حرکت زاگرس به سمت زلزلههاي بزرگ/هيچ جاي ايران مصون از زلزله نيست
تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۰۶۰۷۷
خبرگزاري آريا - رئيس دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران از تغيير رفتار گسلهاي زاگرس از زلزلههاي کم مقياس به سمت زلزلههاي بزرگ مقياس خبرداد و گفت: زلزله کرمانشاه که در 3 استان احساس شد هشدار جدي براي تهران خواهد بود و بر اساس شواهد موجود بايد در انتظار زلزلههايي باشيم که کل ايران را بلرزاند.
به گزارش ايسنا، شامگاه روز يکشنبه زلزلهاي با بزرگاي 7.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وي خسارات جاني وارد شده به منطقه سرپل ذهاب را ناشي از سوء مديريت در مقاوم سازي سازهها دانست و به بازماندگان و قربانيان اين زلزله تسليت گفت و ابراز اميدواري کرد که با تغيير نگرشها در زمينه استفاده از زمين به روزتر شود و ايران تبديل به کشوري شود که ديگر دغدغه زلزله را نداشته باشد؛ چراکه ايران ميتواند به جاي اينکه از بروز زلزله نگراني داشته باشد احساس شادي کند مشروط بر اينکه متناسب با رفتار زلزله بتوان مقاوم سازهها افزايش يابد.
فلات ايران ببري خفته بر روي گسلهاي متعدد
دکتر ابراهيم مقيمي در گفتوگو با خبرنگار ايسنا، با اشاره به جزئيات زلزله شب گذشته منطقه سرپل ذهاب با تاکيد بر اينکه ساختار زمين در اين منطقه از يکسري ميکرو گسلها درهم ريخته تشکيل شده است، افزود: از اين رو در اين منطقه گسلهاي سيستماتيک از حوزه بالادست کردستان و يا زاگرس مرتفع عبور ميکند ولي در پيرامون اين سيستم گسلي و گسل ممتد يکسري گروههاي گسلي وجود دارد که اين گروههاي گسلي برخي اوقات سازمان يافته هستند مانند زاگرس جنوب غربي (خوزستان و دزفول) و يا زاگرس جنوبي (شيراز) که تقريبا سازمان يافته و از يک روند طولي و عرضي مشخصي پيروي ميکنند.
وي ادامه داد: ولي در منطقهاي که شب گذشته زلزله رخ داده گروههاي گسلي با جهتهاي مختلف تشکيل شده است درگير با گسلهاي سيستماتيک هستند ولي از آنجايي که گسلهاي کوچک و خرد هستند مشخص نميکند که حرکت کدام گسل موجب رخداد زلزله شده است مگر آنکه مطالعات ژئوفيزيکي دقيقي از منطقه انجام شود.
مقيمي با بيان اينکه با توجه به گذشت زمان از رخداد زلزله اصلي منطقه سرپل ذهاب به راحتي نميتوان اعلام کرد که کدام گسل فعال شده و موجب لرزش شده است، دامه داد: در آينده قادر به شناسايي گسل مسبب اين زلزله هستيم؛چراکه گروههاي گسلي در منطقه وجود دارد و بايد انتظار داشت که گسلهاي مختلف سبب اين زلزله شدهاند.
رييس دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران با تاکيد بر اينکه در زاگرس زلزلههايي با بزرگاي 7.2 و يا 7.3 کمتر مشاهده ميشود، اظهار کرد: بيشتر زلزلهها در حوزه زاگرس و به ويژه در شمال غرب زاگرس در فرکانسهاي ميان 4 تا 6 است و ظهور اين زلزله با اين بزرگا نشان دهنده اتفاقاتي است که در آينده احتمال رخ دادن آن ميرود.
وي ثبت زلزلههايي با بزرگاي بيشتر در استان آذربايجان غربي و رخداد زلزلههاي بزرگتر و بيشتر در شمال شرق زاگرس مانند زنجان را از جمله اتفاقاتي دانست که در آينده احتمال رخ دادن آن ميرود و ياداور شد: علاوه بر آن در زاگرس رفتار کوچک مقياس خود را به صورت بزرگ مقياس و تدريجي نشان ميدهد و ما به عنوان مراکز آکادميکي بايد بررسي کنيم که آيا تغيير رفتاري در شدت زلزلهها بر روي گسلهاي خاص در منطقه زاگرس در حال رخ داده هست يا خير.
