به نقل از «شبستان»

کارایی مقالات قربانی شکل و ساختار می شود/روحیه آماده خوری پای تولید علم را لنگ می کند

تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۲۶۲۸۰۸

خبرگزاری شبستان: حجت الاسلام دکتر ابوطالبی با اشاره به موانع تولید علم، گفت: باید روحیه آماده خوری و نگاه های صرف مادي را از بین بُرد. باید دغدغه برای تولید علم به ویژه در عرصه علوم انسانی اسلامي ایجاد و تقويت شود.

حجت الاسلام دکتر مهدی ابوطالبی، استاد تاریخ معاصر در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، در پاسخ به پرسشی در مورد علت به نتیجه نرسیدن بسیاری از پروژه های علمی به ویژه در عرصه علوم انسانی در کشور، اظهار کرد: این مسئله چند دلیل دارد، نخست آنکه کارهای علمی که در عرصه های مختلف انجام می شود عموماً جدید و عميق نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

وی ادامه داد: برای مثال در فلان پایان نامه در مورد نوآوری می نویسند، ولی نوآوری به این معنا که مساله ای از جامعه حل شود را ارایه نمی کنند، از سوی دیگر جامعه دچار تنبلی و خمودگی است که در عرصه های مختلف تاثیر خود را می گذارد و بخشی از این تنبلی به اقتصاد نفتی باز می گردد.

 

ابوطالبی درباره ارتباطِ برخورداری از منابع نفتی و رشد تولید و فناوری، اظهار کرد: در کشورهای دارای منابع نفتی، این منابع درآمد ثابتی را بدون نیاز به کار و تلاش برای دولت ها فراهم می کند،. اين گونه‌ دولت های نفتي را در علم سياست دولت های رانتیر مي‌نامند. آنها نفت آماده ای دارند که آن را می فروشند و مخارج دولت را تأمين مي‌کنند، بدون اين که نياز به يک تلاش و برنامه‌ريزي جدي براي توليد و کسب درآمد داشته باشند.

 

 

وی گفت: اما دولت های دیگر چون نفت ندارند در نتیجه مجبور هستند که سراغ تولید بروند از جمله توليد علم و فناوري. همچنين دولت‌هايي که درآمد ثابت ندارند در برابر خدماتی که ارایه می دهند مالیات می گیرد چون درآمدی جز مالیات ندارند و برای همین مالیات نیز مردم باید کار کنند تا بتوانند آن را پرداخت کنند، لذا می بینیم که چرخه کار و تولید در این کشورها فعال است، از جمله توليد علم و فناوري.

 

این پژوهشگر افزود: رانتیر بودن دولت نفتی ما این اثر را روی مسئولان و متخصصان علمی و به دنبالش روی عموم مردم گذاشته است که عادت به تلاش و کار کردن نداریم، اگر هم کار کنیم کار کم حجم و پردرآمد می خواهیم. استادی که می خواهد کار علمی کند مقاله ای می نویسد و آن را با شاخص هایی که می داند مقاله بر اساس آن پذیرفته می شود، آماده می کند. در واقع رفع تکلیف از کار پژوهشی خود کرده و بیش از آن تلاش نمی کند.

 

صرف رعایت ساختار یک مقاله مشکلات جامعه را حل نمی کند

ابوطالبی تصریح کرد: این در حالی که است که در کشور ما طبق برخی آمارها حتی رشد علمی به ۱۰ برابر رشد علمی در دنیا رسیده و این واقعیتی است که اتفاق اقتاده اما با این وجود هنوز بسياري از مشکلات جامعه ما به طور کامل حل نشده است. علت اين مسأله کاربردي نبودن بسياري از اين مقالات و تحقيقات علمي است که از لحاظ شکلي ساختار يک مقاله علمي را دارد اما از نظر محتوايي ناظر به حل مشکلات عيني جامعه نيست.

 

وی در ادامه ابراز کرد: می توان گفت کاربردی نبودن این حجم از مقالات تا حدی به ساختار نشریات باز می گردد. برای مثال در نشريات علمي امروزي مثل I.S.I بیشتر قالب بررسی می شود تا محتوا. چند سال قبل تنی چند از دانشجویان برای بررسی این مساله و اثبات اینکه پذیرش مقالات عمدتا بر اساس ساختار ظاهری است اقدام به نوشتن مقاله ای در مورد کله پاچه کردند و این عدم توجه به محتوا را به سخره گرفتند. چکیده این مقاله پذیرفته شد چون قالب ها در آن رعایت شده بود ولی عملا محتوایش خالی بود!!

