به نقل از «ایرنا»

نمایشگاه بین المللی کتاب زیر ذره بین نقد و بررسی

تاریخ انتشار: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۴۰۶۱۶۴

تهران- ایرنا- نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در طول سال های برگزاری با چالش ها و مسایل گوناگونی همراه بوده و فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است. اکنون می توان با نگاهی کارشناسانه به نقد و بررسی عملکرد و کارآیی این رویداد فرهنگی پرداخت تا اینگونه بتوان به نقشه راه مناسبی در زمینه برپایی هرچه بهتر این مهم دست یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، نمایشگاه کتاب برای تمامی اقشار جامعه فرصتی شایسته به منظور حضور در یک رخداد فرهنگی به شمار می رود تا اینگونه امکان دستیابی به تازه های نشر و نیازمندی های فرهنگی خود را داشته باشند. در واقع خواندن کتاب رهیافتی است که انسان را قادر می سازد تا دشوارترین مسیرها را بگشاید و چشم اندازی را که پس از این گشایش حاصل می شود، همچون رواقی مشرف به باغ آگاهی و بینش به تماشا بنشیند.

سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب با هدف گسترش و غنی سازی فرهنگ کتابخوانی از 12 اردیبهشت سال جاری آغاز به کار کرده است تا بیش از پیش به نقش اثرگذار کتاب در ترسیم آینده بشر تاکید کند. مصلای تهران، میزبان این رخداد سودمند فرهنگی و علاقه مندان این حوزه محسوب می شود. از ویژگی های برجسته این دوره نمایشگاه، می توان به دسترسی آسان به محل برگزاری آن و افزایش مساحتی که برای ناشران شرکت کننده در نمایشگاه در نظر گرفته شده، اشاره کرد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا برای آشنایی بیشتر مخاطبان با شرایط و ویژگی های نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با «سید هادی حسینی» جامعه شناس و معاون حقوقی و امور استان های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به گفت وگو پرداخت.

**مصلای تهران، میزبان مهم ترین رویداد فرهنگی کشور
سی و یکمین نمایشگاه کتاب امسال مانند همه سال های گذشته به منظور ترویج فرهنگ انس با کتاب آغاز به کار کرده است. این فرصت 10 روزه به نوعی فرصت آشتی و زندگی با کتاب محسوب می شود که اتفاق بسیار زیبا و فرصتی مغتنم به شمار می رود. ویژگی ممتازی که نمایشگاه کتاب امسال نسبت به سال های پیش از آن برخوردار است، ایجاد فضای گسترده تر در مصلای تهران محسوب می شود. حُسن این اتفاق دسترسی سهل و آسان مردم به نمایشگاه است تا اینگونه تبادل فرهنگی به بهترین شکل صورت گیرد.

**ویژگی های کلی نمایشگاه امسال
ناشران بسیار زیادی شامل ناشران مطرح داخل کشور و بین المللی در نمایشگاه سال جاری شرکت کردند. در این میان تعدادی از ناشران به دلیل کم بودن عنوان و تعداد کتاب های منتشر شده، موفق نشدند که غرفه ای در نمایشگاه امسال برای عرضه محصول خود داشته باشند. امید آن می رود که به زودی حتی اگر ناشری با یک عنوان کتاب علاقه مند به حضور و معرفی نشریات خود در نمایشگاه بود، فضای کافی برای پاسخ دادن به نیاز آنان وجود داشته باشد.

از ویژگی های نمایشگاه سی و یکم می توان به حضور 300 هزار عنوان کتاب داخلی اشاره کرد. همچنین 190 هزار عنوان کتاب خارجی نیز تاکنون در نمایشگاه شرکت داده شده اند که ممکن است این تعداد افزایش یابد. تعداد 2 هزار و 550 ناشر ایرانی در یک هزار و 700 غرفه جابه جا شده اند و 500 ناشر خارجی نیز محصولات خود را در 130 غرفه جانمایی کرده اند و کتاب های متنوع با مضمون های علمی، ادبی، آموزشی، تاریخی، دینی، کودک و نوجوان، عمومی، بین الملل، دیجیتال و ... در این دوره عرضه شده است. امسال 53 کشور برای نمایشگاه بین المللی در تهران حضور دارند که کشور «صربستان» به عنوان مهمان ویژه و شهر «تونس» از کشور تونس نیز به عنوان شهر مهمان در نظر گرفته شده اند. همچنین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با در نظر گرفتن یارانه و پرداخت آن به ناشران، کمک خواهد کرد تا فضای خرید و فروش کتاب با رونق بیشتری همراه باشد؛ بنابراین دانشجویان و خریداران کتاب از طریق سیستم نمایشگاه از تخفیف هایی تا 40 درصد برخوردار خواهند بود.

