بحرانزدگی در "مدیریت بحران"
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۱۵۰۲۷۲
فرارو- در بحرانهایی که درسالهای اخیر در کشور اتفاق افتاده است همواره بحث عدم مدیریت صحیح و ناکارآیی مدیریت در مواقع بحرانی مطرح شده است. به گزارش فرارو؛ بعد از زلزله کرمانشاه و عدم هماهنگی نهادهای مختلف و حضور نیروهای مردمی به صورت غیرسازمان یافته و جمع آوری کمک ها توسط سلبریتیها و شخصیتهای حقیقی بحث مدیریت بحران بیش از پیش برجسته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بحث محتوایی این است که مدیریت بحران دارای مراحلی است و توجه به همه آن موارد ضرورت دارد و باید بیشتر به مراحل مربوط به آمادگی و پیشگیری تمرکز کنیم. اما مشکل این است که غالبا میخواهیم پس از اینکه بحران اتفاق افتاد چارهای برای آن بیاندیشیم. نتیجه این این خواهد بود که متولیان مدیریت بحران (وزارت کشور، شهرداری، وزارت راه و شهرسازی، سازمان محیط زیست و یا هرکه باشد) هم در حوزه درون شهری هم در حوزه برون شهری، غافلگیر میشوند. مصادیق آن را میتوان در حوادث آتش سوزی ساختمان پلاسکو، زلزله سرپل ذهاب، زلزله تهران، برف در تهران و آلودگی شهر تهران بر شمرد. آتش سوزی پلاسکو
همه نهادهای مرتبط با مدیریت بحران این ضعف را دارند. تا زمانی که رویکرد از توجه صرف به مرحله "مقابله" به جمیع مراحل از جمله پیشگیری تغییر نکند، این نگاه جوابگو نیست. لزوم توجه به پیشگیری در تمام دنیا تجربه شده ودر محافل علمی مطرح شده است و با تدوین سناریوهای مختلف آموزشهای نظری و عملی را با هدف امادگی حداکثری مردم انجام میدهند و به طور خلاصه اصل " پیشگیری بهتر از درمان " در مدیریت بحران هم باید جاری و ساری شود. در این صورت مدیریت بحران فعالیتی مستمر خواهد بود که به زمان مشخصی محدود نخواهد شد. با توجه به روی کارآمدن مدیریت جدید در حوزه شهری تهران، از حالا چه اقداماتی باید صورت گیرد تا این غافلگیری که شما میفرمایید اتفاق نیافتد؟
به صورت بالقوه این توانمندی در مدیریت جدید حوزه شهری وجود دارد لیکن این شرط لازم است و کافی نیست. همانطور که ذکر شد چرخه مدیریت بحران معیوب است و این موضوع با آمدن و رفتن مدیران تغییر چندانی نمیکند. پس از باور علمی به موضوع، تدوین برنامه، تخصیص بهینه منابع (با توجه به محدودیت آن) و داشتن روحیه مسئولیت پذیری، مشارکت جمعی و استفاده از توان مندی نیروی انسانی میتوان انتظار داشت که در حوادث مختلف با کمترین مشکل مواجه و رضایت شهروندان حاصل گردد. اما این نکته مهمی است که آیا تغییر مدیریت شهری و چند مدیر جدید برای تغییرات کفایت میکند؟ جواب قطعا منفی است، چون هنوز سیستم فعال سازمانی برای اداره امور در شرایط عادی و خصوصا مدیریت بحران وجود ندارد و در عمر چند روزه یا چند ماه نمیتوان کارنامه افراد را مورد ارزیابی قرار داد. در ضمن وقتی اختلال در سیستم عملکرد حمل و نقل بوجود میآید مشابه آنچه که در بارش برف رخ داد، حتما کوتاهی صورت گرفته است و میتوان با اقدامی کارشناسی سهم عوامل مقصر و محدودیتها را تعیین نمود.
نکته دیگر که میخواهم بر آن تاکید کنم این است که مباحث و مشکلات تهران جدا از مسائل و مشکلات کشور نیست. اگر سازمان مدیریت بحران کشور با چالش مواجه باشد، انچه که در تهران رخ میدهد در هر کلان شهر دیگری رخ دهد کمابیش وضعیت مشابه بوجود میآید، چون هنوز باور جدید در عرصه مدیریت بحران شکل نگرفته است و نه آن را آموخته ایم و نه آن را به درستی تجربه کرده ایم. مباحثی که مطرح میکنم مباحث کلان است و نمیخواهم تهران را از بقیه شهرها جدا کنم. چون اگر سیستم مدیریت بحران کشور درست عمل کند قطعا تهران هم موفق خواهد بود. تهران به همان اندازه که دچار مشکل عدیده است دارای منابع زیاد هم است مهم این است که تعادل نیاز و منابع به هم میریزد و بحران ایجاد میشود. در مجموع اگر اراده بر این باشد که در بحث مدیریت بحران رویکرد علمی درست و سپس در جهت عملیاتی شدن آن اراده جدی داشته باشیم، بحرانها به خوبی مدیریت خواهد شد.