مقيمي با بيان اينکه به نظر ميرسد تغيير رفتاري در حوزه زاگرس در حال شکل گيري است، ادامه داد: گسلهايي با رفتار کم مقياس و کم شدت مانند 2 تا 4 ريشتر به تدريج خود را در بزرگ مقياس هم نشان ميدهد که هشداري براي ما است که در زاگرس به ويژه در بخش شمال غرب يکسري تمهيدات دقيقتر در زمينههاي ساخت و ساز و هم استفاده از زمين داشته باشيم.
دلايل تغيير رفتار زاگرس شمال
عضو انجمن مخاطره شناسي ايران در پاسخ به اين سئوال که دلايل تغيير رفتار شمال زاگرس ناشي فشارهاي پوسته زمين است يا خير توضيح داد: انرژيهاي متراکم موجود در پوسته زمين، نياز به مسير خروجي دارند و پتانسيل لرزهاي زاگرس کم نيست و اين مسير ميتواند از طريق حرکت رانشي پوسته ايجاد شود.
وي با بيان اينکه اين امر موجب شده که رفتارهاي زمين در زاگرس شمال به سمت بزرگ مقياس حرکت کند، افزود: منشأ اين رفتار ميتواند ناشي از فشار صفحه عربي به زير صفحه زاگرس باشد.
مقيمي اضافه کرد: اينکه شدت زمينلرزه شب گذشته تا تهران به ويژه شمال شرق تهران نيز احساس شده است هشدار جديتري براي تهران ميتواند باشد و به نظر من به جاي اينکه رفتار اين زلزله در سرپل ذهاب جستجو کنيم که چه تغييراتي را ايجاد کرده است، بايد به دنبال پيامدهاي بزرگ شدن لرزههاي زاگرس در تهران که در شرق زاگرس واقع شده، باشيم.
وي دليل تغيير رفتار در بزرگاي زلزلههاي زاگرس از کوچک مقياس به سمت بزرگ مقياس را نه ناشي از سيستم گسل بزرگ بلکه متأثر از گروههاي گسلي که در شمال غرب زاگرس متراکم هستند، دانست و ادامه داد: اين گروههاي گسلي جهات يکساني ندارد به گونهاي که در سرپل ذهاب، سليمانيه عراق، ملخ خور، حلبچه، مريوان، جوانرود و پاوه ميکرو گسلهاي فراواني وجود دارد و از اين جهت که ميکروگسلها در اين منطقه فعال شده و با زلزلههايي با بزرگاي زياد همراه است بايد رفتار زاگرس از کوچک مقياس به بزرگ مقياس مورد رصد و ارزيابي قرار گيرد.
کشورهايي که متأثر از تغيير رفتار زاگرس ميشوند
مقيمي با تاکيد بر اينکه حد و مرزهاي کشوري منطبق بر حد و مرزهاي پوستهاي زمين نيست، گفت: از اين رو به غير از ايران کشورهاي عراق، ترکيه، افغانستان، پاکستان، آذربايجان، قزاقستان، ازبکستان، گرجستان و ارمنستان تحت تاثير تحت تاثير تغييرات لرزهاي پهنههاي لرزهاي فلات ايران قرار دارند و از سوي ديگر فلات ايران هرزمان که تحت تاثير فشار روسيه قرار ميگيرد، بيشتر زلزلهها در شمال ايران رخ ميدهد.
به گفته وي زماني که فلات ايران تحت تاثير فشار صفحهاي هندوستان قرار گيرد زلزلهها در پاکستان، افعانستان و شرق ايران و زماني که تحت تاثير فشار صفحه عربستان قرار گيرد زلزلهها در زاگرس متمرکز خواهند شد.
رييس دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران با بيان اينکه ايران مرکزي تحت تاثير همه پهنهها قرار دارد، افزود: از اين رو بايد گفته شود که موضوع زلزله در ايران، "ذات" زمين و فلات ايران است و هيچ زماني در هيچ شرايطي نبايد غافل از زلزله باشيم.
