پایان نزاع در خاورمیانه نقطه پیوند ایران و عربستان
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۴۳۹۳۷۳
اجرای مکانیسم های موثر امنیتی در منطقه خلیج فارس همواره مورد توجه کشورهای عضو خلیج فارس بوده است. هدف اصلی این است که یک هدف مشترک داشته باشیم و از این طریق، تکنیک هایی برای دستیابی به امنیت منطقه ای پایدار ایجاد کنیم.
اما کشورهای این منطقه قادر به تعریفی دقیق از سطح امنیت مورد نیاز در خلیج فارس و نحوه حفظ صلح در این منطقه مهم استراتژیک نیستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما علاوه بر آن جنگی هم در یمن در حال انجام است و همچنین درگیری بزرگتری بین عربستان سعودی و ایران وجود دارد.به موجب این درگیری ها، برقراری یک نظم امنیتی جدید در خلیج فارس برای همه دولت های منطقه ای حیاتی است.
موانع متعددی وجود دارد که مانع از ایجاد امنیت پایدار در منطقه خلیج فارس شده است. تقاضای برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس برای تسلط بر منطقه، تفاوت های سیاسی و ایدئولوژیک و خرید رقابتی سلاح ها باعث ایجاد اصطکاک در میان کشورهای حوزه خلیج فارس شده، و بدین طریق آنها را از همکاری با یکدیگر در ایجاد امنیت در منطقه منع کرده است.
اگر چه واضح است که امنیت در طی بازه ای طولانی ایجاد می شود، اما طریقه دست یابی به این امر دست نیافتنی می نماید. ایجاد شورای همکاری خلیج (GCC) که در سال 1981 برای مقابله با ایران و عراق تشکیل شد، به عنوان یک راه حل دراز مدت عمل نکرد. بخشی ازعلت، آن بود که این شورا دامنه فعالیت خود را از یک موافقتنامه نظامی به یک معاهده رسمی تغییر نداد.
انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN) یک مدل همکاری است که کشورهای خلیج فارس می توانند از آن دنباله روی کنند. با این حال، به دلیل ناهمگونی کشورهای عضو آسه آن، این پیمان در برخورد با مسائل امنیتی موثر نبوده است. پس از کنفرانس بالی در سال 1976، آسه آن عمدتا به یک انجمن با رویکردهای اقتصادی تبدیل شد.
یکی دیگر از الگوهای های جایگزین برای همکاری کشورهای عضو خلیج فارس، کنفرانس امنیت و همکاری در اروپا (CSCE)، سازمان پیشرو در امنیت و همکاری اروپا است. این کنفرانس که در سال 1975 با کمک موافقت نامه های هلسینکی، ایجاد شده بود به اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و امضا کنندگان پیمان ورشو اجازه حضور در مذاکرات مربوط به نگرانی های امنیتی خود را داد. سی اس سی ای بر مبنای اصولی مانند عدم تعهد، پذیرش مرزهای تعریف شده، پیگیری حل مسالمت آمیز در زمان بحران و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای حاکم توسط نهادهای خارجی بود.
این مدل می تواند با موفقیت در منطقه خلیج فارس اجرا شود، زیرا بر همکاری، اهداف مشترک و عدم تجاوز تاکید دارد، اما باید جامع باشد از جمله ایران، عراق و اعضای شورای همکاری خلیج فارس در آن عضو باشند. کشورهای حوزه خلیج فارس می توانند درمورد یک برنامه امنیتی همکاری کنند و اقدامات متقارن مانند طرح های اعتمادسازی و توافقنامه های کنترل تسلیحات را مورد بررسی قرار دهند. عدم اعتماد منبع اصلی ناامنی و بی ثباتی در خلیج فارس بوده است. اما تجربیات بیانیه دمشق (پیمان 6 + 2) و شورای همکاری خلیج نشان داده است که یک چارچوب امنیتی جامع در منطقه خلیج فارس می تواند در فضای همکاری به دست آید. حتی اگر چارچوب سی اس سی ای به پیمانی دائمی منجر نشود، با این وجود می تواند روابط امنیتی بیشتری را در منطقه ایجاد کند.
چنین چارچوب امنیتی منطقه ای می تواند با گفتگو میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس همراه با حمایت ایالات متحده برای تقویت این روند آغاز شود. قبل از شروع طرح مسائل امنیتی، گفتگو میان کشورهای عضو منطقه در سطح سیاسی آغاز خواهد شد. ثبات استراتژیک می تواند از اقدامات متقابل و سیاست هایی که همه طرف ها در مورد مسائل مربوط به عراق، یمن، سوریه و لبنان اتخاذ کرده اند، حاصل شود. همانطور که در 'جامعه امنیتی کثرت گرا' اثر دانشمند علوم سیاسی 'کارل دویچ' آمده، چنین چارچوبی مستلزم استفاده از دولتهای مستقل است که از تجاوز و جنگ در روابط متقابل خودداری کنند.
در نهایت، با این وجود چنین چارچوبی مستلزم اعتماد خواهد بود. کالایی که امروزه در خلیج فارس کمیاب است.
**گروه ایرنا مقاله
از: محمدرضا یوسف نژاد خبرنگار خبرگزاری ایرنا سمنان
انتشاردهنده: جانعلی فتحی
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۴۳۹۳۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امیرعبداللهیان: امنیت خلیج فارس با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین میشود
وزیر امورخارجه گفت: امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این راستا استثنا و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست.
به گزارش مشرق، در پیام حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به همایش روز ملی خلیج فارس که روز دوشنبه - ۱۰ اردیبهشت ماه - در فرهنگسرای اندیشه قرائت شد، آمده است: مایلم مراتب خرسندی خود برای برگزاری مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج فارس را ابراز نمایم. بزرگداشت این روز مهم در واقع تکریم هویت ملی ایرانیان به شمار میآید لذا این روز بزرگ را به همه ایرانیان تبریک میگویم.
وی ادامه داد: خلیج فارس نامی جاودانه و میراثی جهانی است. در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتیهای مردمانی دلاور که با مجاهدت خود پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سالها رقم زدند.
وزیر امور خارجه در این پیام اظهار داشت: خلیج فارس پهنه بینظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد.
امیرعبداللهیان یادآورشد: اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حمل و نقل انرژی و ژئوپولیتیک از توضیح و تکرار بینیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.
وی بیان داشت: در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقوله پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دسته جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق میشود.
وزیر امور خارجه در این پیام افزود: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزهها، همواره پیش قدم بوده است.
امیرعبداللهیان در ادامه این پیام عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزشها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در تمام زمینهها از پدیدههای زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیتها و مزیتهای خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است.
وی اظهار داشت: مایلم مجدداً تاکید کنم کشورمان با برخورداری از ظرفیتهای گسترده خدادادی و کسب پیشرفتهای گسترده در عرصههای مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزشهای مشترک دیرپای آن قرار دهد.
وزیر امور خارجه در این پیام تصریح کرد: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محلی برای همسایگان ابدی و خانهای برای همه ملتهای پیرامون آن است از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصب العین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت باز تعریف و باز تنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفت و گو بین دو ساحل این گستره آبی است.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: یک ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیج فارس به شمار میرود روحیه مبارزاتی صاحبنشینان سلحشور آن است که اشغال و حضور بیگانگان را بر نمیتابند.
وی اضافه کرد: بخش اعظم نابسامانیهای موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرتهای خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقش آفرینی کشورهای فرامطقهای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد بلکه مسیر همکاریهای مسالمت آمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.
وزیر امور خارجه بیان داشت: در حالی که آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوعتر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکا به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسئولانه و روابطی مودت آمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملتهای منطقه را مورد توجه قرار دهد.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: ایران به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند با تکیه بر ظرفیتهای عظیم خود و ایمان به توانمندیهای نهفته در خلیج فارس و داشتههای کشورهای این حوزه برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد.
وی افزود: فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرنهاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشتهایم و به یقین برای نسلهای آینده نیز باید سرنوشت مشترک توام با همزیستی مسالمت آمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.
وزیر امور خارجه در این پیام تصریح کرد: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است که تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشهمندان نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.
امیرعبداللهیان اظهار کرد: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی می داریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. به طور قطع دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس خواهد داشت.
وی یادآورشد: در مقام وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، امید آن دارم خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پررونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوبش باشد و باور دارم این همایش با حضور و مشارکت فعالانه همه صاحب نظران و اندیشمندان و با ارائه بحثهای مستدل و تبادل نظر همه جانبه به اهداف والای خود که همانا تقویت منافع ملی و هویت فرهنگی و تاریخی ایران و صیانت از آن است دست خواهد یافت.