به نقل از «دانا»

صلح همراه با توسعه؛ چشم انداز دانشمندان ایرانی در پیشرفت های علمی

تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۳۳۸۹۴

کارنامه علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران نشان از آن دارد که نخبگان کشور با تلاش‌های بی‌وقفه این بار در سنگر علم و دانش برای خدمت به صلح و توسعه مرزهایی را که دیگران تصور می‌کردند تنها در انحصار آن‌هاست، درنوردیده‌اند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از نسل فردا؛ چگونگی ایجاد توسعه و پیشرفت همواره یکی از سؤال‌های اساسی و مهم در ایجاد دگرگونی و تحول تکاملی جوامع بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 علم، دانش، پژوهش و فناوری در جوامع امروزی ازجمله شاخصه‌های پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشورها محسوب می‌شود که به‌وسیله آن می‌توان به اقتدار جهانی دست‌یافت.

ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی این فضا را در اختیار دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها قرارداد تا ضمن توجه به مسئله تولید ثروت از علم و استفاده از ظرفیت‌های عظیم نخبگان دانشگاهی، بتواند موجی از بهره‌مندی از علم و فناوری‌های جدید در میان دانشگاهیان برانگیزد.

کارنامه علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران بسیار پربار است و نشان از آن دارد که نخبگان کشور با تلاش‌های بی‌وقفه این بار در سنگر علم و دانش مرزهایی را که دیگران تصور می‌کردند تنها در انحصار آن‌هاست، درنوردیده‌اند.

حوزه‌های علمی و آموزشی، تولید علم و مقالات، برتری در فناوری‌های جدید هسته‌ای، هوا و فضا، نانو، سلول‌های بنیادین و پزشکی بخشی از دستاوردهای علمی هستند که در این گزارش مروری هرچند گذرا به آن‌ها خواهیم داشت.

رتبه شانزدهم دنیا برای ایران در پایگاه‌های بین‌المللی تولید علم

با نگاهی به پایگاه‌های استنادی علمی جهانی، رتبه ایران ازنظر تولید مقاله علمی در پایان سال ۲۰۱۶ هم در پایگاه ISI و هم در اسکوپوس، ۱۶ و سهم ایران از تولید علم منتشرشده در ISI حدود ۱.۸ درصد است؛ درحالی‌که این میزان در سال ۲۰۱۵ حدود ۱.۵ درصد  بوده است و این عدد به معنی آن است که به میزان ۱.۸ درصد در تولید علم جهان نقش داشته‌ایم اما چه‌بهتر آنکه با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تنها تولیدکننده مقالات نباشیم و این ظرفیت را برای عملیاتی کردن ایده‌ها در اختیار نخبگان کشور قرار دهیم.

ایران در باشگاه هسته‌ای جهان

دست‌یابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای یکی از دستاوردهای بزرگ جمهوری اسلامی است و پیشرفت‌ها در این زمینه آن‌قدر زیاد و چشمگیر بوده است که طرف غربی را نگران کند تا برای پیشرفت‌های ایران خط‌ونشان بکشد و در جهت محدودسازی آن قدم بردارد.

دستیابی به فناوری و دانش کامل چرخه سوخت هسته‌ای و بهره‌گیری از آن در راستای اهداف صلح‌آمیز از قبیل پزشکی هسته‌ای، تولید انرژی برق، صنعت و کشاورزی علیرغم محدودیت‌های چندین ساله در این عرصه و تنها با تکیه‌بر توان داخلی و ظرفیت‌های عظیم دانشمندان جوان هسته‌ای باعث شده است که ایران در ردیف پنج کشور برتر جهان در این صنعت قرار بگیرد.

هوا و فضا؛ نقطه عطف جهش فناوری پس از انقلاب اسلامی

باوجوداینکه ایران در سال‌های نه‌چندان دور در زمینه هوافضا با کشورهای صاحب این فناوری فاصله بسیاری داشت اما این موضوع به‌سرعت موردتوجه قرار گرفت و ساخت ماهواره در ایران از سال ۷۵ در ایران آغاز شد. ابتدا مدل آزمایشگاهی ماهواره مصباح و پس‌ازآن مدل فضایی آن به دست محققان کشور طراحی و ساخته شد. ساخت ماهواره هواشناسی سینای۱ و پرتاب ماهواره امید به فضا و همچنین پرتاب کاوشگر ۳ به فضا در سال ۸۷ ازجمله گام‌های اولیه جمهوری اسلامی ایران در این حوزه بودند.

سال ۸۹ ماهواره‌های ملی طلوع، مصباح ۲ و نوید علوم و صنعت رونمایی شدند و ایران در سال ۹۰ موفق شد با پرتاب موفق ماهواره رصد و سومین ماهواره ایرانی با عنوان نوید، گام‌های محکم‌تری در حوزه این فناوری نو بردارد.

رونمایی از نخستین مرکز فضایی ایران، طراحی و ساخت ماهواره‌برهای سیمرغ و امید و پرتاب کاوشگر و ارسال موجود زنده به فضا و پرتاب ماهواره‌های رصد و امید و فجر از دیگر فعالیت‌های این حوزه بوده است.

از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که از توان بومی پرتاب و ساخت ماهواره دارای اهداف مختلف برخوردار است و به‌مرورزمان حیطه عمل خود در این زمینه را گسترش می‌دهد.

پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره ملی فجر که طراحی و ساخت آن توسط جوانان نخبه کشور صورت گرفت، بار دیگر بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها را برای جلوگیری از حرکت پرشتاب علمی کشور به دنیا نشان داد و پیشرفت‌های علمی جمهوری اسلامی ایران را اثبات کرد.

جایگاه شگفت‌انگیز ایران در فناوری نانو

فناوری نانو شاید از معدود فناوری‌هایی باشد که در دوران پیش از انقلاب اسلامی، حتی در سطح دنیا نیز مطرح نبود اما نکته موردتوجه این است که از زمان بروز این فناوری در دنیا به‌عنوان یک فناوری نوظهور، جمهوری اسلامی ایران نیز به‌موقع با فناوری نانو همراه شد و امروزه به درجه‌ای از پیشرفت رسیده که در رتبه ششم دنیا ایستاده است.

فناوری نانو تاثیر شگرفی در زندگی انسان دارد و به دلیل اینکه منحصر به یک‌رشته خاص نیست توانسته است کاربردهایی متفاوت ازجمله الکترونیکی، پزشکی، زیستی و … داشته باشد و درحالی‌که گفته می‌شود، نانو فناوری در آینده نزدیک یک بازار ۱۰۰۰ میلیارد دلاری در جهان خواهد داشت، جمهوری اسلامی ایران تاکنون رتبه مناسبی ازنظر دانش نانو به دست آورده است.

جهش‌های پزشکی و پیشرفت ایران در سلول‌های بنیادی

پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه سلول‌های بنیادی و طب بازساختی باوجود نوظهور بودن این حوزه نشان‌دهنده توانایی بالای محققان ایرانی در این حوزه است که با توجه به توانمندی دانش‌آموختگان رشته‌های زیست‌فناوری و پزشکی و به‌کارگیری این دانش توانسته‌اند درزمینه فناوری و تحقیقات سلول‌های بنیادی در زمره ۱۰ کشور برتر جهان قرار گیرند.

از سوی دیگر ازآنجایی‌که گفته می‌شود سلول‌های بنیادی بعد از بیوتکنولوژی، انقلاب دوم در پزشکی محسوب می‌شود، ایران به این زمینه از دانش پزشکی نیز ورود کرده است. محققان ایرانی توانسته‌اند از سلول‌های بنیادی حتی در پیوندهای مغز و استخوان، پوست و ترمیم بافت آسیب‌دیده قلب استفاده کنند و همچنین شبیه‌سازی سلول‌های بنیادی را به انجام برسانند. استفاده از سلول‌های بنیادی در پیوند قرینه چشم، تکثیر سلول‌های بنیادی بند ناف به‌منظور درمان سرطان یا صدمات بافت قلب و عصب و سلول‌های استخوانی، ترمیم ضایعات‎‎نخاعی، شبیه‌سازی و تولید سلول‌های بنیادی جنین از جمله دستاوردهای بزرگ کشور در‎ ‎عرصه این فناوری‌ها است.

بیشتر کشورهای تلاشگر در زمینه سلول‌های بنیادی در مرحله تحقیق هستند و به‌زودی مرحله درمان شروع خواهد شد یعنی به‌زودی پزشکی از دارودرمانی به‌سوی سلول درمانی خواهد رفت. در جمهوری‌ اسلامی ایران پژوهشکده رویان در این زمینه فعال است و توانسته به علم شبیه‌سازی هم‌دست یابد.

ایران اسلامی بر قله های رفیع علمی جهان

مواردی که مطرح شد تنها بخشی از تلاش‌های جهاد گونه محققان و نخبگان کشور در حوزه‌های مختلف علمی بود که باعث شده است ایران اسلامی با تمام دشمنی‌ها و تنگ‌نظری بدخواهان امروز بر قله‌های رفیع علمی جهان بایستد و بی‌شک هرکجا که جوان ایرانی با اتکابه‌نفس و خودباوری دینی دست به پژوهش و نوآوری زده ماحصل آن چشم همگان را خیره کرده است و توانسته به‌تمام‌معنا شکوه و اقتدار ملت ایران را به رخ جهانیان بکشد.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که مسئله تولید علم و پیشرفت در عرصه‌های مختلف فناوری همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز قرار داشته است و به‌طور مکرر در دیدارهای مختلف با نخبگان دانشگاهی و مسئولین امر نکاتی را گوشزد می‌کنند و در بخشی از بیاناتشان ضرورت این مهم را این‌چنین تبیین می‌فرمایند: «اگر عزت می‌خواهیم، اگر این را می‌خواهیم که ما مرجع مراجعات کشورها و دولت‌ها باشیم، نه اینکه آن‌ها مرجع مراجعات ما باشند، باید علم را تقویت کنیم؛ و این ممکن است و این عملی است.»

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۳۳۸۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گسترش بازار صادراتی دانش بنیان‌های ایرانی در ۱۶ کشور دنیا

سیدمجتبی قدمگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاری ششمین دوره برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۴ (یکی از مهمترین رویدادهای تجاری برای معرفی توانمندی های صادراتی) اظهار کرد: آن چیزی که ما در سال های گذشته تاکنون شاهد بودیم این است که سال به سال بر رونق و پویایی این نمایشگاه در حال افزوده شدن است و این موضوع نشانگر این است که نمایشگاه اکسپو در سطح بین الملل دیده می شود.

معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی یکی از موضوعات مدنظر و مورد تاکید مقامات و مسولان کشور را رونق شرکت های مبتنی بر دانش، عنوان کرد و گفت: نگاه کشور و حاکمیت این است که با فعال کردن و رشد اقتصاد دانش بنیان، نتیجتا رشد اقتصادی سریع تر و موثری نسبت به شرایطی که صرفا خام فروشی کنیم، خواهیم داشت.

قدمگاهی با اشاره به حضور فعال شرکت های دانش بنیان برای نمایش توانمندی های صادراتی خود در اکسپو ۲۰۲۴ گفت: امسال برای اولین بار شرکت های دانش بنیان در سالن ۳۷A که مرکز دائمی نمایشگاه دانش بنیان است، استقرار دارند و عموم مردم می توانند از این نمایشگاه بازدید کنند. سال‌های گذشته صرفا مقامات و هیات های تجاری امکان بازدید داشتند اما امسال ورود برای عموم آزاد است.

حضور ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در اکسپو ۲۰۲۴/عرضه ۱۵۰۰ دستاورد فناوران ایرانی

وی ضمن اعلام اینکه در سالن ۳۷A نمایشگاه بین المللی به طور مجزا ۷۰۰ شرکت دانش بنیان به نمایش ۱۵۰۰ محصول و دستاورد فناورانه و نواورانه خود می پردازند، خاطرنشان کرد: البته برخی دیگر از شرکت های دانش بنیان در سایر سالن های نمایشگاه حضور دارند ولی آمار دقیقی از این شرکت ها نداریم.حضور فعال دانش بنیان ها در این نمایشگاه نشان می دهد چه ظرفیت خوبی در اکوسیستم دانش بنیان داریم.

معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی ادامه داد: اکسپو ۲۰۲۴ از روز شنبه ۸ رادیبهشت ماه آغاز شده و تاکنون هیات های خارجی و مقامات بلندپایه کشورها از دستاوردهای دانش بنیان های ایرانی بازدید کرده اند که از جمله می‌توان به بازدید رییس اتاق تجارت روسیه، معاون وزیر صنعت ازبکستان، وزیر تجارت عمان، وزیر صنعت فناوری های پیشرفته امارات، رییس اتاق بازرگانی ترکیه و سفرای کشورهای اروگوئه، ونزوئلا و ازبکستان اشاره کرد.

پیش بینی درباره سهم ۲۰ درصدی از قراردادهای صادراتی اکسپو ۲۰۲۴

قدمگاهی ضمن اعلام اینکه سال گذشته در مجموع در نمایشگاه اکسپو ۴۰۰ میلیون دلار قرارداد منعقد شد، گفت: امسال پیش بینی می شود یک میلیارد دلار قرارداد در این نمایشگاه منعقد شود و ما امیدواریم که سهم دانش بنیان ها از قراردادها بیش از ۲۰ درصد یعنی ۲۵۰ میلیون دلار باشد.

صادرات ۲/۵ میلیارد دلاری دانش بنیان ها در ۱۴۰۲

وی ادامه داد: طبق آمار رسمی گمرک یک رشد قابل توجهی در صادرات دانش بنیان ها اتفاق افتاده است به طوری که در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲/۵ میلیارد دلار صادرات دانش بنیان داشتیم که البته این رقم را کمتر از چیزی که گمرگ گفته است، اعلام می کنم چرا که تعدادی از این ها را در رصدخانه مهاجرت صادرات دانش بنیان را پایش و حذف می کنیم تا به آمار خالصی از صادرات دست یابیم.

معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی با بیان اینکه به همت سازمان توسعه تجارت برای بازدید از نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۴ بیش از ۲ هزار مهمان خارجی که همه بازرگان و تاجر هستند وارد ایران و مستقر شده اند، گفت: این تجار در واقع سفیر معرفی دستاوردها و توانمندی های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای خود هستند و قطعا این ۲ هزار نفر سال بعد ۶ هزار نفر را با خودشان خواهند آورد و این تصاعد را در سال های بعد خواهیم داشت کما اینکه سال گذشته حدود هزار مهمان داشتیم و امسال دو برابر شد.

کدام محصولات دانش بنیان ایرانی بیشتر صادر می‌شود؟

قدمگاهی در پاسخ به این سوال که کدام محصولات و دستاوردهای دانش بنیان های ایرانی صادرات بیشتری دارند؟ گفت: محصولات صنایع شیمیایی و پلیمری به لحاظ عددی بیشترین سهم را در صادرات دارند اما اعتقاد داریم این اعداد نیستند که برای ما آورده دارند، چرا در محصولات شیمیایی و پلیمری مواد را می فروشیم و هرچقدر هم فناوری به آن افزوده باشیم و محصول مبتنی بر دانش تولید کرده باشیم، نهایتا قیمت اصلی کالا را ماده اولیه آن که از منابع کشور تهیه شده، شکل می دهد و ما در حقیقت منابع می دهیم و در ازای آن پول می گیریم. در برخی محصولات تجهیزات آزمایشگاهی، پزشکی و صنعتی مواد و مصالحی که صرف شده، آنچنان عددی ندارد ولی قیمت و ارزش افزوده این محصولات بسیار بالاتر است و ما در در واقع فکر، دانش، طراحی و مهندسی را می فروشیم و در این شرایط ضریب بازدهی بسیار بیشتری در دراز مدت برای کشور به ارمغان خواهد آورد.

۱۶ کشور هدف صادراتی دانش بنیان‌های ایرانی

وی ضمن اشاره به اینکه ما در سامان همکاری های علمی و فناورانه بین المللی بنا داریم در یک سری بازارها عمیق تر شویم چرا که در گذشته همه دنیا را به یک شکل نگاه می کردیم و منابعمان به عبارتی در برخی کشورها هدر می رفت، تصریح کرد: ۱۶ کشور به عنوان هدف اصلی صادرات محصولات دانش بنیان ایرانی انتخاب کردیم که ۴ کشور همسایه یعنی ترکیه، افغانستان، عراق و جمهوری آذربایجان در اولویت قرار دارند و سعی داریم با یک جهت دهی مناسب، شرکت های دانش بنیان با بازار کشورهای هدف تعاملات بیشتری داشته باشند.

بازرگانان عراق و ترکیه تسلط خوبی بر بازار دانش بنیان‌ها دارند

معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی ادامه داد: در حال حاضر بازرگانان عراق و ترکیه به طور مستمر در ایران رفت و آمد دارند و بعضا اطلاعاتشان درباره شرکت های دانش بنیان ایرانی از بازرگانان ایرانی بیشتر است و کاملا به این بازار مسلط هستند و لذا ما به عنوان دولت خیلی نیازی نیست روی این کشورها انرژی بگذاریم اگرچه همکاری با این کشورها نیاز به برنامه ریزی بلند مدت دارد. پاکستان، هندوستان، ویتنام، ازبکستان، عمان، اندونزی، برزیل، ونزوئلا و ... از دیگر مقاصد صادراتی دانش بنیان ها به شمار می رود تعامل بیشتر با آن ها در دستور کار قرار دارد.

صادرات تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی ایرانی به آمریکا و کشورهای اروپایی

قدمگاهی همچنین درباره صادرات محصولات دانش بنیان ایرانی به کشورهای اروپایی و همکاری با آن ها نیز توضیح داد و گفت: تجارت با اروپا به لحاظ فنی و هم به لحاظ تجاری و شرایط تحریمی برای ما متفاوت است. همکاری با کشورهایی که در اتحادیه اروپا هستند، سختی کار بیشتری برای ما دارد اگرچه شدنی است و شرکت های داریم که محصولات خود را به ایالات متحده آمریکا هم صادرات کردند به طور مثال شرکت هایی داریم که توانسته اند تجهیزات آزمایشگاهی به آمریکا و تجهیزات پزشکی به کشورهای اروپایی بفروشند منتها اگر قرار باشد سرمایه گذاری آنچنانی در این مسیر داشته باشیم، بازدهی که از ارتباط و تعامل با کشورهایی مثل هندوستان یا پاکستان داریم، در ارتباط با کشورهای اروپایی نخواهیم داشت و لذا موظفیم منابعمان را آنجایی هزینه کنیم که بازدهی بیشتری برایمان داشته باشد.

کد خبر 6092782 مهتاب چابوک