**عوامل موثر بر کاهش و افزایش سرانه مطالعه در کشور
شرایط جامعه دیجیتالی، گرانی کاغذ و کتاب، راحت طلبی ها، شیوه های غلط آموزش و ... همه در کاهش علاقه به کتابخوانی در کشور نقش داشته اند اما آنچه دارای اهمیت است، سرعت عمل در جلوگیری از گسترش این معضل به شمار می رود. مشکل کاهش سرانه مطالعه و کتابخوانی یک موضوع تک علتی نیست بلکه عوامل یاد شده، دست به دست هم داده اند تا این مشکل به وجود آید. البته باید گفت با وجود این که در سال گذشته نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در شهر آفتاب برگزار شد اما دوری راه و مسافت طولانی برای دسترسی بر میزان مراجعه علاقه مندان تاثیری نداشت و نمایشگاه با استقبال چشمگیری رو به رو شده بود. بنابراین امسال، نمایشگاه استقبال دو چندان را شاهد است.

از خصوصیت های منحصر به فرد نمایشگاه کتاب این است که متقاضیان کتاب، می توانند همه نیاز خود را یکجا و به شکل تجمیعی برطرف کنند. ضمن این که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طول سال به شکل دوره ای، نمایشگاه هایی در همه استان های کشور برگزار خواهد کرد تا چنانچه علاقه مندان موفق به خرید کتاب نشدند و امکان حضور در آن را بدست نیاوردند، بتوانند کتاب های مورد نظر خویش را در استان محل اقامت خود خریداری و تهیه کنند.

**حضور خانوادگی در نمایشگاه، فرصت ارتباط تنگاتنگ فرزندان با کتاب
خانواده ها بایستی با فرزندان خود به نمایشگاه مراجعه کنند، هرچند ممکن است کتاب ها در برخی موارد گران باشند و توان خرید وجود نداشته باشد اما حضور به شکل خانوادگی در این نمایشگاه سبب می شود تا افراد تازه های کتاب را مشاهده کنند و با فضای نمایشگاه کتاب آشنا شوند. بنابراین خانواده ها کتاب را در سبد خانوار قرار دهند چرا که اگر فرزندان آنها کتابخوان تربیت شوند، آینده ای روشن پیش رویشان ترسیم خواهد شد و آگاه زندگی خواهند کرد.

** گسترش فرهنگ مطالعه و ارتقای سطح آگاهی جامعه
نمایشگاه کتاب به ارتقای فرهنگ کمک می کند اما یک طرح مانند ساختمان سازی نیست که ناگهان به نتیجه برسد. تولید فرهنگ باید آرام و نرم در جامعه شکل بگیرد. بنابراین آنچه در حال اتفاق است، باید تداوم داشته باشد. در خانواده ها توجه به کتاب و کتابخوانی باید درونی شود و پرورش یابد. خانواده ها حتی اگر قصد خریدن کتاب ندارند، برای دیدن کتاب، فرزندان خود را به نمایشگاه بیاورند تا کودکان و نوجوانان با فعالیت های نمایشگاه، عنوان ها و تازه های کتاب آشنا شوند. اینگونه می توان درونی شدن ذات مطالعه و نهادینه شدن این فرهنگ را در جامعه شاهد بود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به عنوان متولی این امر، در حال تداوم این رهیافت و گسترش آن به همه استان ها است.

**راهکارهای افزایش سرانه مطالعه
کارکرد نمایشگاه ها در بالا بردن آمار سرانه مطالعه بسیار زیاد است. همچنین معلمان در کلاس های درس با تبیین نقش مطالعه در این راستا بسیار نقش آفرین هستند. در دانشگاه ها استادان با معرفی کتاب های مناسب و مفید به دانشجویان می توانند تشویق کننده مطالعه باشند. در خانواده نیز به عنوان مهم ترین رکن اجتماع، باید به این مهم توجه شود. به عبارتی همه ارکان جامعه باید به افزایش سرانه کتاب خوانی کمک کنند.

**نمایشگاه و کارکردهایی فراتر از دسترسی آسان به کتاب
نمایشگاه شاید از دید عموم دسترسی آسان به کتاب به شمار آید اما از کارکردهای پایدار در حوزه مطالعه برخوردار است. برپایی نمایشگاه، فعالیت بزرگ و چند وجهی محسوب می شود که مانند دیگر کارهای بزرگ قادر نیست تا رضایت همه را جلب کند زیرا سلیقه ها متفاوت است. به عنوان مثال حتی مشکلات حاشیه ای چون پارک کردن خودرو نیز ممکن است باعث بروز واکنش های منفی به نمایشگاه باشد اما وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشترین توان خود را برای عملی کردن اهداف مناسب صرف می کند تا این مهم عملی شود، هر چند ضعف هایی نیز وجود دارد.

**طرح نقشه راه مناسب
برگزاری نمایشگاه های کتاب در شهرها و استان های مختلف کشور، نشان از نقشه راه مناسب در این زمینه دارد. یعنی اگر شخصی نتوانست به نمایشگاه کتاب تهران بیاید، نمایشگاه به سراغ آنها خواهد رفت. آنچه مسلم به نظر می رسد، اکنون توان دست اندرکاران در همین اندازه است و باید از این توان موجود بیشترین استفاده را برد. بی شک امکانی فراتر از چیزی که اینک مشاهده می شود، وجود ندارد. بنابراین به سراغ ظرفیت های بخش خصوصی رفتیم تا به کمک این بخش و همت ناشران، به این مهم دست پیدا کنیم. با این اقدام امید آن می رود که نقاط ضعف مرتفع و شرایطی مهیا شود تا پاسخگویی و خدمات بهتر و بیشتر به مردم صورت گیرد.

