نگاه حقوقی به مسئله حجاب اجباری
تاریخ انتشار: ۱۴ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۰۰۶۳۷
درست است که وفق اصل آزادی اراده انسان درپوشش وحجاب خود مختار است، اما این اصل با دومانع بزرگ نظم عمومی واخلاق حسنه روبروست و این دو مانع اصل آزادی را درخصوص پوشش وحجاب صرفا دراجتماع محدود میسازد. به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، چند وقتی است که عدهای برآن شدند که بگویند مسئله حجاب امرشخصی است و اجبار حکومت برحجاب با اصل آزادی و اراده فرد منافات دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اصل آزادی اراده و موانع آن
باتوجه به ادله موجود در فقه و حقوق، اصل آزادی اراده یک امر مسلم است و افراد آزاد هستند هرنوع رابطه حقوقی اعم ازحق وتکلیف را برای خود ایجاد کنند، ازجمله آن میتواند موضوع حجاب باشد. اما نکته مهم و اساسی این است که اصل آزادی اراده فی نفسه برای صحت یک امری مقتضی است یعنی موقعی میتوان به این اصل استناد نمود که موانع آن هم مفقود باشد و مهمترین موانع اصل آزادی، اراده نظم عمومی و اخلاق حسنه میباشد و حال باید دید آیا مسئله آزادی درانتخاب حجاب خالی از موانع است یا دارای موانع سنگین نظم عمومی واخلاق حسنه میباشد. مقدمه اول- مفهوم نظم عمومی
طبق تعریف حقوقدانان، قوانین مربوط به نظم عمومی قوانینی است که غرض از وضع آن حفظ منافع عمومی باشد و تخلف از آن نظمی را که در جامعه ازحیث اقتصادی، سیاسی، اداری و خانواده حاکم است برهم زند به عبارت سادهتر قوانینی هستند که ارتباط مستقیم آن با منافع و مصالح جامعه است و این ارتباط به اندازهای است که اصل حاکمیت اراده دربرابر آن بیارزش است. به عنوان مثال وقتی سخن از حقوق وتکالیف زن و شوهر یا عده وفات و طلاق به میان میآید هدف از آن حفظ خانواده و بقای نسل است و به همین جهت توافق افراد بر اساس اصل آزادی اراده برای تخلف از این قوانین هیچ اثری ندارد و لو اینکه توافقها متضمن مصالح برای زوجین باشد، چون مصالح فردی دربرابر مصالح عمومی جامعه توان ایستادگی ندارد.
مقدمه دوم- مفهوم اخلاق حسنه
اخلاق حسنه مجموعه قواعدی است که یک ملت دریک زمان ومکان براساس فطرت وناموس اخلاقی و به سود روابط اجتماعی خود را ملزم به تبعیت از آن میداند ولو اینکه قانون آنها را به این قواعد امر نکند. این فطرت و ناموس اخلاقی از اعتقادات موروثی و اصیل تولد مییابد و دین هم در کیفیت آن نقش بزرگی دارد درنتیجه دین، عادات و عرف در ایجاد اخلاق حسنه نقش دارند.
مقدمه سوم- احکام فردی واجتماعی
احکامی که شرع مقدس تدوین نموده به احکام فردی واجتماعی تقسیم میشود. احکام فردی احکامی است که آثار و تبعاتش به خود فرد برمی گردد و تخلف از آن اثری مستقیم در اجتماع ندارد مثل وجوب نماز، ولی احکام اجتماعی اثرات آن علاوهبر خود فرد به اجتماع هم تسری پیدا میکند مثل حرمت شرب خمر و یا حرمت قمار.