با توجه به نگاه کلانی که شما مطرح میکنید به نظر میرسد با توجه به مسئولیت وزارت کشور در مورد مدیریت بحران، این وزارتخانه باید در حوزه هماهنگی نهادها و آموزش مردم پیش قدم باشد.
آموزش و فهم عمومی مردم در مدیریت بحران بسیار موثر است و هرکس به اندازه توان خودش میتواند در این راستا کمک کند. مثلا در مورد برف روبی کوچهها مردم باید دست به کار شوند و منتظر شهرداری نباشند. ابعاد کار بسیار وسیع است و توان شهرداری کافی نیست. مدیریت بحران مسالهای است که باید همه در آن نقش آفرینی داشته باشند و در برابر آن مسئولیت پذیر باشند. آموزش، درک و آمادگی همه افراد از بحران باید بالا باشد. قطعا این آموزش به کمک مسئولین شهری میآید که مشکلات بحران به حداقل برسد. بنابر اینحتما برای مدیریت درست بحران نه تنها باید در بین مسئولین آمادگی وجود داشته باشد بلکه مردم هم باید آگاهی و آمادگی لازم را کسب کنند.
به هرحال مسئول این آموزش و آمادگی که شما اشاره کردید در حوزه شهر تهران شهرداری و شورای شهر است. نمیتوان از مردم انتظار داشت که بدون هیچگونه آموزش و هماهنگی منسجم عمل کنند، حال در قالب اهالی محله یا تشکلهای مردم نهاد. اقدامی که در شهرداری قبلا صورت میگرفت و آموزشهای مختلف را در سطح محله شروع کردند باید با قوت بیشتر تداوم پیدا کند. در این سطح مردم تا حد زیادی همبستگی اجتماعی داشته و آموزش آنها به سهولت از طریق دولت محلی صورت میگیرد و در بحث خود امدادی به کار میآید؛ و جوامع موفق در زمینه مدیریت بحران نیز چنین رویکردی را تجربه کردهاند. رسانه هم -از جمله رسانه شما- باید روی آن مانور بدهد؛ اینکه ما آموزشها را باید در سطح محله آغاز کنیم. یعنی هر محلهای به سطح بالای آمادگی برسد. شهرداری باید سرای محله را جدی بگیرد و تقویت کند و میزان آمادگی هر محله را بسنجد در این راستا تجربه تشکلهای مردم نهاد، بسیج و نیروهای نظامی و مخصوصا جوامع علمی و دانشگاهی میتواند به کار گرفته شود و یکی از کم هزینهترین روش افزایش آمادگی در بحرانها همین آموزش است. این پتانسیل مردمی میتواند در حوزه ساخت و ساز، نوسازی بافت فرسوده و بسیاری از مسائل شهری و محیط زیست و از همه مهمتر مدیریت بحران به کمک نهادهای دولتی بیاید. کمک مردم برای تکاندن برف از روی درختها
بنابر این این آموزش را باید در سطح محله شروع کنیم. متولی آن در درجه اول شهرداری است و متولیان دیگر مثل رسانهها و صدا و سیما هم باید کمک کنند.
با توجه به اینکه بارش سنگین برف اولین محک جدی شهرداری جدید در حوزه مدیریت بحران بود، ارزیابی شما از عملکرد این سازمان در این مساله چیست؟
عملکرد را موفق نمیدانم، ولی آن را به شهرداری و شورای شهر ربط نمیدهم. به هر حال تیم جدیدی هستند و هنوز زمان برای ارزیابی عملکرد انها کافی نیست.
تا بدنه جدید شهرداری شناخت پیدا کنند و توانمندی هایشان را بسیج کنند، زمان میبرد به هرحال خیلی از مدیران دانش مدیریت بحران ندارند.
توجه داشته باشید اگر درشهرداری تهران ساختار مدیریت بحران قوی داشتیم نباید با تغییر و تحول مدیریتی مشکلی بوجود بیاید. در کل کشور هم همین است. اگر ما یک ساختار و برنامه برای هر چیزی داشته باشیم با آمدن یک رئیس یا مدیر نباید اختلالی در برنامه بوجود بیاید؛ چه مدیریت بحران باشد چه محیط زیست؛ و یا هر مساله اقتصادی- اجتماعی دیگر. خلاصه اینکه روی کار آمدن مدیران جدید ربط چندانی به مسائلی که در بارش برف اخیر اتفاق افتاد، ندارد. کما اینکه اگر تیم دیگری هم میآمد همین مشکلات با درجات دیگری اتفاق میافتد.
قانون مدیریت بحرانی که در کشور وجود دارد یک قانون موقت است که در سال ۸۷ برای یک مدت ۵ ساله تصویب شده است و در سال ۹۲ تمدید شد. به نظر شما این قانون جوابگوی بحرانهایی که کشور با آن مواجه میشود، هست؟
به نظر من قانون مشکلی ندارد و مشکل اصلی اجراست. ما قوانین کاملی در کشور داریم، ولی از سطح کلان تا عامه مردم مجریان خوبی نیستیم. برای توضیح بیشتر این مطلب قوانین رانندگی را برای شما مثال میزنم که بسیاری از تصادفات به دلیل تخلف رانندگی رخ میدهد. در بحث بحران هم وضع همین است لیکن به دلیل وقوع حوادث در دوره زمانی طولانی تر، تجارب لازم را کسب نکرده و از آن برای بهبود مدیریت استفاده نمیکنیم و اتفاقات را فراموش میکنیم و یا اینکه با بی تفاوتی از کنار ان میگذریم که بخشی از آن البته به تغییرات مدیریتی و تغییر سیاستها و عدم سیستم مستندسازی حوادث بر میگردد. خلاصه اینکه در بحث اجرای قانون مشکل داریم.
منبع: فرارو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۱۵۰۲۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آغاز فعالیت کمیته ایمنی و سلامت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
معاون آمادگی و عملیات سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از آغاز فعالیت کمیته ایمنی و سلامت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، خبر داد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، صمیم مرادی روزبهانی با اشاره به آغاز فعالیت کمیته ایمنی و سلامت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اظهار داشت: مطابق با مصوبات کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، مسئولیت کمیته ایمنی و سلامت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به این سازمان سپرده شده است.
مرادی روزبهانی افزود: بر این اساس، ارزیابی ایمنی محیطی و انعکاس ناایمنیها، جانمایی محلهای نصب علائم و تابلوهای خروج اضطراری، شناسایی فضاهای تخلیه امن اضطراری و تدقیق مسیرهای ویژه امدادی، جانمایی و تعیین محلهای استقرار نفرات، تجهیزات و ماشینآلات عملیاتی دستگاههای امدادی و خدماترسان، از اهم اقدامات ستاد ویژه مدیریت بحران سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، پیش از آغاز این رویداد است.
وی گفت: ستاد ویژه مدیریت بحران سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از ۱۷ عضو از سازمانها و نهادهای مختلف از جمله نمایندگانی از سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران؛ سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی تهران؛ سازمان اورژانس استان تهران؛ نیروی انتظامی تهران بزرگ؛ پلیس راهنمایی و رانندگی؛ مرکز بهداشت شمال تهران (دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی)؛ مرکز بهداشت جنوب تهران (دانشگاه علوم پزشکی تهران)؛ جمعیت هلالاحمر استان تهران؛ ستاد اجرایی سی و پنجمین نمایشگاه کتاب (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) (نمایندگان امور اجرایی، رفاهی و حراست)؛ مجموعه مصلی امام خمینی (ره)؛ شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ؛ شرکت آب و فاضلاب استان تهران؛ معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران؛ مدیریت بحران شرکت بهرهبرداری راهآهن شهری تهران و حومه؛ ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه ۷ و ستادهای مدیریت بحران مناطق معین (۳، ۶ و ۱۲) تشکیل شده است.
وی ادامه داد: از این رو، بازدید میدانی از محل برگزاری نمایشگاه برگزار و نخستین جلسه کمیته ایمنی و سلامت به منظور هماهنگی و تشریک مساعی بین اعضا در محل مصلی تهران برگزار و ضمن بررسی موقعیت و شرایط میدانی با همکاری کمیته اجرایی و رفاهی نمایشگاه، نسبت به بررسی پیشنویس دستورالعمل کمیته ایمنی و سلامت، جمعبندی نظرات و پیشنهادات اعضای کمیته و بررسی نحوه استقرار نیروهای امدادی، انتظامی و خدماترسان، تشکیل شد.
وی گفت: تهیه و ارائه نقشه کدگذاریشده از محل برگزاری، نظارت بر فرایند استقرار غرفهها و آمادهسازی فضاهای نمایشگاهی، ارائه آموزشهای ایمنی، اطفاء حریق، تخلیه اضطراری و کمکهای اولیه به مسئولان برگزاری و غرفهداران، تعیین محل تشکیل ستاد مدیریت بحران ویژه نمایشگاه، توزیع بیسیم واحد امدادی در زمان برگزاری نمایشگاه، رعایت موارد ایمنی در سیمکشی برق غرفهها، الزام غرفهداران جهت تأمین و استقرار کپسولهای اطفاء حریق در غرفهها، برگزاری یک تمرین میدانی آمادگی مقابله با حوادث احتمالی و تخلیه اضطراری قبل از برگزاری نمایشگاه و تشکیل یک گروه اطلاعرسانی در فضای مجازی و ... از جمله برخی از مصوبات و تصمیمات اتخاذ شده در نخستین جلسه کمیته ایمنی و سلامت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بشمار میرود.
بر اساس این گزارش، سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشتماه ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد.