به نقل از «شبستان»

سکولاریسم دست دین را فلج می کند/چه وقت تبعیت از عقل واجب می شود؟

تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۳۷۷۴۲۹

خبرگزاری شبستان: اگر ماتریالیسم و مارکسیسم از طریق مباحث نظری می خواستند دست دین را قطع کنند، سکولاریسم دست دین را فلج می کند و آن دست فلج را برای احوال شخصیه می گذارد و نه برای کل زندگی، بنابراین تمامی این مبناها منجر به نزاع علم و دین شده است.

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، کنگره بین المللی «توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی (با تکیه بر اندیشه‌های علامه جوادی آملی)» صبح امروز شنبه، 15 اردیهشت در تالار علامه طباطبایی(ره) دانشگاه تهران با حضور اساتید و پژوهشگرانی همچون دکتر غلامعلی حدادعادل، آیت الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد، حجت الاسلام مرتضی جوادی آملی، حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان، حجت الاسلام دکتر مهدوی کنی، رییس دانشگاه امام صادق (ع) و دیگر پژوهشگران برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در این کنگره، دکتر غلامعلی حداد عادل، رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی طی سخنانی با اشاره به ضرورت موضوع مورد بحث در این کنگره، اظهار کرد: کشورهای اسلامی نزدیک به دو قرن است که با تمدن غربی مواجه شده اند و در این دو قرن یکی از مسایل مطرح برای متفکران اسلامی نزاع علم و دین بوده است یعنی پس از آشنایی با تمدن غربی در دوران تجدد و مدرنیته گفتمان مطرح، نزاع علم و دین و یا تعارض علم و دین بوده است.

 

وی ادامه داد: این تفکر مطرح بود که با گسترش میدان علم، میدان دین تنگ می شود و این طور مطرح می شود که دین مربوط به دورانی است که هنوز علم بشر رشد نکرده بود، با این تصور با رشد علم این نزاع افزون تر می شود لذا اصل این مسئله و پرداختن به این مباحث خدمت بزرگی به دین است.

 

حدادعادل در بخش دیگری از مباحث خود با بیان اینکه جوامع اسلامی به علم تجربی نیازمند هستند، تصریح کرد: از سوی دیگر دنیای غرب با فاصله گرفتن از دین موفق به اداره معقول جهان نشده است. آنچه در دنیا می بینیم با آنچه خوشبینانی چون آگوست کنت گفته بودند، فاصله دارد. در دنیایی که ساعتی از خونریزی خالی نیست و ریشه تمام این مسایل به تمدن غرب برمی گردد منشا را باید جایی جستجو کرد که اخلاق در آن جایی ندارد.

 

وی در بخش دیگری از مباحث خود به ارائه گزارشی از کتاب «منزلت عقل در هندسه معرفت دینی» تالیف آیت الله جوادی آملی پرداخت و گفت: ما در این کتاب شاهدیم که یک فیلسوف و حکیم متاله سعی کرده است جایگاه عقل را ارتقاء دهد و شان عقل را در علوم دینی و علوم تجربی تبیین کند.

 

رییس شورای تحول و ارتقای علوم دینی همچنین با اشاره به جریان های مختلفی که به فاصله گرفتن علم و دین منجر شد، اظهار کرد: در اینجا دو جریان را مطرح می کنم یکی مربوط به دکارت و دیگری سکولاریسم است. دکارت را از آن جهت مقدم می دانم که از نظر زمانی بر آمپریست ها و پوزیتیویست ها مقدم بود. دکارت ملاک معرفت را وضوح و تمایز دانست و با تاثیرپذیری از معرفت ریاضی به این نتیجه رسید که جوهر ماده امتداد محض و جوهر ذهن، فکر است چرا که ملاک او وضوح و تمایز بود.

 

حداد عادل ابراز کرد: وقتی چنین نگاهی به دنیای مادی باشد جایی برای بحث از غایت در علوم طبیعی باقی نمی ماند و به همین دلیل است که دکارت بحث غایت را از علم حذف می کند و علم در نظر او به دنبال سهم چگونگی ها است.

