به نقل از «مهر»

مبانی فلسفه درمانی در فلسفه اسلامی تشریح شد

تاریخ انتشار: ۲ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۶۶۴۵۲

می‌توان مفهوم خودشکوفایی را با انسان بالفعل ملاصدرا تطبیق داد، جایگاه انسان خودشکوفای مازلو را می‌توان با جایگاه انسان اشتدادیافته ملاصدرا در حکمت متعالیه مشابه دانست.

به گزارش خبرنگار مهر، سی و چهارمین نشست گروه فلسفه با موضوع «مبانی فلسفه درمانی در فلسفه اسلامی» ویژه اعضای پیوسته مجمع عالی حکمت اسلامی چهارشنبه ۱ آذرماه از ساعت ۱۸ الی ۲۰ با موضوع «مبانی فلسفه درمانی در فلسفه اسلامی» و با ارائه دکتر محمد سهیلی برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دکتر سهیلی به رویکرد فلسفه درمانی در چهار فصل زیر پرداخت؛

۱.  بازخوانی دانش پیشین

۲.  مجموعۀ مسائل

۳.  اهداف

۴.  روشها

وی در بازخوانی دانش پیشین بر موارد زیر اشاره داشت:

•  هستی شناسی(علم النفس)

•  انسان شناسی فلسفی

•  فلسفه ذهن

•  شناخت شناسی

•  فلسفه روان شناسی

•  فلسفه اخلاق

•  معنا درمانی

وی در توضیح نگاه هستی شناسانه به این مقوله گفت: درنگاه هستی شناسانه، مراحل پیدایش و تکامل انسان، مبنای نیاز او به فلسفه درمانی است. نقش فلسفه، تنها ترسیم این مسیر، بلکه، کمک به پیمودن آن است. این نگاه مبتنی بر دیدگاه صدرالمتألهین درمورد پیدایش و تکامل نفس است که در مراحل نفس حیوانی، نفس ناطقه و تکامل نفس بر مبنای حرکت جوهری و تجسم اعمال قابل تبیین است.  تلاش شده است برای ایجاد همزبانی با روان شناسی این مراحل معادل یابی شود. بر این اساس، از اصطلاحات بکار رفته توسط رابرت می شامل مراحل خودآگاه، ناخودآگاه و خود روحانی استفاده شده است. (البته وی پیش از خود روحانی به خود جمعی نیز اشاره می کند که در اینجا بدلیل نگاه خرد گرایانه مورد توجه قرار ندارد.) نقش عمده فلسفه درمانی در تکامل روح و فرآیند تجسم اعمال است که منجر به شکل گیری بدن اخروی می شود و مبنای سعادت یا شقاوت انسان در آخرت خواهد بود.

عضو مجمع عالی حکمت اسلامی مجموعه مسائل فلسفه درمانی را با نگاه فرایندی در قالب؛ خودشناسی، هوش معنوی، سلامت و ابعاد آن، اخلاق فضیلت، خودشکوفایی، قلب سلیم، حیات طیبه، انسان کامل و داستان زندگی(روایت) قابل بررسی دانست و برای معنایابی یا معنای زندگی به دو فرآیند اصلی در این زمینه اشاره کرد: در فرآیند نخست، فقدان معنا منجر به «احساس خلأ وجودی» شده و این احساس، «مکانیزم‌های دفاعی» را برمی‌انگیزد و این امر منجر به «فراغت مرکز گریز» می‌شود و انسان تلاش می‌کند با سرگرم کردن خود از طرق مختلف، با این خلأ وجودی روبرو نشود و آن‌را فراموش کند. در فرآیند دوم، فقدان معنا و احساس خلأ وجودی، منجر به «فراغت مرکزگرا» می‌شود و انسان تلاش می‌کند با «تفکر و مراقبه» و شجاعت تحمل تنهایی به «خود تفسیرگری» و نهایتاً به «خودشکوفایی» برسد.

در ادامه توضیحاتی پیرامون عمده مسائل مطرح شده در فلسفه درمانی، توسط دکتر سهیلی ارائه شد:

هوش معنوی و خودشناسی

سفر هوش معنوی را در هفت مرحله به شرح زیر می‌توان بیان کرد:

۱.  آگاهی از وضع خود(سرگشتگی)؛

۲.  دستیابی به جهان بینی(درک عظمت آفرینش و خودشکنی هویت کاذب)؛

۳.  تبیین جایگاه انسان(فلسفه آفرینش انسان)؛

۴.  تعیین جایگاه مطلوب فرد(جایگاه من)؛

۵.  ترسیم چشم انداز(آینده مطلوب من)؛

۶.  ترسیم رفتار(با توجه به ویژگی‌های شخصی)؛

۷.  تعیین مأموریت و رسالت.

