به نقل از «جماران»

وضعیت نامناسب کاروانسرای حاج حسین بازار بزرگ تبریز

تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۴۹۱۸۴۲

به گزارش خبرنگار ایرنا، کاروانسرای حاج حسین قدیم یا اول بازار تاریخی تبریز یکی از کاروانسراهای بزرگ و مهم این مکان است که در راسته بازار واقع شده و دارای معماری کم نظیری می باشد که عدم توجه به وضع کنونی آن می تواند این بنای بسیار زیبا و بی بدیل را با خطرات جدی مواجه کند؛ چه بسا کوچکترین تعلل در بازسازی، مرمت و بهسازی این اثر جبران ناپذیر باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ارزش کاروانسراها در عرصه گردشگری نامی آشنا برای اکثر گردشگران است که به دلیل کارکردهای اقتصادی، تجاری، اجتماعی و فرهنگی در طول تاریخ که به عنوان مقصد تجار جاده ابریشم نقش آفینی کرده، جزو مواریث بشری این قسمت از کره خاکی به شمار می روند و لازم است مسئولان مربوط اعم از میراث فرهنگی، شهرداری و استانداری آذربایجان شرقی اهمیت ویژه ای به آن بدهند.
کاروانسرای حاج حسین بازار تبریز از چنان معماری و سبک ساخت بی نظیر برخوردار است که در نخستین نگاه، مشاهده واحدهای دو طبقه مرتب در اطراف کاروانسرا، فضای سبز و گلگاری وسط کاروانسرا، استخر و حوضچه و آب انبارهای آن تبریز قدیم را به اذهان مبتادر و متجلی می سازد.
در حال حاضر این کاروانسرای بزرگ و مهم بازار تاریخی تبریز به دلیل نبود رسیدگی ساکنان و مالکان و دستگاه های متولی با وجود اینکه بخشی از آن به بهترین شکل مرمت شده است، اما بخش اعظمی از آن فرسوده و شکسته شده و رو به تخریب گذاشته است که لزوم مشارکت بازاریان و مساعدت دستگاه های ذی صلاح را می طلبد.
تخریب دیوارها، پله ها، درب های تاریخی و بر جای ماندن آثار آتش سوزی در سقف ورودی زیبای کاروانسرای 'حاج حسین'، چهره این اثر ناب ساخت دست بشر در صدها سال قبل را کریه و زشت کرده است.
گزارش میدانی خبرنگار ایرنا حاکی است طی ماه های اخیر و پس از مرمت بخشی از کاروانسرا، بخش های نیازمند مرمت به حال خود رها شده است و در این میان بی توجهی مالکان و اصناف ساکن در محل واحدهای تجاری، باعث به وجود آمدن وضعیت کنونی شده است.
معاون میراث فرهنگی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در گفت و گو با ایرنا درباره وضعیت کنونی کاروانسرای حاج حسین، دلیل اصلی این شرایط را همراهی نکردن بازاریان در طرح مرمت این بنای تاریخی و زیبا بیان کرد.
محمد فتحی گفت: یکی از دلایل بسیار مهم و تاثیرگذار در ثبت جهانی بازار تبریز درفهرست آثار یونسکو مشارکت بازاریان در ساخت، مرمت و بهسازی این اثر تاریخی بود، که باید این عامل پس از ثبت نیز همچنان تداوم یابد.
وی، علت تعلق جایزه 'آقاخان' کشور پرتغال به بازار تبریز را طرح مرمت این اثر تاریخی بیان و اظهار کرد: مشارکت مردمی در این زمینه نباید فراموش شود، زیرا که در صورت بی توجهی به این امر، مجموعه بازار تبریز دچار مشکل خواهد شد.
فتحی با تاکید بر اینکه سیستم مشارکتی مرمت و بازسازی بازار تبریز باید همواره زنده و پویا باشد، گفت:این مهم نباید با دخالت دولت نابود شود.
وی در عین حال با اشاره به همت و تلاش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برای تسریع در روند مرمت بناهای نیازمند مرمت در بازار، افزود: در همین رابطه اعتباری معادل 10 میلیارد ریال از منابع ملی برای بازار تبریز تخصیص یافته که قرار است این بودجه طی روزهای آینده جذب شود.
فتحی، میزان اعتبارات استانی برای بازار تبریز را نیز دو میلیارد و 500 میلیون ریال اعلام و ابراز امیدواری کرد این منابع نیز به زودی جذب شود.
مدیر پایگاه میراث جهانی بازار تبریز نیز درگفت وگو با خبرنگار ایرنا بر اصل مشارکت مردمی در حفظ و مرمت کاروانسرای حاج حسین تاکید و اظهار کرد: با توجه به اینکه واحدهای تجاری این مکان متعلق به مردم بوده و مالک خصوصی دارد، باید این افراد در بازسازی و مرمت واحدهای خود نیز احساس مسئولیت کرده و راه را برای بهسازی سریع این اثر بی بدیل همراه سازند.
حسین اسمعیلی، خاصیت و ویژگی بارز بازار تبریز را مشارکت های مردمی خواند و یادآور شد: بر اساس برنامه ریزی های انجام شده قرار است کار مرمت و تعمیر واحدهای تخریب شده کاروانسرای حاج حسین به صورت 50 به 50 توسط دولت و مردم آغاز شود که البته در این زمینه از مساعدت ها و همکاری های شهرداری تبریز نیز بهره خواهیم گرفت.
وی با اشاره به رایزنی ها و گفت وگوهای میراث فرهنگی با شهرداری تبریز، اظهار کرد: ما شهرداری را متقاعد کرده ایم تا وارد عرصه شود و بخشی از مرمت را بر عهده بگیرد که ترمیم ورودی کاروانسرای حاج حسین اول یا قدیم که در گذشته به دلیل آتش سوزی دچار آسیب شده است، از آن جمله است.
اسمعیلی با تاکید بر نقش مهم رسانه ها در ترمیم مشکلات و معضلات بازار تاریخی تبریز، گفت: باید توجه داشت که بدون همراهی رسانه ها و مردم ، عملیات رسیدگی به وضعیت کنونی بازار تبریز ممکن نخواهد شد و رسانه ها با اطلاع رسانی خود می توانند مردم و به ویژه بازاریان را نسبت به این امر حساس کرده و آنها را برای رسیدگی هر چه بهتر و بیشتر به بازار، ترغیب و تشویق نمایند.
وی، وضعیت اعتباری حفظ و مرمت بازار تاریخی تبریز را چندان مناسب ندانست و افزود: از مجموع اعتبارات هفت میلیارد ریالی این اثر تاکنون 500 میلیون ریال حذب شده است.
به گزارش ایرنا، بازار مسقف تبریز بزرگترین بازار ایران و یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان است که در گذشته های تاریخی تاجران اروپایی پس از گذشتن از شهرها و بازارهای ترکیه به آن می رسیدند.
بازار تبریز در دوره قاجار، یک چهارم از تجارت ایران را برعهده داشت و از این حیث از بازار تهران فعال تر بود.
بازار تبریز یک مجموعه به هم پیوسته و دارای سقف می باشد که با یک کیلومتر وسعت بزرگترین بازار در نوع خود در دنیا است و در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این بازار شگفت انگیز به دلیل ویژگی های خاص و ویژه اش در سال ۱۳۸۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
بازار تبریز از تیمچه ها، راسته ها، دالان ها، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل شده است که کاروانسراهای کشمیشچی‌ لر، امیر، حاج سیدحسین کهنه، حاج میرزا محمد و حاج ابوالحسن از جمله آنها است.
گزارش: سیدیحیی مرتضائی
3038/518
انتهای پیام

