به نقل از «ایمنا»

بابا زمستان؛ رسم سال نو میلادی در ایران

تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۳۷۸۱۶۰

در آغاز سال نو میلادی، محله جلفا اصفهان به عنوان یکی از مراکز ارمنی نشین اصفهان حال و هوای ویژه‌ای دارد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، درخت همیشه سبز کریسمس با گوی‌های رنگین و نوارهای درخشان آویزان شده به قد و قامت کوتاه یا بلندش و بابانوئلی سرخ پوش که در کنارش ایستاده با چکمه‌هایی مخملین و ریش و سبیل سفید و چهره‌ای شاد و خندان که گاهی سبدی در دست دارد و به عابران شکلات تعارف می‌کند، دو نماد اصلی جشن کریسمس است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درخت سرو نمادی از حیات است و بابانوئل نمادی از مهربانی و شفقت، پیرمردی مهربان که در شب های سال نو با هدیه های جورواجور از راه می‌رسد.

در این شب ها بازار سلفی بگیران در محله جلفا داغ است. مردمی که از سر شب پیاده‌روهای خیابان های نظر، حکیم نظامی، مهرداد، خاقانی و توحید را گز کرده‌اند، در پایان به محله جلفا می‌رسند و برای آنکه تصویرشان را در کنار بابانوئل یا درخت کریسمس به ثبت برسانند عجله دارند.

مجتمع‌های تجاری این حوالی شلوغ تر از همیشه به نظر می‌رسد. حال و هوای پرهیاهوی آنجا فضایی شده تا مردمی که برای تماشای شور و هیجان ناشی از آغاز سال نو میلادی به این محله آمده اند، به گرمای داخل پاساژها پناه ببرند و به تماشای کیف و کفش و لباس‌هایی که از پشت ویترین مغازه‌ها با نمادهای ویژه کریسمس خودنمایی می‌کنند مشغول شوند. بساط مغازه های خوراکی فروشی هم گرم تر از همیشه است، حتی بستنی فروشی ها که باید کار و کاسبی شان در این هوای سرد کساد باشد، در راه انداختن مشتری‌ها وقت سر خاراندن ندارند.

حال و هوای این خیابان تو را به سمت و سوی دیگر جهان می‌کشاند، شاید برای لحظه‌ای فراموش می‌کنی که در قلب اصفهان ایستاده‌ای. بوی خوش قهوه از کافه‌های جورواجور اطراف خیابان بیرون ریخته و تو را به یک هم‌نشینی دلچسب در زیر سقف نیمه تاریک فضایی دنج و آرام دعوت می‌کند. کافه‌هایی با دکورهای متفاوت و تنوع خوراکی‌ها. یکی طراحی داخلی‌اش تو را به مدرن‌ترین فضای ممکن می‌کشاند و دیگری که به سبک شربت‌خانه و چایخانه‌های دوران قدیم طراحی شده حس و حال نوستالژیک دلنشینی را برایت زنده می‌کند. حالا انتخاب با تو است که در فنجانی رنگین، قهوه تلخ یا نسکافه شیرین بنوشی و قطعه‌ای کیک شکلاتی به دهان بگذاری، یا طعم چای نعناع و شربت بهارنارنج را با تکه‌ای شیرینی زنجبیلی یا نارگیلی زیر زبانت مزه مزه کنی. این همه تنوع تو را به وجد می‌آورد، تنوعی که دیگر جزئی از ذات محله قدیمی جلفا شده، چراکه این محله از چند قرن پیش تاکنون شاهد هم‌زیستی دوستانه پیروان دو آیین متفاوت بوده است. بارزترین نماد این هم‌زیستی شاید زمانی باشد که صدای ناقوس کلیسای تاریخی وانک در کوچه پس کوچه‌های جلفا می‌پیچد و با صدای موذنی که از گلدسته‌های مسجدی در چند کوچه آن طرف تر پخش شده همراه می‌شود.

احمدرضا مرد جوانی است که از سه سال پیش تاکنون در خیابان مجاور دیوار غربی کلیسا وانک به کافه‌داری مشغول است. کافه کوچک او هر شب محل رفت و آمد تعداد زیادی از جوان‌های ارمنی و غیرارمنی است. او که به گفته خودش دوستان ارمنی زیادی دارد، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سعی می‌کنیم نحوه پذیرایی‌مان در شب‌های کریسمس کمی متفاوت باشد. به مشتری‌ها تخفیف ویژه یا هدیه‌ای کوچک می‌دهیم تا هم برای کافه‌مان تبلیغ کرده باشیم و هم خاطره خوبی از شب‌های کریسمس در ذهن مشتری‌ها باقی بماند.

جلال ایزدی در محله جلفا مشاور املاک است و سال‌هاست که دفتر کارش در این نقطه از شهر محل رفت و آمد کسانی است که می‌خواهند در این محله خانه‌ای بخرند یا اجاره کنند. او  می‌گوید: بیشتر خانه‌های این محله قدیمی و مستهلک است و طبیعتا نباید مشتری زیادی برایشان باشد، اما شور و حالی که در این محله است باعث می‌شود مردم برای سکونت در آن تمایل نشان دهند و همین خانه‌های قدیمی را با قیمت قابل توجهی بخرند یا اجاره کنند.

او ادامه می‌دهد: جلفا در ایام سال هم محله‌ای شلوغ و پر رفت و آمد است که این شلوغی در ایام کریسمس چند برابر می‌شود. مردم می آیند و با درخت کریسمس و بابانوئل عکس می‌گیرند.

"بابا زمستان" یادگاری از مشرق زمین

کارین درماردیروسیان، کارشناس تاریخ و از ارامنه اصفهان معتقد است که درباره زمان آغاز سال نو میلادی و ایام عید پیروان مسیحیت در ایران تصورات نادرستی وجود دارد و می‌گوید: ارمنیان عمدتا از قرن ۱۸ میلادی سال نو خود را از اول ژانویه (۱۱ دی) آغاز کردند. تا پیش از آن طبق رسوم باستانی ارمنیان، آغاز سال نو مصادف با ۱۱ آگوست (۲۰ مرداد) بود و با واژه اوستایی ناواسارد (ناو= نو + ساره دا= سال) خوانده می‌شد. در قرن ۱۸ میلادی طبق فرمان سیمئون یِرِوانتسی -جاسلیق اعظم ارمنیان- ارمنیان همانند سایر ملل مسیحی اول ژانویه را به عنوان نخستین روز سال پذیرفتند. بسیاری از مردمان بدین مناسبت درخت کاج را که نمادی از درخت زندگیِ بهشت است تزیین می کنند. ستاره ای که در راس درخت قرار می گیرد همان ستاره بیت اللحم است که در زمان تولد مسیح سه مجوس را به محل تولد مسیح راهنمایی کرد و یکی از نمادهای مشخص عید میلاد است.

او از "بابا زمستان" یا "زمِر بابیک" به عنوان یکی از رسوم سال نو میلادی در ایران یاد می‌کند و می‌گوید: متأسفانه خاستگاه سنت "بابا زمستان" یا "زمِر بابیک" مشخص نیست، تنها می‌توان گفت که در مشرق‌زمین از روزگاران کهن آمدن بابا زمستان و هدیه دادن او رواج داشته است. شاید با جشن‌های "ناواسارد" در پیوند بوده است. در اروپا به جای بابازمستان، بابانوئل دارند. آن‌ها نوئل را برای واژه میلاد به کار می‌برند. بنا بر برخی روایات "بابا نوئل" ریشه‌ای آلمانی دارد و همان سَنت نیکولایوس است که با نام "سانتاکلوز" خوانده می‌شود. نیکولایوس که در قرن چهارم میلادی می‌زیسته شخصی نیکوکار بوده که به خانواده‌های تنگدست هدیه می‌بخشیده است.

این کارشناس تاریخ با بیان اینکه در گذشته جشن سال نو در فصل تابستان برگزار می‌شده عنوان می‌کند: طبق سنت مرسوم، آنگاه که سال نو را در تابستان جشن می گرفتند به ستایش انسان و قهرمانی‌هایش می پرداختند و حال که در زمستان جشن گرفته می شود نگاه ها رو به سوی آسمان است.

او ادامه می دهد: ارمنیان جلفای نو شب ۳۱ دسامبر (۱۰ دی) را کنار دوستان و خانواده خود به جشن و پایکوبی می پردازند و پس از تحویل سال در ساعت ۱۲ نیمه شب، سال نو را به یکدیگر تبریک گفته و در مراسم مخصوصی که در کلیسای وانک و با سرکردگی پیشوای مذهبی ارمنیان اصفهان و جنوب ایران برگزار می شود حاضر می شوند. ارمنیان صبح نخستین روز سال را نیز با حضور در کلیسای وانک و شرکت در "پاتاراگ مقدس" آغاز می کنند.

او یادآور می شود: کسانی که تمایل دارند با رسوم ارامنه بیشتر آشنا شوند و یا تحقیقی در این خصوص دارند می توانند به کتاب "جشن های کلیسای ارمنی" نوشته اسقف اعظم آرداک مانوکیان؛ ترجمه گارون سارکسیان، انتشارات نائیری مراجعه کنند.

هرچه باشد سال نو میلادی با نوید روزها و لحظه های تازه همراه است و بد نیست اگر تاکنون خودت را به دست تجربه های بکر این محله دیدنی نسپرده ای، در شب سال نو به سراغش بروی تا بدانی که از قرن ها پیش تا کنون، این دیار مهد ظهور کسانی بوده است که سردمدار فرهنگ و تمدن بشری بوده و یکی از اصلی ترین مولفه های حقوق شهروندی را که همان هم زیستی مسالمت آمیز و دوستانه در کنار پیروان سایر ادیان و آیین های الهی است به اجرا درآورده اند.

منبع: ایمنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۳۷۸۱۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۴ محله اردبیل میزبان رویداد «یک صدا ایران» خواهد بود

به گزارش خبرنگار مهر، امیر رجبی بعد از ظهر دوشنبه در نشست هماهنگی رویداد «ملی یکصدا ایران» اظهار کرد: ۱۴ محله حاشیه‌نشین اردبیل همزمان با دهه کرامت میزبان نخستین رویداد هنری، تعاملی و آموزشی با عنوان «یک صدا ایران» خواهد بود.

وی افزود: این طرح با هدف پرورش هنرمندان آینده و در راستای کشف استعدادهای هنری در جغرافیای مناطق کمتر برخوردار و درراستای تحقق برنامه های عدالت محور دولت سیزدهم به همت وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی برگزار می شود،.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل بیان کرد: دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری معاونت هنری وزارت فرهنگ و سازمان اجتماعی وزارت کشور و اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان اردبیل در اجرای این برنامه مشارکت خواهند کرد.

رجبی ادامه داد: گسترش فرهنگ و هنر بومی با توجه به ارتقای سطح فرهنگی در محلات حاشیه نشین، قومیت و انسجام عمومی قومیت‌ها و مقابله با نقشه‌های تفرقه‌افکنانه دشمنان و کمک به کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی از دیگر اهداف این رویداد هنری است.

وی با بیان اینکه در این طرح گروه های نمایشی منتخب به همراه گروه های سرود مدارس و مساجد در روزهای ۱۹ تا ۲۵ اردیبهشت ماه و به مناسبت دهه فرخنده کرامت در ۱۴ محله کم برخوردار شهر اردبیل اجرای برنامه خواهند داشت، خاطرنشان کرد: تمهیدات لازم برای اجرای این رویداد هنری در اردبیل اتخاذ شده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان اردبیل تصریح کرد: شناسایی ظرفیت‌های فرهنگی، شناسایی فعالان و کنشگران، تشکیل کارگروه‌های محلی با محور موضوعات اجتماعی، شبکه‌سازی، ترویج الگوی سبک زندگی ایرانی- اسلامی از محورهای این رویداد است.

رجبی افزود: بر اساس فراخوان منتشر شده، ۱۰ گروه نمایشی استان طرح و ایده نمایشی خود را به این اداره کل ارسال کرده‌اند که در نهایت ۵ نمایش برای اجرا در این مناطق و محلات توسط شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش استان انتخاب شده است.

وی اضافه کرد: حضور خادمان حضرت علی ابن موسی الرضا (ع)، حضور و سخنرانی مدیران اجرایی استان و استفاده از ظرفیت‌های هنرمندان محلات از دیگر برنامه‌های این رویداد است.

کد خبر 6092336