 

وی در بخش دیگری از سخنان خود به جریان سکولاریسم اشاره کرد و گفت: در این مکتب فرض بر این است که دین عقلانی نیست، در این مکتب دین یک امر شخصی و قلبی می شود. اگر ماتریالیسم و مارکسیسم از طریق مباحث نظری می خواستند دست دین را قطع کنند، سکولاریسم دست دین را فلج می کند و آن دست فلج را برای احوال شخصیه می گذارد و نه برای کل زندگی، بنابراین تمامی این مبناها منجر به نزاع علم و دین شده است.

 

وی در ادامه و در تشریح کتاب «منزلت عقل در هندسه معرفت دینی» نوشته آیت الله جوادی آملی، گفت: ایشان جایگاه عقل را در این اثر بالا می برند و معتقدند که معرفت دینی به منزله پرنده ای با دو بال عقل و نقل است، قلب این پرنده وحی است و وحی بر عقل و نقل حاکم است. آیت الله جوادی آملی عقل را در برابر دین نمی دانند بلکه در برابر نقل به آن نگریسته و می گویند در دین به همان اندازه که نقل مهم و معتبر است، عقل نیز مهم و معتبر است، بنابراین هر کوشش عقلی روشمند که به درک حقایقی از جهان هستی منجر شود یک کوشش دینی است.

 

حداد عادل به برخی عبارات علامه جوادی آملی در این کتاب اشاره کرد و افزود: ایشان نقل می کنند که در خود علم مبانی عقلی بسیاری حاکم است و دانشمند تجربی بی نیاز از مبانی عقلی نیست و این مباحث در هر رشته علوم تجربی و در فلسفه آن علم بیان شده است.

 

رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی ابراز کرد: ایشان می گوید بیاید خلقت را جانشین طبیعت کنیم یعنی به جای آنکه کار دانشمند علوم تجربی طبیعت شناسی بنامیم آن را فقه شناسی بنامیم. در این صورت زمینه لفظی را باز کردیم که دانشمند علم طبیعی علاوه بر اینکه به عنوان پژوهشگر در آزمایشگاه یک امر جزیی را با امر جزیی دیگر تحقیق می کند در مورد مبدا آفرینش و مقصد هستی نیز تفکر کند؛ این هم نگاهی است مبتنی بر آیه شریف: «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ».

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: بر اساس آنچه که ایشان در این کتاب مطرح می کند، استفاده از عقل یک امر کاملا دینی محسوب می شود و ایشان بیانات شجاعانه ای را در این اثر مطرح و دخالت عقل را در تشریح شریعت از آنچه جمهور علمای دین تصور می کنند، فراتر می برد. ایشان دخالت عقل را محدود به تاثیر عقل در روش های علم اصول نمی داند بلکه می گوید اگر عقل با روشی درست به واقعیتی رسید تبعیت از آن مثل نقلِ معتبر، واجب است.

 

گفتنی است، کنگره بین المللی «توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی (با تکیه بر اندیشه‌های علامه جوادی آملی)» یکشنبه، 16 اردیبهشت ماه در قم به کار خود پایان می دهد.

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: نمایشگاه کتاب تهران برجام نیمه شعبان جشن نیمه شعبان مساجد مجلس مسجد روز ملی خلیج فارس سبک زندگی اسلامی ۱۰ اردیبهشت سکولاریسم آیت الله جوادی آملی حداد عادل علوم انسانی کلیدواژگان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۳۷۷۴۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش وزیر کشور به ادعای بی‌بی‌سی درباره فوت نیکا

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، احمد وحیدی در حاشیه جلسه امروز هیات وزیران درباره مطرح شدن پرونده نیکا شاکرمی در رسانه های بیگانه، گفت: الان دانشجویان در دانشگاه های آمریکا و اروپا در حال حمایت از مردم فلسطین هستند. می خواهند توجهات را از این اعتراضات دور کنند. از سویی می‌خواهند عملیات وعده صادق را مخدوش کنند. آنها آمدند و یک سوژه بسیار مضحک که همه ابعاد آن روشن است را مطرح کردند که پاسخ آن هم داده شد و مشخص شد؛ دشمن و رسانه های آنها به گزارش های دروغ و دور از واقع متوسل شده اند تا عملیات روانی انجام دهند.