به نقل از «رویداد24»

نجات اقتصاد ایران به اشتباه به برجام گره زده شد/ دلبستگی دولت به بازار آزاد به سود تولید ملی نیست

تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۶۴۱۶۴۱

رویداد۲۴ هرچند مسئولان اعلام کردند خروج آمریکا از برجام، خروج یک عضو مزاحم بوده است اما کیست که نداند پس از این اتفاق بازار ارز از ثبات خارج شد و دلار تا مرز 7000 تومان هم پیش رفت. برخی کارشناسان معتقدند این موضوع به هیجان بازار مربوط است و برخی دیگر همچنان اعتقاد دارند که سوءمدیریت بیش از هیجان بازار تاثیر گذار بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فریبرز رییس دانا از جمله اقتصاددانانی است که مانند گروه دوم فکر می‌کند و معتقد است سیاست‌های نئولیبرالی دولت باعث شده این موج به وجو بیاید.
آمریکا برای کشورهایی که می‌خواهند راه استقلال را پیش بگیرند توطئه می‌کند

فریبرز رییس‌دانا در در گفت‌وگو با رویداد۲۴ در پاسخ به این سوال که آیا تفاوت قیمت دلار بین 4200 تا 6500 به این معناست که دولت برای آرام نگاه داشتن بازار روی هر دولار حدود 2200 تومان تا 2300 تومان به پول آمریکا کمک کرده است؟ گفت: خیلی موافق این قضیه نیستم اما در عین حال باید قبول کرد که دلار پدیده سلطه‌گر جهانی است، نه فقط برای آنکه 60 درصد معاملات جهانی با دلار انجام می‌شود، چون که آمریکا هرچقدر دلش بخواهد دلار چاپ می‌کند و برای کشورهایی که می‌خواهند راه استقلال را پیش بگیرند توطئه می‌کند؛ همانطور که برای کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) توطئه کرده است. در مورد ایران هم همینطور است.
واسطه‌های پولی و ارزی در ایران علاقه بسیار زیادی به دلار دارند

او ادامه داد: ایران نیز به سبک خودش وابستگی دلاری دارد و معاملات با دلار انجام می‌شود؛ واسطه‌های پولی و ارزی علاقه بسیار زیادی به دلار دارند. ضمن آنکه نهادها و موسسات و شرکت‌هایی که دارای قدرت اقتصادی بالایی هستند، به لحاظ دلبستگی مدیران و هم نوع ارتباط آنها با بازار جهانی، تمایل زیادی به دلار دارند. طبیعی است در این شرایط فشار برای تقاضای دلار جمع می‌شود و در شرایط بحرانی این تقاضا به تقاضای موثر بازار تبدیل می‌شود؛ نمونه مشخص آن تهدید ترامپ بود که عاقبت عملی شد، در این فضا یک‌دفعه بنگاه‌ها و متقاضیان اصلی دلار پیش‌دستی کردند و دلار خیلی زودتر گران شد و موج دلال‌بازی شدت گرفت و ادامه یافت. وابستگی دلار در سطوح مختلف سرایت کرده است و مردم عادی هم وقتی می‌خواهند به هر دلیلی ارز بخرند، گرایش به دلار دارند.

قیمت 6400 تومانی کاغذی است و با آن معامله نمی‌شود

او در توضیح تفاوت قیمت دلار در بازار آزاد و رسمی گفت: قیمت کنونی دلار با نرخ 6400 تومان، قیمت کاغذی است و زیاد معامله با آن نمی‌شود مگر آنکه فرد در شرایط اضطرار باشد و مثلا نیاز به دارو دارد و سرمایه‌گذاری کرده است و در واردات یا پرداخت‌ها برای آنها مشکل پیش آمده است و معمولا جز این موارد معامله با این قیمت وجود ندارد.

