی بهشت حول یکی از شخصیت های کتاب است.

این کتاب یک رمان داستانی است برای علاقمندان به ادبیات. کتاب جرئت و حقیقت سرگذشت پسر یتیمی را روایت می‌کند که بر اثر دوستی، دچار انحراف در مسائل اخلاقی می‌شود. در ادامه راه و روش نجات و سرانجام این نوجوان است که حیرت مخاطب را برانگیخته می‌کند.

جذابیت کتاب در این است که با  شنیدن داستان و هم‌ذات‌پنداری با قهرمان آن برای هر مخاطبی، از کودکان تا بزرگسالان، دلکش می‌شود. از سوی دیگر در این کتاب  یکی از مشکلات رایج و مبتلا به در جوانان که ارتباط و دوستی  با جنس مخالف در جامعه است مطرح شده و روش توجیه نوجوانان با شیوه ای درست و قانع سازی نوجوانان با مفاهیم دینی  انجام شده است دلیل انتخاب  نام کتاب جرئت و حقیقت اشاره به یکی از رویدادهای داستان زندگی آرمان است که بعد از آن بازی سیر تحول او آغاز می‌شود.

نگاهی به کتاب «خداشناسی قرآنی کودکان»/ شما خدا را می‌شناسید؟

در برشی از کتاب می‌خوانیم:

هلال ماه هم در یک گوشۀ آسمان ایستاده‌ است و ما را نگاه می‌کند. انگار دارد برایمان حرف می‌زند «تا همین هیجده‌نوزده‌سالگی‌تون، من بیش از دویست بار دور زمین گشته‌م. کار من همینه. دور زمین بگردم، از خورشید نور بگیرم و زمین‌و براتون روشن کنم. تو هر ثانیه، با کلی از آدما برای همیشه خداحافظی می‌کنم.» ماه همین‌جور که زیر پایش را می‌پاید و برایمان حرف می‌زند، از حرکتش هم غافل نیست. می‌داند همه‌چیز را رکود و درجا زدن خراب می‌کند. با زبانِ بی‌زبانی می‌گوید «خدا به‌خاطر شما آدما، یه کارایی گردن من، خورشید و بقیه گذاشته. ما هم با جون‌ودل داریم انجامش می‌دیم. شما هم مراقب باشید نمک خدا رو می‌خورید، یه‌وقت نمکدونش‌و نشکونید.»

چاپ اول این کتاب به همت نشر معارف در اسفند  1402 به قیمت 110000 تومان به شمارگان1000 جلد روانه بازار  شده است.

انتهای پیام/