شاه کلید «حَوِّلْ حَالَنَا»/در رفاقت با خدا به «أَحْسَنِ الْحَالِ» می رسیم
تاریخ انتشار: ۲۹ اسفند ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۷۷۴۶۶۳
خبرگزاری شبستان: یکی از بهترین راه های رفیق شدن با خدا ادعیه است؛ وقتی در ابتدای بهار دعای تحویل سال را می خوانیم یعنی در دوستی را با حضرت حق باز کرده و از او حاجت خود را خواسته ایم که با رحمت اش سال خوب و نیکویی را پیش روی ما قرار دهد.
به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: یکی از دعاهای مشهور میان ما ایرانی ها که سنت های ایرانی مان را با آموزه های دینی گره می زند و سبک زندگی هامان را رنگ اسلامی ایرانی می بخشد، دعای مشهور تحویل سال است که در عین کوتاهی و اختصار، دنیایی از معرفت و حقیقت را در خود جای داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از این رو، در آستانه تحویل سال نو با حجت الاسلام دکتر محسن قمرزاده، استاد دانشگاه و پژوهشگر سیره اهل بیت(ع) درباره این دعا و فرازهایش و کیفیت عملی کردن آن گفت وگو کرده ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می شود:
آنچه که در دعای تحویل سال از خداوند مبنی بر تغییر احوال درخواست می کنیم، ناظر بر چه تغییر و تحولی است؟
ما در دعای تحویل سال می خوانیم: «یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ»؛ در این دعا سه فقره وجود دارد که طی آن خداوند را با القابی می خوانیم و بعد از آن است که خواسته اصلی مان را مطرح می کنیم.
در فقره اول می گوییم: «یا مقلب، یا مدبر، یا محول» یک ویژگی مشترکی که در میان این واژه ها در مورد اسم خداوند وجود دارد، خاصیت اشتراکی شان در تحول است، یعنی ای خدایی که در قلوب و ابصار تحول ایجاد می کنی، در شب و روز تحول ایجاد می کنی، پس در احوالات بنده ات هم تحول ایجاد کن.
در واقع با این دعا اعتراف می کنیم: تنها خداست که تحول عمیق را در افکار، احوال و کائنات ایجاد می کند. لیل و نهار نماینده کائنات و قلوب و ابصار نماینده افکار و حالات اند.
آیا برای بهره مندی از این تغییر و تحولات الهی، اعمال و رفتار انسان نیز اثرگذار است؟
بله، انسان برای آنکه خود را تغییر دهد نمی تواند منهای خداوند تصمیم بگیرد. پس نباید به درِ خانه دیگری برود. ما در سه فقره اول این دعا به همین مساله اذعان می کنیم. در اینجا گریزی می زنم به قرآن و ادعیه تا موضوع بیشتر ملموس شود.
وقتی دعایی را در قرآن و از زبان اهل بیت علیهم السلام می بینیم با مقدماتی همواره است و بعد اصل دعا بیان می شود؛ برای مثال می گوییم «یا کاشف الغم، یا عون الضعفا، مُنقِذَ الغرقی ...» در این جا اول از ویژگی های خداوند می گوییم و سپس از او می خواهیم که مثلا غم مرا به خاطر این جایگاه خدایی ات از بین ببر. در دعای تحویل سال نیز همین وضعیت حاکم است و اول توصیف خدا را داریم.
نکته دوم آن است که تحول در همه چیز ممکن است؛ در جمادات، گیاهان و همه موجودات چه رسد به انسان. اما آدمی فضایی متفاوت نسبت به سایر موجودات دارد. یعنی آن تغییری که برای انسان مد نظر است قرین با اختیار اوست و تنها موجودی که اختیار دارد، انسان است.
این مساله در دعای تحویل سال به خوبی قابل مشاهده است. از سوی دیگر تحولی که قرین اختیار انسان است با هیچ تحول دیگری در موجودات قابل مقایسه نیست.
برای مثال در سیرک این قدر با حیوانات تمرین می کنند تا شاید بتوانند حرکات انسان ها را تقلید کنند و نهایتا با تمرین و ممارست و آموزش می توانند اما نه به اختیار خود بلکه به تمرین و آموزش مربی. اما انسان اختیار را به کار می گیرد، تحول را به کار می بندد تا در شرایط و درجه ای مافوق آنچه که اکنون در آن است، قرار بگیرد؛ در عین حال گاهی تغییرات انسان بی انتهاست و این اختیار می تواند او را به بی نهایت برساند.
