چه کسانی وارث علم فاطمه(س) هستند؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،بیستم جمادی‌الثانی سال پنجم بعثت ستاره‌ای پا به در عرصه وجود نهاد که جهان نظیری مانند او پیدا نخواهد کرد، او بهانه خلقت هستی است و پیامبر اعظم(ص) بارها دخترش را در حضور مهاجر و انصار بانوى بانوان جهان از آغاز خلقت تا پایان روزگار، بهترین زنان جهان‏ و بهترین زن بهشتى‏ خوانده است به همین مناسبت با حجت‌الاسلام والمسلمین امیرعلی حسنلو مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم درباره حدیث قدسی پیرامون جایگاه و منزلت حضرت زهرا(س) گفت‌وگو کردیم که مشروح آ‌ن در ادامه می‌آید:

*در روایتی خطاب به پیامبر(ص) بیان شده است که حضرت صدیقه طاهره(س) بهانه خلقت هستند، آیا یک بانو می‌تواند چنین جایگاهی داشته باشد و تمام هستی برای او خلق شده باشد؟

- آمده است: «عن الله تعالی یااحمد لولاک لما خلقت الافلاک ولولا علی لما خلقتک ولولا فاطمه لما خلقتکما»(1)، از 2 منظر و 2 نوع شناخت می‌توان به عمق معنی این حدیث و فلسفه و حکمت آن پی برد:

1-شناخت فاطمه(س) با روش تبیین فضایل آن حضرت و جایگاه علمی ایشان از دو منبع شیعه و اهل سنت

در تحلیل حکمت این سخن ابتدا بهتر است نگاهی به شمه‌ای از فضایل حضرت داشته باشیم که تبیینی از حکمت این سخن در این فضایل نهفته است، فضایل و کمالات حضرت زهرا(س)، مانند فضایل سایر معصومان است چون آن حضرت دختر خاتم پیامبران است که برای تولدش رسول خدا چنین بشارت داده شد: «انا اعطیناک الکوثر»

برای درک مقام معنوی و فضایل آن حضرت کافی است که روایات رسیده از پیامبر اکرم(ص) را بنگریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت کبری برخوردار بود و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری و الگوی زنان بعد از خود است «فاطمه سید زنان عالمین است».

حضرت زهرا(س) از نظر علمی در حد سایر ائمه بود

چنان که در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانویی بود که در شأن همسری امیرمؤمنان بود و اگر علی نبود، برای زهرا کفوی نبود، این روایت و روایت‌های دیگری که در منابع حدیثی درباره مقام و فضیلت حضرت زهرا آمده است، همه نشانگر این است که این بانو فضایل و مقام معنوی و علمی بسیار بالایی داشت. از نظر علمی در حدی بود که سایر ائمه در آن درجه قرار داشتند.

اگر آن بانو هم‌کفوی غیر از علی نداشت، این حقیقت بیانگر عظمت علمی حضرت زهرا(س) است. از امام صادق(ع) نقل شده که سؤال فرمود: آیا می‎دانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید: خیر! مولایم مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید، فرمود: یعنی که شر و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمی‎شد.

مقام علمی آن حضرت نیز چونان علی(ع) بعد از پیامبر سرآمد تمام بشریت است، اگر چه عرصه را به آن حضرت به قدری تنگ کردند که اندکی پس از پدر مهربانش دنیا را ترک کرد و با پهلوی شکسته به حضور پدرش شتافت.

«الله لقد فطمها الله تبارک و تعالی بالعلم و عن الطمث بالمیثاق»؛ خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاکی‌های زنان در عالم در منع و مبرا کرد.

«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بی‎نیاز نمود و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد».

همچنان که علی(ع) می‎فرمود: «بپرسید از من از هر چیزی که نمی‎دانید و از هر چیزی که می خواهید زیرا که در این سینه من علومی انباشته شده که از پیامبر(ص) فراگرفته‎ام و همواره دنبال مردمی هستم که لیاقت داشته باشد، تا آن را به آنها بیاموزم». فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون همشأن با علی در تمام فضایل معنوی و علمی بود، اگر ما به خطبه آن حضرت که درباره دفاع از ولایت که در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم خطبه‎اش را هم‎سنگ خطبه‎های امیرمؤمنان خواهیم یافت.

بیشتر بخوانید:جشن میلاد با سعادت حضرت زهرا(س) در حرم مطهر حضرت زینب(س) + فیلم

ائمه وارث علم فاطمه(س) هستند

مرحوم مجلسی درباره تفسیر حدیث امام باقر(ع) فرمود: «...فطمها الله بالعلم...»؛ یعنی به سیب کثرت علم از جهل بریده شد و به قدری علم دارد که جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده(6) بنابراین با توجه به اینکه آن حضرت تنها دختر پیامبر اکرم بوده است که فرزندانش امامان معصومی چون حسن و حسین هستند که هر یک معدن و مخرن علوم الهی بودند و در حضور آن بانو تعلیم و تربیت دیده بودند.

از طرفی آن تنها بانوی هم‌شأن امیرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمی و همچنین یازده امام معصوم که وارث علم الهی هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصریح کرده‎اند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شریک است و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند که مصحف فاطمه به آنها رسید.

بخشی از حکمت و سر حدیث «لولاک» در فضایل حضرت نهفته است که باید برای تکمیل آن به منابع مراجعه شود؛ منابع اهل سنت و علما و دانشمندان اهل سنت و حتی غیر مسلمان به تبیین فضایل حضرت پرداخته‌اند که در جای خود قابل تأمل است. پیرامون شخصیت وجودی و مقام معنوی فاطمه زهرا(س) کتاب‌های زیادی نگاشته شده و سخنان زیادی گفته شده است، اما گویا اگر هزار برابر آن نیز از قلمرو ذهن و اندیشه بشر به درآید و صورت گفتار یا نوشتار پذیرد، باز قطره‌ای از اقیانوس بیکران فضیلت‌های حضرتش است.

آیا نمی پسندی که سیده زنان اهل بهشت باشی

*این میزان علاقه پیامبر به حضرت فاطمه(س) به چه دلیل بوده است؟

-شکی نیست که آنچه از پیامبر اکرم(ص) راجع به خصائص و ویژگی‌های فاطمه(س) صادر شده است، جز وحی الهی نمی‌باشد و محبت کردن پیامبر به خاطر عاطفه و وابستگی خانوادگی و قومی نبوده است و آنچه بیان شده یا در عمل ظاهر کرده جز حقیقت ثابت نمی‌باشد چرا که خداوند عزوجل درباره او فرموده است: «ما ینطق عن الهوی إن هو الّا وحیٌ یوحی»(8) یعنی پیامبر از روی هوی و هوس سخن نمی‌گوید بلکه این وحی است که به او می رسد. پیامبر در همه سخنانش درباره اشخاص، چیزی را به خاطر عاطفه‌‌‌‌‌اش، بیش از استحقاق نمی‌دهد حتی اگر آن انسان دخترش باشد.

در روایات شیعه بطور متواتر نقل شده است که فاطمه زهرا(س) نزد پیامبر اکرم(ص) جایگاه ویژه‌ای دارد که در منابع اهل سنت نیز قابل قبول است، اگر چه در اواخر، منابع اهل سنت دچار سانسور شده و نسبت به خاندان پیامبر و فضائل آنها کمتر توجه کرده‌اند و تعصبات خود را در تحریف حقایق نشان داده‌اند اما در هر صورت منابع گذشته مطالب زیادی دارند که بخشی از آن‌ها می‌شود.

1. پیامبر خدا(ص) فرمود: «فاطمه پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است».

2. «همانا که فاطمه پاره‌ای از من است، مرا می‌آزارد هر که وی را بیازارد» و در روایتی «فاطمه پاره‌ای از من است، مرا آزرده خاطر می‌سازد هر که او را آزرده خاطر نماید و مرا شاد می‌کند هر که وی را شاد کند».

3. رسول خدا(ص) به حضرت فاطمه(س)فرموده است: «خداوند برای خشم تو، خشمگین و برای خشنودیت خشنود می‌شود».