قیمت 4200 دلار الگوی دمده تفاوت نرخ تورم جهانی با نرخ تورم داخلی بود

این اقتصادددان ایرانی ادامه داد: از طرف دیگر قیمت شتاب‌زده 4200 که بر اساس الگوی دمده و از کار افتاده تفاوت نرخ تورم جهانی با نرخ تورم داخلی که پایه تصمیم دولت بود هم جواب نمی‌دهد و جواب نخواهد داد لذا اگر از اول از این مشاورانی که به دولت چسبیده‌اند، دل بکنند و اگر دولت از نظریه‌پردازان دیگر استفاده کنند، راه‌های دیگر هم بود و می‌شد کاری کرد نه آنکه نرخ دلاری درست کنند که نام آن را دلار جهانگری بگذارند و بازار هم چیز دیگر بگوید. اما کلا تفاوت بازار بین نرخ رسمی و نرخ دولتی وجود دارد اما نه به میزان 4200 تومان تا 6700 تومان، بلکه اعتقاد دارم این تفاوت قیمت کمتر است و به این میزان نیست.

دلبستگی شدید دولت به بازار آزاد به سود تولید و اقتصاد ملی نیست

رییس‌دانا افزود: سیاست‌های غلط مثل بگیر و ببند هم به زیان دولت شد. دولت به بازار آزاد بسیار زیاد دل بسته بود و  مشکلات ناشی از آن را هم دید. معتقدم این دلبستگی شدید به سود تولید و اقتصاد ملی نیست چراکه بازار آزاد، آزاد نیست و بازار گویای حقیقت نیست. در نهایت هم دولتی که معتقد بود بازار و آزاد و عرضه و تقاضا کار خودش را می‌کند، مجبور شد در مقابله به نوسان ارز به باتوم و ضربه پلیسی روی بیارود اما باز نتیجه‌ای حاصل نشد چون در همین سیاست‌های کنترلی نیز باید هوشمند بود.

دولت نجات اقتصاد ایران را به اشتباه به برجام گره زد

او در پاسخ به اینکه آیا انجام معاملات با یورو انجام شود در کنترل قیمت ارز تاثیر خواهد داشت، تاکید کرد: سوال این است چرا دولت تا به حال این کار را نمی‌کرد؟ مگر ما زودتر نمی‌گفتیم؟ پس چرا کسی نمی‌شنید؟ می‌گفتیم باید ارتباط دلاری ما آهسته آهسته کم بشود اما نکردند و عاقبت تصمیم گرفتند یک‌شبه اینکار را انجام بدهند. مطمئن باشند تصمیم یک‌شبه نتیجه مناسبی در پی نخواهد داشت زیرا آمریکا هم بیکار می‌نشیند؟ آنها سیاست دولت را با دخالت‌های مستقیم و غیرمستقیم تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. دولت هم نجات اقتصاد ایران را به اشتباه به برجام گره زده بود و وابستگی به دلار را تشدید کرد.

رییس دانا خاطرنشان کرد: حال بایستی با قراردادهای مناسب با پول‌های دیگر روی بیاوریم، در عین حال نوعی نظارت و کنترل لازم است اما چون با سیاست‌های تعدیل ساختاری دولت روبرو هستیم، کار کمی مشکل می‌شود. آقای روحانی، وزیر اقتصاد، معاون اول رییس جمهور و کابینه به سیاست‌های پولی و ارزی گرایش دارند لذا با این چنین دلبستگی‌هایی که شکست آنها دیده شده، دولت نمی‌تواند به مسیری برود که توفیقی داشته باشد.

می‌خواهند نفت را هم به بخش خصوصی بدهند!

او در پاسخ به کسانی که اعتقاد دارند هنوز سیاست‌های بازار آزاد در ایران اجرا نشده است، گفت: در رمانی نوشته بود دختر و پسری زیر یک سقف زندگی می‌کردند و بعد از 10 – 12 سال پسر از دختر تقاضای ازدواج می‌کند. دختر می‌گوید در این سال‌ها چه کاری باید می‌کردیم که نکردیم! حالا مسئله این است که بازار آزاد دیگر قرار است چکار بکند که نکرده است؟ چرا آقایان حرف ناراست می‎زنند. بخش بزرگی از اقتصاد ایران در اختیار بخش خصوصی است اما می‌گویند این بخش خصوصی، بخشی نیست که ما دوست داریم. خب دولت قبلی هم خصوصی‌های دولت فعلی را دوست ندارد. آقای نیلی یکی از افرادی است که از مسئولان اصلی بالا بردون قیمت دلار است و فکر می‌کرد بالا رفتن قیمت درآمدهای دولت را بیشتر می‌کند. من می‌دانم ماموریت اینها چیست. اینها می‌خواهند نفت را هم به اتاق بازرگانی بدهند.

اگر دولت معتقد است بازار کار خودش را می‌کند، اقتصاددان برای چه می‌خواهد؟

این اقتصاددان برجسته کشورمان خاطرنشان کرد: برجام هزینه‌های مالی و اقتصادی زیادی داشته است تا به مرحله تصویب رسیده است؛ به تعبیری 150 تا 200 میلیارد دلار برای اقتصاد ایران هزینه بوده است. حال سوال ما این است که این رقم چه شد؟ چه کسی باید پاسخگو باشد؟ اگر ما در پی پاسخگویی نباشیم، از کجا معلوم دوباره این اتفاقات نیفتد. می‌گویند دوباره به سمت غنی‌سازی برویم. اگر دوباره این هزینه‌ها بر کشور تحمیل شد، چه باید کرد؟ در موضوع خصوصی‌سازی هم همین است و استراتژی مدون و مشخصی وجود ندارد. اراضی شهری، بخش کشاورزی، بخش واردات، بخش خدمات و خرده فروشی و هتل‌ها و ... همگی خصوصی هستند و مشخص نیست استراتژی برای آنها چیست! الان بیش از 2 میلیون و 500 هزار خانه خالی وجود دارد که نمی‌گذارند وارد بازار شود تا قیمت‌ها بالا بماند. انسان موجودی برنامه‌ریز است و نمی‌توان بازار را به حساب عرضه و تقاضا رها کرد و گفت بازار کار خودش را می‌کند. اگر این چنین باشد که اقتصاددان بازار آزاد برای چه نیاز داریم؟ خب بروند بنشینند در خانه‌هایشان و بگذارند بازار کار خودش را بکند. حقوق برای چه می‌گیرند!؟ آنها حتی در رسانه‌هایشان مشکلات را به گردن مردم می‌اندازند و نوشته بودند مشکل سپرده‌گذاران کاسپین این بود که طمعکار بودند و سود بیشتر می‌خواستند! دولت هم ماهیتا بازارگرای افراطی است.

او در پاسخ به اینکه مشکل قیمت ارز بخاطر خروج آمریکا ار برجام بود یا نحوه قدرت‌گرفتن بی‌رویه بخش خصوصی داخلی؟تصریح کرد: این دو موضوع به هم پیوسته است. آمریکا هنگامی که تهدید کرد، بخش خصوصی چون گرانی دلار را پیش‌بینی می‌کرد به بازار هجوم آورد. بانک‌های خصوصی مشکل عمده‌ای بودند. ترامپ اعلام کرد توحش اقتصادی خود را علنی می‌کند و در پی آن خرید دلار افزایش یافت و موج آن به جامعه رسید.

اگر دولت تمهیدهای ضد پیش‌دستی‌های بازار را انجام ندهد، دوباره شوک به بازار وارد می‌شود

او ادامه داد: اگر دولت نتواند تمهیدهای ضد پیش‌دستی‌های بازار را انجام بدهد، ممکن است دوباره شوک به بازار وارد شود. تورم‌ها بخاطر کم شدن قوه خرید کم می‌شود؛ مثل دو سال پیش که این کاهش تورم بخاطر کاهش قوه خرید مردم بود. مردم از بسیاری از خریدهایشان صرف‌نظر می‌کردند. به همین جهت تهدید دوم ترامپ و رسیدن به دوره تنفس ممکن است به اندازه شوک سابق شوک نیاورد. اما کلا می‌گویم تا زمانی که دولت‌ها اینهمه علاقه به بازار را دارند و تا زمانی که حاضر نیستند نامی از طبقه کارگر و زحمتکشان بیاوردند، همچنان اقتصاد آسیب خواهد دید.

رییس دانا در پاسخ به این سوال که آیا این ساست‌ها به سود طبقه متوسط است یا خیر، گفت: طبقه متوسط در این فضا گرایش‌های عجیبی پیدا کرده است. ببینید آنها چه داوری در باره فلسطین دارند؟ از یک طرف ضد عرب هستند اما از طرف دیگر سیاست‌های عربستان را ترجیح می‌دهند چون معتقدند پول ایران در سوریه خرج می‌شود. طبیعی وقتی نگذاشته‌ایم طبقه متوسط به صورت طبیعی رشد کند، این چنین تناقض‌هایی هم به وجود می‌آید.

منبع: رویداد24

کلیدواژه: رویداد24 افزایش قیمت دلار افزایش قیمت ارز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۴۱۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دولت از فعالان بازار لوازم خانگی انتظار معجزه دارد

دولت انتظار دارد، برند‌های ایرانی لوازم خانگی با شاخص‌ترین برند‌های خارجی رقابت کنند و بازار کشور‌های همسایه را در اختیار بگیرند.

به گزارش اکونگار، در عین حال به فعالان فشار می‌آورد که ارز صادراتی را با نرخ نیمایی به دولت بفروشند و تولید با قیمت پایین‌تر به بازار عرضه کنند. به نظر می‌رسد دولت از فعالان لوازم خانگی انتظار معجزه دارد.

در حاشیه ششمین نمایشگاه فرصت‌های صادراتی ایران پنلی با عنوان دلایل عدم استقبال بازار‌های جهانی از محصولات لوازم خانگی ایرانی برگزار شد. در این پنل احسان فدایی کارشناس لوازم خانگی و دبیر پنل، محمدرضا شهیدی دبیر انجمن صنفی صوتی و تصویری، عادل دهدشتی مدیر ارشد برند سازمانی گروه انتخاب، عباس ابهری عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی، محمدحسین اسلامیان نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی، پرویز کلباسی مدیرعامل سیماران، فرشید گلزاده مدیرعامل صنایع لوازم خانگی مادیران و ابوالقاسم شانه ساز دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک حضور داشتند و به مشکلات تولید و فروش لوازم خانگی اشاره کردند.

البته عنوان این پنل مورد نقد شرکت کنندگان قرار گرفت چرا که اعضا بر این باور بودند این عنوان انداختن توپ مشکلات و نارسایی‌ها به زمین فعالان صنعتی ست. در حالی که پیش از اینکه به تولید برسیم باید ریشه‌های مشکلات کلان اقتصاد را بررسی کنیم سپس به رقابتی نبودن تولیدات بپردازیم.

احسان فدایی دبیر پنل و کارشناس لوازم خانگی در گفتگویی به خلاصه‌ای از گفته‌های شرکت کنندگان در پنل اشاره کرد که در ادامه می‌خوانید:

محمدرضا شهیدی دبیر انجمن صنفی صوتی و تصویری، گفت: در سال‌های اخیر همواره درون ساختار تصمیم گیری ناهماهنگی‌های زیادی وجود داشته و مشکلات و موانعی که بر سر راه قرار گرفته به صورت خواسته یا ناخواسته توسط دولت زمینه ساز این شده که شرکت‌های تولیدی در داخل کشور دستشان برای هر نوع فعالیت اقتصادی بسته باشد.

آئین نامه‌های خلق الساعه‌ای که مدام در حال زایش و تغییر هستند تبدیل به بزرگترین مانع برای تولید شده اند. صاحبان صنایع نیاز به برنامه ریزی میان مدت و بلندمدت دارند. تولید با مقوله تجارت و بازرگانی که پروسه آن سرعت بیشتری دارد، متفاوت است. متاسفانه آئین نامه‌های متعددی که صادر می‌شود تغییر و تحولات بسیار گسترده و عمده‌ای را از سوی وزارت صمت برای تولید به بار آورده و منجر به نارکارآمدی برنامه ریزی‌ها شده است. تولیدکننده نمی‌داند در چند ماه آینده شرایط تولید و تجارت چقدر قرار است تغییر کند تا نسبت به آن برنامه ریزی داشته باشد.

مشکل دوم به تخصیص ارز مربوط می‌شود. پروسه تخصیص ارز بسیار طولانی شده و ناهماهنگی بین وزارت صمت و بانک مرکزی بسیار بالا رفته است. بانک مرکزی از سیستم پاسخگویی رودر رو به سیستم ثبت تیکت تغییر داده و اصلا پاسخگوی مشکلات فعالان حوزه نیست.

