به نقل از «ایسنا»

افزایش نرخ دلار قاچاق صادراتی را افزایش می‌دهد

تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۱۴۴۱۸۰

یک پژوهشگر اقتصادی می‌گوید این روزها که عده‌ای به دنبال افزایش نرخ دلار هستند توجیه می‌کنند که با افزایش نرخ دلار ، قاچاق کم خواهد شد. نکته اینجاست که اولا قاچاق در ایران به صورت خرده انجام نمی‌شود که افزایش نرخ ارز منجر به افزایش آن شود، نکته دوم این است که چنین وضعیتی قاچاق صادراتی را افزایش خواهد داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، حمید قاسمی در نشست دین و اقتصاد اظهار کرد: نورث (اقتصاددان ایالت متحده آمریکا)   اخیرا مسائلی را درباره توسعه به مثابه مهار خشونت مطرح کرده که لازم است به طور خلاصه این توضیح را بدهم که در چارچوب نظری، نورث این موضوع را مطرح می‌کند که چرا نهادها در نظام‌های مختلف کارکردهای متفاوتی دارند؟ او سه نوع نظم را برای کشورهای مختلف دسته‌بندی می‌کند، سپس دو نوع نظم دسترسی محدود و دسترسی باز را تبیین می‌کند. به طور خلاصه کشورهای توسعه یافته را در دسته کشورهایی با دسترسی باز و کشورهای در حال توسعه را در گروه کشورهایی با دسترسی بسته، طبقه‌بندی می‌کند.

وی ادامه داد: اساس آنچه در نظم اجتماعی با دسترسی باز مطرح می‌کند، دسترسی باز و رقابت در دو عرصه سیاست و اقتصاد است. طبق آنچه وی تئوری توازن دوگانه نام آن را می‌گذارد، پیشرفت در هرکدام از آن‌ها و دسترسی باز درهر کدام از عرصه‌ها (سیاست یا اقتصاد)، منوط بر پیشبرد دسته دیگر است. یکی از مواردی که در نظم دسترسی باز وجود دارد، حضور بازارهای عمیق با دسترسی باز است و آنچه باعث شده نظام ارزی در ایران به مطلوبیت نرسد این است که این فرضیه را نادیده گرفته است و با فرض غیر متعارف ثبات سایر شرایط به طور کلی از دقت کافی در این موضوع خود را معاف کرده است.

قاسمی افزود: ما در زمانی می‌توانیم بگوییم نرخ دلار فاکتورهای افزایش صادرات، کاهش واردات و کنترل تورم، انضباط پولی و مالی و سایر حسنات افزایش نرخ دلار محقق خواهد شد که ما در یک نظم اجتماعی با دسترسی باز و بازارهای علامت‌دهنده فعالیت می‌کنیم. فقط درباره نرخ دلار هم نیست و درباره بیمه و بانک‌ها و عملکرد بخش خصوصی هم صادق است.

این پژوهشگر اقتصادی ادامه داد: این موضوع در سیاست هم مطرح است و در نظم دسترسی محدود، صاحبان قدرت به واسطه آنچه تامین منافع ائتلاف مسلط همراه است سعی می‌کنند با ایجاد محدودیت سر راه منافع ارزشمند و متغییرهای کلیدی از منافع رانتی پیشتیبانی کنند. بنابراین در بازار نرخ ارز وجود بازار عمیق مهم است. طبیعتا در دسته‌بندی که کشور ما را در نظم دسته‌بندی محدود قرار می‌دهد کشور ما دارای بازار عمیق نیست. به این دلیل که بازار از دو طرف عرضه و تقاضا تشکیل شده است و در طرف عرضه، ۸۰ درصد از محل فروش نفت و معایانات گازی تامین شده و این دولت است که با بخش اعظم عرضه دلار روبرو است و در طرف تقاضا با یک بی کششی در طرف تولید برای واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای روبرو هسیتم.

قاسمی همچنین بیان کرد: در کالاهای نهایی هم مثل دارو، تجهیزات و ... باز بی‌کشش هستیم و بعد دیگری در تقاضای کشور ما وجود دارد که همان بحث سوداگران ارزی است و این مسئله باعث شده آنچه در مباحث تئوریک در کشورمان می‌خوانیم برایمان صادق نباشد.

وی ادامه داد: مسئله دیگری که در نظم دسترسی محدود به آن می‌پردازیم  این است که مواهب رشد اقتصادی به لایه‌های پائین و قشر فرودست اشاعه پیدا نمی‌کند. نورث درباره روی کار آمدن چاوز نیز این موضوع را مطرح کرده و می‌گوید در اوج مواهب نفتی وقتی فقرا و افشار فرودست جامعه از مواهب رشد بهره‌مند نشدند؛ بنابراین برخی به ورطه شعارهای پوپولیستی افتادند که ناسازگار با منطق بازار دارد. این چنین است که مثلا در منطقه‌ای چاوز سر کار می‌آید. من فکر می‌کنم بحران های ارزی سال‌های قبل دلیل انتخاب‌های مردم ما در برهه‌هایی از زمان بوده است.