اخلاق فضیلت

هرچند ضرورتی ندارد الگوی اخلاق فضیلت جدید، به‌عینه همان‌گونه‌ای از اخلاق باشد که معروف به اخلاق فضیلت نوارسطویی است، اما تقریباً همه روایت‌های جدیدِ اخلاق فضیلت با وام گرفتنِ سه مفهوم متفرع‌شده از آن، نمایان‌گر آن‌اند که بنیادهایشان در فلسفة باستان ریشه دارد. آن سه مفهوم عبارت‌اند از: فضیلت، فرونسیس (حکمت عملی) و اودایمونیا (که معمولاً به سعادت و یا شکوفایی ترجمه می‌شود).

خودشکوفایی

می‌توان مفهوم خودشکوفایی را با انسان بالفعل ملاصدرا تطبیق داد، جایگاه انسان خودشکوفای مازلو را می‌توان با جایگاه انسان اشتدادیافته ملاصدرا در حکمت متعالیه مشابه دانست. ملاصدرا و مازلو هر دو درباره درجات انسان هر یک به روش خویش بحث کرده اند، اما ملاصدرا به دلیل ماهیت حکمت متعالیه زوایای دقیق و وسیعی از هستی انسان را ملاحظه کرده است و او را در جریان حقیقت هستی مورد نظر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد ملاصدرا شکوفایی بیشتری را لحاظ می‌کند که طی آن انسان به نشئه بالاتری از وجود دست می‌یابد.

حیات طیبه

نزد ملاصدرا، تغییر نگرش انسان به عالَم و آدم، پیش از آن که در گرو مقدمات تفکری باشد مبتنی بر تحول وجودی است. انسانی که از تجرد خیالی به تجرد عقلانی رسیده وجود و تمام قوای ادراکی و تحریکی او صبغۀ اخروی می‌گیرد و می‌فهمد اموری را که در گذشته نمی‌فهمید و هدفمندی، ارزشمندی، و کارکرد داشتن امور در چشم او از سطح خیالی به سطح عقلانی ارتقا یافته و دقیقاً به همین دلیل می‌توان گفت که با وجود و در پی آن با تفاضل و شدت و ضعف در وجود انسانی معناهای مختلفی برای زندگی قابل تصور و تبیین است.

دکتر سهیلی اهداف فلسفه درمانی مبتنی بر اهداف ارایه شده برای فلسفه، را به‌شرح زیر برشمرد:

•  صیرورة الانسان عالماً عقلیاً مضاهیاً للعالم العینی؛

•  استکمالُ النّفس الإنسانیة بمعرفة حقایقِ الموجودات؛

•  نَظْم العالم نظماً عقلیاً علی حسب الطاقة البشریة لیحصل التَّشبُّه بِالباری تعالی؛

•  (الاّ الذین امنوا) اشارة الی غایة الحکمة النظریة (وعملوا الصّالحات) اشارة الی تمام الحکمة العملیة؛

•  پیدا کردن راه خدای که مسلوک روندگان و مسلک بینندگان است.

•  تحقق بخشیدن به رویکرد حکمت عملی مبتنی بر حکمت نظری؛

•  گسترش فلسفه اسلامی به متن زندگی؛

•  ایجاد زیرساخت نظری و عملی برای روان شناسی و روان درمانی؛

•  فراهم ساختن سطح عمیق تر درمانی و ارتقا و تکمیل روان درمانی؛

•  زمینه سازی و هدایت رویکردهای مکمل در ادبیات و هنر.

