نخستین شعر فارسی درباره کربلا از کیست؟
تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۲۰۰۴۰
او را نخستین شاعر شیعی‌مذهب زبان فارسی می‌دانند. هرچند آثار اندکی از شاعر زاده مرو در دست است، اما مقام او در ادبیات به اندازه‌ای است که او را در کنار رودکی، شهید بلخی و دقیقی طوسی می‌دانند.
به گزارش مشرق، عاشورا گنجینه‌ای از معارف است که در ابعاد مختلف ظهور یافته است؛ از ابعاد اندیشگی و معرفتی گرفته تا وجوه مختلف هنری.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
طی 14 قرن گذشته از حماسه عاشورا تاکنون، اشعار مختلفی از سخندانان و شاعران متولد شده است. از منظر کارشناسان، اولین شعر به زبان فارسی درباره کربلا و قیام اباعبدالله الحسین(ع) به قرن چهارم بازمی‌گردد؛ زمانی که شاعری آزادی‌خواه در مرو دیده به جهان گشود. او را نخستین شاعر شیعی‌مذهب زبان فارسی می‌دانند. به اعتقاد پژوهشگران و محققان، هرچند آثار اندکی از کسایی مروزی به یادگار مانده، اما مقام او در ادبیات به اندازه‌ای است که او را در کنار رودکی، شهید بلخی و دقیقی طوسی می‌دانند.
جعفر شعار، از اساتید دانشگاه و پژوهشگر، درباره مقام شعری او می‌نویسد: «کسایی از ستارگانی است که در سپیده‌دم تاریخ ادبیات فارسی طلوع کرد. با وجود اشعار اندکی که از این سراینده باقی مانده، از شاعران سرشناس است و در قرن‌های نزدیک به عصر خود نام و آوازه بیشتری داشته است. شعرش در برخی از زمینه‌ها با اشعار شاعران بزرگ چون رودکی و فردوسی پهلو می‌زند و از حیث دقت خیال و باریکی اندیشه پایگاهی والا دارد. تصویرهای شاعرانه و خیال‌انگیز در اشعاری که از او باقی مانده است، کم نیست.
کسایی در عین سخنوری، دارای عقیده‌ای راسخ و ایمانی استوار است. وی شیعی پاکدلی است. در بیان مدح و منقبت پیامبر(ص) و خاندان او خلوص دارد. از غلو و گزافه‌گویی پرهیز می‌کند. اگرچه مدیحه‌سراست، اما مدح پیشه نیست. به پیامبر گرامی(ص) و خاندان پاک او سخت ارادت می‌ورزد. امیرالمومنین علی(ع) را شیر خداوند، حیدر کرار، و خط پرگاری می‌داند که پیغمبر مرکز آن است. رسول خدا(ص) دانش خود را به علی داده است، چون ابر بهاری که بارانش را نصیب گلزار می‌کند. عبدالجلیل قزوینی درباره تشیع وی بر آن است که در کسایی خود خلافی نیست، که همه دیوان او مدایح و مناقب حضرت مصطفی(ص) و آل اوست. با این حال به درستی روشن نیست که وی شیعه امامی اثنی عشری بوده است یا شیعه اسماعیلی؟...».
بخشی از اهمیت اشعار کسایی در این است که قسمتی از شعر خود را در راه تبلیغ سیاسی و فکری به کار انداخته است. گفته می‌شود اولین شعر به یادگار مانده به زبان فارسی درباره کربلا و قیام اباعبدالله‌الحسین(ع) از اوست در قصیده‌ای بلند که با این ابیات آغاز می‌شود:
باد صبا درآمد فردوس گشت صحرا
آراست بوستان را نیسان به فرش دیبا
آمد نسیم سنبل با مشک و با قرنفل
آورد نامۀ گل باد صبا به صهبا...