این اقتصاد دان گفت: وقتی فقرا از مواهب رشد اقتصادی بهره‌مند نشوند، منطق بازار به کنار می رود و با شعارها و ... که سر سازگاری با موازین اقتصادی ندارد، انتخاب می‌کنند. درست است که برخی سیاسیون انتخابات را دلیل بر دموکراسی قلمداد می‌کنند ولی انتخابات در نظم محدود نمی‌تواند مبنایی برای دسترتسی آزاد باشد چون رانت ائتلاف غالب موانعی بر سر احزاب، تشکل‌ها و ... قرار می‌دهد که نمی‌گذارد از دل انتخابات دموکراسی بر بیاید.

او همچنین می‌گوید در نظم دسترسی محدود خلاقیت و نوآوری وجود ندارد و دسترسی به نهادها و رسانه‌ها در بسیاری از جهات وجود ندارد ولی در نظم دسترسی باز این متخصصان و اندیشمندان هستند که برای حل مباحث جمع می‌شوند و به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند. امروز در ایران درباره نرخ دلار می‌بینید که برخی رسانه‌ها چنان سخن می‌گویند و طرفداران ثبات آن را بی‌سواد و... می‌خوانند که می‌توان نسبت به علمی بودن مباحثی که مطرح می‌شود تردید کرد و به این اندیشید که عده‌ای فقط در جهت حمایت از منافع خود اقدام کرده و سخن می‌گویند.

قاسمی در ادامه سخنانش همچنین اظهار کرد: شاید عمده‌ترین مبحثی که در دفاع از افزایش نرخ از مطرح می شود این است که صادرات ما افزایش می‌یابد ولی لازم است این نکته تاکید شود که فقط در صورتی صادرات ما افزایش می‌یابد که یک نظم دسترسی باز داشته باشیم. صادراتی افزایش پیدا خواهد کرد که سه فاکتور شتاب و کیفیت و رفابت پذیری را تامین کند. یک نکته که اینجا باید به آن پرداخت این است که بر فرض افزایش صادرات باید ببینیم که چه نوع صادراتی افزایش خواهد یافت؟ از کل صادرات ما ۸۵ درصد صادرات خام و مواد اولیه است و فقط ۱۵ درصد صادرات با ارزش افزوده بالا صورت می‌گرفت.

این اقتصاد دان همچنین بیان کرد: گفته می‌شود که اگر نرخ ارز بالا رود خریداران ما قدرت چانه زنی بیشتری برای فروش کالاهای خود در بازار بین‌المللی پیدا می‌کنند. به این صورت که یا قیمت را پایین می‌آورند و یا قدرت پرداخت را بالا می‌برند. طبیعتا باز سودی عاید صادرکنندگان بلند مدت ما نخواهد شد. البته صادرکنندگان دفعی که مثلا یکبار صادر می‌کنند ممکن است از این وضعیت بتوانند استفاده کنند. در بلند مدت باید دولت تولید محوری را هدف قرار دهد. رقابت مخربی که بین تجار ما در کشورهای هدف وجود دارد از بین برود.

وی ادامه داد: نکته دیگری که در توجیه افزایش نرخ ارز مطرح می‌شود بحث کاهش واردات است. باید بررسی کنیم و ببینیم که آیا واقعا با افزایش نرخ ارز واردات کاهش میابد؟ معتقدم خیر. ۸۵ درصد کالاهای ما واردات ما کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای است. در بسیاری از مواد مورد نیاز ما وابسته به واردات هستیم چون تولید ما بی‌کشش است کاهش واردات از دو طریق به تولید ضربه خواهد زد ابتدا اینکه بحث رکود عمیق و هزینه‌های تولید بالا خواهد رفت و همچنین قاچاق را اقتصادی تر خواهد کرد.

قاسمی همچنین گفت: نکته دیگری که توجیه افزایش نرخ ارز می‌گویند این است که قاچاق را کاهش خواهد داد. سوال ما این است که آیا وقعا چنین می‌شود؟ از نظر ما قاچاق پدیده است که علت و معلول آن به عوامل مختلفی وابسته است و اینکه فکر با اصلاحات قیتی از بین می‌رود خوش‌باورانه است. در ایران آنانکه قاچاق می‌کنند خرده قاچاقچی نیستند و قاچاق عمده با کوله‌بری نمی‌رود. نکته مهمی که باید توجه کرد قاچاق دو بعد دارد هم وارداتی و هم صادراتی. با افزایش نرخ ارز قاچاق از ایران بیشتر خواهد شود. آمارها می‌گوید روزانه ۱۵ میلیون لیتر از ایران سوخت قاچاق می‌شود. این وضعیت در سایر مواد نفتی هم افزایش خواهد یافت.