 

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: خیلی اوقات قالب های تعیین شده و استاندارهای شکلی، آن قدر پررنگ است که بعد از ارزيابي با اين که مقاله از لحاظ محتوايي در حد مطلوب نيست اما مجموع امتيازات اين مقاله به حد نصاب پذيرش مي‌رسد.

 

وی در بخش دیگری از مباحث خود در مورد کیفیت بروز و ظهور پژوهش هایی که در عرصه علوم انسانی انجام می شود، اظهار کرد: در این گستره نیز چند مشکل وجود دارد. از جمله اینکه برخی اساتید این حوزه خودباوری لازم برای اینکه خودشان مولد باشند را نداشته و نگاهی از پایین به بالا نسبت به اندیشمندان و تئوري هاي جديد غربی دارند؛ علوم انسانی ما عمدتاً از غرب آمده و این نگاه پایین به بالا سبب می شود اعتمادبنفسی که یک استاد برای تولید علم باید داشته باشد از بین برود و فقط نظریات غربی را ارائه کنند و نهایتاً تحلیلی جديد از مسائل بومي بر اساس آن نظريات بنویسند.

 

ابوطالبی تاکید کرد: این نگاه پایین به بالا و تحقیر داشته های خود و شیفتگی نسبت به آنچه که غربی ها دارند، سبب شده است تا در عرصه علوم انسانی نوآوری کمي داشته باشیم. اگر بخواهیم در عرصه علوم انساني به تولید علم برسیم باید حتما رویکرد بومی و دینی اتخاذ کنیم، چون فضاي جامعه ما، فرهنگ و ارزش‌هاي حاکم برجامعه ما در بسياري از موارد مبتني بر فرهنگ ديني است چون هويت ملي ما با هويت ديني ما در آميخته است و تفاوت بسياري با فرهنگ انسان و جامعه غربي دارد. بنابراين، بايد به دنبال علوم انساني اسلامي برويم. اگر اين مسأله دنبال شود قطعا نوآوري و توليد علم در عرصه علوم انساني روزافزون خواهد شد چون اساس رويکرد، جديد خواهد بود.

 

علوم انسانی اسلامی دغدغه جدی حوزه و دانشگاه نیست

وی با بیان اینکه براي توليد علوم انساني اسلامي سه مشکل داریم، اظهار کرد: مشکل اول به دانشگاه‌ها باز مي‌گردد و مشکل دوم به حوزه و مشکل سوم به دستگاه‌هاي اجرايي. مشکل دانشگاه‌ها این است که بسیاری از استادان دانشگاه اصلا قائل به علوم انسانی اسلامی نیستند و برخی هم که این مولفه را قبول دارند باز دغدغه جدی برای پرداختن به آن ندارند. لذا خيلي اوقات وقتي دانشجويان تقاضاي موضوعات اسلامي در علوم انساني مي‌دهند، استادان استقبال نمي‌کنند.  

 

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: مشکل حوزه‌هاي علميه اين است که به رغم اين که عموم اساتيد و نخبگان حوزوي قائل به علوم انساني اسلامي هستند، اما در حوزه‌‌هاي علميه دغدغه پرداختن به علوم انساني به نسبت کم است و درصد کمي از حوزويان در حوزه علوم انساني فعاليت علمي دارند.

 

وی گفت:  مشکل سوم که عمدتا به دستگاه‌هاي اجرايي باز ميگردد اين است که میان دستگاه های اجرایی و نهادهای علمی ما پیوند کامل وجود ندارد. کسی که در مقام اجرا حضور دارد بیش از شخصی که در کتابخانه نشسته و تحقیق می کند مشکلات مردم جامعه را درک می کند، بنابراین اگر بخواهیم علم کاربردی و رو به جلو داشته باشيم و اثرش در جامعه معلوم شود باید میان این دو تعامل باشد.

 

این محقق با بیان اینکه اين عدم ارتباط کامل باعث مي‌شود که گاهي نخبگان حوزوي و دانشگاهي از مسائل و مشکلات مبتلابه جامعه غافل باشند، تصریح کرد: از طرفي هم اين مشکلات شناخته و گاهی تولید علم هم انجام می شود، ولی نهاد اجرایی استقبال نمی کند و خود را موظف نمی داند که از کار نخبگان استفاده کند. همچنین، کار حمایت و تشویق هم آن چنان که بايد از کارهای علمی صورت نمی گیرد در نتیجه به رغم انجام فعاليت هاي خوب در حوزه‌های علم دانشگاهي و حوزوی، اثر این فعالیت ها در جامعه آنچنان که بايد ديده نمي‌شود.

 

ابوطالبی با تاکید بر اینکه باید روحیه تولید علم و تلاش را در میان نخبگان کشور افزایش داد، خاطرنشان کرد: باید روحیه آماده خوری و نگاه های صرف مادي را از بین بُرد. باید دغدغه برای تولید علم به ویژه در عرصه علوم انسانی اسلامي تقويت و تشويق شود.

پایان پیام/248

منبع: شبستان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۲۶۲۸۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شبکه تولید برق آماده ورود به روز‌های اوج مصرف

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، علی اکبر محرابیان در بازدید از کارگاه‌های تعمیر توربین‌های تولید برق، با اشاره به برنامه‌های وزارت نیرو برای تأمین برق مشترکان، اظهار کرد: از سال گذشته ۱۸۰ طرح و اقدام برای اوج مصرف تابستان ۱۴۰۳ در دستور کار قرار گرفت.

وی با بیان این‌که این طرح‌ها در بخش‌های مختلف توسعه نیروگاه‌ها، توسعه شبکه، اصلاح شبکه و اقدامات نرم‌افزاری همچون مدیریت مصرف انجام شده است، خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین اقدامات، آماده‌سازی تمام نیروگاه‌های کشور برای تولید حداکثری در شرایط اوج مصرف تابستان است.

وزیر نیرو ادامه داد: برای این منظور، برخی نیروگاه‌ها نیاز به تعمیرات اساسی، برخی نیاز به بازبینی و برخی نیاز به اقدامات اصلاحی دارد تا بتوانیم شرایط این نیروگاه‌ها را در حالت استاندارد قرار بدهیم.

وی با بیان این‌که این اقدامات هم در نیروگاه‌های حرارتی، هم در نیروگاه‌های برق‌آبی و هم در سایر واحد‌ها صورت گرفته است، تصریح کرد: کار تعمیرات بیشترنیروگاه‌های کشور به پایان رسیده که بناست تا در ۱۵ اردیبهشت، تعمیرات همه نیروگاه‌های به اتمام برسد.

محرابیان گفت: بیش از ۹۰ درصد برنامه محقق شده و تلاش می‌کنیم با حداکثر ظرفیت نیروگاهی به استقبال شرایط اوج مصرف برق برویم.

بومی‌سازی ۹۵ درصد نیاز فنی صنعت برق

وی در رابطه با توان داخلی کشور در تعمیرات نیروگاهی، با بیان این‌که بیش از ۹۵ درصد تجهیزات، قطعات و علم و فناوری صنعت برق کشور ما داخلی است، عنوان کرد: در حوزه انرژی‌های تجدیدپذدیر نیز در حال افزایش عمق تولید هستیم تا در آینده در این انرژی‌ها به‌خصوص در انرژی خورشیدی به خودکفایی برسیم.

وزیر نیرو با بیان این‌که بیشترین صادرات خدمات فنی و مهندسی در بخش نیروگاهی انجام شده است، یادآور شد: نیروگاه‌های زیادی در خارج از کشور اجرا کرده‌ایم، اما از آن مهم‌تر این است که طی سال‌های اخیر، کار تعمیرات اساسی و نگهداری بسیاری از نیروگاه‌های خارج از کشور را که عمدتأ کشور‌های غربی اجرا کرده‌اند را به راحتی انجام می‌دهیم.

وی به یکی از طرح‌های تعمیرات اساسی نیروگاهی کشور اشاره کرد و گفت: واحد ۲۲۰ مگاواتی رودبار لرستان سال گذشته دچار مشکلات اساسی شد که نیاز به تعمیرات داشت در حالی که تجربه چنین تعمیری در کشور وجود نداشت؛ طی یک سال گذشته بررسی‌های زیادی انجام شد و به این نتیجه رسیدند که تعمیر آن در داخل امکان پذیر نیست، اما به متخصصان خود اعتماد کردیم و از این اعتماد نتیجه گرفتیم.