چگونه قوز کمر را درمان کنیم؟
تاریخ انتشار: ۱۵ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۴۳۳۴۵۹
قوز کمر به این معنا است که یک انحنای غیر طبیعی در قسمت بالایی ستون فقرات به وجود می آید که موجب ایجاد قوس بیش از حد معمول در کمر می شود.به گزارش بلاغ، قوز کمر به این معنا است که یک انحنای غیر طبیعی در قسمت بالایی ستون فقرات به وجود می آید که موجب ایجاد قوس بیش از حد معمول در کمر می شود. در این مقاله انواع قوز کمر، علائم ایجاد ، دلایل و راه های تشخیص و درمان آن را آماده کرده ایم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قوز کمر چیست؟
قوز کمر یا گوژپشتی بیشترین رواج را در مهرههای سینهای دارد، هر چند گاهی مهرههای گردنی و کمری نیز آسیب میبینند.
قوز پشت در بزرگسالان علل متعددی دارد؛ نخستین دلیل آن مادرزادی بودن این عارضه است، به این معنا که بیمار از بدو تولد دچار این بدشکلی است. مشکل مادرزادی ستون فقرات تأثیر نامطلوبی بر رشد آن دارد. دومین دلیل تروماتیک و ناشی از وارد شدن ضربه به ستون فقرات و آسیب دیدن آن است. سومین دلیل به "عاملهای یاتروژنیک یا پزشکزاد" مربوط میشود که از عوارض جراحی یا درمان پزشکی به شمار میروند. پوکی استخوان نیز آخرین علت قوز کمر در بزرگسالان محسوب میشود. پوکی استخوان عارضهای است که با کاهش شدید تراکم استخوانها باعث شکننده شدن استخوانها میشود و احتمال شکستگی آنها را به نحو قابل توجهی افزایش میدهد. پوکی استخوان، متداولترین دلیل قوز کمر در بزرگسالان است. پوکی استخوان در زنان (به دلیل کاهش میزان هورمون استروژن در زمان یائسگی) شایعتر از مردان است.
قوز پشت را میتوان با بهرهگیری از روش های درمانی موجود با موفقیت درمان کرد. روشهای درمان قوز پشت به مرور زمان تکامل یافته و پیشرفتهتر شدهاند. در ابتدا بدن برای درمان قوز کمر با گچ قالب گرفته میشد، پس از آن جراحی به عنوان درمانی مقبول رواج یافت. امروزه راهکارهای درمانی کارآمد و بدون جراحی برای اصلاح قوز کمر شدید وجود دارند. قوز کمر انواع مختلفی دارد، که انواع آن عبارتند از:
چگونه قوز کمر را درمان کنیم؟
قوز کمر وضعیتی
قوز کمر شوئرمن
قوز کمر مادرزادی
انواع قوز یا کیفوز
کیفوز وضعیتی(Postural kyphosis) :
شایع ترین نوع کیفوز ستون مهره است و در واقع افزایش قوسی است که به طور طبیعی در ستون مهره سینه ای وجود دارد. این عارضه بیشتر در نوجوانان دیده می شود و در دختران بیشتر است. این بیماری به ندرت دردناک است. کیفوز وضعیتی به ندرت موجب بروز مشکلی در زمان بزرگسالی می شود.
کیفوز شوئرمن(Scheuermann' Kyphosis) :
شوئرمن نام رادیولوژیست دانمارکی است که اولین بار این عارضه را شرح داد. این بیماری نیز در نوجوانان بروز کرده و معمولا شدت قوس ستون مهره در این بیماری بیش از کیفوز نوع قبل است. گاهی دردناک می شود که ممکن است درد در هنگام ایستادن و نشستن طولانی مدت یا با فعالیت ورزشی بیشتر شود. در رادیوگرافی ساده مهره های این بیماران تغییر شکل داده و به جای استوانه ای بودن به صورت گوه دیده می شوند.
کیفوز مادرزادی(Congenital Kyphosis) :
در این نوع کیفوز، ستون مهره جنین در زمانی که در شکم مادر است خوب تشکیل نشده است. ممکن است دو یا چند مهره از یک طرف به هم چسبیده باشند، یا یک مهره بصورت ناقص تشکیل شده باشد که بعد از تولد با رشد بچه، قوس ستون مهره به تدریج بیشتر می شود.
علائم و نشانه ها قوز
آشکارترین علامت وجود قوز پشت یا گوژپشتی، هلالی شکل بودن پشت است. وجود قوس شدید در قسمت بالایی ستون فقرات، باعث خم شدن بالا تنه فرد به جلو میشود.
ممکن است فرد مبتلا علاوه بر داشتن پشت خمیده شکل، علائم قوز کمر زیر را هم داشته باشد:
درد ملایم تا شدید در پشت
درد گرفتن پشت در هنگام حرکت
خستگی
وجود حساسیت به لمس و سفتی در ستون فقرات
رو به جلو خم شدن سر
درد سینه و مشکل تنفس (در موارد شدید)
بالاتر بودن یکی از شانهها از دیگری
سفتی عضلات همسترینگ (عضلات پشت رانها)
همچنین پشت فرد، بسته به شدت قوز کمر و پشت هلالی بوده ستون فقرات، خمیده یا قوزدار نیز به نظر میرسد.
علت ها و دلایل
علت قوز کمر میتواند دلایل زیر باشد:
بد قرار گرفتن بدن در یک دوره طولانی، که یکی از علت قوز پشت است. قرارگیری مداوم بدن در حالت خمیده عوارض زیادی دارد، که ضعیف شدن عضلات و رباطهای کمر و افزایش قوس ستون فقرات نمونههایی از آن هستند.
وجود مشکلی در ساختمان ستون فقرات. چندین عارضه وجود دارد که ساختمان ستون فقرات را درگیر میکنند، مانند، ورم مفاصل، پوکی استخوان، کیفوز شوئرمن، شکستگیهای ستون فقرات (شکستگی مهره کمر)، اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره)، نوروفیبروماتوز و اسپینا بیفیدا. مراقبت از بیمارانی که دچار شکستگیهای محور اسکلتی شدهاند بسیار مهم بوده و شامل مؤلفههای فیزیوتراپی میشود. هر گونه ارزیابی از شکستگی کلی یا جزئی ستون فقرات و شکستگی مهره کمر با تجزیه و تحلیل دقیق عوامل خاص بیماری، پایداری ستون فقرات و وضعیت عصبی بیمار قابل انجام است.
قوز پشت مادرزادی، که به معنی وجود قوز کمر در هنگام تولد است. این مورد کمیابترین نوع قوز کمر غیرطبیعی است که ناشی از رشد غیرطبیعی ستون فقرات در رحم است.
معاینات لازم برای تشخیص قوز
معاینه بالینی.
معاینه عصبی برای بررسی رفلکس و قدرت عضلانی.
اشعه X- برای تعیین درجه انحنا و تشخیص تغییر شکل مهره ها.
توموگرافی کامپیوتریCT اسکن برای تصاویر با جزییات بیشتر.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI) برای بررسی تومور یا عفونت.
آزمون عصب در صورتی انجام می شود که بیمار در حال حس هر گونه ضعف عضلانی یا بی حسی و یا تحریکات عصبی باشد.
تست های عملکرد ریه تحت قوز، در صورتی که خمیدگی بر توانایی بیمار برای تنفس اثر گذار باشد.
بیماری های ناشی از قوز
قوز زمانی ایجاد می شود که مهره پشتی به طور فزاینده گوه شکل شده و این می تواند مشکلات مختلفی از جمله موارد ذیل را در پی داشته باشد:
پوکی استخوان.
انحطاط دیسک.
سرطان و درمان سرطان.
بیماری شامرمن
گروه خاصی از افراد وجود دارند که در معرض افزایش ریسک قوز قرار دارند:
دختران نوجوان با ساختار ضعیف بدن
پسران در سن بین 10 تا 15 سالگی در معرض خطر بالای ابتلا به کیفوز شامرمن قرار دارند
بیماران مسن مبتلا به پوکی استخوان در معرض خطر بالاتری برای شکستگی ستون فقرات هستند که می تواند موجب افزایش قوز شود
بیماران با اختلالات بافت همبند )سندرم مارفان) بیشتر مستعد ابتلا به قوز میباشند.
درمان کیفوز گردن و کمر
پزشک معمولا از درمان های غیر جراحی و جراحی برای درمان قوز پشتی استفاده می کند.درمان قوز بستگی به شدت و علت بیماری و علائم و نشانه های بیمار دارد. در مورد بیماری شامرمن، یک کودک می تواند تحت درمان های فیزیکی، قوزبند و یا عمل جراحی قرار گیرد. در صورت عفونت، بیماران آنتی بیوتیک دریافت می کنند. در موارد تومور، جراحی بسیار محتمل است. برای پوکی استخوان، درمان زوال استخوان برای جلوگیری از حاد شدن قوز مفید است.
اگر بیمار پوکی استخوان داشته باشد، در این صورت داروهای پوکی استخوان مانند داروهای تقویت استخوان تجویز می شود تا موجب جلوگیری از شکستگی های ستون فقرات شود که ممکن است باعث بیشتر شدن قوز شوند. در بسیاری از بیماران، گوژپشتی اولین نشانه پوکی استخوان است.
مسکن درد OTC مانند استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل، و موترین) و یا ناپروکسن (Aleve) می تواند تجویز شود. اگر این ها موثر نبود داروهای ضد درد قوی تر توسط دکتر تجویز می شوند.برای قوز ناشی از شکل بدن ضعیف، شما نیازی به درمان های تهاجمی ندارید. با این حال، موارد ذیل به تسکین علائم قوز کمک می کند.
تجویز برای درد
درمان های فیزیکی؛ برای کمک به افزایش قدرت در عضلات اصلی و پشت
یوگا؛ به افزایش آگاهی در بدن و ایجاد قدرت، انعطاف پذیری و دامنه حرکتی کمک می کند.
کاهش وزن
بریس و تقبل قیمت قوزبند (در کودکان و نوجوانان)
درمان های فن ماساژ وجابجا کردن ستون فقرات (برای تصحیح هم ترازی ستون فقرات)
عمل جراحی (در موارد حاد)
تمرینات یوگا و نرمش برای درمان گوژپشتی
هم چنان که ما مسن تر می شویم تحلیل وابسته به سن در وضعیت بدن آغاز می شود. در بسیاری از مردم، چیزی که در جوانی به عنوان وضعیت بد بدن شروع می شود ، کم کم به رشد قوز پشت و شانه تبدیل می شود که پیش سازهای قوز وارثه را، با نام مستعار هایپرکیفوزیز باعث می شوند.
همان طور که در منابع دیگر گفته شده است، گوژپشتی یکی از مسائل نادیده گرفته شده ناشی از سن در جامعه امروزی است. در صورتی که شرایط منجر به پیشرفت قوز شود، منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.گوژپشتی موجب فشار بر قفسه سینه شده و در نتیجه، بسیاری از افرد گوژپشت مشکلات تنفسی و دیگر مسائل مربوط به نفس کشیدن را دارند.
افراد مبتلا به قوز بیشتر از شکستگی رنج می برند، هر چه قوز کمر بیشتر باشد ریسک بیشتر است. بسیاری از افراد کوتاهی تنفس مزمن را دارند که این خود ارتباط زیادی با مسائل مختلف سلامتی نظیر افزایش هیجان و افسردگی، افزایش بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 دارد. مطالعات بر روی افراد مسن در خانه سالمندان مبتلا به قوز حاد نشان داده است که افراد مبتلا به قوز زود تر از سایر افراد می میرند.
بهترین درمان برای بهبود و یا از بین بردن قوز
امروزه هیچ درمان پزشکی برای قوز وجود ندارد. با این حال همان طور که در موارد دیگر گفته شد، یک مطالعه کوتاه نشان داده که درمان کیفوز با ورزش یوگا می تواند درمان موثری باشد.
بر اساس گفته متخصص یوگا، تری اسمیت، بنیانگذار برنامه درمانی قوز، برنامه درمانی قوز برای موارد حاد دارای چندین مرحله است. این برنامه باید موجب تقویت ماهیچه های ضعیف، باز شدن قلب و قفسه سینه برای بهبود و معکوس سازی قوز و شانه های گرد شود و در عین حال موجب افزایش راست قامتی با افزایش آگاهی فرد از وضعیت بدن خود می شود. یک مسئله مهم برای درمان قوز حاد این است که یوگا برای درمان ماهیچه ها و مفاصل کیفوز از جمله بازوها، راست شدن ستون فقرات، شکم و گردن می شود.
ورزش ها و تمرینات کششی برای شکل مناسب بدن
این حرکت کششی در صورتی که شما از درد کمر یا گردن رنج می برید به شما کمک می کند.
سر خود را در همه جهات( جلو، عقب، راست و چپ) بکشید یا کج کنید. خود را به صورت دایره نکشید چون موجب افزایش کرنش می شود.
گردن را به آرامی ماساژ دهید.
بر روی دستان و زانو نشسته و کمر خود را به طرف بالا خم کنید. سپس عکس این حرکت را انجام دهید.
حرکات را هر روز تکرار کنید. این حرکت کششی در صبح هنگام به کاهش خواب ناشی از تنبلی ماهیچه
پیشگیری کیفوز
قوز کمر مادرزادی و شوئرمن، هر دو، پیآمد وجود مشکلی ساختاری در مهرهها هستند؛ در نتیجه به هیچ طریقی نمیتوان از این نوع کیفوزها جلوگیری کرد. بستن بریس و انجام حرکتهای اصلاحی پیشرفت قوز پشت شوئرمن را آهسته میسازد. اما میتوان با فیزیوتراپی و انجام حرکتهای اصلاحی تقویت کننده عضلههای کمر و پشت، از قوز کمر وضعیتی پیشگیری نمود یا شدت آن را کاهش داد.
اکثر بیماران مبتلا به قوز پشت بدون جراحی و با ترکیب روش های فیزیوتراپی و ورزش رفع قوز پشت ، نرمش و دارو نتایج خوبی را در درمان قوز کمر به دست می آورند. حتی در موارد شدیدتری که در نهایت انجام عمل جراحی ضرورت مییابد، تقریباً تمام بیماران میتوانند فعالیتهای معمول خود را بدون هیچ محدودیتی پس از سپری شدن دوره بهبود از سر بگیرند. چگونگی درمان قوز کمر در کودکان نیز بستگی به شدت و نوع قوز پشت دارد، اما در اکثر موارد بدون نیاز به جراحی و با ورزش برای قوز کمر این مشکل برطرف می شود.
منبع: بلاغ مازندران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.bloghnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «بلاغ مازندران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۴۳۳۴۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کیومرث صابری؛ چگونه «گلآقا» و بعد «گلآقای ملت ایران» شد؟/ "بنویسید خاتمی، بخوانید ناطق"؛ ناراستی که راست تلقی شد!/ نمادی که می توانست نهاد شود اما نشد
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- امروز 11 اردیبهشت بیستمین سالگرد خاموشی کیومرث صابری فومنی است؛ نام ماندگار طنز در ایران بعد از انقلاب 57 که از حسن اعتماد رهبران جمهوری اسلامی به خود و سابقه دوستی با شهید رجایی بهره برد و در فضای جنگ جسارت کرد و با حمایت سید محمود دعایی ستون «دو کلمه حرف حساب» را در روزنامه اطلاعات به راه انداخت و بعد از چند سال در ادامۀ آن مجلۀ «گل آقا» را منتشر کرد که برای خیلیها یادآور دوران «توفیق» بود.
کارتون هادی حیدری به یاد کیومرث صابری (گل آقا). هادی حیدری خود از دست پروردگان مجله گل آقا و از همکاران آن بوده است
نسل تازه شاید نداند کیومرث صابری فومنی (که بر خلاف خیلیهای دیگر نام شهرستان زادگاه را حذف نمیکرد و کامل میآورد) چه نقشی بر جای گذاشت و در تمام دهۀ 70 یکی از تأثیرگذارترین چهره های فرهنگی و مطبوعاتی بود و از خشکی و زُمُختی و عبوسیِ سیاست در دهۀ 60 هم میکاست چه رسد به دهۀ 70 که حال و هوا تغییر کرده بود.
روزنامۀ اطلاعات نزد برخی به عنوان روزنامهای خنثی شناخته میشد و میشود اما همین روزنامه کارهایی کرده کارستان که از هر کسی برنمیآمده و یکی هم ستون «دو کلمه حرف حساب» با محتوای طنز در این روزنامه است. آن هم در چه سالی؟ 23 دی 1363 بود. در گرماگرم جنگ که روزنامهها و خود سیاست عبوس بود و رابطۀ مردم با طنز در برنامه "صبح جمعه با شما"ی رادیو خلاصه میشد و شوخی با گوشت 75 تومانی (75 تا تک تومان و نه 75000 یا 500 هزار تومان!) و کمی دیگر از این دست؛ پس از اتفاقات سال 60 همه دست به عصا شده بودند.
«دو کلمه حرف حساب» یک اتفاق بزرگ در تاریخ مطبوعات بعد از انقلاب است که طنز ژورنالیستی و مکتوب را احیا کرد و اگر سابقۀ نویسندۀ آن در دوستی با شهید رجایی چه در دبیرستان کمال و چه دوران وزارت آموزش و پرورش و نخستوزیری و ریاست جمهوری او و بعد هم دوران کوتاهی در دورۀ ریاست جمهوری آیتالله خامنهای نبود این امکان هرگز فراهم نمیآمد و نقش مرحوم سید محمود دعایی هم از این نظر ستودنی است. ( نامههای اولیه مرحوم رجایی به عنوان نخستوزیر به ابوالحسن بنیصدر رییس جمهوری که نثر شسته و رفته و لحن اداریتری دارد به ویرایش صابری است. بعدتر که اختلافات تشدید شد و در عنوان نامهها به جای "برادر گرامی دکتر سید ابوالحسن بنیصدر مقام محترم ریاست جمهوری" تعابیر صریح و ساده را شاهدیم و لحن نامهها هم کمی تند شده میتوان حدس زد نیاز به بازنویسی و ویرایش او نبوده است. کتاب نامههای نخستوزیر به رییس جمهوری منتشر شده)
مرحوم دعایی در اطلاعات ستونهای روزنامه را به نویسندگان منتقدی داد که با اصل انقلاب و نظام مشکل نداشتند هر چند که در صفحات لایی نویسندگانی چون سعیدی سیرجانی و باستانی پاریزی یا اسلامی ندوشن و چهرههای کلاسیک دیگر نیز مینوشتند.
از آن پس تا روزنامۀ اطلاعات را میخریدیم اول و قبل از آن که کاملا باز کنیم گوشه سمت راست صفحۀ 3 را کنار میزدیم تا ببینیم "دو کلمه حرف حساب" دارد یا نه و گاه در همان حالت میخواندیم. مثل حالا نبود که در گوشی تلفن همراه به هر سو سرک بکشی و تازه در این روزگار هم نویسندگان صاحب سبک همچنان متفاوتاند.
کیهان هم البته بعدها یک ستون را در صفحۀ ماقبل آخر به طنزنویسی داد که ارزش کار صابری را بیشتر نشان میداد و گویا نویسندۀ آنها وفاداری خود را به طرقی دیگر نشان داده بود و البته دلی نمیربود.
این که در اوج جنگ و در روزنامهای که سرپرست آن را امام خمینی تعیین کرده طنز سیاسی بنویسی کاری نبود که از هر که برآید ولی صابری فومنی انجام داد و «گل آقا» فراتر از آن که خاطره توفیق را زنده می کرد یادآور امضای دهخدای بزرگ بود: "دخو" در دورانی که «چرند و پرند» را در روزنامۀ "صوراسرافیل" مینوشت.
خیلیها نمیدانستند نام اصلی «گلآقا» چیست و لو هم نمیداد مگر مواقعی که در همان ستون جدی مینوشت و لوگو نداشت اما مشخص شد که او کیست.
با این حال تصویری از او منتشر نمیشد و فراموش نمیکنم که اول بار وقتی در یکی از جلسات ماهانۀ خانۀ عمویم او را از نزدیک دیدم مدام آن جثۀ کوچک با ظاهر غیر حزباللهی و ریش تراشیده و با لهجۀ گیلکی را ورانداز میکردم و نمیتوانستم باور کنم گلآقا هم او باشد و بعدتر که به خاطر فعالیتی که در کار گل و گیاه داشتم به خانۀ او بالای پل صدر در خیابان شریعتی رفتم او را صمیمیتر هم یافتم و وقتی دانست نه به اندازۀ او اما اهل ادبیات هم هستم حرفهامان بیشتر گل انداخت خاصه درست در یکی از روزهای عید نوروز 1368 که هر دو از خبر استعفا یا برکناری آیتالله منتظری شوکه شده بودیم و کار به سخن گفتن از سیاست هم کشید و با این که 24 سالی بزرگتر بود اختلاف سنی زیادی حس نمیکردم. از گل و گیاه و فضای سبز به شعر و ادبیات تا مطبوعات و روزنامهنگاری و البته سیاست و انطباق تصویر گلآقایی که در نوشتهها میشناختم با آن کاراکتر ذهن مرا به شدت درگیر کرده بود.
گلآقا اما بیش از آن که یادآور آن ستون باشد به خاطر «مجلۀ گلآقا» بر سر زبانها افتاد. نشریه ای با حال و هوای "توفیق" که 6 سال بعد از راهاندازی آن ستون و اول آبان 1369 با شمارگان صد هزار نسخه به قیمت 15 تومان روی دکه رفت و به سرعت به فروش رسید و به چاپ دوم و شاید سوم رسید و تجدید چاپ شد. صابری البته مجله را با همکاری مرتضی فرجیان راه انداخت اما چنان با صابری شناخته میشد که پایان همکاری آن دو چندان که تصور میشد سر و صدا نکرد. هر چند به خاطره ای تلخ بدل شد و برخی معتقدند در حق مرحوم فرجیان جفا شد.
غم بزرگ زندگی او البته از دست دادن فرزند جوان خود -آرش- در سانحۀ رانندگی بود و نمی دانم چرا بزرگان ادبی ما که به سوگ فرزند نشسته اند کم نیستند. با این حال همین که ذوق او در پی این سوگ مرد افکن نخشکید و دوباره نوشت، کاری ساده نبود و حالا زندگی او بیش از پیش «پوپک» بود که برای روشن نگاه داشتن چراغ گل آقا پس از پدر کوشید اما او هم یک جا متوقف کرد چون زمانه، دیگر شده بود.
گلآقا در تمام دهۀ 70 نشریهای مهم و خواندنی و تأثیرگذار بود که مطالب آن نقل میشد و از توقیفهای 1379 نیز جان به در برد اما دو سال بعد در دوم آبان 1381 و در دوازدهمین سالگرد تولد مجله خود صابری تصمیم به توقف انتشار گرفت و این بار امضای نوشتۀ او نه گلآقا بود نه شاغلام و نه غضنفر (شخصیتهایی که خلق کرده بود تا نمایندگان تیپهای مختلف اجتماعی باشند) بلکه امضا کرد: صابری فومنی. یعنی پایان و خداحافظ!
او هیچگاه دلیل توقف انتشار نشریهای را که به یک نهاد تبدیل شده بود اعلام نکرد اما همان موقع برخی حدس زدند پس از دوم خرداد 76 و در پی ظهور طنزنویسانی چون سید ابراهیم نبوی ذائقۀ مردم تغییر کرده بود و نه میتوانست مانند آنها باشد و نه شکل گذشته مخاطبان را سیراب می کرد ولی دلیل اصلی چیز دیگری بود. این که انتظار داشت نه تنها تحمل شود بلکه او را قدر بدانند که توجه مردم را به داخل جلب کرده ولی حاکمیت و سلیقه ها چندان دوپاره شده بود که اعتماد سابق به او هم زایل شده بود.
انکار نمیکرد که ایفای نقش سوپاپ برای جلوگیری از انفجار اجتماعی بد نیست ولی وقتی آدمی با مشخصات سعید مرتضوی به جان مطبوعات افتاده بود نه میشد با او در افتاد و نه نادیدهاش گرفت و ادامۀ انتشار عملا ممکن نبود. اگر از نهادهای غیر دولتی انتقاد میکرد چه بسا سراغ او میآمدند و اگر از خاتمی با اقتدارگرایان همسو میشد. در این فضا گویا حسن حبیبی که حامی و در عین حال سوژۀ گلآقا بود توصیه کرد فتیله را پایین بکشد.
این احتمال هم جدی است که وقتی شنید به سرطان مبتلاست نمیتوانست ادامه دهد و کمتر از دوسال بعد درگذشت. جالب این که مشهورترین جمله دربارۀ گلآقا سخنی است که هرگز نگفت و ننوشت: "بنویسید خاتمی، بخوانید ناطق!"
در آستانۀ دوم خرداد 1376 این شایعه به شکلی بسیار گسترده پیچید که گلآقا نوشته "بنویسید خاتمی بخوانید ناطق" یعنی قرار نیست آرا درست شمرده شود حال آن که چنین جملهای را ننوشته بود اما ضربالمثل و به گلآقا منتسب شد.
در دوران "دو کلمه حرف حساب" روزنامۀ اطلاعات و بعد از آن که رهبران نهضت آزادی را افراد مسلحی ربودند و گویا شبه تیربارانی دروغین به قصد ترساندن برای آنان ترتیب دادند این خبر در رسانه ها قابل نقل نبود و از اینترنت و کانال تلگرامی و شبکۀ ماهوارهای هم البته خبری نبود اما گلآقا در قالب طنز نوشت که "شاغلام پیشنهاد داد دسته جمعی به بهشتزهرا برویم و زیارت اهل قبور کنیم و گفتیم: نه! خطرناک است. مگر نشنیدهای که میزنند؟ شاغلام پاسخ میدهد ولی ما پنج نفریم در حالی که آنها 9 نفر بودند. گل آقا هم میگوید: درست است ولی آنها اول میزنند بعد میشمرند!"
گل آقا چنان که اشاره شد آدمی مبادی آداب بود و وقتی دانست طنز کوتاه او در اطلاعات درباره مارگارت تاچر به سبب خانم بودن نخست وزیر انگلستان نوشته او را غیر اخلاقی جلوه داد رسما عذرخواهی کرد.
از ویژگیهای صابری این بود که نثری بسیار فاخر داشت و با ادبیات کلاسیک و معاصر نیک آشنا بود و بیشک برخی از نوشتههای او در کتابهای درسی به عنوان نمونۀ نثر پیراسته قابل درج و تدریس است اگر ذوقی مانده باشد. کافی است اشاره شود که وجه ادبی منحصر به خود صابری هم نبود.تا جایی که ابوالفضل زرویی نصرآباد یکی از بالیدگان گل آقاست که او هم ناباورانه چشم از جهان بست و از بیشتر ویژگیهای صابری برخوردار بود و راز توقف انتشار گل آقا را هم او فاش کرد وقتی صابری رفته و خود نیز با مرگ دست و پنجه نرم می کرد.
الگوی اصلی گلآقا اما نه توفیقها که علی اکبرخان دهخدا بود. مشروطهخواه، اهل ادبیات، نویسنده، ملی، روزنامهنگار و البته فرهنگنویس و صابری فومنی فرصتی برای انجام این آخری پیدا نکرد.
از خاطرات قابل توجه کیومرث صابری یکی این بود که چند ماه مانده به درگذشت امام خمینی همراه با مرحوم دعایی به دیدار رهبر فقید انقلاب میرود. در حالی که بعد از قبول قطعنامه 598 و تعبیر جام زهر تمام دیدارهای عمومی امام لغو شده بود و به خاطر آن و نیز بیماری سرحال نبود و صابری میگوید بسیار خسته و حتی افسرده به نظر میرسید و نگاهمان نمیکرد و دعایی گفت: پس ما برویم چون شما نگاه مان هم نمیکنید ولی آقا! این آقا گلآقاست ها و تا امام نام او را شنید نگاهی کرد و لبخند زد و خندید.
آدمهایی چون کیومرث صابری فومنی در گذر زمان بیشتر شناخته میشوند و در این 20 سال عیار او روشنتر شده است و نثر او همچنان گواه است. نثری که جا دارد در کتاب های درسی بیاید بلکه دانش آموزان هم از این همه ملولی کتاب های درسی به درآیند. (این که صابری بسیار کوشید گل آقا را فراتر از نماد به عنوان یک نهاد تثبیت کند تا قائم به شخص او نباشد و بعد ادامه یابد و دختر و دوستانش مدتی بعد از مرگ در این راه کوشیدند و ناکام ماندند می تواند به عنوان شاهدی دیگر بر نظریه دکتر کاتوزیان هم باشد: ایران؛ جامعه کوتاه مدت که به ایران؛ جامعه کلنگی هم مشهور است و این که در ایران نهادها نمی مانند و قائم به افراد است و برای همین مدام شاهد روز از نو روزی از نو و نقطه سر خط هستیم!)
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: دیدار گل آقا و آیتالله خامنهای (+عکس)/ نامه رهبری درباره مجله