مقدمه چهارم- وجود نظم عمومی و اخلاق حسنه درتمامی کشورها
نکتهای که بیان آن ضروری است این است که در تمامی کشورها نظم عمومی واخلاق حسنه مانع اعمال آزادی و حاکمیت اراده محسوب میشود اگرچه ممکن است مصادیق نظم عمومی واخلاق حسنه در یک کشوری متفاوت از کشور دیگر باشد. حجاب مظهر نظم عمومی واخلاق حسنه
حجاب ازیک سو دارای قانون مصوب است و از آنجا که برای حفظ حریمها وحرمتها و نیز برای حفظ کیان خانواده و اجتماع تدوین شده است در قلمرو قوانین امره قرار میگیرد و مخالفت با آن و عمل کردن خلاف قانون امره مخالفت با نظم عمومی میشود چرا که درنظر قانونگذار حفظ منافع و مصالح جامعه در مسئله حجاب مبنای تدوین آن قرارگرفته است و منافع فردی با هر توجیهی نمیتواند دلیل بر مخالفت آن قرار گیرد و لذا نظم عمومی مقدم بر آزادی اراده شخص در مسئله حجاب است. از سوی دوم برفرض درخصوص حجاب قانون هم نداشتیم، ولی ازحیث داخل بودن دراخلاق حسنه نمیتوان با آن مخالفت کرد چراکه اولا ازقدیم الایام مسئله پوشش وحجاب درنزد زنان ایرانی مرسوم بوده و به عنوان یک مسئله اخلاقی و اجتماعی آن را پذیرفته و بدان عمل کردهاند، ثانیا اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران مسلمان هستند و دردین اسلام به اتفاق همه علما حجاب امری واجب است و مردم آنرا به عنوان یک قاعده در زندگی خود پذیرفتهاند و بدان عمل میکنند و در تعریف اخلاق حسنه عرض شد که یکی ازمهمترین عوامل ومنابع اخلاق حسنه دین میباشد ثالثا مسئله حجاب صرفا یک مسئله فردی نیست بلکه جنبه اجتماعی هم دارد که جنبه اجتماعی آن برجنبه فردی غلبه دارد. همانگونه که در مقدمه سوم عرض شد برخی از احکام جنبه فردی دارد و مخالفت با آن به اخلاق حسنه لطمهای نمیزند. به عنوان مثال شارع مقدس نماز را واجب دانسته و اگر کسی با آن مخالفت کند و نماز بجای نیاورد اگر چه مورد عتاب اخروی قرارخواهد گرفت، ولی این مخالفت اثر اجتماعی نداشته و بطور مستقیم با مظاهر اجتماعی درگیری ندارد و به کسی لطمهای وارد نمیکند و لذا هیچگاه ما بحث اجباری کردن نماز را شاهد نبودهایم، ولی برخی دیگر از احکام اجتماعی است و در صورت مخالفت با آن مصالح و منافع جامعه به خطر میافتد و نظم و اخلاق عمومی جامعه آسیب میبیند؛ مانند حرمت شراب و حرمت ربا و یا حرمت رشوه. خداوند متعال به دلیل اینکه اگر این موضوعات به حریم جامعه نفوذ پیدا کند آرامش را از جامعه سلب خواهد نمود و امنیت روحی و روانی کشور رامختل خواهد کرد حکم حرمت را بر آن مترتب کرده است و حجاب هم از جمله موضوعاتی است که دارای آثار اجتماعی و دارای آثار مثبت و منفی در فرد و جامعه است، اگربدان عمل شود هم فرد و هم جامعه در آرامش اخلاقی بسر خواهند برد واگر رعایت نشود این سکون و آرامش از آنان سلب خواهد شد.
نتیجه نهائی
باتوجه به مطالب مطروحه باید گفت: درست است که وفق اصل آزادی اراده، انسان در پوشش و حجاب خود مختار است، اما این اصل با دو مانع بزرگ نظم عمومی و اخلاق حسنه روبروست و این دو مانع اصل آزادی را درخصوص پوشش و حجاب صرفا در اجتماع محدود میسازد.
در پایان لازم به ذکراست که اگر نظام جمهوری اسلامی بخواهد در این زمینه نسبت به کسانی که مخالف حجاب هستند موفق شود ابتدا باید فرهنگ سازی کند و با منطق و استدلال و با بیان فلسفه دینی واجتماعی حجاب آنرا درجامعه نهادینه کند و این امر تا حد زیادی شدنی است چرا که ما معتقدیم احکام شرع براساس فطرت انسانها بنا شده است و لذا در صورت ارائه صحیح آن ازطرف مسئولین فرهنگی مورد پذیرش افرادی که نوعا به دلیل بیتوجهی تمایل به حجاب ندارند قرار خواهد گرفت. منبع: کیهان
منبع: خبرگزاری دانشجو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۰۰۶۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سردار رادان: دشمن میخواهد از خاکریز حجاب بگذرد / اگر موفق شود دیگر چیزی برای ما نخواهد ماند
به گزارش صدای ایران از ایسنا و بنابر اعلام خبرگزاری پلیس، سردار احمدرضا رادان در جمع اساتید و طلاب مدرسه عالی فقهی امام علی بن موسی الرضا (ع) و خانوادههای معزز شهدای حریم و حرم، اظهار داشت: قصه پرغصه امروزهای ما در آمیختگی شبهه، شک، تردید با یقینی حاصل از فقه و علم و عمل است؛ یعنی شبهه بین حجاب با دلایل و برهان قانون مسائل فقهی و عقلی با شبهاتی که حریف و دشمن و خودی نادان در برابرش قرار میدهند.
وی به اظهارات مقام معظم رهبری در این باره اشاره کرد و افزود: این قصهای که صورت گرفته، برنامه دشمن است دشمن با برنامه کامل با هدفگذاری کامل و دقیق و البته پا به کار و مصمم است، چون اگر به هدف برسد به همه چیز رسیده است و اگر از این مسیر عبور کند از همه جا میگذرد.
سردار رادان ادامه داد: دشمن میخواهد از خاکریز عفاف و حجاب بگذرد، بعضی از خاکریزها تعیین کننده است چه حفظ آن و چه از دست دادنش وقتی به شهید "علم الهدی" گفتند خرمشهر سقوط کرد گفت دعا کنید دل را از دست ندهیم خرمشهر را میتوان پس گرفت، اما اگر دل سقوط کند خرم شهرها پس از خرمشهر سقوط میکند وآن وقت است که در شهرهای سقوط کرده زندگی خواهیم کرد.
فرمانده کل انتظامی کشور اضافه کرد: دشمن دست روی موضوع مهمی برای شکستن ما قرار داده است، اگر موفق شود دیگر چیزی برای ما نخواهد ماند.
وی اضافه کرد: ۳۲ سازمانی که در این نظام مسئول بودند برای ساماندهی حجاب و عفاف نه تنها کار خودشان را نمیکنند بلکه شبهه و شک و تردید در دل مردم نیز میاندازند، دل کسانی که ایجاد شبهه و شک و تردید میکنند، تسخیر دشمن شده است.
سردار رادان با اشاره به داستان "اندلس" توصیه کرد که چگونه خانوادهها از هم پاشیدند این یعنی سقوط و شکست، مسئله حجاب یک مسئله فرهنگی و اجتماعی است و ما به این مسئله معتقد هستیم، همچنین اعتقاد داریم خیلی از آسیبهای اجتماعی ریشه در مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد.
فرمانده کل انتظامی کشور اعلام داشت: بی حجابی دلها را به سقوط میکشاند و بی غیرتی، بی حیایی و بی عفتی را به دنبال خواهد داشت در این صورت دیگر کسی برای ارزشهای اسلامی سینه سپر نمیکند و به افرادی بی تفاوت بدل خواهند شد. الحمدالله خداوند مردم را پشت سر ما قرار داد و این را به دل مردم انداخت که به میدان آمده و حمایت و پشتیانی میکنند.
سردار رادان تصریح کرد: امروز ما افتخار داریم در محضر خانواده شهدا، اساتید علم و عمل سوگند یاد میکنیم، در مسیر اجرای طرح نور به لطف خدا و نظر ائمه اطهار (ع) و حمایت و پشتیبانی شما، هیچ تردیدی به خود راه نخواهیم داد، تیرهایی که به سمت ما رها میشود مبارک میدانیم و اگر زخمی به ما برسد آن را ذخیره آخرت خود میدانیم.
وی تاکید کرد: ما پای همه کار هستیم البته طلاب، خانوادههای شهدا و اساتید اگر ساکت باشند مطمئناً در دل شما هم تردید ایجاد میکنند و بعد خواهند گفت همه مخالف شما هستیم پس ما معتقدیم مسئله حجاب و عفاف نباید به سطح انتظامی برسد و باید با فرهنگی و اجتماعی حل شود که کار به جایی برسد تا نگویند چرا حل نکردید.
فرمانده کل انتظامی کشور خاطرنشان کرد: هدف دشمن سنگ افکنی به پیشانی ماست از همه شما عزیزان و از مسئولان این مدرسه فقهی و از خانواده شهدا و از قلم و بیان شما قدردانی میکنم و از همکارانم نیز تشکر میکنم که زخم میبینند، ولی کم کاری نمیکنند و محکم پای کار ایستاده اند.