** تفاوت همخوانی میزان مطالعه مردم با اهداف چشم انداز 1404
مردم اهل مطالعه هستند اما این مطالعه کافی نیست. چون هر اندازه مطالعه وجود داشته باشد، کم است. تلاش می شود تا فرهنگ مطالعه در همه سطوح گسترش یابد. آنچه که باید اتفاق بیفتد ترویج کتابخوانی در صدا و سیما، خانواده ها، مدرسه ها، دانشگاه ها و دیگر محفل های عمومی است. باید کوشید در وسایل حمل و نقل عمومی؛ نام کتاب ها و جمله های معروف و تاثیرگذار اعلام شود تا زمینه سازی برای ترغیب مردم به خواندن کتاب و مطالعه صورت گیرد.

پژوهشم**9428** 2002**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي مناسبت ها سي و يكمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران نمايشگاه كتاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۴۰۶۱۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارگان‌زدگی؛ گریبان‌گیر نمایشگاه کتاب است

محمدحسن شاهنگی، دبیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نویسنده و پژوهشگر درباره آفت‌هایی که هر ساله دامن نمایشگاه کتاب تهران را می‌گیرد، گفت: اولین آسیب دولتی‌زدگی یا ارگان‌زدگی نمایشگاه کتاب است. اهتمام بیش از حد به نهاد‌ها و ناشران دولتی آفتی است که گریبان‌گیر نمایشگاه کتاب می‌شود. اینکه مکان، متراژ و موقعیت جغرافیایی غرفه در کجا قرار گیرد و ارگان‌ها و انتشارات دولتی در اولویتِ بهره‌مندی از تسهیلات قرار می‌گیرند؛ در حالی باید سایر ناشرانی که در وادی گفتمان انقلاب اسلامی هستند، از تسهیلات برخوردار باشند.

شاهنگی ادامه داد: اگر قرار است تسهیلاتی به ناشران داده شود، باید تمام غرفه‌داران و ناشران از تسهیلات یکسانی بهره‌مند شوند. اگر در موارد تخلف بنا به اجرا شدن قوانین است، باید با تمام ناشران یکسان رفتار شود. اینگونه نباشد که اگر غرفه‌ای منتصب به یک نهاد ارگانی است، از مجازات و اعمال قوانین معاف شود. در مقابل ناشرانی که وابستگی دولتی ندارند، حداکثر مجازات در قبالشان اعمال شود. 

دبیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عدم انتفاع قابل قبول به فعالان مردمی، جوانان، ناشر - مولفان، ناشران جوان یا نوپا و استارتاپ‌های فعال در حوزه تعویض، تبادل و امانت کتاب را دومین آسیب نمایشگاه کتاب دانست و افزود: چقدر فعالان این حوزه برای مردم شناخته شده هستند؟ نشر‌های الکترونیک آنطور که باید در جامعه ایرانی شناخته شده نیستند و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور عناویت ویژه‌ای را به آن حوزه داشته باشد.

وی با بیان اینکه سومین آسیب غفلت از گردشگری فرهنگی است، توضیح داد: کتاب ذیل صنایع خلاق فرهنگی می‌گنجد. بر اساس جایگاه کتاب پیرامون فعالیت‌های فرهنگسازی و گفتمان‌سازی، باید مباحثی همچون اقتصاد نشر، فرهنگ نشر، سیاست نشر و رسانه نشر را برای مخاطب باز کنیم. نمایشگاه کتاب تهران یک فرصت فرهنگی و تبلیغی ایده‌آل است، که از بُعد بین‌المللی و از منظر دیپلماسی عمومی و فرهنگی می‌توانیم فرهنگ خودمان را به ملل دیگر معرفی کنیم و از این ظرفیت مهم گردشگری فرهنگی در چارچوب برگزاری نمایشگاه کتاب حداکثر استفاده را بکنیم. 

شاهنگی چهارمین آسیب نمایشگاه کتاب تهران را عدم برنامه‌ریزی برای طیف‌های مرتبط با نشر دانست و بیان کرد: قرار نیست نمایشگاه کتاب فقط برای ناشران برگزار شود. در همه جای دنیا برای نویسندگان، ویراستاران، صفحه‌آرایان، طراحان جلد و فعالان حوزه نشر از جمله چاپخانه‌داران، کتابداران و ... جشنواره سالانه‌ای برگزار می‌شود و در نمایشگاه کتاب به آنها بها می‌دهند. از آنها دعوت می‌شود و در قالب دورهمی علاوه‌بر اینکه همدیگر را می‌شناسند، به مردم هم معرفی می‌شوند و از ظرفیت جشنواره‌ای نهایت استفاده را می‌کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات