معیارهای هنری یا جهت گیری های سیاسی

هفتادویکمین دوره جشنواره فیلم کن شنبه شب 29 اردیبهشت ماه در حالی با معرفی برگزیدگان پایان یافت که غایب حاضر در جشنواره‌، جایزه بهترین فیلمنامه را برای سینمای ایران کسب کرد. نرگس عاشوری روزنامه نگار

ایران آنلاین / جعفر پناهی که پای تلویزیون پیگیر اختتامیه این دوره از جشنواره بود موفق شد برای فیلم «سه رخ» جایزه بهترین فیلمنامه را به طور مشترک با یک فیلم ایتالیایی کسب کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«اگر او (کیارستمی) زنده بود هر دو در تهران به تماشای مراسم امشب نشسته بودیم» این عبارات بخشی از پیام جعفر پناهی در این مراسم بود. سولماز پناهی که در غیاب پدر جایزه را دریافت کرد پیامی از جانب پدرش قرائت کرد که در آن پناهی ضمن تشکر از مدیران و داوران جشنواره کن، از عباس کیارستمی یاد و از نبود او ابراز تأسف کرده بود: «روزی که از کن با جایزه دوربین طلایی بازگشتم عباس کیارستمی به استقبال‌ام در فرودگاه تهران آمد، بسیار متأسفم که او دیگر در میان ما نیست».

از تبریک اهالی سینما تا آرزوی نمایش عمومی
اصغر فرهادی دیگر کارگردان ایرانی حاضر در بخش مسابقه جشنواره کن نخستین سینماگری بود که در پیامی این موفقیت را به پناهی تبریک گفت. او که امسال با فیلم «همه می‌دانند» جشنواره کن هفتادویکم را افتتاح کرد در پیامی ضمن ستایش از تلاش همیشگی پناهی، دریافت این جایزه را به گروه فیلم «سه رخ» تبریک گفت. رضا درمیشیان کارگردان «عصبانی نیستم» نیز در پیامی با ابراز تأسف از صندلى خالى پناهی در جشنواره برای نمایش عمومى فیلم «سه رخ» در سینماهاى ایران ابراز امیدواری کرد. پرویز پرستویی، بهرام رادان، حمید فرخ‌نژاد و... دیگر سینماگرانی بودند که با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی کسب این موفقیت را به جعفر پناهی تبریک گفتند.
کلکسیون پناهی از جشنواره کن
در دو دهه اخیر، جشنواره کن به پایگاهی برای سینمای ایران تبدیل شده است و سهم سینمای ایران از این جشنواره مهم جهانی یک نخل طلا و بیش از 10 جایزه شامل جایزه هیأت داوران، نوعی نگاه، دوربین طلایی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد شده است. کسب افتخار و جایزه در این جشنواره معتبر نیز در سال 1995 با جعفر پناهی کلید خورد و فیلم «بادکنک سفید» در این سال جایزه دوربین طلایی را گرفت. دو سال بعد فیلم «طعم گیلاس» به‌کارگردانی عباس کیارستمی موفق به دریافت نخل طلای این جشنواره شد. «تخته سیاه» ساخته سمیرا مخملباف (جایزه هیأت داوران کن)، «جمعه» حسین یکتاپناه و «زمانی برای مستی اسب ها» بهمن قبادی (دوربین طلایی کن) «ساعت پنج بعدازظهر» سمیرا مخملباف (جایزه هیأت داوران)، «طلای سرخ» جعفر پناهی (جایزه نوعی نگاه)، «خواب تلخ» محسن امیریوسفی (جایزه ویژه دوربین طلایی)، «کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره» بهمن قبادی و «ناهید» آیدا پناهنده (جایزه نوعی نگاه) از دیگر آثار سینمای ایران هستند که در دوره‌های مختلف، توجه هیأت داوران را جلب کردند. آخرین جایزه این جشنواره برای سینمای ایران مربوط به شب خاطره‌ساز اختتامیه کن 2016 است که اصغر فرهادی و شهاب حسینی دو جایزه مهم بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر جشنواره شصت و نهم کن را از آن خود کردند. جعفر پناهی شنبه شب با کسب جایزه بهترین فیلمنامه برای «سه رخ»، سومین جایزه خود را از جشنواره کن دریافت کرد. با پرویز جاهد و جهانگیر کوثری دلیل اهمیت سینمای ایران برای جشنواره کن را جویا شدیم و با آنها راجع به سیاسی یا هنری بودن این جشنواره گفت وگو کردیم.
چــرا ســینمای ایــــران بـــــــرای جشنواره کن مهم است؟
جشـنواره فیلـــم کـــن مهم‌تریـن رویداد سینمایی جهـــان اســــــت و جشـــــــنواره ای مهم‌تر و معتبرتر از کن نداریم که به سینمای هنری، غیرمتعارف، غیرتجاری و غیرهالیوودی بپردازد؛ البته جشنواره کن هم با برگزاری بیش از 70 دوره، در گذر زمان تغییر کرد و با تغییر سلیقه و سیاست‌های برگزارکننــــدگان آن بــــه ســــــمت گرایش‌های عامه پسندتر سوق پیدا کرد و از جشنواره ای که تمرکزش روی سینمای آوانگارد و هنری بود به سمت سینمایی که جنبه عام‌تر و جذاب‌تری داشته باشد حرکت کرد و روز به روز از اهداف اولیه‌اش دورتر می‌شود. بر اساس همین رویکرد است که فرش قرمز، حضور سلبریتی‌ها، زرق و برق بیشتر، سلفی گرفتن و... در آن اهمیت بیشتری پیدا کرد تا جایی که امروز حاشیه‌‎های کن و کفش از پا درآوردن یک ستاره امریکایی روی فرش قرمز اهمیت بیشتری از نمایش فیلمی مثل کتاب تصویر گدار در کن شده است و این از معضلات سینما در عصر فعلی است که سینمای هنری و اندیشمند و متفکرانه و دردمند نه تنها در جشنواره کن بلکه در کل جهان غریب و در حاشیه است.
سینمای ایران از سال‌های دور تا امروز، همیشه در جشنواره فیلم کن حضور فعالی داشته است. از زمانی که فیلم مستند- داستانی‌ «طلوع جدی» احمد فاروقی قاجار و «شب قوزی» فرخ غفاری و غریبه و مه بیضایی در کن به نمایش درآمد تا سال‌های اخیر که فیلمسازان نسل جوان‌تر مثل جعفر پناهی، حسن یکتاپناه، بهمن قبادی و اصغر فرهادی در کن مطرح شدند و در واقع کن آنها را(جز فرهادی البته) جزو کشفیات خود به حساب می‌آورد و اساساً همین کشف‌های استعدادهای جوان سینما از گوشه و کنار جهان، یکی از اهداف این جشنواره بوده و در یک دوره کن به کشف‌هایش افتخار می‌کرد؛ اینکه کن بتواند یک فیلمساز جهان سومی را که کسی فیلم‌هایش را ندیده و شناختی از سینمای آن کشور ندارد، سینمایی  راکه جنبه‌های ناشناخته و اگزوتیک دارد و برای غربی‌ها جذاب است ، کشف کند. این کشفیات در یک دوره بیشتر جنبه استتیک داشت و وجه هنری فیلم‌ها مطرح بود و گاهی از سرِ کنجکاوی‌ها و پارامترهای سیاسی بود اگر چه تفکیک این دو خیلی سخت است. با این حال می‌بینیم که در سال‌های اخیر توجه کن به سینمای ایران بیشترجنبه سیاسی داشته و وجه استتیک آن کمتر مطرح بوده.

زمانی که عباس کیارستمی نخل طلای کن را گرفت، هیچ وقت به‌عنوان فیلمساز سیاسی در ایران و جهان مطرح نبود، هرچند موضوع فیلمش که مربوط به خودکشی یک نویسنده و روشنفکر ایرانی بود، خود به خود امری سیاسی تلقی می‌شد اما آن زمان که «طعم گیلاس» در این جشنواره پذیرفته شد، کیارستمی نسبت به سینماگران هم نسل خودش مثل بهرام بیضایی یا مهرجویی که همیشه درگیر ممیزی و سانسور بودند، کمتر درگیر مسائل سیاسی بود و توجه جشنواره کن هم به او غیرسیاسی و بیشتر سینمایی بود. اما در سال‌های اخیر توجه جشنواره کن و اغلب جشنواره‌های جهانی از جمله جشنواره برلین به سینمای ایران بیشتر مبتنی بر رویکرد سیاسی است.
البته که پذیرش هر فیلم در جشنواره کن مهم‌تر از کسب جایزه است و همین حضور در یکی از بخش‌های جشنواره کن خود یک امتیاز است. وقتی از بین دو تا سه هزار فیلم از سراسر جهان، تنها 20 یا 22 فیلم در بخش مسابقه پذیرفته می‌شود این خودش یک اعتبار برای آن فیلم و سازنده آن است و جایزه هم کسب کند اهمیت آن مضاعف‌ می‌شود.
از این‌رو بابت این موفقیت به جعفر پناهی تبریک می‌گویم و خوشحالم که سینمای ایران همچنان در جشنواره معتبری مثل کن مطرح است اما خواسته قلبی من برای سینمای ایران این است که به حق واقعی خودش برسد و وجه سالم و درست آن مطرح شود نه سینمایی که اعتبارش را از ممنوعیت، ممیزی و محدودیت فیلمسازان می‌گیرد. امیدوارم شرایط سینما به گونه‌ای شود که هیچ فیلمی صرفاً به خاطر شکستن خط قرمزها یا حاشیه‌های سیاسی پیرامون آن جایزه نگیرد. سینما نباید قربانی سیاست شود.
محبـوبیـــــــت نــگاه اجتماعــی فیلمســــــازان در جشنواره جهانی
جایگاه سینمای ایران در جشنواره کن از اواخر دهه 60 تثبیـــت شـــد؛ دوره‌ای که سینمای نوین ایران به وجود آمد و کارگردان‌هایی وارد عرصه فیلمسازی شدند که با اصول علمی سینما آشنا بودند. طراحان سینمای ایران بخصوص در دهه 60 مسیر را بدرستی طراحی کردند و تعریف دقیقی از موقعیت‌ها داشتند، راه نفوذ به مجامع بین‌المللی را پیدا کردند و البته هیچ وقت هم ملاک سیاسی جشنواره‌های جهانی را مدنظر قرار ندادند بلکه خط‌کشی آنها بیشتر اجتماعی بود. همین نگاه اجتماعی و انسان‌دوستانه دلیل محبوبیت سینمای ایران در جشنواره‌های مختلف شد. اگر سینمای ایران در کن، ونیز، لوکارنو و... محبوب است نشان می‌دهد در ذهن برگزارکنندگان جشنواره باورهایی نسبت به پتانسیل سینمای ایران وجود دارد. کارگردان‌های سینمای ایران این هنر را دارند که مسائل اجتماعی را بخوبی در فیلم‌هایشان بازتاب بدهند. نشان دادن بخش‌هایی از رویدادهای اجتماعی جامعه در یک کلاف سینمایی که هم ارزش تصویری دارد و هم برقراری دیالوگ کار راحتی نیست. طبیعتاً همان‌طور که سینما صاحب نگاه اجتماعی، فرهنگی و طبقاتی است می‌تواند برشی از جامعه سیاسی هم باشد. اما بر خلاف برخی فیلمسازان مطرح جهان مثل گاوراس که به واسطه بافت سیاسی فیلم‌شان درخشیدند سینمای ایران هیچ گاه با این نگاه و ژانر در جشنواره‌ها مطرح نشد.

بلکه چون فیلمسازان ما سیاسی شده‌اند این احساس غلط به وجود می‌آید که جایزه گرفتن‌شان سیاسی است. این اتفاق اشتباه برخی مدیران است که فیلمسازان اجتماعی را سیاسی می‌کنند. طبیعی است که ماحصل این عملکرد تبدیل شدن یک فیلمساز به قهرمان سیاسی است و به تبع آن کم رنگ شدن وجه هنری و فیلمسازی او در اذهان عمومی. با وجود این دلیل برتری فیلمسازان همان ارزش‌های والایی است که فیلم‌هایشان دارند. فیلمسازانی که با وجود اینکه به خاطر معیارهای اخلاقی و شرعی در نشان دادن برخی صحنه‌ها با محدودیت مواجه هستند و به‌عنوان مثال از تصویر در آغوش کشیده شدن یک فرزند توسط مادرش محروم هستند اما بخوبی توانسته‌اند بافت عاطفی و انسانی را در فیلم‌هایشان به نمایش بگذارند.
اگر فیلم «سه رخ» در جشنواره کن درخشیده به خاطر همین ارزش‌ها بدیع و نو انسانی است.

کسب جایزه بهترین فیلمنامه نه تنها برای جعفر پناهی بلکه برای تمام سینمای ایران یک افتخار است، باید به او مباهات کنیم و به خودمان ببالیم که چنین فیلمسازی داریم که می‌توانیم در تمام دنیا سرمان را بلند کنیم. همین موفقیت‌ها پایه ثبات سینمای ایران و استمرار رشد آن است. سینما به‌عنوان پدیده اجتماعی مدرن در جامعه جا افتاده و در این 4 دهه هیچ پدیده‌ای مثل سینما نتوانسته پیشرفت کند و گستردگی پبدا کند. اگر امروز تنها کشور در جهان هستیم که 27 زن سینماگر دارد دلیلش همین موفقیت‌هاست./روزنامه ایران

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۶۶۶۸۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جشنواره ملی اشکواره حسینی به دور هفتم رسید

جشنواره فرهنگی هنری اشکواره حسینی با شروع به کار دبیرخانه آن به میزبانی آمل به دور هفتم رسید. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از آمل، حسین جوادی عصر امروز در جلسه مدیران اجرایی و دبیران اشکواره فرهنگی هنری حسینی از شروع به کار هفتمین دوره این جشنواره در سطح ملی عنوان کرد و گفت: در این دوره نیز با برگزاری شش بخش رسانه، تئاتر خیابانی، عکس، شعر و داستان کوتاه  و بخش کودک و نوجوان به اجرا درمی‌آید. 

وی با اشاره به اینکه در بخش نوجوان چهار بخش سرود گروهی، قصه گویی و نقالی، شعرخوانی و خاطره‌گوی و روایت‌گری فراخوان می‌شود، تصریح کرد: در این دوره اشکواره حسینی از اوایل شهریورماه شروع و اختتامیه آن پانزدهم شهریور ماه سال‌جاری برگزار می‌شود. 

رئیس اجرایی هفتمین اشکواره فرهنگی هنری حسینی با بیان اینکه امسال برای اولین بار با محوریت شهدای راه قدس آثار پذیرفته می‌شود، تصریح کرد: با تأکیدات رهبری در خصوص حماسه بزرگ قدس، تصمیم گرفتیم محوریت این اشکواره را در کنار قیام امام حسین(ع)، شهدای راه قدس نیز باشد تا از زبان هنر به این جریان پرداخته شود.

جوادی از استقبال بالای هنرمندان به این اشکواره در سال‌های اخیر ابراز امیداوری کرد و گفت: خوشبختانه در این شش دوره اتفاقات خوبی افتاد و شاهد پربار شدن این اشکواره بودیم و این باعث می شود تلاش‌مان را بیش از پیش برای بهتر شدن انجام دهیم‌.

انتهای پیام/