منبع: جماران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۴۹۱۸۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«استون‌هنج» چه ارتباطی با «ماه» دارد؟ (+عکس)

 تاریخ‌دانان مدت‌هاست می‌دانند که استون‌هنج (دایره صخره‌ای ماقبل تاریخ انگلستان) با در نظر گرفتن مسیر «خورشید» در ذهن ساخته شده است. در هر انقلابین، تماشاگران به تماشای تابش خورشید از میان این سنگ‌های تاریخی می‌روند. اکنون، محققان به این فکر افتاده‌اند که سازندگان استون‌هنج احتمالاً «ماه» را هم در نظر داشته‌اند. 

به گزارش فرادید، کارشناسان میراث انگلیسی (English Heritage)، انجمن سلطنتی نجوم و چندین دانشگاه در انگلستان، پروژه جدیدی را آغاز کرده‌اند که ارتباط احتمالی استون‌هنج را با یک رویداد آسمانی به نام توقف ماه (Lunar Standstill)، بررسی می‌کند: دوره‌ای که طلوع و غروب ماه در دورترین فاصله از یکدیگر در امتداد افق قرار دارند. این رویداد فقط هر ۱۸ سال و 6 ماه یک بار رخ می‌دهد. رویداد بعدی امسال آغاز خواهد شد و تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت. 

کلایو راگِلز، ستاره‌شناس باستانی دانشگاه لستر، می‌گوید: «ارتباط معماری اِستون‌هِنج با خورشید به خوبی شناخته شده، اما ارتباط آن با ماه نه.» 

راگلز اضافه می‌کند که چهار سنگ جلوس اصلی استون‌هنج (تخته‌های کوچکی که مستطیلی را در اطراف سازه شکل می‌دهند) با موقعیت‌های ماه همسو هستند. محققان سال‌ها درگیر این بحث بوده‌اند که آیا این موضوع آگاهانه بوده یا نه و اگر آگاهانه بوده، آن‌ها چگونه به این آگاهی دست یافتند و هدفشان چه بوده است. 

رابطه این بنای تاریخی با چرخه‌های خورشید کاملاً شناخته شده، اما محققان اکنون در حال بررسی ارتباط آن با ماه هستند

استون‌هنج از حدود ۵۰۰۰ سال پیش در چندین مرحله ساخته شد. این بنای تاریخی که از تخته‌سنگ‌های بهم پیوسته ساخته شده، از نظر معماری پیچیده‌ترین است. بیشتر مورخان موافقند که سازندگان استون‌هنج آگاهانه آن‌ها را با حرکات خورشید هماهنگ کردند که تثبیت سیستم اعتقادی آن‌ها بوده و آن‌ها تدفین را آنجا انجام می‌دادند. 

محققان فکر می‌کنند حداقل یک توقف ماه در نخستین مرحله ساخت استون‌هنج رخ داده که به طور بالقوه بر طراحی و هدف این بنای تاریخی اثر گذاشته است. اضلاع دراز مستطیلِ سنگ‌های جلوس به سمت جنوبی‌ترین طلوع ماه در حالت سکون اصلی جهت‌گیری شدند. افزون بر این، بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ قبل از میلاد، قرن‌ها پیش از نصب این سنگ‌های بزرگ، مردم بقایای سوزانده‌شده مردگانشان را در خوشه‌ای در بخش جنوب شرقی سایت، در جهت جنوبی‌ترین موقعیت طلوع ماه دفن می‌کردند. 

تئوری این است که حرکات ماه ممکن است در مراحل اولیه استون‌هنج مورد توجه قرار گرفته و بر طراحی بعدی آن اثر گذاشته باشند. تیمی از باستان‌شناسان (متخصصان درک تاریخی نجوم)، از بهار امسال این ایده را در محل مطالعه خواهند کرد. 

آماندا چادبرن، باستان‌شناس دانشگاه آکسفورد، می‌گوید: «مشاهده مستقیم این ارتباط در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بسیار مهم است. بر خلاف خورشید، ردیابی منتهی‌الیه ماه کار ساده‌ای نیست و به زمان‌بندی و شرایط آب و هوایی خاص نیاز دارد. ما می‌خواهیم تجربه این طلوع و غروب شدید ماه را درک کنیم و جلوه‌های بصری آن‌ها روی سنگ‌ها را مشاهده کنیم.» 

توقف عمده ماه هر ۱۸.۶ سال یک بار رخ می‌دهد

سازندگان استون‌هنج متعلق به فرهنگ‌هایی بودند که توسط رویدادهای آسمانی هدایت می‌شدند، بنابراین منطقی‌ست آن‌ها توقف بزرگ ماه را جدی بگیرند. نور ماه احتمالاً برای کارهایی مانند شکار مفید بوده و چرخه‌های آن، راه ایده‌آلی برای نشان دادن گذر زمان و سازماندهی رویدادها و جشن‌ها بوده است. 

در طول یک توقف بزرگ، ماه قسمت‌هایی از افق را لمس می‌کند که خورشید هرگز به آن‌ها نمی‌رسد. کارشناسان فکر می‌کنند این منظره‌ی غیرمعمول احتمالاً برای فرهنگ‌هایی که حرکات اجرام آسمانی را ردیابی می‌کردند، مهم بوده است. 

راگلز می‌گوید: «مردم از ده‌ها هزار سال قبل، از چرخه فاز ماه آگاه بودند. آنچه که فکر می‌کنم در مورد استون‌هنج اتفاق افتاده و این چیزیست که ما علاقه‌مند کشف آن هستیم، اینست که در حوالی یک توقف بزرگ، مردم متوجه شدند طلوع یا غروب ماه به طور غیرعادی در شمال یا جنوب است. آن‌ها دریافتند این اتفاق خاص است، در نتیجه به آن ادای احترام کردند و در نهایت جهت‌های مربوطه را یادمان‌سازی کردند. می‌توانید تصور کنید بزرگان آن دوران، زمانی را به یاد می‌آورند که ماه را در جهت مقدسی می‌دیدند و سپس، یک نسل بعد، مردم از شروع دوباره دیدن آن حیرت کردند.» 

از آنجا که سکون‌های اصلی ماه به ندرت اتفاق می‌افتند، ممکن است نشانه جشن‌های اجتماعی، معنوی یا مذهبی مانند مراسم بزرگ‌شدن باشند. 

جنیفر وکِسلر، مورخ می‌گوید: «ما هیجان‌زده هستیم که با یک تیم درخشان از باستان‌اخترشناسان برای کشف پیوند شگفت‌انگیز بین استون‌هنج و سکون اصلی ماه کار می‌کنیم. این فرصت به ما امکان می‌دهد در اسرار باستانی این بنای تاریخی و ارتباط آن با پدیده‌های آسمانی عمیق‌تر کاوش کنیم.»

کانال عصر ایران در تلگرام