وي در عين حال موضوع مطرح در زلزله را خروج انرژيهاي متراکم در زمين دانست و گفت: اين انرژيها در فضاهاي باز گسلها و صفحهها و لايهها و سنگها خود را نشان ميدهد از اين رو ما از جهت فشار اين 3 صفحه به نحوي که اين صفحهها با يکديگر درگير شوند مشکلي نداريم و يا شدت زلزلهها به گونهاي شود که ايران غير قابل سکونت شوند نداريم ولي همين شرايط کم هم براي ما خسارت بار است.
مقيمي اضافه کرد: زماني که رفتار زلزلهها به دقت شناسايي ميشود بايد رفتار انسانها را منطبق بر آن سازگار شود به اين معني که اگر گفته ميشود زلزله ذاتي است، بايد گفته شود که مقاوم سازي ذاتي باشد و استاندارهاي ساخت و ساز بايد بالا باشد و اين در حالي است که مقايسه زلزله اخير کرمانشاه با زلزله بم يک وجه تشابه دارد و آن اين است که کليه ساخت و سازهاي سست و بي اساس سبب قتل، کشتار و قرباني انسانها شده است.
وي با تاکيد بر اينکه همين اتفاق در بم رخ داده است، افزود: علت 35 هزار کشته زلزله بم در سال 1382 سست بودن بار خشتي ساختمانها و مصالح و زمان رخداد زلزله بوده است ولي در زلزله کرمانشاه زماني بوده که مردم بيدار بودند و مردم موفق شدند از ساختمانها خارج شوند.
اين محقق مخاطره شناسي با اشاره به وضعيت تخريب ساختمانها در کرمانشاه يادآور شد: بررسي وضعيت تخريب در اين استان نشان ميدهد تخريب ساختمانها به دليل عدم مقاومت و "سست سازي" و ساخت غير استاندارد سازهها بوده است.
اين محقق دانشگاه تهران با اشاره به تخريب بيمارستان بر اثر زلزله، گفت: سازه بيمارستان جر نهادها و سازههاي ماندگار در شرايط زلزله باشند و وقتي ساختمان تازه ساز بيمارستان در زلزله از بين ميرود بايد علت را در نوع ساخت و ساز جستجو کرد نه در زمين و اين در حالي است که مقصر اصلي تخريب آن "زلزله" شناسايي ميشود نه در رفتارهاي خود ما.
توصيههايي براي ايمن سازي سازهها
عضو انجمن مخاطره شناسي ايران با ابراز تاسف از اينکه حاکميت در حوزه ساخت و سازها ورود پيدا نکرده است، گفت: در تهران اگر زلزلهاي رخ دهد بيشتر خسارات وارد شده بيشتر به دليل سوء مديريت و ساخت و سازهاي غير اصولي است. زماني که متراکم سازي ميشود و جمعيت زيادي را در يک محدودهاي جمع ميکنيم و وقتي از زمين سوء استفاده ميکنيم، زلزله موجب تخريب سازهها خواهد شد.
مقيمي با تاکيد بر اينکه توجه به زلزله علاوه بر منشأ علمي، داراي منشأ ديني نيز دارد، ادامه داد: امروزه مراکز آکادمي و علمي به اين موضوع واقف هستند که ايران هيچ منطقهاي ايران نيست که از نظر زلزله مصون باشد و کشور پتانسيل لرزه زايي را دارد و بايد رفتاري براي استفاده از زمين در پيش بگيريم که با اين ساختار زميني و با اين بنيانهاي علمي و ديني منطبق باشد.
وي با ابراز تاسف از اينکه در حال حاضر اين وضعيت در کشور حاکم نيست، گفت: زماني که شهرداري متخصص شهري ندارد نبايد به مسايل شهري وارد شود و زماني شخصي تخصصي در زمينه ساخت و ساز ندارد نبايد به اين عرصه وارد شود و وقتي ورود پيدا کرد بايد منتظر عواقب سوء رفتارها باشيم.
مقيمي با اشاره به برخي از رفتارهاي سوء در حوزه شهري، افزود: اين اقدامات ويران کننده است و نبايد به پاي زلزله نوشته شود بلکه زلزله از قبل وجود داشته است و ما آن را ناديده گرفتهايم از اين رو کشور نياز به تجديد نظر در زمينه استفاده از زمين دارد.