4. صحیح البخاری به سند خود از عایشه آورده است که گفت: «فاطمه پیش می‌آمده و راه رفتنش کم از راه رفتن پیامبر نداشت، پیامبر(ص) گفت: خوش آمدی دخترم، پس او را در سمت راست یا سمت چپ خود نشاند، سپس مطلبی را محرمانه به او گفت و فاطمه گریه کرد، به او گفتم چرا گریه می‌کنی، پس از آن مطلبی را محرمانه به او گفت و او خندید. گفتم مانند امروز ندیده‌ام که شادی به اندوه نزدیکتر باشد. از او پرسیدم درباره آنچه گفته بود، پس فاطمه(س) گفت: «من راز پیامبر خدا را فاش نمی‌کنم» تا اینکه پیامبر(ص) وفات یافت، از او پرسیدم گفت: «به من محرمانه فرمود که جبرئیل سالی یکبار قرآن را بر من عرضه می‌داشت و امسال دوبار آن را بر من عرضه نمود و من نمی‌بینم جز اینکه اجلم فرا رسیده باشد و تو نخستین کسی از اهل بیت من باشی که به من ملحق می‌شوی، پس من به گریه افتادم، پس فرمود: آیا نمی پسندی که سیده زنان اهل بهشت باشی و من از این جهت بود که خندیدم».

5. مستدرک به سند خود از عایشه روایت کرده که به فاطمه گفت: آیا تو را بشارت دهم که از رسول خدا(ص) شنیدم که می گفت: سروران زنان اهل بهشت چهار تن هستند: مریم دختر عمران، فاطمه دختر محمد،‌ خدیجه دختر خویلد و آسیه دختر مزاحم»

حاکم نیشابوری درباره آن گفته است: حدیثی است با اسناد صحیح، ولی آن را نیاورده‌اند (که مقصود وی بخاری و مسلم است) و صاحب ذخائر العقبی علاوه بر آن آورده «برتر از آنان فاطمه است».

6. از ابن عباس نقل شده، که گفت: رسول خدا(ص) فرمود: «دخترم فاطمه، حوری است، آدمی، که حیض و نفاس ندارد و اینکه فاطمه نامیده شده، از آن جهت است که خداوند او و دوستدارانش را از آتش دور ساخته است.»

7. احمد بن حنبل در مسند خود آورده است که رسول خدا(ص) هر گاه به مسافرت می‌رفت، آخرین دیدارش را با فاطمه(س) قرار می‌داد و هرگاه مراجعت می‌کرد، اولین کسی که به دیدارش می‌رفت، فاطمه بود.

8. ترمذی در صحیح خود از عایشه نقل کرده که گفت: «کسی را ندیدم که به صورت و دلیل و هدایت، از فاطمه به رسول خدا(ص) شبیه‌تر باشد، گفت: وی هر گاه بر پیامبر وارد می‌شد، به سوی او بر می‌خاست و او را می‌بوسید و در جای خود می‌نشاند».

9. حاکم در مستدرک خود آورده است که پیامبر(ص) فرمود: «هنگامی که روز قیامت فرا رسد، منادی از درون عرش ندا سر می‌دهد: ای حاضران جمع شوید، سر به زیر انداخته، چشمان خویش را فرو بندید تا فاطمه دختر محمد(ص) بر صراط بگذرد، پس او همراه با هفتاد هزار کنیز از حورالعین همچون برق می‌گذرد.

*به سوال اول بازگردیم چرا هدف آفرینش در فاطمه(س) خلاصه می‌شود؟ آیا رابطه‌ای میان بهانه خلقت با با پایان جهان وجود دارد؟

2- نگاه و شناخت غائی وجود فاطمه(س)

همه این گزاره‌های تاریخی و حدیثی در شناخت پاره‌ای از حکمت آن کلام نورانی پیامبر(ص) است که جایگاه فاطمه را در آفرینش تبیین می‌کند.در نگاه غائی و با شناخت از این زاویه نیز می‌توان به ابعاد موجودات نظر انداخت، نگاه غایتی به این حدیث بیشتر در تبیین حکمت و فهم آن حدیث بسیار کمک به فهم آن می‌باشد که به اختصار اشاره می‌شود:

در بینش اسلامی همه موجودات را از لحاظ وجود و ساختار براساس غایت نیز مورد شناخت و کاوش قرار داد، غایت‌گرایی یکی از ملزومات شناخت ابعاد همه موجودات و جهان آفرینش هست، اگر این مفهوم از شناخت موجودات کم شود، همه موجودات بی‌هدف و پوچ می‌نمایند، بنابراین همه موجودات در حرکت جوهری خود روی به تکاملی دارند و به سمت آن در حرکت عاشقانه هستند که در ذات آنها نهاده شده است توسط سازنده و آفریننده آن‌ها تا از مبدعی به مقصدی اعلی درحرکت باشند.

با فهم آموزه‌های مهدویت می‌توان به غایت هستی پی برد

پس جهان آفرینش داری غایت است و خداوند برای غایتی بزرگ و کمالی بی‌نهایت این عالم را آفرید و انسان و جهان را با عظمتی که هنوز برای بشر ناشناخته است خلق کرد، پیامبران را با کتاب‌های آسمانی برای آن غایت مبعوث کرد، به هر موجودی انسان توجه کند در این هستی برای غایت و هدفی ساخته شده است؛ تمام اشیاء از موجودات تک سلول تا موجودات مرکب، گیاهان، نباتات و ذره‌ای بی‌غایت نیست ؛

با این دید است که غایت قابل فهم است که به سرنوشت انسان و معارف و مفاهیم عالی بشری باید نگریسته شود، نبوت و امامت با این منظر قابل درک است، حکومت در منظومه فکری و مبانی اسلام از این منظر قداست پیدا می‌کند، در نگاه شیعه به غایت‌ها مسأله امامت و حکومت و برقراری عدالت از آمال غائی همه مقدمات خلقت است و بشر همچنان در انتظار نیل به این آرمان بزرگ است، در بینش شیعه این آرمان بزرگ در روند تکامل تاریخ محقق می‌شود و آن زمانی است که فردی از اولیاء الهی مأمور تحقق این آرمان شود.

در تمام کتاب‌های آسمانی از این غایت و از آمدن چنین فردی سخن گفته شده است، در کتاب‌های مقدس حتی در بینش‌ها و مکاتب مختلف مانند مکتب بودا و هندوئیزم از این غایت سخن رفته و به آمدن او توجه شده است، در گزاره‌های روایی که از پیامبر(ص) رسیده است از طریق فریقین این مسأله مطرح شده است، در بینش شیعه نیز ثابت شده چنین فردی تفسیرگر غایتمندی همه آفرینش است، این شخص اسماً و رسماً معرفی شده است، او حضرت مهدی(عج) می‌باشد که از نسل و فرزندان فاطمه است، با فهم آموزه‌های مهدویت و کارکردهای این اندیشه می‌توان به غایت هستی پی برد، لذا همه مکاتب، ادیان و نحله‌ها منتظر چنین روزی هستند که آن منجی بیاید و به آرزوهای دیرین انسان جامه عمل بپوشاند و خداوند، هستی را برای این غایت آفریده است و این غایت محقق نمی‌شود مگر به ظهور او سلام الله علیه و او فرزند فاطمه(س) است، بنابراین از این منظر و با این بینش می‌توان گفت که تمام خلقت و آفرینش برای چنین غایتی آفریده شده است، پس می‌توان به یقین رسید که خداوند به پیامبرش با نگاه غائی جایگاه فاطمه(س) را بیان کرده است .

*پی‌نوشت‌ها:

1- صالح بن عبدالوهاب ،کشف الآلی

2-موسوی، محمدکاظم، فاطمه از مهد تا لحد، ص65.

3-مجلسی، بحارالانوار، ج43، ص14، 15،

4-موسوی، محمدکاظم، «پیشین»، ص 64.

5-ر.ک: خطابه فدک، عزالدین زنجانی، ص40.

6-مجلسی «پیشین» ج 43، ص65، 101. و ر.ک: رحمانی همدانی، ج43، ص14.

7-ر.ک: رحمانی همدانی، پیشین، ص37، 60 و ص9، 13. (فضائل حضرت زهرا از زبان فرزندانش).

8-نجم/3 و 4.

9-بخاری، صحیح البخاری، ج5، ص 26، ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه، ، ص 188 .

10-مسلم، صحیح مسلم، ج5، ص 54، احمد حنبل فضائل الصحابه، فضائل فاطمه حدیث 93.

11-ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص 190،.

12-حاکم نیشابوری، ابوعبدالله، المستدرک، علی الصحیحین، ، ج3، ص 154، ابن حجر الاصابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج8، ص 265.

13-بخاری، صحیح البخاری، همان، ج4، ص 248، باب علامت‌های نبوت، و همینطور: مسلم، صحیح، ج5، ص 57-55 در حدیث 97 و 98 و 99 آورده است.

14- حاکم، مستدرک، ج2، ص 594، و حسام‌الدین هندی، کنزالعمال ، ج11، ص 605، حدیث 32925، آورده است که: فاطمه سیده زنان بهشت است.