کمیت گرایی دولت

ابوالقاسم شانه ساز دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک، گفت: تامین مواد اولیه و قطعات در گذشته از کشور‌های مختلف انجام می‌شد و لوازم خانگی کوچک بازار خوبی داشت. با تولیداتی که انجام می‌شد روی بازار‌های صادراتی بهتر می‌توانستند کار کنند. اما یکی از مشکلات بزرگی که در چند سال اخیر به شدت رواج پیدا کرده و در اثر یک سیاستگذاری غلط و تداوم آن سیاست ایجاد شده این است که طی سال‌های گذشته گرفتار آماردرمانی و کمیت گرایی شده ایم. در مجموعه وزارت صمت در چند سال گذشته برای افزایش آمار کمی تولیدات، برای هر کسی که تقاضا داشته مجوز صادر شده است.

افراد برای استفاده از تسهیلات تولید که در سال‌های گذشته تخصیص پیدا می‌کرد متقاضی تاسیس بنگاه‌های تولیدی کوچک می‌شدند. بدون آنکه صلاحیت آن‌ها بررسی شود و تخصص لازم برای فعالیت در این حوزه را داشته باشند. تعدد مجوز‌ها مشکل بزرگی ایجاد کرده است. در مقوله تخصیص ارز، وزارت صمت باید چیزی حدود یک هزار فعال صنعتی را برای دریافت ارز به بانک مرکزی معرفی کند. ۹۰ درصد این افراد Economy of scale نیستند یعنی تولید رقابت پذیر ندارند. این بنگاه‌ها ارز را دریافت می‌کنند، مواد اولیه گرید ۲ چینی وارد می‌کنند و وارد چرخه تولید برند‌های ناشناخته و بی کیفیت می‌شوند. این برند‌ها حتی در بازار داخلی هم متقاضی ندارند چه رسد به صدور به کشور‌های همسایه. این اتفاق تبدیل به لوپ بزرگ و معیوب در کشور شده است.

کشور‌های همسایه هم تولیدات ایرانی را نمی‌خواهند

محمدحسین اسلامیان نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، گفت: وقتی محصولات تولید شده، برای تهیه مواد اولیه از ارز بازار آزاد استفاده می‌کند، قیمت تمام شده آن افزایش می‌یابد. به طور مثال یک ماشین لباس شویی یا ظرف شویی ایرانی بالغ بر ۳۰۰ دلار هزینه تمام شده، دارد. چگونه این تولیدات با برند‌های معتبر دنیا که با قیمت پایین‌تر یا هم اندازه قیمت تولیدات ایرانی در کشور‌های همسایه عرضه می‌شود، می‌تواند رقابت کند.

وقتی ما خودمان واردکننده تکنولوژی هستیم نمی‌توانیم با مشکلاتی که در حوزه ارز داریم قطعا نمی‌توانیم با برند‌های خارجی رقابت کنیم. چگونه می‌توانیم تولیدات ایرانی را ۴۰ درصد گران‌تر از تولیدات مشابه برند‌های خارجی بفروشیم. پس عملا بستر صادرات را حتی در کشور‌های هم مرز خودمان هم نداریم. چون کشور‌های آن‌ها دارای تجارت آزاد هستند و ممنوعیتی برای واردات برند‌های باکیفیت‌تر و با قیمت مناسب‌تر ندارند.

دخالت دولت هر روز بیشتر می‌شود

پرویز کلباسی مدیرعامل سیماران، گفت: در گذشته صادرات به راحتی انجام می‌شد، چون محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها کمتر از امروز بود و دخالت دولت را در بازار کمتر می‌دیدیم. هر مرحله که پیش می‌رویم دخالت و ورود دولت به بازار چه از سوی وزارت صمت و چه بانک مرکزی افزایش پیدا کرده لذا مسیر بسیار دشوار شده است؛ بنابراین ما که در گذشته می‌توانستیم به کشور‌های اطراف صادرات انجام دهیم امروز صادراتمان به صفر رسیده است و بخشی از سود شرکت که از محل صادرات بود از دست رفته است.

مجموعه‌های خدمات پس از فروش در کشور‌های هدف ایجاد شود

فرشید گلزاده مدیرعامل صنایع لوازم خانگی مادیران، گفت: اگر قرار است صادرات داشته باشیم باید مجموعه‌هایی در کشور‌های هدف ایجاد شوند تا به برند‌های ایرانی خدمات پس از فروش ارائه دهند. با ایجاد شدن این مزیت شاید بتوان روی صادرات به برخی کشور‌ها کار کرد.

وجود برند‌های بی کیفیت و متعدد

عادل دهدشتی مدیرارشد برند سازمانی گروه انتخاب، گفت: ما در کشور خودمان یک برند سرشناس شاخص نداریم. در کشور‌های صنعتی مهم دنیا چند برند خاص به عنوان صنایع مادر برای صادرات در نظر گرفته می‌شوند. این برند‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند و باقی تولیدات، برای آن‌ها زنجیره ارزش ایجاد می‌کنند. مثل ال جی و سامسونگ به عنوان تولیدات شاخص کره جنوبی. اما در کشور ما برند‌های به شدت زیادی وجود دارد که عمده آن‌ها نیز تولیدات اقتصادی ندارند. اغلب این صنایع در حال گذراندن روزمرگی خود هستند. تبلیغاتی که در صدا و سیما می‌شود تبلیغ روی فروش است و ارتباطی با برندسازی ندارد.

دولت کاری نکند بهترین خدمت به تولید است

احسان فدایی کارشناس لوازم خانگی و دبیر پنل، گفت: به خیر تو امید نیست شر مرسان. همه فعالان لوازم خانگی در ایران بر این باورند که بهترین خدمت به مجموعه لوازم خانگی این است که دولت کاری نکند. چون حضور و تصدی گری دولت منجر به سردرگمی فعالان صنعت لوازم خانگی شده است. یک مثال عینی آن بیانیه‌های وزارت نیرو برای ممنوعیت تبلیغات اسپیلت هاست. در کشوری که مشکل آب داریم و در زمستان مشکل گاز داریم و هر چه پیشتر می‌رویم مشکلات وخیم‌تر می‌شود، بهترین روش به سمت انرژی‌های نوین و جایگزین کردن کولر‌های آبی ست. مشکل اصلی ما در خانه است و هنوز مشکل داخلی ما حل نشده که به مسائل بیرون از کشور بپردازیم.

یکی از مشکلات اصلی ما این است که سیاست‌های تشویقی به سیاست‌های تنبیهی تبدیل شده است. در بحث صادرات به سه موضوع باید توجه داشته باشیم. اول عرضه، بعد تقاضا و سپس هزینه مبادله. ما باید تولید محصول رقابت پذیر باشیم چه در بخش قیمت، چه کیفیت و چه طراحی. در بحث قیمت تمام شده می‌بینیم که دولت به عنوان تامین کننده عمده مواد اولیه، قیمت‌ها را بالا برده است. هزینه‌های حمل و نقل نیز از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ حدود ۵.۵ برابر شده است.

نرخ بهره نیز از سوی بانک‌ها به بیش از ۴۲ درصد رسیده و قیمت ارز هم که مشخص است. در حوزه طراحی و کیفیت زمانی می‌توانید سرمایه گذاری کنید که حاشیه سود بالایی داشته باشید. یعنی تولید در مقیاس اقتصادی باشد. در حال حاضر بیش از ۹۵ درصد از تولیدکنندگان لوازم خانگی تولید اقتصادی ندارند؛ بنابراین اصلا نمی‌توان در حوزه طراحی و کیفیت ورود پیدا کنند. ما در بخش تقاضا باید تعرفه‌های ترجیحی داشته باشیم.

یا باید دولت دامپینگ کند یا اینکه تعرفه‌های ترجیحی داشته باشیم. اما وزارت خارجه انقدر درگیر مسائل سیاسی شده که برای رایزنی اقتصادی با کشور‌های همسایه هم فرصت ندارد. در کنار همه این‌ها به دلیل تحریم هزینه‌های مبادله به شدت بالا رفته است و بانک مرکزی هم با پیمان سپاری ارزی کار را برای صادرکننده تمام کرده و با گرفتن ارز با قیمت‌های دولتی، همه انگیزه‌های صادرات را از بین برده است.