این پژوهشگر اقتصادی درباره تورم گفت: در کشورهای با دسترسی باز وقتی صحبت از افزایش نرخ از است از اصطلاح صادرات رفاه صحبت می‌شود. یعنی قیمت کالاهای صادراتی نسبت به وارداتی‌ها افزایش می‌یابد که به آن صادرات رفاه می‌گویند ولی می‌گویند این صادرات رفاه جبران می‌شود به این واسطه که صادرات افزایش یافته و نوآوری و خلاقیت به وجود می‌آید و تولید محوری در پیشانی اقتصاد کشور قرار می‌گیرد و نسبت به ستانده به داده افزایش می‌یابد و باعث کاهش تورم می‌شود. ولی در کشور ما وقتی نرخ ارز افزایش میابد چون تولید به واردات بی‌کشش است منجر به آن می‌شود که هزینه‌های تولید افزایش یابد و بخشی از آن باعث تعطیلی بنگاه‌ها و افزایش قیمت شده و انتظارات تورمی را افزایش می‌دهد. ما با رانت غالبی روبرو هستیم که خود قدرت قیمت‌گذاری دلخواه دارند که ربطی به نرخ ارز ندارد و باعث می‌شود در دور باطل نرخ ارز و افزایش تورم می‌افتیم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۱۴۴۱۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امکان ایفای تعهدات صادراتی، از طریق بانک سامان

همزمان با برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو که به معرفی توانمندی‌های صادراتی ایران می‌پردازد، بانک سامان به عنوان یک بانک پیشرو در ارائه خدمات به تجار کشور، حضوری فعال و پررنگ در این نمایشگاه دارد.

به نقل از سامان رسانه، هاله حسین‌زاده معاون بین‌‎الملل بانک سامان در گفتگویی، با بیان اینکه بانک سامان به منظور معرفی خدمات خود به صادرکنندگان کشور، حضوری پررنگ در نمایشگاه ایران اکسپو دارد، عنوان کرد: در حال حاضر با توجه به شرایط و محدودیت‌های بین المللی، یکی از بزرگترین دغدغه‌های صادرکنندگان ایرانی نحوه وصول عواید صادراتی است. از این‌رو بانک سامان با توجه به شبکه گسترده و قوی کارگزاری از یک‌سو و از سویی دیگر تیم حرفه‌ایی و توانمند خود، توانسته نقش موثر و بسزایی در راحتی، سرعت و امنیت صادرات و وصول درآمد‌های حاصله در حوزه‌های مختلف داشته باشد.

معاون بین‌الملل بانک سامان سپس ادامه داد: در همین حال باید گفت که با توجه به جایگاه بسیار خوب بانک سامان در شبکه بانکی کشور، که طی چندین سال گذشته همواره در میان سه بانک اول کشور از لحاظ حجم عملیات ارزی در حوزه واردات بوده، «بازار تقاضای» خوبی برای خرید ارز حاصل از صادرات در اختیار دارد که صادرکنندگان با اتکا بر توانمندی بانک سامان در این حوزه می‌توانند با سرعت و راحتی، تعهدات صادراتی خود را از طریق بانک سامان ایفا کنند.
حسین‌زاده در بخش دیگری از این گفتگو اظهار کرد: با توجه به سیاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سایر ارگان‌های متولی مبنی بر ایجاد ابزار‌های تشویقی و حمایتی در توسعه صادرات کشور و همچنین ایجاد بستری امن و راحت از طریق سیستم بانکی به منظور هدایت منابع ارزی واصله به سمت واردات مورد نیاز کشور، در آینده نزدیک نقش بانک‌ها به عنوان بازو‌های اجرایی بانک مرکزی در این فرایند پررنگ‌تر خواهد شد. از این رو، بانک سامان همانند گذشته، با تمام توان و قدرت آماده است تا در کنار فعالان اقتصادی کشور اعم از واردکنندگان و صادرکنندگان به عنوان حلقه واسط تسهیل‌گر حضور داشته باشد تا با شنیدن دغدغه‌ها و نیازهایشان به ارائه راه حل و راهکار‌های متناسب با آن‌ها بپردازد.

معاون بین‌الملل بانک سامان با اشاره به مزیت این بانک نسبت به سایر بانک‌های کشور در حوزه ارزی، عنوان کرد: همانطور که پیش‌تر اشاره کردم بانک سامان، طی چند سال گذشته همواره بین سه بانک نخست کشور از لحاظ حجم عملیات ارزی بوده که بی شک این مهم، نتیجه رضایت و خشنودی مشتریان از ارائه خدمات بانک سامان است و خود گویای مزیت بالای بانک سامان در شبکه بانکی کشور است.

هاله حسین‌زاده در پایان از تجار و فعالان حوزه واردات و صادرات کشور دعوت کرد تا در تمامی اوقات سال برای دریافت اطلاعات و آگاهی از خدمات قابل ارائه به همکاران بانک سامان در شعب ارزی و یا همکاران بانکداری شرکتی بانک سامان و یا صرافی سامان مراجعه کنند.