روش‌های مورد استفاده در این رویکرد، فصل پایانی مباحث ارائه شده را تشکیل می‌داد که عبارت بود از:

•  روش تفکر فلسفی- تحلیل وجودی؛

•  روش‌های اخلاقی؛

•  رویکرد فرهنگی؛

•  روش هنجارسازی؛

•  روش فناوری روان؛

•  مدل ارتباطی؛

در ادامه این نشست علمی اساتید حاضر به ارائه نقطه نظرات خود پیرامون مباحث ارائه شده پرداختند.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۶۶۴۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زهره حمیدی ازوضعیت پس از سرطان گفت/انسان دیگری شدم و حالم خوب است

زهره حمیدی بازیگر سینما و تلویزیون بعد از درگیر شدن با سرطان از وضعیت سلامتی خود در این روزها خبر داد و به خبرنگار مهر بیان کرد: این روزها حالم خوب است خدا را شکر ولی دوران سختی بود. به ویژه وقتی این خبر را شنیدم خیلی شنیدنش سخت بود و شوکه شدم.

یکی دو روز شوکه بودم اما به خودم گفتم باید مبارزه کنم

وی ادامه داد: یکی دو روز شوکه بودم اما به خودم گفتم باید مبارزه کنم و بلافاصله به فکر درمان افتادم و در عرض چند روز شیمی درمانی را شروع کردم.

حمیدی درباره درد خود پیش از اینکه بداند چه بیماری ای دارد، توضیح داد: من سه ماه درد داشتم و زیر قفسه سینه و پشت کمرم به شدت درد می کرد اما هیچ دکتری نمی فهمید چه مشکلی دارم هر دکتری می رفتم داروهایی برای گوارش می داد و فکر می کرد برای روده و معده است. تا اینکه یک پزشک عمومی معاینه کرد و تشخیص داد. سریعاً هم نامه نوشت برای درمانگاه فیروزگر، آزمایش آندوسکوپی دادم و فهمیدند که مبتلا به سرطان پانکراس شدم.

سیگار را ترک کردم و از آن متنفر شدم

وی درباره اینکه فکر می کند دلایل بیماری اش چه بوده است، یادآور شد: پزشکان گفتند می تواند از سیگار کشیدن باشد که بعد از آن دیگر سیگار را ترک کردم و از آن متنفر شدم. استرس و بد غذا خوردن هم می توانست از دیگر دلایل بیماری باشد. من صبحانه نمی‌خوردم، ناهار هم نمی‌خوردم و تنها شب غذا می خوردم. به هر حال همه اینها موثر است.

حمیدی درباره جلسات شیمی درمانی نیز عنوان کرد: خیلی سریع شروع به شیمی درمانی کردم تا الان پنج جلسه شیمی درمانی داشته ام که هر ۱۵ روز یک بار بود البته برخی جلسات به تعویق هم می افتاد. من از ۷۵ کیلو به ۵۰ کیلو رسیدم و ضعف بدنی برایم ایجاد شده است.

مردم در این مدت خیلی برایم دعا کردند

این بازیگر تلویزیون درباره وضعیت فعلی خود تصریح کرد: خدا را شکر مردم در این مدت خیلی برایم دعا کردند. نمی دانم چطور از مردم تشکر کنم، می دانم که دعای دسته جمعی خیلی تاثیر دارد و فکر می کنم این حال خوب را آنها به من دادند.

حمیدی همچنین با گلایه بیان کرد: از تلویزیون و از وزارت ارشاد دلخورم که حتی یک زنگ نزدند تا حالم را بپرسند. من ۳۵ سال برای اینها کار کردم اما هیچ کدام تماس نگرفتند ببینند چه مشکلی دارم.

وی درباره دریافت دارو و اینکه مشکلی دارد یا خیر بیان کرد: داروها را خدا را شکر از هلال احمر می گیرم. رییس هلال احمر خودش پیگیری کرد تا امور مربوط به دریافت دارو به راحتی انجام شود.

گفتند فعلا شیمی درمانی نیاز نیست

وی درباره روند شیمی درمانی نیز توضیح داد: الان قرص می خورم چون غده کوچیک شده است و گفتند فعلا شیمی درمانی نیاز نیست تا بعد از حدود یکی دو هفته دوباره برای معاینه بروم.

حمیدی درباره حفظ روحیه خود در این ایام عنوان کرد: هیچ وقت ناامید نبودم، دایم می گفتم من خوب می شوم. گاهی حتی پیام هایی می گذارم برای کسانی که مثل من هستند و به آنها هم امید می دهم.

این بازیگر در پایان درباره شرایط این روزهای خود گفت: بعد از این بیماری یک انسان جدیدتر شدم، دیگر فقط دوست دارم کاری کنم که خدا دوست داشته باشد. با خدا شرط کردم فقط کاری کنم که او راضی باشد.

کد خبر 6087559 عطیه موذن