در دعای تحویل سال نیز چنین است و به دنبال تحول هستیم. اذعان به تحول آفرینی خداوند می کنیم و از خداوند می خواهیم ما را متحول کند تا با اختیار خودمان و در جهت مثبت حرکت کرده و به بی نهایتی برسیم که سایر موجودات از رسیدن به آن درجات عاجزند اما انسان به اندازه ای سعه وجودی دارد که ملائکه هم نمی توانند به پای او برسند.
اگر لطف الهی و اراده انسان برای تغییر و تحول در آدمی قرین شود، چه تحولی با چه کیفیتی رخ می دهد و چه نتیجه ای را رقم می زند؟
کیفیت تحول به اعتبار هر انسانی، نسبی است. گاهی انسان می تواند از حالت قبلی خود تغییر کرده و تا اندازه ای شخصخیت اش را جا به جا کند، گاهی شخصی می تواند از جایگاه پایینی که دارد به مرتبه بالایی برسد. لذت تعریف احسن الحال و تحولی که از خداوند می خواهیم در هر شخصی متفاوت است.
هرکس به نسبت خودش ایستایی را دوست ندارد، انسان باید به سمت رشد و کمال رود. دلیل نمی شود که اگر من در رتبه ای نازل هستم پس هرگز نتوانم صعود کنم. این ایستایی در انسان وجود ندارد، چون او قابلیت تغییر خود را دارد. اما نکته اصلی این است که این تحول از ناحیه خداوند بوده و قرین اختیارات انسان و در جهت مثبت بوده و نسبی است، چراکه به هر حال خداوند انسان را مخیر گذاشته است.
از این رو، اینکه در دعای تحویل سال می خوانیم: «حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» یعنی از خداوند می خواهیم که حالمان دگرگون شود. حال دل ما، حال وجودی ما، حال مادی و معنوی ما به احسن الحال برسد و در فصل بهار که فصل دگرگونی طبیعت است، همراه با تغییر کائنات ما نیز دگرگون شویم.
«حَوِّلْ حَالَنَا» چه حالاتی را شامل می شود و در کدام ابعاد از سبک زندگی انسان می تواند تحول آفرین باشد؟
این تغییر دو بعد را بررسی می کند؛ نخست آنکه گاهی احسن الحال در ابعاد فردی و گاهی در بعد اجتماعی یعنی داشتن هویت جمعی است. گاهی نیز در بعد فردی است که آن را به چهار محور رابطه انسان با خداوند، رابطه انسان با خلق، رابطه انسان با طبیعت، رابطه انسان با خودش، تقسیم می کنیم.
اکر رابطه انسان با خداوند تعریف شود، ارتباط با همه موجودات معنا پیدا می کند. تمام روابط انسان که در این چهار بُعد تعریف می شود در صورتی که رابطه انسان با خدا به کمال برسد، در مسیر درست قرار می گیرند. بُعد دیگر ارتباط انسان با مردم و خلق خداست. یکی از مسائل مهم جامعه، حریم خصوصی است. مصداق بارز رعایت حق مردم که این روزها بسیار مطرح می شود و جامعه امروز به آن احتیاج دارد حفظ حریم افراد در فضای مجازی و دنیای واقعی است. یا مثال دیگر در نوع برخورد و سخن گفتن با مردم است، وقتی که حقوق دیگران را رعایت نمی کنیم، نمی توانیم انتظار تغییر احوال مان به احسن الحال را داشته باشیم.
اما در مورد ارتباط انسان با طبیعت؛ ما این همه دم از اسلام و تشیع می زنیم، اسلام که این اندازه به طبیعت اهمیت می دهد و سفارش اکید به کاشتن درخت دارد، همچنین است درباره مراقبت و حفر نهر و محافظت از محیط زیست و حیوانات؛ چنان که امام سجاد(ع) فرمودند: زمانی که می خواهید حیوانی را ذبح کنید بین الطلوعین نباشد چراکه آن زمان آرامش است. اما ما چه قدر به این توصیه ها عمل می کنیم؟
شاه کلید رسیدن به احسن الحال چیست؟
در روایات فراوانی آمده است که بسیاری از افراد جهنمی می شوند فقط به خاطر آزار به یک حیوان. پس باید در رابطه با طبیعت و حیوانات دقت و کمال توجه را داشته باشیم. همچنین، انسان در رابطه با خودش باید اقداماتی داشته باشد تا آن احسن الحال اتفاق بیفتد، شاه کلید «حَوِّلْ حَالَنَا» در بعد فردی به رابطه انسان با خداوند باز می گردد که اگر به تحقق برسد همه روابط ما رنگ خدایی می گیرند و لاجرم به احسن الحال تبدیل می شوند.
