برندگان بازی نفتی مسکو-ریاض
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۳۰۶۱۲
اگر از امریکا که اخیرا به غول تولیدکننده نفت تبدیل شده است، صرفنظر کنیم، از 2 تولیدکننده بزرگ دیگر، فقط عربستانسعودی عضو کارتل نفتی مهم جهان، اوپک است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل، روسیه به عنوان دیگر کشور بزرگ تولیدکننده نفت، تاکنون عضو این سازمان نبوده است. به دنبال توافق اوپک و این کشور برای کاستن از حجم تولید اما، احتمال تبدیل شدن این توافق به نوعی از همکاری بلندمدت یا حتی پیوستن روسیه به اوپک قوت گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فوریه سال جاری میلادی بود که اعلام شد اوپک در تلاش است با ایجاد گروهی متشکل از کشورهای تولیدکننده نفت، همکاری مابین 24 کشور عضو و غیرعضو اوپک که به احیای قیمت نفت کمک کرد را استحکام بخشد. وبسایت نشنال در این تاریخ به نقل از سهیل المزروعی وزیر انرژی و صنایع امارات که هماکنون ریاست اوپک را در دست دارد، نوشت که پیشنویس چارچوب اتحادی بلندمدت در سال 2018 روی کاغذ خواهد آمد. وی گفته است که هدف از این کار این است که با هماهنگی و مشارکت دبیرکل اوپک، محمد بارکیندو، پیشنویس توافقنامهیی برای ادامه همکاری کشورهای گروه 24 نگاشته شود.
قبل از مطرح شدن این اظهارنظرها، به نتیجه مشترک رسیدن اوپک و روسیه در دسامبر سال 2016 برای کاستن از حجم تولید نفت، اتفاقی که پس از 15 سال رقم میخورد، این موضوع که پارادایم بازار نفت دچار تغییراتی شده و این تغییرات منافع روسیه و اوپک را به هم نزدیک کرده است، به چشم خورد.
«منافع مشترک» حلقه مفقوده میان اوپک و روسیه بوده که تاکنون هرگز به قدری پررنگ نشده که بتواند حداقل روسها را مجاب به پیوستن به کارتل نفتی و تن دادن به تصمیمات جمعی درخصوص سیاستهای نفتیشان کند.
در اینجا نگاهی به این پرسش که چرا تاکنون روسیه به اوپک نپیوسته است، جالب توجه خواهد بود. نیک کانینگهام تحلیلگر اویل پرایس، در اواسط سال 2015 نوشت که روسیه و عربستان نقاط مشترک زیادی با یکدیگر دارند. هر دو شدیدا به درآمد نفتی برای تامین هزینههای بودجه خود وابسته هستند. هر دو از انرژی در مسائل خارجی خود تاثیر زیادی میگیرند و هر دو از این ابزار در جهت منافع سیاسی خود استفاده میکنند.
اما با وجود این، اوپک تاکنون اقلیم پادشاهی عربستان باقی مانده است. عربستان در طول سالهای تشکیل اوپک و به ویژه در 15 سال اخیر دو بار از روسیه خواسته به این سازمان بپیوندد، روسها اما امتناع کردند. فوریه 2015 ایگور سچین مدیرعامل روسنفت اعلام کرده بود که روسیه به نوعی به عضو ناظر اوپک تبدیل خواهد شد؛ مسالهیی که نشان میداد ممکن است همکاریهای بزرگتری در راه باشد.
سچین در آن زمان گفته بود که اوپک از روسیه دعوت کرده تا عضو این سازمان شود اما این امکان به این دلیل که صنعت نفت روسیه خصوصی شده است وجود ندارد. او در آن زمان اعلام کرده بود که ما سهامداران غیرروسی داریم. تحلیلگر اویل پرایس در اینجا متذکر شده بود که البته این اظهارنظر آقای سچین نادیده گرفتن این مساله است که دولت روسیه صاحب 70درصد از سهام روسنفت است.
الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه دیروز گفت که در دیدار با همتای سعودی خود خالد الفالح به این نتیجه رسیدهاند که مکانیسم فعلی همکاری اوپک و غیراوپک، مکانیسمی کارآمد است و این کارآمدی را اثبات کرده است.
نواک دیروز گفت که ما در حال فکر کردن برای قالبی از همکاری هستیم که قابلیت «بلندمدت» بودن را دارد. این قالب شامل مواردی چون «نظارت بر بازار»، «تبادل اطلاعات» و «برخی اقدامات مشترک در صورت لزوم» خواهد بود. هر چند وزیر انرژی روسیه از واژه «سازمان» برای توصیف این قالب همکاری استفاده نکرده است اما مواردی که از آن یاد کرده، قابلیتهای یک سازمان بهشمار میروند.
ریشه تاریخی دوری و دوستی اوپک و روسیه
ماتلی فول پیشتر در گزارشی پیرامون اینکه چرا نخستین کشور تولیدکننده نفت جهان یعنی روسیه عضو اوپک نیست، نوشته بود که ریشه این مساله به نبود منافع مشترک میان این دو برمیگردد. منافعی که از دید گزارشگر وجود نداشته و احتمالا نیز نخواهد داشت.
گزارشگر ماتلی فول با اشارهیی ذکاوتمندانه بهدلیل شکلگیری اوپک پس از جنگ جهانی دوم نوشته است که یکی از مهمترین انگیزههای کشورهای ایران، عراق، عربستان و کویت از تشکیل این کارتل، آزاد شدن کشورهایشان از استعمار کشورهای توسعه یافته بوده است که اوپک در قالب اتحاد جماهیر شوروی در آن زمان در شمار همین کشورها محسوب میشد.
صحبتهایی در این زمینه وجود دارد که در سال 2013 عربستانسعودی از روسیه خواست به اوپک بپیوندد، اوپک امتناع کرد و پس از آن قیمت نفت با افت روبهرو شد.
ماتلی فول در بخشی از تحلیل خود در آن زمان نوشت که شاید یکی از دلایلی که روسیه تاکنون رسما به اوپک نپیوسته است این باشد که روسها نمیخواهند امنیت ملی خود را در دستان تصمیم یک کمیته قرار دهند. اشاره این گزارش به تجهیز مالی ارتش روسیه با منابع حاصل از فروش نفت و گاز این کشور بود.
اما اظهارات دیروز آقای نواک در حالی مطرح شده که چندی پیش نیز شاهزاده محمد بن سلمان به رویترز گفته بود که عربستان و روسیه در حال کار کردن روی قالبی از همکاری مشترک هستند که 10 الی 15 سال زمان داشته باشد.
البته وزیر کهنهکار انرژی روسیه تاکید کرده که موضوع «پیوستن روسیه به اوپک» در دستور کار بحثها نیست.
رویترز در گزارش خود پس از اشاره به اظهارات نواک به شدت گرفتن همکاری میان روسیه و عربستان پس از نتیجه دادن توافق کاهش تولید نفت اشاره کرده و به نوعی این پیغام را متبادر میسازد که بیش از آنکه بحث همکاری بلندمدت میان اوپک و غیراوپک یا گسترش مرزهای اوپک ورای 12 کشور مطرح باشد، بحث گسترش روابط عربستانسعودی و روسیه مطرح است.
رویترز در این گزارش اشاره کرده که روابط مسکو و ریاض در ماههای اخیر بسیار گرم شده و هیاتی بسیار بزرگ نیز از ریاض در ماه مه به مجمع اقتصاد روسیه میروند که در سنپترزبورگ برگزار خواهد شد.
پیش از این خالد الفالح وزیر نفت عربستان، توافق کشورش با روسیه در حوزه انرژی را توافقی دانست که برای نسلها و دههها پابرجا خواهد ماند.
آنطور که سهیل المزروعی وزیر انرژی امارات فوریه امسال مطرح کرده است از زمان نخستین ایده همکاری مشترک برای نفت اعتماد با زحمت بسیار میان اعضای اوپک حاصل شده و کشورهای گروه 24 نیز از رویدادهای سالی که گذشت درسهای بسیاری آموختهاند. مزروعی ابراز امیدواری کرد که این همکاریها ادامه پیدا کند. او در این زمینه گفته است: «نهایتا همکاریها وابسته به چارچوبی است که با همکاری دبیرکل اوپک آماده خواهد شد و اینکه این چارچوب چقدر قابلیت اجرا داشته باشد.»
بسیاری بر این باور هستند که مهمترین نفع از ادامه یافتن همکاری اوپک و روسیه، نصیب 2 کشور اصلی تولیدکننده یعنی عربستانسعودی و روسیه خواهد بود. همانطور که بارها مطرح شده است، صدای بلندتر در کارتلها متعلق به کشورهایی با تولید بیشتر است. به این ترتیب احتمالا کشورهایی که تولید کمتری دارند، بیش از هر چیز نقش سیاهیلشکر را در بازی جدید مسکو-ریاض ایفا خواهند کرد.
منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: اوپک قیمت نفت تولید نفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۳۰۶۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بوی گشایش ارزی از ریاض میآید
دادههای خبری نشان میدهد که کشورهای منطقه بعد از تحرکات ضد اسرائیلی ایران در صدد نیستند که روابط اقتصادی خود را با تهران محدود کنند بلکه آنها تمایل دارند که حتی به ایران نزدیکتر ازگذشته شوند.
به گزارش آرمان ملی، اقدامات تهران علیه اسرائیل اگر چه از منظر رسانهای بازتاب گستردهای پیدا کرد، اما به این علت که موافقان اسرائیل و مخالفان تهران در چهار سوی جهان درصدد هستند که خطر موشکی و پهپادی ایران را زنده نگاه دارند، همواره این تحلیل وجود دارد که بعد از اقدام اخیر تهران؛ غربیها و حتی کشورهای همسایه در ارتباط با تهران به این سمت حرکت خواهند کرد که فشار اقتصادی بیشتری به ایران وارد شود؛ اما این مورد ظاهر قضیه است، چرا که دادههای خبری نشان میدهد که کشورهای منطقه بعد از تحرکات ضد اسرائیلی ایران در صدد نیستند که روابط اقتصادی خود را با تهران محدود کنند بلکه آنها تمایل دارند که حتی به ایران نزدیکتر ازگذشته شوند. در گزارش زیر تلاش خواهد شد دادههای مختلف در این ارتباط بررسی شود.
پالس مذاکرات هستهایهر چند در خبرها آمد که مذاکرات هستهای که با پا درمیانی کشورهای عربی آغاز شده بود بعد از عملیات ۷ اکتبر متوقف شده است، اما بعدها مشخص شد که شاید مذاکرات در حد و وسعت گذشته نبوده است، اما همواره پالسهایی دو طرفه برمبنای همان مذاکرات قبلی بین طرفین وجود داشته است اخیرا هم که اعلام شده گروسی مدیرکل آژانس به تهران خواهد آمد.
همچنین آژانس در این مدت قطعنامهای علیه ایران تصویب نکرده و دورنمای همکاری بین ایران و این نهاد نیز اگر چه روشن نیست، اما به تاریکی هم نگراییده است. تمامی این موارد نشان میدهد غربیها قصد توافق با ایران را دارند و حوادث اخیر در خاورمیانه نیز تردیدی در آنها برای توافق در زمینه هستهای ایجاد نکرده است. ضمن اینکه آنها، چون قدرت موشکی ایران را دیدهاند تمایل دارند که ایران، هستهای نشود چرا که در این صورت شرایط برای آنها سختتر خواهد شد. از این رو تمایل به توافق با ایران را بیش از گذشته میتوان در غربیها شاهد بود.
پالسهای ارزیاز سوی دیگر به علت اینکه تنشها بین ایران و اسرائیل بالا گرفته بود این تنشها به بازار ارز منتقل شد، اما با فروکش کردن زمینههای تنش موجب شد به یکباره شاهد کاهش قیمت دلار باشیم. در این معنا که حتی این امکان وجود داردکه قیمت دلار به پایینتر از قیمت تنش بین ایران و اسرائیل هم برسد. چرا که ایران به اثبات رساند که آمادگی هرگونه مقابله با دشمن را دارد و خاک تهران نیز قابل دسترس برای دشمنان نیست. از این منظر نوعی امنیت روانی در اقتصاد ایران ایجاد شده است و به همین علت دلار تمایل به کاهندگی بیشتر را فریاد میزند.
توافقات ایران و عربستانالبته از سوی کشورهای منطقه نیز نگاه جدیدی نسبت به ایران ایجاد شده است. در این معنا که آنها تمایلات خود را برای افزایش سطح تعاملات اقتصادی با ایران افزایش دادهاند. اخیر اجلاسی به مناسبت پنجاهمین سال تاسیس بانک مرکزی عربستان در ریاض برگزار شده که مقامات اقتصادی ایران نیز به آن دعوت شدهاند.
خاندوزی، وزیر اقتصاد و محمد رضا فرزین، مدیر کل بانک مرکزی ایران برای شرکت در این اجلاس به عربستان سفر کردهاند.
احسان خاندوزی روز گذشته با انتشار تصویری از جلسه با همتای عربستانی اعلام کرد: گفتوگوی بسیار سازندهای انجام شد و فیصل ابراهیم با هر ۵ پیشنهاد ایران موافقت کرد و بر تدوین نقشهراه همکاریهای اقتصادی بخش دولتی - خصوصی و سرعت در اجرای آن تاکید کرد.
براساس این گزارش، محسن کریمی معاون بینالملل بانک مرکزی هم اعلام کرد: در حاشیه اجلاسیه بانک توسعه اسلامی، زمینهای فراهم شد تا با مقامات و بانکهای مرکزی کشورهای مختلف گفتگو شود. در نتیجه این مذاکرات، اتفاقات خوبی در خصوص گشایش منابع مسدود شده صورت پذیرفت که درآینده خبرهای خوبی ارائه میشود.
وی ادامه داد: با پیگیری بانک مرکزی، ارز حج سال جاری از محل منابع مسدود شده ارزی ایران، پرداخت و منتقل شد. همچنین روابط پایدار پولی - بانکی ایران و عربستان در دستور کار تهران و ریاض قرار گرفت البته این مورد تنها یکی از مواردی است که تهران و ریاض در مورد آن توافق کردند. قطعا ۴ توافق قبلی هم میتواند به اندازه این توافق که نیاز ارزی ایران را کم میکند بر وضعیت بازار ارز در ایران اثرگذار باشد.
کورسوی امیدتمامی نشانههای فوق بیانگر آن است که کورسویی از امید برای کاهش فشارهای اقتصادی و ارزی در حال نمایان شده است و به رغم برخی بدبینیها که بر اساس آن حتی پیش بینی میشد بعد از وقایع اخیر به تهران فشار خواهند آورد، ظاهرا اینگونه نشده چرا که اگر حتی آمریکا میخواست فشارها را بر ایران افزایش دهد حداقل مانع توافقات ایران با عربستان میشد؛ لذا میتوان پیش بینی کرده آینده بهتری در پرتوی تعاملات منطقهای در انتظار تهران است.
عربستان به دنبال منافع خودالبته بهبود رابطه ایران و عربستان و کاهش تحریمهای تهران نفع زیادی برای ریاض دارد. عربستان قصد دارد با اسرائیل رابطه برقرار کند و در پس این تلاش هم به دنبال نفع اقتصادی خود است. ریاض در موضوع فلسطین به دنبال پیادهسازی دکترین ملک عبدا... است و اخیرا هم صراحتا اعلام کرده که تا زمانی که طرح دو کشور به نتیجه نرسد در ارتباط با رابطه با اسرائیل تصمیم نخواهد گرفت.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در ریاض گفت آمریکا به مراحل پایانی توافق امنیتی با عربستان سعودی نزدیک است و اگر عربستان روابط خود با اسرائیل را عادی کند، این توافق امنیتی به عربستان پیشنهاد میشود.
بلینکن فاش کرد که قرار بود در ۱۰ اکتبر سال گذشته میلادی در عربستان سعودی و اسرائیل حضور داشته باشد تا به طور خاص بر بخش فلسطینی توافق عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل تمرکز کند چرا که این بخش یک جزء اساسی از آن است. اما این اتفاق به دلیل حملات ۷ اکتبر (۱۵ مهر) حماس به اسرائیل رخ نداد. در اینجا به نظر میرسد عربستان با نیتهایی که در سر دارد از واکنش تهران در ارتباط با طرح دو کشور و ارتباطش با اسرائیل نگران است لذا هیچ بعید نیست برای اینکه ارتباطش با تهران تحت شعاع ارتباط با اسرائیل قرار نگیرد بخواهد به تهران در ارتباط با شرایط نگاه مثبت اقتصادی پالسهای مثبت بفرستد.