در ادامه بخش‌هایی از این قصیده که به واقعه کربلا می‌پردازد، به مناسبت اربعین حسینی بازنشر می‌شود:
دست از جهان بشویم عزّ و شرف نجویم
مدح و غزل نگویم مقتل کنم تقاضا
میراث مصطفی را فرزند مرتضی را
مقتول کربلا را تازه کنم تولا
آن نازش محمد پیغمبر مؤید
آن سید ممجّد شمع و چراغ دنیا
آن میر سربریده در خاک خوابنیده
از آب ناچشیده گشته اسیر غوغا
تنها و دلشکسته بر خویشتن گرسته
از خان و مان گسسته وز اهل بیت آبا
از شهر خویش رانده وز ملک برفشانده
مولی ذلیل مانده بر تخت ملک مولی
مجروح خیره گشته ایام تیره گشته
بدخواه چیره گشته بی‌رحم و بی‌محابا
بی‌شرم شمر کافر ملعون سنان ابتر
لشکر زده برو بر چون حاجیان بطحا
تیغ جفا کشیده بوق ستم دمیده
بی آب کرده دیده تازه شود معادا
آن کور بسته مطرد بی طوع گشته مرتد
بر عترت محمد چون ترک غز و یغما
صفین و بدر و خندق حجت گرفته با حق
خیل یزید احمق یک یک به خون کوشا
پاکیزه آل یاسین گمراه و زار و مسکین
وآن کینه‌های پیشین آن روز گشته پیدا
آن پنج‌ماهه کودک باری چه کرد ویحک
کز پای تا به تارک مجروح شد مفاجا
بیچاره شهربانو مصقول کرده زانو
بیجاده گشته لؤلؤ بر درد ناشکیبا
آن زینب غریوان اندر میان دیوان
آل زیاد و مروان نظاره گشته عمدا
مؤمن چنین تمنی هرگز کند؟ نگو، نی
چونین نکرد مانی، نه هیچ گبر و ترسا
آن بی‌وفا و غافل غرّه شده به باطل
ابلیس‌وار و جاهل کرده به کفر مبدا
رفت و گذاشت گیهان دید آن بزرگ برهان
وین رازهای پنهان پیدا کنند فردا
تخم جهان بی بر این است و زین فزون‌تر
کهتر عدوی مهتر نادان عدوی دانا
بر مقتل ای کسایی! برهان همی نمایی
گر هم بر این بپایی بی خار گشت خرما
مؤمن درم پذیرد تا شمع دین بمیرد
ترسا به زر بگیرد سم خر مسیحا
تا زنده‌ای چنین کن دل‌های ما حزین کن
پیوسته آفرین کن بر اهل بیت زهرا...
منبع: مشرق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۲۰۰۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیش‌بینی برای حضور ۳۰ میلیون زائر در اربعین سال جاری
معاون خدمات شهری کربلا گفت: سال گذشته شاهد حضور ۲۲ میلیون زائر در عراق بودیم و طبق پیش‌بینی‌های ما در اربعین سال جاری حضور زائران اباعبدالله الحسین (ع) در ایام اربعین به ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از اداره کل روابط‌عمومی و امور بین‌الملل استانداری اصفهان، محمدرضا جان‌نثاری پیش از ظهر امروز _سه‌شنبه یازدهم اردیبهشت_در ستاد اربعین حسینی استان ضمن گرامیداشت یاد شهیدان عراق به‌ویژه شهید ابومهدی المهندس که در برابر داعش ایستادگی کردند، اظهار کرد: ستاد اربعین حسینی استان به‌صورت ماهانه با هدف ایجاد آمادگی در برگزاری شایسته مراسم اربعین حسینی جلساتی را برگزار می‌کند تا مقدمات این رویداد عظیم را به بهترین نحو فراهم کنیم.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۳۰۰ هزار نفر از مردم استان اصفهان در اربعین حسینی میهمانان برادران عراقی خود هستند، افزود: از مهمان‌نوازی بی‌نظیر مردم و دولت عراق در ایام اربعین حسینی قدردانی می‌کنیم.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اصفهان با بیان اینکه این مهمان‌نوازی الگوی شایسته‌ای برای همه دنیا است تا محبت و برادری را از مردم عراق یاد بگیرند، خاطرنشان کرد: آنان هر چه دارند برای خدمت به زائران در طبق اخلاص می‌گذارند ما نیز از این بابت صمیمانه تشکر و قدردانی می‌کنیم.
جان‌نثاری یادآور شد: بیش از ۱۷۰ موکب از استان اصفهان در عراق برپا می‌شود و خوشحال هستیم که می‌توانیم خادم زائران اربعین حسینی باشیم و در این راستا آمادگی داریم هر کمکی که مسئولان عراقی تشخیص می‌دهند را جهت برگزاری اربعین حسینی انجام دهیم.
وی با تاکید بر اینکه خود را ملزم می‌دانیم که همه اقداماتی که انجام می‌دهیم تحت نظر دولت عراق باشد، بیان کرد: برنامه‌ریزی شود تا تمامی شهرداران استان با محوریت شهرداری اصفهان در ایام اربعین همکاری لازم را با خدمات شهری کربلا داشته باشند.
رویکرد و منش مردم و مواکب استان اصفهان در ایام اربعینعلی یحیی عبد، معاون خدمات شهری کربلا نیز در این نشست سخنان خود را با گرامیداشت یاد شهیدان ایران اسلامی بالأخص شهید والامقام سردار سلیمانی آغاز و اظهار کرد: ما و برادران ایرانی مان یک گروه مشترک با هدف خدمت‌رسانی به زائران حضرت سیدالشهدا (ع) هستیم و هیچگونه جدایی بین ما نیست.
وی با تأکید بر اینکه در ایام اربعین حسینی منش و رویکرد شیعه حضرت امیرالمومنین (ع) را به جهانیان نشان می‌دهیم، افزود: اربعین یک رویداد جهانی و برگزاری شایسته آن موفقیتی برای جهان اسلام است.
معاون خدمات شهری کربلا بیان کرد: برای ما باعث افتخار است که خادم امام حسین (ع) هستیم و می‌دانیم که برای شما نیز خدمت به زائران سیدالشهداء (ع) افتخار است زیرا همه ما هر چه که داریم از لطف و مهربانی امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) است.
وی گفت: سال گذشته شاهد حضور ۲۲ میلیون زائر در عراق بودیم و طبق پیش‌بینی‌های ما در اربعین سال جاری حضور زائران ابا عبدالله الحسین (ع) در ایام اربعین به ۳۰ میلیون نفر خواهد رسید.
معاون خدمات شهری کربلا با اشاره به اینکه سالانه ۵ میلیون نفر به زائران اربعین حسینی اضافه می‌شود، عنوان کرد: مواکب اصفهانی در کربلا به خاطر حضور پرشور و خلاقیت‌هایی که در خدمت‌رسانی به زائران دارند زبانزد هستند.
وی با بیان اینکه از خدماتی که شهرداری اصفهان در شهر کربلا انجام می‌دهد قدردانی می‌کنیم، گفت: اصفهانی‌ها در ایام اربعین بسیار متفاوت‌تر از سایر شهرها عمل می‌کنند، آنها معتقدند بر خاکی که خون سیدالشهداء (ع) ریخته شده است حرمت دارد و نباید زباله‌ای بر زمین ریخته شود.
معاون خدمات شهری کربلا خاطرنشان کرد: کربلا هم مانند اصفهان شهر شما است و با شما همکاری خواهیم داشت زیرا معتقد هستیم بین ایران و عراق هیچ فراقی نیست.
به گزارش ایمنا، در این نشست اعضاء ستاد اربعین حسینی استان، مدیر مطالعات و پژوهش‌های کربلا، مدیر پارک‌ها و فضای سبز کربلا و مدیر منطقه پنج کربلا نیز حضور داشتند.
کد خبر 749330
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند