طراحی‌هایی که بر جان مخاطب می‌نشیند
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۷۸۴۰۸
یکی از نکات مهمی که در نشر آثار دفاع مقدس حائز اهمیت است، طراحی و نوع چاپی است که در انتشار این گونه آثار به کار گرفته می‌شود. اغلب کتاب‌هایی که در عرصه دفاع مقدس به چاپ می‌رسند از نظر تصویرگری و طراحی جلد، چندان چنگی به دل نمی‌زنند و گویی ناشر و حتی نویسنده اثر تنها به محتوای کتاب فکر می‌کند، ولی آنچه که سبب می‌شود مخاطبان به سمت و سوی این گونه آثار جلب شوند، علاوه بر محتوای جذاب، طراحی است که بر روی جلد کتاب نشسته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای نمونه از کتاب «سلام بر ابراهیم» که زندگی‌نامه شهید ابراهیم هادی که طی سال‌های اخیر بسیار پرمخاطب و پرفروش بوده است را مثال می‌زنیم. این کتاب طی سال‌های نخست چاپ خود از طراحی دلچسبی برخوردار نبود و شاید یکی از دلایلی که بسیاری از افراد به سمت و سوی این کتاب نمی‌رفتند، همین موضوع بود. البته طی دو سال اخیر روند طراحی این کتاب نیز تغییراتی داشته، به طوری که جذابیت آن افزایش پیدا کرده است.
این موضوع گرایش به سمت و سوی کتاب را باید مجزا از تمایل افرادی که به سمت آثار دفاع مقدس گرایش ذاتی دارند و در مجموع هر اثری در این عرصه منتشر می‌شود را مورد مطالعه قرار می‌دهند در نظر گرفت. منظور ما از جذب مخاطب، افرادی هستند که چندان مطالعه نمی‌کنند و یا به آثار دفاع مقدس روی نمی‌آورند. چنانچه طراحی مناسبی برای کتاب در نظر گرفته شود، قطعاً می‌توان شمار فراوان‌تری از افراد متمایل به خرید این گونه آثار را شاهد بود.
البته یکی از دلایل اقبال به سمت کتاب «سلام بر ابراهیم» نشر مطالب درج شده در این کتاب به شیوه شفاهی و سینه به سینه میان افرادی است که کتاب را خوانده‌اند و آنان که نخوانده‌اند بوده است، فارغ از اینکه به دفاع مقدس علاقه داشته یا نداشته‌اند.
کتاب دیگر «11» است که طراحی بسیار زیبا و جذابی را دارد. این کتاب توسط احمد چلداوی و درباره دوران اسارت خود وی به صورت خودنوشت نگاشته شده است. وی از اساتید دانشگاه بوده و در دزفول زندگی می‌کرد که به دست نیروهای بعثی اسیر شد. طراحی 11 به گونه‌ای است که مخاطب به راحتی نمی‌تواند از کنار کتاب عبور کند و دست‌کم آن را در دست گرفته و نگاهی به مطالب و حتی جلد آن می‌اندازد. جلد این کتاب به صورت میله زندان و بر جلد گالینگور روی قاب کتاب نشسته است که می‌توان میله‌ها را که همان عدد 11 است لمس کرد.
در همین راستا می‌توان از کتاب «حسین پسر غلامحسین» یاد کرد. این کتاب نیز به نسبت جذابیت طراحی جلد، در میان دو اثر دیگر جای می‌گیرد. لبه‌های هر صفحه از دو سمت بیرونی که به شیرازه ختم نمی‌شوند، به صورت دالبر و دایره‌وار برش خورده‌اند که این موضوع در میان آثاری که به چاپ می‌رسند تاکنون مشاهده نشده است و خود دارای جذابیت است که از یک سو علاوه بر زیبایی کتاب، مانع از تاخوردگی لبه‌ها در اثر بی‌دقتی و یا اذیت شدن مخاطب در هنگام مطالعه کتاب می‌شود.
طراحی روی جلد و تصویرگری که روی آن نشسته است نیز خود حائز اهمیت است و به گونه‌ای مات و براق و جذاب از تصویر شهید در کنار همرزمش نمایان است. استفاده از تصاویری که جذابیت ندارند و به صورت مات روی صفحات می‌نشینند یکی از دلایل عدم اقبال مخاطب به سمت این گونه آثار است که در کتاب‌های انتشارات مبشر کمتر می‌توان چنین مواردی را در دوره‌های اخیر مشاهده کرد و گویی کتاب تازگی خاصی دارد که می‌تواند مخاطب را به سمت خود جلب کند.
«کتاب خداحافظ سالار» و «دارساوین» نیز دو اثری است که طی سال اخیر به چاپ رسیده و رونمایی شده‌اند. هر کدام از این دو اثر نیز درباره دو شخصیت برجسته نظامی کشور تدوین و تولید شده‌اند. اولین اثر درباره سردار شهید حسین همدانی است که سردار حمید حسام، معاون اسبق ادبیات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آن را به رشته تحریر درآورده است. این کتاب از نظر طراحی جلد دارای همان زیبایی است که در کتاب «حسین پسر غلامحسین» به بار نشسته است. جلد مات و براق بر روی صفحه این کتاب نیز نمایان است که عکس سردار همدانی روی آن و بر قاب کتاب نشسته است.
«دارساوین» نیز از جمله آثاری است که نکته جالبی در آن دیده می‌شود که بخش کوچکی از صفحه بریده شده و چشمان فتح‌الله جعفری، سرتیم حفاظت بیت حضرت امام خمینی در قم در آن نمایان است.
این گونه طراحی‌ها سبب جذب بیشتر مخاطبان به سمت و سوی آثار می‌شود. اینکه آثار دفاع مقدس طی سال‌های اخیر از رونق بسیاری برخوردار بوده‌اند نکته شایان توجهی است که هر یک از کارشناسان این عرصه نکات مختلفی مثل نگارش تقریظ از سوی رهبر معظم انقلاب روی این آثار را عامل شاخص و برجسته در این حوزه بر می‌شمارند. در عین حال باید توجه داشت که می‌توان با استفاده از طراحی‌های زیبا و کمی هزینه‌کرد بیشتر از سوی ناشر و البته نویسنده، زمینه اقبال بیشتری نسبت به آثار در این عرصه را فراهم کرد؛ آثاری که بر ذهن و جان مخاطب اثر می‌گذارند و می‌توانند الگودهنده باشند تا جوانانی که جنگ را ندیده و درک نکرده‌اند، علاوه بر آشنایی بیشتر با آثار این بخش، بتوانند الگوهای مناسبی را پیش رو داشته باشند.
آزاده غلامی
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۷۸۴۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برای تقویت میدان کتاب کودک و نوجوان چه باید کرد؟
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، دوران کودکی و نوجوانی، مهمترین دورانی است که در آن شخصیت، هویت و سبک زندگی افراد شکل می‌گیرد و نظام‌های اعتقادی و ارزشی در نهاد آنان پایه ریزی می‌شود. ازاین رو، تولید و مصرف محتوا در زیست بوم فرهنگی کودک و نوجوان، ضرورتی راهبردی و سبک ساز است. در این میان، «محتوای ادبی» در پویایی این زیست بوم و الگوسازی در زمینه سبک زندگی، نقشی پررنگ دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهند، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است.
دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس در پژوهشی با عنوان «تولید و ترویج محتوای ادبی برای کودک و نوجوان؛ واکاوی سیاستی و راهکارهای تقنین» آورده است، سیطره محصولات و خدمات ادبی، هنری و رسانه‌ای بر سبد مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان، تولید و مصرف محتوا در این زیست‌بوم را به ضرورتی راهبردی تبدیل کرده است. در این میان، محتوای ادبی می‌تواند در پویایی زیست‌بوم و الگوسازی در زمینه سبک‌زندگی، نقشی پررنگ داشته‌باشد. زیرا پیوند محتوای ادبی با زیبایی‌ها و جاذبه‌های هنری ناگسستنی بوده و در چنین بستر و قالبی، ظرفیت فراوانی برای انتقال پیام‌ها و مفاهیم به ظریف‌ترین و مؤثرترین شکل وجود دارد.
* سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است
این پژوهش بیان می‌کند که بنابر بررسی چارچوب سیاستی کنونی، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است. همچنین سیاست‌های واضح، ملموس و هدفمندی در این زمینه وجود ندارد. در مصوبات و مقررات تخصصی‌تر نیز راهبردهای موجود کم‌رمق بوده و جامعیت لازم را ندارند. بررسی آرایش نهادی این حوزه نیز نشان‌دهنده فعالیت جزیره‌ای، موازی‌کاری و تشتت در تولی‌گری است.
* نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان
این پژوهش نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان را به‌عنوان یکی از چالش‌های تولید و ترویج محتوای ادبی برای این قشر دانست و بیان کرد که خلأ برنامه راهبردی، تلقی نشدن مسائل کودک و نوجوان به‌عنوان اولویتی بنیادین و ضعف در چارچوب سیاستی و نهادی موجود، به ساده‌انگاری، تشتت و نبود انسجام در سطوح مختلف سیاستگذاری و اجرا در این حوزه منجر شده‌است. به‌دلیل محوریت نداشتن پژوهش، تخصص‌گرایی و برنامه‌ریزی جامع‌نگرانه، عمده اقدامات به‌صورت مقطعی و پروژه‌ای، جوشیده از دغدغه‌های فردی یا برخواسته از ادراک و تجربه زیسته محدود و ناقص شخصی بوده‌اند که به نتایج کم‌اثر و سطحی انجامیده‌است.
* مغفول ماندن بسیاری از حوزه‌های موضوعی مورد نیاز مخاطب
در این پژوهش، مغفول ماندن بسیاری از حوزه‌های موضوعی مورد نیاز مخاطب به‌عنوان چالش تولید و ترویج محتوای ادبی برای گروه کودک و نوجوان بیان شده و آمده است که آثار تألیفی از لحاظ موضوع‌یابی، مسئله‌مندی و نیازشناسی دچار ضعف جدی بوده و به بسیاری از بحران‌ها و مسائل آسیب‌زای دوره کودکی و نوجوانی کم‌توجهند. در چنین شرایطی، مخاطبان برای پاسخ به نیازها و دغدغه‌های خود، بیشتر سراغ آثار ترجمه‌ای و خارجی می‌روند که اغلب حاوی پیام‌هایی آسیب‌زا و ناسازگارند.
* خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر
دیگر چالش این حوزه در این گزارش به خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر اشاره شده و آمده است که: فعالیت مؤثر و پیوسته در این حوزه مستلزم حضور و استقرار متخصصان دغدغه‌مند و مسئله‌شناس است. در شرایط کنونی، مجموع آثار تألیفی کمیّت و کیفیت مطلوبی نداشته و در زمینه پرورش و تربیت آفرینش‌گر و متخصص کودک و نوجوان و زیرساخت‌ها و مواد آموزشی مربوطه نیز خلأ جدی وجود دارد. آفرینش‌گران فعال و دغدغه‌مند کنونی نیز کم‌شمار بوده و در میان مخاطبان چندان شناخته شده نیستند.
* فعالیت جزیره‌ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول
این پژوهش رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی و فعالیت جزیره‌ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول را به‌عنوان یکی از چالش‌های این حوزه معرفی کرده و توضیح می‌دهد که رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق یا تک‌محصول‌ها، اگرچه در کوتاه‌مدت جذب مخاطب را به‌همراه داشته و دستاوردساز است، اما نمی‌تواند به‌طور ماندگار و گسترده‌ای جریان‌سازی کرده و انس کودکان و نوجوانان با محتوای ادبی را نهادینه کند. عمده دستگاه‌ها و نهادهای مسئول در این حوزه ارتباط پایدار و تعامل پویایی با یکدیگر ندارند و اغلب فعالیت‌ها و برنامه‌های اصلی خود را در سطح درون‌سازمانی دنبال می‌کنند. به‌این‌ترتیب، اقدامات انجام شده تأثیر محدود و اندکی بر کلان وضعیت مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان گذاشته و هدف راهبردی مشخص و دستاورد ملموس و سنجش‌پذیری محقق نمی‌شود.
* نظم‌دهی و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های این حوزه
این پژوهش پیشنهاد می‌کند که نظم‌دهی و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های این حوزه و راهبری سبد مصرف فرهنگی مخاطب کودک و نوجوان، به تدوین برنامه‌ای راهبردی و جامع (مصوب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی) و به‌روزرسانی پیوسته آن نیازمند است. تعیین اولویت و رویکرد موضوعی و تنظیم نگاشت نهادی از لوازم اساسی چنین برنامه‌ای است. رصد و پایش مداوم زیست‌بوم فرهنگی کودک و نوجوان می‌تواند منجر به تصویری واضح از وضعیت مستقر شود. تصویری که می‌تواند یاریگر برنامه‌ریزان و آفرینش‌گران و تولیدکنندگان در ایده‌پردازی، خلق اثر، ترویج محتوا، بازاریابی و عرضه محصول باشد.
* تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی
این پژوهش یکی از راهکارهای حل این چالش را تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی عنوان کرده و ادامه می‌دهد که در راستای افزایش تخصص‌گرایی و بهبود وضعیت تألیف، روندها و زیرساخت‌های کنونی باید به‌سمت تربیت و آموزش افراد مستعد، توانمندسازی آفرینش‌گران کنونی و نیز حمایت از آثار تألیفی مطلوب، تغییر مسیر یابند. ازاین‌رو، لازم است ضمن تقویت ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های آموزشی در مقاطع مختلف، در صنعت نشر و فعالیت‌های ترویجی نیز از آثار تألیف و بومی مطلوب پشتیبانی شود (مانند مشوق‌های مالیاتی و اعطای یارانه).
در این پژوهش تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان به‌عنوان راهکار دیگر مطرح شده و در توضیح آن آمده است که تمرکز بر جایگاه‌های حقوقی و آفرینش‌گران موفق و ترویج و چهره‌سازی از آنها می‌تواند پیوند مستحکم‌تری میان مخاطبان و محتوای ادبی ایجاد کند. زیرا نهادها و آفرینش‌گران از امکان همراهی طولانی‌مدت و پیگیری پیوسته توسط مخاطب برخوردار بوده و ظرفیت بسیار بیشتری برای هویت‌بخشی، الگو‌آفرینی و سبک‌سازی دارند.
* تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت‌های بازار فرهنگی
این پژوهش همچنین پیشنهاد تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت‌های بازار پردازی فرهنگی را مطرح کرده و بیان می‌کند که عرضه حداکثری محتوای ادبی مستلزم لحاظ ذائقه‌ها و گرایش‌های گوناگون مخاطب و قرار دادن محتوای مدنظر در زنجیره ارزش است. در صورت ایجاد پیوستاری در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در این حوزه، می‌توان منابع فرهنگی غنی دینی و بومی را به زبان کودک و نوجوان امروز فراوری کرد و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار پردازی فرهنگی به بازتولید چنین آفرینش‌هایی در قالب‌های گوناگون پرداخت.
* تقویت جریان اقتباس
راهکار دیگر مرکز پژوهش‌های مجلس در این پژوهش مبتنی بر تقویت جریان اقتباس و سرمایه‌گذاری در صنعت و پی نما مطرح شده که در توضیح آن بیان می‌کند که با تقویت جریان اقتباس می‌توان جهان‌های داستانی و شخصیت‌های بومی و آئینی را در قالب رمان بازآفرینی کرد و با نگارش فیلم‌نامه‌ها و بازی‌نامه‌های اقتباسی براساس رمان‌های پرمخاطب و غنی به گسترش جهان داستانی خلق شده در دیگر قالب‌های هنری و رسانه‌ای پرداخت. صنعت پی‌نما نیز ظرفیت فراوانی در شکوفایی زنجیره ارزش آثار ادبی داشته و می‌تواند حلقه اتصال کتاب و آثار نمایشی (به‌ویژه پویانمایی) باشد. با سرمایه‌گذاری در پی‌نما، هم مخاطب بالقوه‌ای برای آثار اقتباسی فراهم می‌شود و هم بهره‌وری فرایندهای تولید آثار نمایشی افزایش می‌یابد. رویکرد ارتباطات سازمانی در میان دستگاه‌های مسئول در این عرصه نیازمند بازنگری جدی است. همرسانی نیازها و ظرفیت‌ها میان مدارس، مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مساجد، فرهنگ‌سراها و دیگر نهادهای مرتبط و برقراری تعاملات هم‌افزا در این زمینه، ضروری است.
در یکی جمع بندی نهایی محوری‌ترین مسائل و چالش‌های این حوزه از منظر سیاستی و تقنینی عبارتند از:
۱. نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان،
۲. مغفول ماندن بسیاری از حوزه های موضوعی مورد نیاز مخاطب،
۳. خلأ جدی در تألیف و تربیت آفرینش گر،
۴. رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی،
۵. فعالیت جزیره ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول.
در راستای مسائل یاد شده، این راهکارها پیشنهاد می شوند:
۱. تدوین برنامه راهبردی و تنظیم نگاشت نهادی،
۲. رصد و شناسایی مداوم نیازهای کودکان و نوجوانان،
۳. تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی،
۴. چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان،
۵. تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت های بازارپردازی فرهنگی،
۶. تقویت جریان اقتباس و سرمایه گذاری در صنعت پی نما (کمیک)،
۷. بهبود تعامل میان دستگاهی.
انتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»