اگر انسان خود را بشناسد خدا را هم می شناسد، چنانچه حضرت امیر(ع) می فرمایند: «مَنْ عَرَفَ نفسَه فقد عَرَفَ ربَّه». بنابر این، در رابطه با احسن الحال، چهار نوع رابطه داریم که مهمترین آنها رابطه انسان با خداوند است و بهترین راه برقراری ارتباط خوب با خدا از طریق انس با قرآن و ادعیه اهل بیت(علیهم اسلام) است. ائمه(ع) می دانند چگونه با حضرت حق سخن بگویند، در ادعیه و مناجات شعبانیه، دعای توسل، دعای جوشن کبیر و همچنین ادعیه نظیر دعای کمیل، دعای توسل، دعای ابوحمزه ثمالی این مهم ملموس است.
اهل بیت(ع) به ما یاد می دهند که چه طور با خداوند صحبت کنیم. یکی از بهترین راه های رفیق شدن با خدا ادعیه است. وقتی در آغاز سال جدید این چنین دعا می کنیم یعنی در دوستی را با حضرت حق باز کرده و از او حاجت خود را خواسته ایم که به رحمتش سال خوب و نیکویی را پیش روی ما قرار دهد.
پایان پیام/248
منبع: شبستان
کلیدواژه: مجلس استیضاح نوروز رئیس جمهور دولت امامزادگان و بقاع متبرکه ایام نوروز مراجع و علماء درس فقه مراجع مراجع حول حالنا دعای تحویل سال عید نوروز عید بهار کلیدواژگان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۷۷۴۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جایگاه معلم در سند تحول بنیادین کجاست؟
به گزارش گروه اجتماعی ایسکانیوز، علم، نقطه آغاز تحول فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نظام آموزشی هر کشوری و از مولفه های اساسی در جهت حرکت در مسیر پیشرفت است. درفرهنگ ایران مدرن و معاصر، معلم و استاد، سرمشق و نمونه انسان مطلوب و آرمانی است.
هر فرهنگی لاجرم؛ سرمشق هایی برای انسان آرمانی و مطلوب خود می‌آفریند. این سرمشق، در"تخیل اجتماعی"، نهادهای اجتماعی"،"فضاهای عمومی" و "زبان" آن جامعه نقش می‌بندد و ارزش‌هایی حول او شکل می‌گیرد بنابراین؛ معلم به عنوان قهرمان فرهنگ ایران و جهان است.
انسان درطول حیات خویش، همواره در جست وجوی قهرمان و اسوه بوده تا او را سرمشق خویش قرار داده و به سرمنزل مقصود نایل آید. دراغلب جوامع، آنکه نقش این قهرمان بی‌بدیل را به خوبی ایفا می‌کند،"معلم" است.
همانکه اهداف تربیتی، در گرو رفتار و منش اوست. بی‌شک؛ پایه‌ریزی تمدن نوین و هویت‌سازی جوامع بشری نیز، مرهون نقش معلم و نحوه تعلیم و تربیت و کیفیت آموزش و پرورش آن جامعه است.
بی‌گمان؛ تحقق جامعه مدنی متمدن و متعادل و انتقال معارف و میراث فرهنگی گذشتگان نیز، جز در سایه آموزش و پرورش، امکان‌پذیر نخواهد بود. امروزه، تحول بنیادین نظام آموزشی کشور به مهمترین رخداد آموزشی مدارس تبدیل شده است و تمامی مدارس ابتدایی تا متوسطه؛ با آن دست به گریبان هستند.
سوال اینجاست که "جایگاه معلم" به عنوان قهرمان بی‌بدیل ،در اهداف تربیتی و در تنظیم این سند دقیقأ کجا قرار داشت و دارد؟ صدای خاموش معلمان در تحول بنیادین آموزش وپرورش، یکی از عوامل مهم در اجرای تمام و کمال سند تحول بنیادین است. تغییر بنیادین نظام‌های آموزشی، موضوعی پیچیده، پویا، سازگار شونده واتلافی پیچیده است.
