وضعیت نامطلوب نشاط اجتماعی ایرانیان و تاثیر آن بر سلامت/فضای سبز را به خانه‌ها ببرید
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۱۹۱۷۷۰
معاون برنامه‌ریزی راهبردی وزارت بهداشت با اشاره به وضعیت ایران در حوزه نشاط اجتماعی و تاثیر آن در سلامت مردم، راهکارهای افزایش نشاط میان آحاد جامعه را تشریح کرد
دکتر علی اکبر حق‌دوست در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه نشاط اجتماعی تنها به معنای خنده و بشاش بودن نیست، گفت: نشاط اجتماعی مفهومی گسترده‌تر از این مباحث است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: البته قبول داریم که شاخص‌های بین‌المللی نشاط اجتماعی با شاخص‌هایی که می‌توانیم به صورت بومی تولید کنیم، متفاوت است. نشاط اجتماعی مدنظر ما ممکن است با مکانیسم‌های مختلفی بروز کند، اما با همه این معذوریت‌ها باید قبول کنیم که در این حوزه وضعیت مطلوبی نداریم و باید جدا به این حوزه توجه کنیم.
حق‌دوست با اشاره به برخی مطالعات انجام شده در این حوزه، ادامه داد: در یک مطالعه، مقایسه‌ای میان افراد 80 ساله سالم و بیمار انجام و مشخص شد کسانی که در یک خانواده منسجم حضور داشتند و بانشاط بودند، نسبت به افرادی که کلسترول، قند و... مطلوبی داشتند، در سن 80 سالگی سالم‌تر بوده‌اند. یعنی عدم وجود نشاط نسبت به وضعیت قند و فشار خون بالا ریسک‌فاکتور خطرناک‌تری در سلامت افراد محسوب می‌شود. یک مطالعه ایرانی نیز مقایسه‌ای میان زنانی که زیر 55 سال و مردانی که زیر 50 سال دچار حملات قلبی شدند با افرادی که دچار این عارضه نشده بودند، انجام و مشخص شد مهم‌ترین ریسک‌فاکتوری که باعث حمله قلبی زودرس شده بود، کلسترول بالا یا دیابت شدید نبوده، بلکه مربوط به وضعیت نشاط اجتماعی بوده است. بنابراین باید این موضوع را خیلی جدی بگیریم.
وی با بیان اینکه به طور کلی سلامت به چهار نوع جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی تقسیم می‌شود، گفت: سلامت جسم به معنی نداشتن درد جسمانی و عملکرد خوب بدن است، سلامت روانی یعنی وجود تعادل روانی در فرد، افسردگی و اضطراب نداشتن و سلامت اجتماعی هم به معنی داشتن احساس آرامش در جامعه است. به عنوان مثال اینکه سر هر چهارراه چندین کودک کار ببینیم یا شاهد دعوا و فحاشی افراد به دلیل مسائل جزیی باشیم، نشان می‌دهد که سلامت اجتماعی مناسبی نداریم.
حق‌دوست با بیان اینکه یک بعد سلامت اجتماعی، احساس آرامش است، افزود: دیدن بزهکاری، کودکان کار و... در جامعه افراد را آزرده می‌کند. از طرفی برای تقویت سلامت اجتماعی نیز باید امنیت، رفاه اجتماعی و توان اقتصادی را در جامعه بالا بریم و مباحثی چون حقوق شهروندی، کاهش بزهکاری‌های اجتماعی و... هم در همین قسمت مطرح می‌شوند.
وی با بیان اینکه بعد دیگر سلامت اجتماعی، وجود نشاط اجتماعی است، گفت: نشاط اجتماعی در دو عنصر سبک زندگی و سرمایه اجتماعی خلاصه می‌شود. به عنوان مثال سبک خانه‌های قدیمی به گونه‌ای بود که فرد از یک راهرو تنگ و تاریک عبور می‌کرد تا به داخل خانه برسد. عبور از این راهرو این احساس را به فرد می‌داد که از یک محیط بیرونی دارد وارد محیطی درونی می‌شود و نباید اضطراب و غم را وارد آن کند. ثابت شده زوایای قائمه، خشن و اضطراب‌زا هستند. چیدمان محیط کار و... در نشاط اجتماعی تاثیرگذار است. از طرفی در خیابان‌هایمان کمتر رنگ‌های شاد می‌بینیم؛ درحالیکه در برخی کشورها، شهرهایشان را مانند مدادرنگی رنگ‌آمیزی می‌کنند؛ چراکه توجه به چنین مسائلی در نشاط اجتماعی تاثیرگذار است.
حق‌دوست افزود: همچنین رفتارهای فردی و داشتن لبخند، بوی خوش که سنت پیامبر است، کسب مهارت‌های زندگی و... برای تقویت نشاط اجتماعی مهم است و فاکتورهای ساده‌ای است که می‌توانیم با ایجاد آنها به نشاط خود و خانواده‌مان کمک کنیم. کاشتن درخت، سبزی و... نیز می‌تواند نشاط‌آور باشد؛ چراکه فرد بزرگ شدن، شکوفه دادن و حاصل کارش را می‌بیند.