15-احمد بن عبدالله طبری، ذخائر العقبی، قاهره، ص 44.

16-خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ‌ج12، ص 331، حدیث 6772 و ابن حجر، صواعق، ص 160.

17- احمد بن حنبل، مسند، ج5، ص 275 و مستدرک (حاکم)، ج1، ص 489.

18- ابوعیسی، الجامع الصحیح، (سنن ترمذی)، ج5، ص 700،‌حدیث 3872.

19-حاکم، مستدرک «پیشین» ج3، ص 153، و ابن هجر هیثمی، الصواعق، المحرقه، ص 190.

منبع:فارس

انتهای پیام/

ائمه وارث علم فاطمه(س) هستند

منبع: باشگاه خبرنگاران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۶۰۵۱۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وارث بیشتر ارز کشور؛ مونتاژکاران/ خودروسازان چینی ارز دولتی را بلعیده‌اند

به گزارش خبرآنلاین،منابع ارزی کشور به عنوان یک ثروت ملی همواره باید مورد استفاده مناسب و حداکثری در راستای توسعه و آبادانی کشور قرار گیرد، طی سال‌های اخیر هم که منابع ارزی کشور با محدودیت روبرو بوده، مدیریت منابع و مصارف ارزی اهمیت چند برابری یافته است؛ به طور نمونه طی سال‌های اخیر کالاهای اساسی و به‌ویژه مواد غذایی و دارو در صف اول تخصیص ارز قرار داشتند.

به گزارش ایسنا، در این بین بسیاری از صنایع کشور که از قضا صنعت مادر، بزرگ و اصلی هم هستند، با مشکل تامین ارز برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود روبرو بودند و هستند. به طور نمونه قطعه‌سازان کشور که از مهمترین حلقه‌ زنجیره تامین و تولید خودرو و از جمله مهمترین صنایع کشور به حساب می‌آیند، چند سالی است که تحت فشار تامین منابع ارزی قرار دارند و گلایه‌مند از "چینی‌زه شدن" مجموعه صنعت خودرو هستند.

در این رابطه، رئیس انجمن و رئیس کمیته مواداولیه انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی به صراحت اعلام می‌کند که "یکی از مشکلات اصلی، موضوع تامین ارز مورد نیاز خودروسازان است؛ وقتی قرار است ارز خودروساز تامین شود، می‌شنویم که گفته می‌شود، ارز وجود ندارد اما در مقابل شاهد هستیم که ارز مورد نیازخودروسازان مونتاژکار چینی، به‌ راحتی تامین می‌شود!

نکته مهم اما اینجاست در حالیکه برای دو خودروساز بزرگ با میانگین ارزبری ۲۰۰۰ الی ۲۵۰۰ دلار برای هر محصول، ارزی (ارز تالار دوم/ مرکز مبادله) وجود ندارد اما برای خودروهای مونتاژی چینی، بعضاً ۱۴ تا ۱۶ هزار دلار ارز (به نرخ مرکز مبادله) تخصیص داده می‌شود و به‌راحتی قطعات آن‌ها وارد، مونتاژ انجام و عرضه صورت می‌گیرد؛ اما همانطور که اشاره شد، تامین ارز برای تولید محصولات داخلی، چالشی بزرگ است.

بررسی آمار گمرک نشان می‌دهد که تنها یکی از خودروسازان مونتاژی که البته بیشترین تیراژ تولید خودروهای مونتاژی چینی را هم دارد، رقمی بالغ بر یک میلیارد تومان ارز در سال گذشته دریافت کرده است.

این درحالیست که این شرکت طی چند نوبت طی یکسال اخیر، قیمت محصولات خود را به‌روز کرده است اما باتوجه به اینکه در یک نوبت به طور مثال قیمت یک یا دو محصول به‌روز شده (نه همه‌ محصولات؛ بلکه محصولاتی که در مرحله‌ اول مشمول افزایش قیمت نشده بودند) بود، به طور کلی می‌توان گفت که دو یا سه مرتبه قیمت محصولاتش در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت.