تغییر و تحول، فقط کتاب درسی و تغییر در آن را شامل نمی‌شود بلکه تغییر و تحول در معلم، تغییر در برنامه درسی، تغییر در سیستم و ساختار آموزشی، نوآوری و اصلاح را در بر می‌گیرد. تغییر و تحول بنیادین در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است.
تحول آموزشی در نظام‌های آموزشی بدون سازگاری و همخوانی با شرایط، نیازها و علایق، توانمندی‌ها، منابع، امکانات و موانع، محدودیت یادگیرندگان و جامعه ملی و محلی و تناسب با دانش موضوعی، ارزش آموزشی ندارد و نمی‌توان به اثربخشی آن امیدوار بود.
شروع و اجرای تحول بنیادین نظام آموزشی، همانند تغییر در بسیاری از سیستم‌های زنده، نیازمند از دست دادن انرژی، سرمایه و منابع انسانی مالی و مادی است و صرفأ پس از نهادینه شدن و جا افتادن این تحول شرایط برای بازگشت سرمایه و منابع انسانی، مالی و مادی مهیا می‌شود. ایجاد تغییر آموزشی، توسط عده‌ای محدود در مرکز یا وزارتخانه، نه ممکن است و نه عقلانی؛؛!!
تحول بنیادین آموزش وپرورش زمانی محقق و پدیدار می‌شود که بازیگران اصلی آن، معلمان، دانش‌آموزان، مدیران، نیروی انسانی، والدین، رهبران اجتماعی و افراد با نفوذ جامعه ملی و محلی، متخصصان دانشگاهی، مدیران و رهبران آموزشی مناطق و استان، نمایندگان مجلس و دستگاه‌های مختلف باشد. ترسیم صدای معلمان، به عنوان یکی از اساسی‌ترین بازیگران تغییرات آموزشی یا تحول بنیادین، درگرو پاسخگویی به ۴ سوال زیر است:
۱.چرا معلمان باید به عنوان بازیگر اصلی و مهم تغییر نظام آموزش وپرورش در نظر گرفته شوند؟
۲.در عرصه تحول بنیادین، معلمان چگونه می‌توانند به بازیگرانی فعال تبدیل شوند؟
۳.بر اساس مطالعات وپژوهش‌های بین‌المللی، معلمان چه نقشی در تغییر و تحولات آموزشی دارند؟
۴.معلمان کشور در تحول بنیادین نظام آموزشی به اجرا درآمده اخیر، تا چه حد ایفای نقش کرده و بازیگرانی مهم بودند؟
معلمان از بازیگران اصلی تغییر و تحول آموزشی هستند زیرا تغییر آموزشی به تفکر و عمل معلمان وابسته است. تغییر برنامه درسی «بدون درنظر گرفتن نقش بنیادین و فعال برای معلمان»؛ محکوم به شکست است. مشارکت فعال معلمان در تغییر برنامه‌های درسی منافع و آثار مثبت و سازنده‌ای برای خود معلمان، دانش‌آموزان و نظام آموزشی دارد. هرسال، در ماه اردیبهشت «مقام معلم»، بوق و کرنا می‌شود و آموزش و پرورش و معلم، تیتر محافل حاکمیت، مجلس، دولت و...می‌شود اما، دریغ از یک نگاه عمیق راهبردی و استراتژیک محور در افق چشم‌انداز و نقشه راهی وسیع و روشن در راستای بستری مطمئن و چارچوب آموزش مستمر و هدفمند آن هم با ارتقاء مقام، منزلت و جایگاه ویژه معلم در همه ابعاد شخصیتی، افزایش روحیه نشاط و شادابی او و نیز تلاش مضاعف در مسیر رشد، توسعه، شکوفایی و بالندگی آحاد معلمان ارزشمند و فاخر این سرزمین سراسر فرهنگ و ادب و.. جامعه صالح، پویا و سراسر آرامش قطعأ درگرو معلمان نیک اندیش؛ توسعه نگر، صالح، پرنشاط، بدون دغدغه معیشتی و اولویت اول حاکمیت و دولت خواهد بود .
اسفندیار نظری مدرس دانشگاه معاون سابق اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران*
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند