به نقل از «جام جم آنلاین»

غفلت کامل از سازه‌های آبی جهانی شوشتر

تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۰۰۵۵۶۲

آن دلسوزی و حس تعلق خاطری را که مردم و مسئولان ما باید به این اثر بی بدیل جهانی داشته باشند ندارند، کما این‌که اکنون جدای از فروریختن بخشی از یک تاق سازه، در دیواره غربی نیز ترک و گسلی ایجاد شده که روز به روز درحال خیز و گسترش است و نیاز به بررسی و تحقیق و مرمت کارشناسانه دارد، چراکه اگر به همین وضع رها شود، با یک لرزش یا یک زلزله یک ریشتری کل دیواره فروخواهد ریخت و آنگاه باید منتظر عواقب تلخ آن همچون خروج از فهرست یونسکو بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

متاسفانه بخشی از واقعیت‌های سازه‌های آبی شوشتر این است که وقتی در تهران با مسئولان سازمان میراث فرهنگی به گفت‌وگو می‌نشینیم، به تعریف و تمجید از این سازه‌ها نشسته و می‌گویند که بی‌نظیرترین سازه‌های آبی دنیا در شوشتر است و این سازه‌ها خواهرخوانده آثار ونیز است. ولی آیا ذکر و بیان ارزش این سازه‌ها به تنهایی کافی است و نباید در عمل ارزشی برای آن قائل شد؟! نباید با دلسوزی کامل مراقب آن باشیم؟!

این سازه‌ها از چند هزار سال پیش به ما ارث رسیده ولی ما امروز حتی نمی‌توانیم بخوبی از این آثار محافظت کرده و آنها را به آیندگان خود بسپاریم.

این درحالی است که این سازه‌ها یکی از نادرترین سازه‌های هیدرولیک جهان است که طراحی و ساخته شده و در بخش صنعت، اقتصاد، آبیاری، کشاورزی و پرورش حوضچه‌های ماهی کاربرد داشته است. این سازه‌ها با ظرافت و معماری پیشرفته و به طور دستکند (همچون قنات آبی یزد) احداث شده، ولی آیا برنامه‌هایی که برای حفاظت از قنات ثبت جهانی شده یزد طراحی شده، درخصوص این آثار جهانی هم مدنظر قرار گرفته است؟! پاسخ این است که هیچ برنامه‌ای برای مراقبت از این سازه‌های هیدرولیک جهان وجود ندارد و اگر وجود دارد فقط روی کاغذ است و در عمل اجرا نشده است.

البته ما خود در فرمانداری و اداره میراث شوشتر، برنامه‌هایی در حد توان و ظرفیت و امکانات موجود برای نگهداری از سازه‌ها داریم، اما توان علمی و عملی ما در حد عملیات عمرانی و مرمتی و تحقیقاتی ملی و کشوری نیست و ما شاید بتوانیم پاکسازی انجام دهیم یا خرپایی ایجاد کرده و از گسست بیش از حد دیواره‌ها جلوگیری کنیم یا این که در نهایت با دست هایمان جلوی ریزش سازه‌ها را بگیریم! اما بازسازی و بازآفرینی سازه‌ها یک اقدام جدی از سوی مسئولان کشوری و سازمان میراث فرهنگی را می‌طلبد و من از همینجا از مسئولان میراث فرهنگی کشور تقاضا می‌کنم توجهی به این اثر بی‌نظیر که خودشان باعث و بانی ثبت جهانی آن بودند، داشته باشند.

سازه‌های آبی شوشتر فرزند نخبه‌ای است که هنوز حرف‌های زیادی برای گفتن در جهان دارد؛ هنوز در خصوص معماری پیچیده و ویژه و هیدرولیک آن، روی بخش‌های هوادهی و فشار آب آن و این که چطور طراحی این پروژه عظیم را انجام داده‌اند که آب فشار داشته باشد و از چند لایه زمین خارج شود، بحث و بررسی و تحقیقات جامع علمی صورت نگرفته است!

خوشبختانه ما امروز دلسوزترین و دغدغه مندترین مردم را در بحث مراقبت از میراث فرهنگی کشورمان داریم که اگر حفاظت از آثار تاریخی به همین مردم و فعالان میراثی سپرده می‌شد، خود مردم با سرمایه‌های فکری و مالی خود از آنها مراقبت می‌کردند، درحالی که هنوز عده‌ای ورود مردم به این عرصه را خطرناک توصیف می‌کنند، درصورتی که این آثار متعلق به مردم است و باید از ظرفیت همین مردم در مباحثی چون مرمت، مراقبت و برون سپاری استفاده کرد تا هم خودشان مراقب باشند و هم استفاده اقتصادی ببرند.