طبق آمار گمرک، در سال گذشته مجموع ارزش ریالی صادرات کشور قریب به ۸۷ میلیارد دلار و میزان ارز واردات ۶۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است؛ از میزان بالغ بر ۶۶ میلیارد دلار واردات صورت گرفته به کشور در سال ۱۴۰۲، حدود شش میلیارد دلار مربوط به اجزا و قطعات خودرو، ۷۸۲ میلیون دلار مربوط به اجزا و قطعات موتورسیکلت، ۸۵۰ میلیون دلار مربوط به واردات کشنده (کامیون) و ۲۲۴ میلیون دلار نیز مربوط به واردات ۱۱ هزار و ۲۳۶ دستگاه خودرو سواری بوده است.

از سوی دیگر در مجموع خودروسازان کشور در یکساله ۱۴۰۲، یک میلیون و ۳۳۸ هزار و ۸۵۶ با سهم ۷۷ درصدی خودروسازان بزرگ ( ۱.۰۳۱.۹۴۷) و با سهم ۲۳ درصدی، ۳۰۶ هزار و ۹۰۹ دستگاه خودرو در خودروسازان خصوصی، به تولید رسیده است.

در صورتی که قیمت کارخانه خودروهای سواری و وانت مبنای محاسبه قرار گیرد، میزان فروش این خودروها در سال گذشته به ۷۶۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که با در نظرگرفتن متوسط قیمت دلار آزاد در بازار سال ۱۴۰۲ (۵۱ هزار و ۵۰۰ تومان)، این رقم معادل ۱۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار، محاسبه می‌شود.

مضاف بر این، با احتساب ارزش خودروهای وارداتی به ارقام فوق، (براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول) در نهایت فروش خودروهای سواری و وانت در سال ۱۴۰۲ در ایران از ۱۵ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت و متوسط قیمت خودرو در کشور به حدود ۶۰۰ میلیون تومان (حدود ۱۱.۵ دلار) برآورد می‌شود.

از جهتی دیگر، گزارش گمرک از ۱۰۰ واردکننده اول کشور و میزان ارز دریافتی در سال ۱۴۰۲، قابل بررسی است؛ در این لیست، اسامی ۲۱ شرکت فعال در زمینه مجموعه‌ صنعت خودرو درج شده که هشت مورد آن شرکت‌های خودروساز سواری و در سر لیست این خودروسازان، صنایع خودروسازی مدیران‌خودرو قرار گرفته است. همچنین نام پنج تولیدکننده خودروهای تجاری، دو شرکت تولیدکننده موتورسیکلت و شش شرکت فعال در زمینه تامین قطعات دیده می‌شود.

جمع ارزش واردات این ۲۱ شرکت در سال ۱۴۰۲ حدود ۸.۸ درصد از کل ارزش واردات و معادل پنج میلیارد و ۸۵ میلیون میلیون دلار ثبت شده که از این میزان، به ترتیب ارزش واردات سازندگان خودروهای سواری و وانت بالغ بر ۳.۳ میلیارد دلار، شرکت‌های فعال در زمینه تامین قطعات ۱.۴۶ میلیارد دلار، تولیدکنندگان خودروهای سنگین ۸۸۰ میلیون دلار و سازندگان موتورسیکلت ۱۸۰ میلیون دلار گزارش شده است.

طبق آمار در وزارت صمت در این رابطه، به طور متوسط و تقریبی، هر خودروی ایران‌خودرو ۳۳۲۷ دلار و هر خودروی سایپا ۲۲۲۶ دلار ارزبری در سال ۱۴۰۲ داشته است؛ برای خودروسازان خصوصی در مجموع قریب به سه میلیارد دلار اختصاص داده شد که بالغ بر یک میلیارد آن صرفا به گروه مدیران‌خودرو اختصاص یافت. ۵۴۰ میلیون دلار سهم کرمان‌موتور، ۳۰۰ میلیون دلار سهم بهمن‌موتور، ۱۴۰ میلیون دلار سهم آرین‌پارس موتور، ۱۱۰ میلیون دلار سهم فرداموتورز و ۷۰ میلیون دلار سهم ماموت قرار گرفت.

باتوجه به متوسط نرخ ارز تخصیص یافته به هر دستگاه، برای محصولات مدیران‌خودرو نرخ ارزبری برای هر محصول ۱۲.۸ دلار، برای کرمان‌موتور ۹.۲ دلار، بهمن‌موتور و فرداموتورز هریک ۱۳ دلار، آرین‌پارس موتور ۱۴.۵ دلار و ماموت‌خودرو ۱۷،۲۴۱ دلار محاسبه می‌شود.

براساس آمار و ارقام فوق و بررسی‌ها می‌توان به جرائت گفت که در حالی منابع ارزی کشور با محدودیت‌های بسیار روبه‌روست و صنایع تولیدی مهم کشور همچون خودروسازان (تولیدی)، قطعه‌سازان، صنعت تایر و دیگر صنایع با مشکل تامین ارز مورد نیاز دست و پنجه نرم می‌کنند که مونتاژکاران بیشترین وارثان ارز کشور هستند و بعضا آن‌هایی که ارز کلان اخذ کرده کرده مجدد در صف‌های تخصیص ارز آن هم مجدد با رقم‌های بالا دیده می‌شوند.

درحالیکه خودروسازان داخلی برای تولید محصولی ایرانی و داخلی، نیاز به ارز کمتری داشته و دریافت به‌موقع و مکفی ارز می‌تواند گره‌گشای بخش اعظمی از مشکلات مجموعه صنعت خودروسازی کشور (از تامین‌کنندگان مواداولیه و قطعه‌سازان تا صنایع زیرمجموعه همچون تایر) باشد تا در تحقق برنامه‌های تولید و افزایش تولید خودرو، گامی بزرگ برداشته شود اما این ارز به مونتاژکاران چینی (که برای تولید یک محصول تقریبا هفت الی هشت برابر ارز بیشتری نسبت به داخلی‌ها مصرف می‌کنند) تخصیص پیدا می‌کند.

چینی‌زه شدن صنعت خودروی کشور، صنعتگران و تولیدکنندگان داخلی را به شدت نگران کرده است؛ به گونه‌ای که دغدغه اصلی امسال تولیدکنندگان، چینی شدن این صنعت وابستگی به چین در صنعت خودرو است که به شکل غیرقابل باوری در حال افزایش است.

این درحالیست که در مقطعی نیز بخاطر داریم که سال گذشته، مسئولان وزارت صمت، آب پاکی را بر دست خودروسازان ریخته و اعلام کردند که خودروسازان بایستی خود، فکری برای تامین ارز مورد نیاز کرده و از ارزهای صادراتی استفاده کنند.

این درحالیست چندی پیش، عزت‌الله اکبری تالارپشتی- رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی- ضمن مزمت اینکه مدام اعلام می‌شود «ارز نداریم، ارز نداریم» تصریح کرد: آیا از این موضوع خجالت نمی‌کشید؟ پس از ۴۴ سال چرا باید جوری مدیریت‌ کرد که به چنین وضعیتی برسیم؟ به وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز اعلام کرده‌ایم که بخش صنعت و معدن باید در تامین ارز به نفت و گاز طعنه بزند؛ اینکه بگوییم صنعت ارز ندارد، واقعاً خجالت آور است.

وی با بیان اینکه از رئیس کل بانک مرکزی و وزیر صمت طی دو مرتبه، یکبار شش صبح و بار دوم عصر دعوت کرده و درخواست کرده‌ایم که تخصیص ارز صنایع را معطل نگذارند، گفت: رئیس کل بانک مرکزی در جلسه دوم اعلام کرد که صنعت هرچه درخواست ارز داشته، تخصیص داده‌ایم و وزیر صمت نیز این موضوع را رد نکرد.

البته ناگفته نماند که هرچند که گروه صنعتی مدیران‌خودرو بیشترین ارز را دریافت کرده اما میزان تیراژ تولید آن نیز پس از دو خودروساز بزرگ، بیشترین تیراژ تولید خودرو بوده است؛ بنابراین هرچند ارز زیادی را دریافت کرده و همیشه دغدغه‌ افزایش قیمت و به‌روزسانی محصول دارد اما بنظر می‌رسد در تولید کم نگذاشته باشد.

همانطور که اشاره شد از مجموع یک میلیون و ۳۳۸ هزار و ۸۵۶ دستگاه خودروی تولیدی در کشور در سال گذشته، ۳۰۶ هزار و ۹۰۹ دستگاه خودرو توسط بخش خصوصی تولید شده که ۲۵۱ هزار و ۵۷ دستگاه آن سواری‌هاست.

گفتنی است باتوجه به اینکه صنعت خودروسازی و زیرمجموعه آن (قطعه‌سازی، تایر و...) در کالاهای اساسی قرار ندارند، ارز تخصیصی آن‌ها ارز تالار دوم (مرکز مبادله) محاسبه شده و تخصیص داده شده است.

۲۲۰

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904153