وي با تاکيد بر اينکه زماني که از آب مشکل داريم نبايد از زمين و درياچه هم مشکل داشته باشيم، خاطر نشان کرد: هيچ جاي ايران از زلزله در امان نيست و اين در حالي است که اکثر ساخت و سازها بر روي گسلها است و در اين زمينه نياز است که نظام ساخت و ساز و استفاده از زمين متحول شود و استانداردهاي آن از نو تعريف شود و به افراد فعال در اين حوزه ديکته شود و بر آن نظارت شود.
رييس دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران با تاکيد بر اينکه همه ساختمانهاي ساخته شده داراي پروانه و مهندس ناظر است، اظهار کرد: متاسفانه همه اين ساختمانها در برابر زلزله آسيب پذير هستد.
به گفته وي، متناسب با مقاومتي که براي سازهها در نظر گرفتيم، سازه در برابر زلزله واکنش نشان ميدهد و مقاوم سازي،استاندارد سازي و اصولي سازي در نظام شهري فراموش شده است.
زلزلههاي زاگرس
رييس دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران با تاکيد بر اينکه در لايهها و ساختار زمين در فلات ايران هيچ تغيير صورت نگرفته است ولي شدت زلزلهها در اين منطقه افزايش يافته است، گفت: اين امر به دليل تغيير فشارها در زاگرس است از اين رو بايد در انتظار زلزلههاي بزرگي باشيم که کل ايران را بلرزاند و اين پتانسيل در ايران وجود دارد.
وي با بيان اينکه زلزله روز يکشنبه تنها در 3 استان احساس شد، ادامه داد: در حال حاضر زلزلههاي کوچک در مناطق با جمعيت کم رخ ميدهد که جمعيت کمي را تحت تاثير قرار داده است و بايد به روزي بيانديشيم که 10 استان را به لرزه درآورده است و لازم است براي چنين مواقعي برنامه داشته باشيم.
مقيمي با تاکيد بر اينکه پيشرفت در "ويرانه سازي" نيست، خاطر نشان کرد: مهم بودن زلزلهها به رفتار آنها بستگي دارد. برخي از زلزلهها قائم هستند، برخي از آنها جانبي، بعضي از آنها طولي و برخي ديگر از زلزلهها ترکيبي است از اين رو است که گفته ميشود بزرگاي زلزله با تخريب همراه نيست و بستگي به رفتار گسل دارد به گونهاي که زلزله 4 ريشتري رفتار ترکيبي دارد و ممکن است خسارت يک زلزله 7 ريشتري را در پي داشته باشد و عکس آن هم صادق است. زلزله گلشهر گلپايگان با بزرگاي 5 ريشتر و زلزله 7 ريشتري فراهان خسارتي نداشتند.
مقايسه زلزله بم و سرپل ذهاب
وي عمق زلزله را يکي از تفاوتهاي زلزله بم و سرپل ذهاب دانست با تاکيد بر اينکه عمق زلزله بم کم بوده است، گفت: سازههاي ساخته شده بر روي زمين از ديگر تفاوتهاي اين دو زلزله است به گونهاي که در زاگرس سازهها بيشتر بر سنگهاي رسوبي و دگرگوني است در حالي که در بم سازهها بيشتر بر روي سازههاي آبرفتي احداث شده است.
مقيمي زمان رخداد زلزله را از ديگر تفاوتهاي اين دو زلزله عنوان کرد و ادامه داد: تمرکز جمعيت در بم و تمرکز زلزله در نقطه کانوني بم از ديگر تفاوتهاي اين دو زلزله است که منجر به کشته شدن تعداد زيادي از هموطنان شد. اين در حاليست که در هر دو زلزله حرکت زمين ترکيبي بوده است.
انتهاي پيام
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۰۶۰۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زلزله شدید ۶.۹ ریشتری این کشور را لرزاند
به گزارش خبرآنلاین، زمینلرزهای به قدرت ۶.۹ ریشتر جزایر «اوگاساوارا» در ژاپن را لرزاند.
ایسنا در خبری نوشت: سازمان هواشناسی ژاپن اعلام کرد زمین لرزه ای با قدرت اولیه ۶.۹ ریشتر امروز (شنبه) جزایر اوگاساوارا در این کشور را لرزاند.
به گزارش شینهوا، این زمین لرزه در مرکز توکیو نیز احساس شده و هیچ هشدار سونامی در پی آن صادر نشده است.
همچنین تاکنون گزارشی در مورد خسارات و تلفات ناشی از این حادثه منتشر نشده است.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900160