وظیفه صندوق احیای سازمان میراث فرهنگی این است که با بررسی و شناسایی مکان‌های میراثی، هزینه مورد نیاز مرمت آنها را برآورد کرده سپس اقدام به برون‌سپاری کند . یعنی به بخش خصوصی می‌سپارد تا این بخش هم خودش عهده‌دار مرمت اثر شود و هم به میزان هزینه‌کرد خود، از آن استفاده اقتصادی ببرد، که ما انتظار داریم این تصمیم برای سازه‌های آبی شوشتر هم گرفته شود و البته به بخش خصوصی بومی سپرده شود. هرچند هنوز این تصمیم برای سازه‌های آبی گرفته نشده و متاسفانه سازه‌ها تکه‌تکه در حال فروریختن است و اعتبارات دولت و سازمان میراث فرهنگی هم برای مرمت آنها کافی نیست. درحالی که امروز شاهدیم سازمان میراث فرهنگی برای بسیاری از آثار تاریخی کشور تصمیمات مهمی مبنی بر مرمت و برون سپاری گرفته، اما سازه‌های مهم و جهانی شوشتر را فراموش کرده است.

در هر روی ما مسئولان شوشتری حمایت همه جانبه خود را مبنی بر حفاظت از این سازه‌ها اعلام کرده و نهایت تلاش خود را برای توسعه عمرانی شهر براساس حفظ آثار تاریخی آن به کار خواهیم گرفت. خوشبختانه نماینده مردم شوشتر در مجلس نیز پیگیری‌های زیادی در سطح استان و کشور داشته‌اند تا حفاظت از این آثار سریع‌تر محقق شود.

نگاه ما به توسعه شوشتر نگاهی کاملا میراثی است، زیرا معتقدیم از آنجا که شوشتر یک شهر تاریخی با 250 اثر تاریخی است و سازه‌های آبی آن جهانی و متعلق به تمام جهان بوده و تمام سطح زیرین بافت شهر هم (200 هکتار) ثبت ملی و تاریخی است، تمام اقدامات ما در سطح شهر حتی نصب یک لامپ و چراغ و پایه در معابر، باید توام با اعمال ملاحظات میراثی باشد؛ یعنی اعمال یک نگاه بازآفرینی؛ حفظ آنچه از گذشته داریم با مواد و مصالح امروزی.

حسین پنبه دانه‌پور - فرماندار شوشتر

منبع: جام جم آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۰۰۵۵۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خبرنگاران با چشم خود اثرات فرونشست بر آثار تاریخی اصفهان را دیدند/ ترک سه انگشتی در دیوار مسجد علیقلی آقا/ آثار تاریخی اصفهان فرو می ریزد؟ (فیلم)

عصر ایران ؛ فرزانه احمدی _ یک گروه از خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی از آثار تاریخی اصفهان بازدید کردند تا اثرات فرونشست را بر آن ببینند. یک شکاف بزرگ درست کف یکی از صحن‌های مسجد سید درست شده است که نسبت به دو سال قبل بیشتر پیش رفته است. شکاف ادامه پیدا کرده تا به جاهای دیگر مسجد هم برسد، به خصوص به سقف و دیوارها.

گزارش را اینجا ببینید

علاوه بر آن مسجد جامع عباسی و مسجد و بازار علیقلی آقا هم وضع بهتری ندارد. ترک‌ها و شکاف‌های بزرگ بر سقف و دیوار مسجدها دیده می‌شود. فرونشست در اصفهان نامتقارن است یعنی دو طرف بنا به یک اندازه در زمین فرو نمی‌رود. به همین دلیل خطر فروریختن بیشتر می‌شود.

در بعضی جاها دیوار را  طوری درگیر کرده‌ که مجبور شده‌اند وصله پیله‌اش کنند. در مسجد جامع عباسی ستون‌ها چرخیده‌اند و این می‌تواند باعث شکاف در گنبد و ریزش بنا شود.

کارشناسان فعال در این حوزه می‌گویند می‌توان با نصب دستگاه میزان تغییر در آثار را اندازه گرفت اما گویا اداره میراث فرهنگی اصفهان در این حد هم با همراهی نداشته است. این در حالی است که به گفته کارشناسان اگر نمی‌توان جلوی برداشت بی‌رویه آب را گرفت، می‌توان ایجاد شکاف و ترک را در آثار تاریخی کنترل کرد،

اما گویا مسوولان میراث فرهنگی اصفهان در این زمینه آنطور که باید تلاش نکرده‌اند. اداره میراث فرهنگی اصفهان باید بیشتر از قبل به این آثار رسیدگی کند.

سوال این است که دیوارها و سقف‌ها تا کی می‌توانند سر پا بمانند؟ هیچ کس نمی‌تواند دقیق بگوید چقدر برای نجات این آثار  وقت هست؛ برای نجات این آثار و البته نجات اصفهان. هر چقدر آب بیشتری از چاه‌ها بکشند، عمق ترک‌ها بیشتر می‌شود و زندگی در این شهر خطرناک‌تر. باز و بسته شدن زاینده‌رود هم فقط کار را بدتر می‌کند. باید این رودخانه همیشه جریان داشته باشد و جلوی برداشت‌های اضافه از رودخانه و چاه‌ها گرفته شود.

ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران ???????????? کانال 1 aparat.com/asrirantv کانال 2 aparat.com/asriran کانال 3 youtube.com/@asriran_official/videos کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: زاینده‌رود چند روزه به درد هیچ‌کس نمی‌خورد / همه ناراضی و معلوم نیست کی از این وضعیت راضیست (فیلم) مدیریت ناهماهنگ در زاینده‌رود/ ممکن است آبی که از دریای عمان می‌رسد به رودخانه نرود/ مدیریت یکپارچه تنها راه نجات زاینده‌رود (فیلم)