رنگرزی گیاهی؛ هنری کهن اما در آستانه فراموشی
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۹۴۷۶۰۹
اجداد و پدران ما دورانی را پشت سر گذاشته اند که رنگ های زیبا، فریبنده و چشم نوازی که روح را نوازش می کرد اما ماندنی و ماندگار بود را در هنرها و صنایع دستی بافتنی از جمله فرش و گلیم و زیلو می دیدند و از آرامبخشی این رنگ ها لذت برده و از انرژی مثبت برگرفته از طبیعت این رنگ ها بهره می بردند.
زیبایی این رنگ های گیاهی و سنتی در کنار کیفیت بافت و اصالت طرح بود که به یک اثر هنری دستبافت فارغ از نوع و اندازه، جلوه‌ای خیره کننده می بخشید و آن را از دیگر آثار متمایز می کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رنگ‌های طبیعی که از گیاهان مختلف با رنج و سختی تولید می شد وقتی به جان نخ و پشم می نشست، روح زندگی و لطافت را در آنها به اوج می رساند.
هنرمندان و صنعتگران رنگرز با استفاده از قسمت‌های مختلف گیاهان از جمله ریشه، ساقه، میوه و گل‌های درختان و گیاهان مختلف چون زعفران، سماق، پوست انار، بلوط، برگ مو، پوست گردو، روناس، لاجورد و غیره رنگ تولید می کردند و نخ و پشم مورد استفاده هنرمندان بافنده را به خوبی و زیبایی رنگ می کردند.
دستبافت‌های عشایری و روستاییان خطه خراسان در گذشته ها همگی این مسیر تولید و رنگرزی را می گذراند و امروز اما رنگ های شیمیایی و صنعتی جا پای رنگ های گیاهی و سنتی گذاشته و دیگر رونق و فروغ را از نخ ها و پشم های رنگی قدیمی گرفته است و این هنر را همچون بسیاری هنرهای سنتی دیگر در این استان به حاشیه رانده و به کنج عزلت کشانده است.
هنرها و صنایع دستی یادگار و نمادی از تاریخ، قومیت و هویت هر قوم و منطقه است که نوع، مواد اولیه، کاربرد و نحوه ساخت آن با سبک زندگی مردم آن منطقه در ارتباط نزدیک و تنگاتنگ است. ماندگاری این هنرها به دو اصل مربوط است که مهمترین آن وجود هنرمندان و سپس تقاضا و مصرف از سوی مردم است.
خاموش شدن یک به یک هنرمندان صنایع دستی در یک رشته و فقدان تمایل نسلهای بعد برای اشتغال در آن زمینه و هنر در کنار صنعتی شدن زندگی شهر و لوکس شدن اسباب و لوازم مصرفی و غیرکاربردی شدن برخی محصولات هنری و دستی از جمله عواملی است که مرگ یا فراموشی برخی هنرهای دستی را رقم زده است.
*حمایت از صنایع دستی اولویت امسال
معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: صنایع دستی بخش مهمی از هویت و فرهنگ مردم هر منطقه محسوب می شود که حفاظت و صیانت از آن وظیفه حتمی و قطعی ماست.
محمد مطیع، رنگرزی گیاهی را از جمله 9 رشته در شرف فراموشی در کنار رشته های نمدمالی، چادرشب بافی، پوستین دوزی، احجام سنتی، آینه کاری، مسگری، چاروق دوزی و گره چینی دانست و افزود: این رشته بسیار قدیمی و متعلق به جوامع روستایی است که در میان عشایر منطقه رواج بسیار زیادی داشته است.
وی تاکید کرد: برای ماندگاری و حمایت از هنرهای دستی که منسوخ شده و یا در شرف منسوخ شدن هستند برنامه ها و ایده های نوینی به سازمان میراث فرهنگی اعلام شده است.
وی با اشاره به اینکه تغییر کاربری و یا تعریف موارد مصرف جدید در ماندگاری هنرهای سنتی و صنایع دستی بسیار مهم و تعیین کننده است، ادامه داد: باید تقویت علاقه مندی و توجه دادن نسل جوان در نگاه دوباره به این هنرها و صنایع مورد توجه قرار گیرد که در این میان آموزش حرف اول را می زند.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ادامه داد: با هدف حمایت از رشته ها و هنرهای دستی منسوخ شده و یا در شرف فراموشی، این رشته ها باید تحت حمایت دولت قرار گرفته و بهره مند از تسهیلات باشند.
*احیای هنرهای سنتی و صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز اظهار کرد: هدف اولیه این اداره احیای هنرهای سنتی و صنایع دستی است که در حال منسوخ شدن و نابودی قرار دارند.
ابوالفضل مکرمی فر بیان کرد: در این زمینه نیز امسال تسهیلاتی ویژه هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع دستی در نظر گرفته شده است تا علاوه بر توسعه اشتغال در این بخش نسبت به حمایت و صیانت از این هنرها و صنایع اقدام شود.
وی با اشاره به ویژگی های خاص صنایع دستی و هنرهای سنتی افزود: ویژگی هایی از جمله حجم کم سرمایه مورد نیاز، قابلیت توسعه و تولید این هنرها در همه مکان های شهری، روستایی و عشایری، قابلیت رقابت از نظر کیفیت با تولیدات و محصولات خارجی و عدم نیاز به واردات مواد اولیه از مهمترین ویژگی های این هنرها و صنایع است.
وی ادامه داد: هنرهای سنتی و صنایع دستی بخشی از هویت و زندگی گذشته و امروز هر یک از آحاد مردم است و به همین دلیل با هدف حمایت از این هنرها باید با افزایش مصرف تولیدات این بخش نسبت به ایجاد رونق و فراوانی در این بخش اقدام کرد.
مکرمی فر گفت: از جمله مهمترین برنامه های امسال این اداره کل توسعه بازارچه ها و نمایشگاه های دائمی فروش صنایع دستی در سطح استان است که به طور جد مورد پیگیری است.
وی تاکید کرد: علاوه بر این تلاش داریم با حمایت از هنرمندان صنایع دستی بدون ایجاد هر گونه تغییر در کیفیت محصولات تولیدی در این بخش، نسبت به کاهش قیمت تمام شده این محصولات اقدام کنیم.
این مسئول افزود: علاوه بر این با توجه به اهمیت صادرات در کنار مصرف داخلی، برنامه ریزی برای افزایش صادرات محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی مورد توجه ویژه است.
وی با اشاره به اینکه در سال 95 بیش از هفت میلیون دلار صنایع دستی از خراسان رضوی صادر شده است، افزود: این میزان در سال گذشته با سه برابر افزایش به بیش از 21 میلیون دلار رسید.
وی تاکید کرد: به همین دلیل با هدف افزایش حمایت از هنرمندان صنایع دستی، نسبت به افزایش صادرات و برنامه ریزی در این مسیر اقدامات لازم در حال انجام است.
از مجموع 250 رشته صنایع دستی شناسایی شده در کشور 90 رشته در خراسان رضوی فعال است.
تاکنون 11 هزار هنرمند در سطح خراسان رضوی کارت صنعتگری دریافت کرده اند و مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیش بینی می کنند این شمار تا پایان امسال به 30 هزار هنرمند برسد.
7496/5132
انتهای پیام
منبع: جماران
کلیدواژه: موسسات مالی و اعتباری رفراندوم گفت و گوی ملی غوطه شرقی ارز دیجیتال خراسان رضوی زیبایی صنایع دستی و گردشگری مرگ آستانه موسسات مالی و اعتباری رفراندوم گفت و گوی ملی غوطه شرقی ارز دیجیتال امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۹۴۷۶۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بررسی سیر تحول هنرهای قرآنی/ اهمیت نگاه میراث فرهنگی به هنر قرآنی
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی نگارخانه ترانه باران، نشست تخصصی «سیر تحول هنرهای قرآنی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی» در راستای اهداف پژوهشی نخستین نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» عصر جمعه ۷ اردیبهشت، با حضور اساتید، دانشجویان، خوشنویسان و علاقه‌مندان به هنرهای قرآنی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
این نشست تخصصی با سخنرانی سجاد محمد یارزاده رییس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان، مهدی خانکه استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه فرشچیان، مهدی محمدی استادیار و مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره و محبوبه کاظمی دولابی مدیر نگارخانه ترانه باران همراه بود.
عملکرد مطلوب بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنرهای اصیل ایرانی و اسلامی
سجاد محمد یارزاده رییس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان در این نشست با اشاره به عملکرد مطلوب نگارخانه ترانه باران به عنوان بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنرهای اصیل ایرانی و اسلامی گفت: دلیل این موفقیت این است که کسی که عاشق این هنرها باشد می‌تواند موفق عمل کند، هنرهای قدسی مرز ندارند. البته طبیعی است که باید به معیشت هنرمندان و اقتصاد هنر هم توجه شود.
وی با اشاره به اینکه هنرمندی که به سمت هنر اصیل برود ماندگار خواهد بود، گفت: یکی از رموز ماندگاری هنر و هنرمند رجوع به متون مرجع است و قرآن یکی از متون مرجع محسوب می‌شود.
در دل قرآن فضای گفت‌وگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد
در ادامه نشست مهدی محمدی استادیار و مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره با اشاره به اینکه در دل قرآن فضای گفت‌وگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد، بیان کرد: در هیچ کدام از آیات قرآن هنر تقبیح نشده است. در واقع هنر و شعر مورد توجه هستند.
کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است
مهدی خانکه استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه استاد فرشچیان نیز سخنان خود را با محوریت الهی نگاری ادامه داد و با بیان اینکه کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است، گفت: ادبیات نخستین تجلی الهی نگاری است اما در مورد آیات قرآن، ما درباره محکمات تصویرگری نداریم. آثار موجود در این زمینه نشان می‌دهد هنرمندان بیشتر نسبت به متشابهات و بخش‌هایی که روایات متعدد از آنها نقل شده توجه نشان داده و علاقه‌مند به خلق آثار هنری در شاخه‌های مختلف بوده و هستند.
وی با نمایش آثار هنرمندان حوزه نگارگری با موضوع معراج، مباهله، عاشورا و همچنین چند اثر از استاد فرشچیان با استناد به آیات و روایات مانند پنجمین روز آفرینش، ضامن آهو و ... گفت: بعد از دوره صفویه است که هنرمندان و عرفا فرصت پیدا کردند تا متشابهات را در قالب رشته‌های مختلف هنری روایت کنند.
در ادامه این نشست خانکه و یارزاده ابراز امیدواری کردند که برگزاری چنین نشست‌هایی بتواند ارتباط بین گالری ها، بازار هنر و دانشگاه را تقویت کنند.
نگاه میراث فرهنگی به هنرهای قرآنی بسیار مهم است
محبوبه کاظمی دولابی مدیر نگارخانه ترانه باران نیز در پایان این نشست به دلیل برگزاری نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» اشاره کرد و گفت: بعد از هتک حرمتی که سال گذشته به قرآن مجید به عنوان فرهنگ اسلامی ما شد، به عنوان مدیر تنها نگارخانه تخصصی هنرهای ایرانی اسلامی وظیفه خود دانستم که به زبان هنر نسبت به این هتک حرمت واکنش نشان دهم، نتیجه آن برگزاری نمایشگاه فاخر «روایت باران» بود. اگر به حریم فرهنگی هر کشوری در جهان توهین شود، فرد فرد آن کشور اعتراض خواهند کرد و صدای آن را به گوش جهانیان خواهند رساند.
وی بیان کرد: از این رو آمادگی آن را داریم که نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی را در کشورهای دیگر هم برگزار کنیم. مهمترین رسالتی که ما داریم این است که حلقه‌هایی که می‌تواند در این زنجیره نقش داشته باشد را به هم متصل کنیم. چون با هر تفکر و اندیشه‌ای همه ما برای قرآن احترام قایل هستیم و دوست داریم به بهترین شکل ممکن در دنیا فعالیت‌های ترویجی انجام دهیم که علاوه بر تاثیرگذاری در حوزه فرهنگ ایرانی اسلامی، می‌تواند به موضوع معاش هنرمندان این حوزه هم توجه کند.
کاظمی با اشاره به اهمیت کتابت قرآن مجید گفت: هنرهای سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد و دهه‌ها طول می‌کشد. بسیار خوشحالم می‌بینم هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کرده‌اند که نتیجه آن می‌تواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد.
کد خبر 6089607
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است