حق‌دوست افزود: به عنوان مثال ثابت شده که نور آفتاب نشاط‌آور است. حتی در کتب روان‌پزشکی ذکر شده که افراد دچار افسردگی را صبح زود بیدار کنید تا طلوع آفتاب را ببینند، اما امروزه ما در خانه‌هایمان پرده‌های کلفت نصب می‌کنیم و می‌خواهیم با نورهای مصنوعی خانه را تزیین کنیم. از طرفی در شهرهای ما از تئوری پارک‌سازی 50 سال قبل استفاده می‌شود، اما باید فضای سبز را به خانه‌ها ببریم نه همه آن را در پارک‌ها جمع کنیم. البته پارک‌ها هم مهم هستند و ریه شهرها محسوب می‌شوند، اما باید پرسید چند نفر می‌توانند از آن به طور مداوم استفاده کنند؟ ما درختان را می‌کنیم، خانه‌هایمان را از فضای سبز عاری کرده و فکر می‌کنیم پارک نیازمان را برطرف می‌کند.
وی با بیان اینکه سرمایه اجتماعی هم به معنای تعلقات اجتماعی است، گفت: هریک از ما دارای هویتی اجتماعی است. اگر می‌خواهیم جامعه‌ای بالنده داشته باشیم باید تعلقات اجتماعی را رشد دهیم. اینکه پرچم را مقدس می‌دانیم، نوعی هویت است. باید توجه کرد که هویت جزء مهمی در افزایش نشاط اجتماعی است. در عین حال باید بدانیم که رشد نشاط اجتماعی می‌تواند سایر ابعاد سلامت را هم تقویت کند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۱۹۱۷۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاهی به آسیب‌های نوپدید فضای مجازی
بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آنها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد.
خبرگزاری ایمنا؛ فرزانه دهقانی، دکترای ارتباطات و رسانه در یادداشتی با موضوع آسیب‌های نوپدید فضای مجازی نوشت:
«گسترش جامعه اطلاعاتی و ارتباطی و نیز شکل شکل‌گیری جهان مجازی در کنار جهان واقعی فرایند زندگی را دستخوش تغییرات زیادی کرده است؛ افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و تأثیر استفاده بیش از حد بروی خانواده‌ها، چنانچه به‌صورت برنامه، برنامه‌ریزی و مدیریت نشده در این فضا قرار گیرند خانواده و جامعه را نیز دچار مشکل خواهند کرد، اما قسمت مهم این پژوهش مؤلفه اعتیاد مدرن و آسیب‌های نوپدید که به‌عنوان عنصر اساسی و اصلی است، در واقع استفاده بیش از حد و بیمار گونه از اینترنت که باعث دور شدن فرد از دوستان و خانواده خانواده‌اش شود و اختلالات رفتاری یا شخصیتی را در وی ایجاد کند، اعتیاد به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی نامیده می‌شود، این اعتیاد که سرآمد همه اعتیادهای رفتاری است رشد روزافزونی پیدا کرده و عوارض ناگواری به همراه دارد. اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است: همچون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری، تفکرهای وسواسی، کناره کناره‌گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی (علوی و جنتی فرد ،۱۳۹۰، ص .۲۲؛ سهراب زاده ،۱۳۸۹).
استفاده از اینترنت علاوه بر اینکه مزایای تأثیرگذار متعددی بر جوامع دارد ولی از سوی دیگر اثرات منفی از جمله اطلاع رسانی جهت‌دار و غیر منصفانه، نادیده گرفتن هویت ملی و دینی جوامع مختلف، تخریب باورهای اخلاقی، فرهنگی، آداب و سنن پیشرو و شبهه افکنی و تردید پردازی‌های کاذب، تزلزل بنیان خانواده، پوچی گرایی، القای ناهنجاری‌های انسانی، تضییع نیرو و استعدادهای انسانی، مشکلات جسمانی و… از جمله جنبه‌های منفی این شبکه‌های ارتباطی جدید است (علوی وجنتی فرد ،۱۳۹۰).
گسترش فضای مجازی و استفاده بیش از حد در حوزه فردی شامل تغییرات سبک زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتر در شبکه و کاهش کلی فعالیت‌های بدنی و بی‌توجهی به سلامت فردی در نتیجه فعالیت اینترنتی، اجتناب از فعالیت‌های مهم زندگی، کمبود خواب و یا تغییر الگوهای خواب برای گذراندن زمان بیشتری در شبکه، کاهش معاشرت و در نتیجه ازدست دادن دوستان، غفلت از خانواده و دوستان، بی‌توجهی به مسئولیت‌های شغلی و شخصی، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت‌های رفتاری، بی توجهی به نظافت شخصی و… در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی به وجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می‌توان نام برد. در بحث ازدواج‌ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج‌ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت‌هایی برای ازدواج ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه‌های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش تنوع‌طلبی جنسی مردان و … را می‌توان اشاره کرد (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱؛ منایز ،۲۰۱۵)
بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آنها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان از جمله سامسون و کین بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد، هرچند که این نشانه‌ها به تنهایی نمی‌توانند معیار مستقل و کاملی برای اعتیاد مجازی به شمار آیند، انجمن روانپزشکان آمریکا (APA ) معیارهایی را مشخص کرده است که فرد باید حداقل ۳ مورد از این معیارها را حداقل به مدت ۱۲ ماه داشته باشد:
۱- زمان پرداختن به امور شخصی خود را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کند؛ از جمله ساعات ضروری برای خواب را در این فضاها سپری می‌کند.
۲- تغییر عادت رفتاری؛ استفاده از اینترنت باعث می‌شود که شخص از سایر فعالیت‌هایی که قبلاً برای او لذت بخش بوده، دست بکشد.
۳- زمانی که باید تکالیف درسی یا کاری انجام دهد، در اینترنت سپری می‌کند. (رابرتس ،۱۳۹۲)
۴- چنانچه ارتباط با شبکه‌های اجتماعی به دلیلی قطع شود، احساس افسردگی، بی قراری و بدخلقی می‌کند.
۵-خسته‌تر و کج خلق تر از زمانی است که اینترنت جزئی از زندگی وی نبود . دامنه تنش‌های عصبی او بالاتر است و از سردردهای عصبی رنج می‌برد .
۶- بیش از حد خشونت نشان می‌دهد و پرخاشگری و قانون شکنی می‌کند.
۷-در زمان دل مشغولی‌های فکری و ذهنی، ساعات متمادی را صرف چک کردن شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند .
۸- هنگامی که فرد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی ندارد دائم به استفاده مجدد از آن فکر می‌کند و ذهن خود را مشغول نوع فعالیت‌های موردنظر می‌کند.
۹- روزی چند بار و به‌طور مرتب شبکه‌های اجتماعی و گروه‌ها و کانال‌های خود رابررسی می‌کند.
۱۰-در حین اتصال به شبکه‌های اجتماعی ، زمان خود را از دست می‌دهد و متوجه گذشت زمان نیست.
۱۱- زمان بسیار کوتاهی برای وعده‌های غذایی صرف می‌کند و به علت از بین رفتن وعده‌های غذایی کمبود وزن پیدا می‌کند. (امیدوار و صارمی ،۱۳۸۱)
۱۲- هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساسی آمیخته به خوشنودی و گناه می‌کند
۱۳- ترجیح می‌دهد به اینترنت وصل شود تا اینکه با دوستان یا خانواده باشد. و به عبارتی دیگر به دوستان خانواده و کلیه مسئولیت‌های خود پشت پا می‌زند.
۱۴- روابط جدیدی با افرادی که هنگام ورود به شبکه‌های اجتماعی با آنها آشنا شده، تشکیل می‌دهد و بیشتر مایل است با آنها ارتباط برقرارکند .
۱۵- کمتر از خانه بیرون می‌رود و فعالیت‌های اجتماعی او کاهش چشمگیری پیدا می‌کند.
۱۶- راجع به اینکه چه مدت برخط بوده است یا در مورد میزان ساعات صرف شده در فضای شبکه‌های اجتماعی به خانواده، والدین، همسر و یا رئیس خود دروغ می‌گوید .
۱۷- دیگران از او به علت صرف زمان طولانی در اینترنت ناراحت هستند و مرتب از او گله می‌کنند.
۱۸- در موقعی تنهایی و خلوت و زمانی که کسی در خانه نیست، به سراغ فضا می‌رود.
۱۹- از محدودیت‌های زمانی که برای وی به منظور استفاده از اینترنت تعیین شده است، سرپیچی می‌کند.
۲۰- تمام تلاش‌ها برای محدود ساختن ساعات استفاده از اینترنت بی نتیجه مانده است. (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱)
مخاطب ایرانی با رسانه‌های مدرن از قبیل اینترنت و تلفن همراه که مجهز به امکانات پیامک و بلوتوث است نیز مواجه است، سبد فرهنگی خانواده ایرانی دچار تغییرات فراوانی شده است که همگی به نوعی مروج سبک زندگی مدرن است که خاستگاه این نوع سبک زندگی تمدن غربی است و ترویج این شیوه از زندگی، لاجرم تمام مؤلفه‌های معرفتی تمدن غرب را شایع می‌سازد و موجب می‌شود بی‌سامانی در مسائل فرهنگی و اجتماعی در کشور افزایش یابد؛ در این خصوص مدیران و برنامه ریزان و سیاست گذاران اجرایی و کاربردی، لازم است که در راستای کاهش مشکلات ناشی از استفاده شبکه‌های اجتماعی با برگزاری دوره‌ها، جلسات کارگاهی، بازدیدهای علمی و آموزشی و تصویب سیاست‌ها، نظام‌های کنترل کیفی و فنی برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند.»
کد خبر 748386
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»