العربي‌الجديد: روابط ترکيه با کشورهاي حوزه خليج فارس به کدام سو پيش مي‌رود؟

خبرگزاري آريا - با تمديد دوره رياست جمهوري رجب طيب اردوغان براي يک دوره پنج ساله ديگر در ترکيه و افزايش اختيارات وي، سوال اين است که روابط کشورهاي حوزه خليج فارس با ترکيه به روال قبلي باقي مي ماند و يا اينکه اين کشورها بايد در روابط خود با ترکيه بازنگري کنند.
«خالد الخالدي» در گزارشي در پايگاه العربي الجديد نوشت روابط ميان ترکيه با هر يک از کشورهاي حاشيه خليج فارس، متفاوت است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به نظر مي رسد که پس از محاصره قطر، وحدت موضع کشورهاي حوزه خليج فارس در قالب مجموعه شوراي همکاري خليج فارس تقريباً غيرممکن شده است.
ترکيه و امارات
در مورد روابط امارات و ترکيه بايد گفت که از زمان به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در ترکيه، روابط دو طرف به حد خصومت و دشمني رسيده است. اما مواضع کشورهاي عربستان سعودي و بحرين در قبال ترکيه با محافظه کاري شديد همراه بوده در حالي که موضع سلطان نشين عمان در قبال ترکيه همراه با محافظه کاري و البته تمايل به گشايش در روابط بوده است.
کويت نيز در روابط خود با ترکيه، به دنبال گشايش در روابط بوده است، ولي روابط ترکيه و قطر به ويژه پس از بحران در روابط ميان کشورهاي حوزه خليج فارس، مستحکم و قوي بوده است.
روابط امارات با ترکيه، رابطه اي خصمانه است که در آن، شاهد اظهارات و مواضع خصمانه مسئولان دو طرف عليه يکديگر هستيم، زيرا دو کشور در خصوص برخي از مسائل سياسي از جمله موضوع مصر، کودتا عليه محمد مرسي رئيس جمهوري منتخب مصر در سال 2013 (کودتايي که از سوي امارات حمايت شد) دچار تنش و اختلاف شدند.
افزون برآن، ترکيه و امارات درباره محاصره قطر و به طور جزئي تر درباره جنگ عليه يمن و موضوع سوريه نيز اختلاف ديدگاه و موضع داشتند.
مسئولان ترکيه و امارات چندين بار با هم مشاجره لفظي داشتند.
چنانچه «عبدالله بن زايد» وزير امور خارجه امارات چند بار اظهاراتي توهين آميز را عليه ترکيه ايراد کرد. همچنين اظهارنظرهايي تقريباً رسمي از سوي مسئولان ترکيه مبني بر دست داشتن امارات در کودتاي 15 ژوئيه 2016 مطرح شد.
خصومت ترکيه و امارات به شاخ آفريقا هم کشيده شد. دو کشور بر سر بنادر و نفوذ در کشورهاي ضعيف مانند جيبوتي و سومالي وارد جنگ شدند.
دولت جيبوتي قرارداد اعطاي امتياز به «شرکت جهاني بنادر دبي» در بارانداز «دوراليه» در اين کشور را لغو کرد.
همچنين سومالي نيز توافق هاي امنيتي خود را با امارات لغو کرد.
روابط ترکيه- بحرين
اما درباره روابط بحرين با ترکيه، مي توان گفت که به نظر مي رسد که اين روابط ثابت و آرام است و جنبه اقتصادي آن، از جنبه هاي ديگر پررنگ تر است، زيرا هيچ دليلي وجود ندارد که بحرين را به سمت خصومت با ترکيه سوق دهد. به ويژه اينکه اين جزيره کوچک، پس از اعتراض هاي سال 2011 درگير ناآرامي هاي داخلي است و در هيچ مساله خارجي جز با دستور همسايه بزرگش يعني عربستان دخالت نمي کند.
عربستان سعودي با ورود نيروهاي سپر جزيره به بحرين در سال 2011 براي حمايت از خاندان حاکم در مقابل اعتراضات مردمي، در واقع در سياست داخلي و خارجي بحرين دخالت کرد.
مناسبات عربستان با ترکيه
درباره عربستان، احتياط، ويژگي بارز در روابط با ترکيه بوده است، زيرا رياض تلاش مي کند تا با ترکيه که داراي نفوذ سياسي و نظامي زياد در منطقه است، خصومت پيدا نکند، چرا که اين مساله، ممکن است به ضرر عربستان تمام شود که در جنگ يمن موفق نبوده و طرح هاي سياسي اش در لبنان و سوريه تقريباً با شکست همراه بوده است.
با وجود تشديد مواضع و درخواست کشورهاي محاصره کننده قطر از جمله عربستان براي بسته شدن پايگاه هاي ترکيه در قطر و قلمداد کردن آن به عنوان تهديدي براي منطقه، موضع رسمي عربستان آرام و تا لحظه آخر، يکپارچه بوده است و اين وضعيت درباره موضع رسمي ترکيه نيز صدق مي کند، اگرچه مشاوران محمد بن سلمان، وليعهد عربستان، تبليغات رسانه اي شديد عليه ترکيه و تاريخ عثماني درمنطقه، داشتند.
«مهنا الحبيل» رئيس دفتر مطالعات الشرق به پايگاه العربي الجديد گفت از اوايل امسال از شدت تبليغات رسانه اي نيمه رسمي در عربستان عليه ترکيه که در گذشته علني و آشکار و با هدف تجزيه ترکيه بود، کاسته شده است.
اما مي توان گفت که روابط ميان ترکيه و عربستان به طور کلي بي ثبات و درمعرض خطر است، با وجود اينکه دلايل توافق ميان دوطرف، از اختلافات آنان بيشتر است. اما برخي تاثيرگذاري هاي خارجي بر عربستان از جمله امارات که گاهي اوقات رياض را به در پيش گرفتن سياستي مغاير با منافع خود وا مي دارد، بر اين روابط تاثيرگذار بوده است.
روابط ترکيه - عمان
درباره سلطان نشين عمان بايد گفت که سياست خارجي اين کشور برخلاف ديگر کشورهاي حوزه خليج فارس، ويژگي هاي خاص خود را دارد که به عنوان نمونه مي توان به موضع اين کشور در قبال برنامه هسته اي ايران و نيز مخالفت با مشارکت در جنگ يمن در سال 2015 و تلاش براي ايجاد موازنه هاي خاص خود در منطقه اشاره کرد.
بنابراين، روابط عمان با ترکيه، بيشتر به روابط اقتصادي محدود مي شود و شرکت هاي پيمانکار ترکيه برخي از طرح ها را ساخته اند، اما روابط سياسي ميان دو کشور همچنان به علت احتياط شديد عمان در برقراري تعادل، در مرحله اي غيرپويا قرار دارد.
کويت - ترکيه
ترکيه، روابط خوبي با کويت دارد، زيرا هر دو کشور با چشم احتياط به سياست هاي ايران در منطقه مي نگرند، و تلاش مي کنند تا اين سياست ها را مهار کنند. همچنين مواضع دو کشور درقبال سوريه، يکسان بوده و هر دو با نظام سوريه مخالفند و تلاش مي کنند تا راه حل سياسي براي بحران سوريه پيدا شود.
درخصوص بحران در روابط ميان کشورهاي حوزه خليج فارس، کويت يک طرف ميانجي بوده است، و ترکيه بارها به نقش مهم کويت به عنوان تنها ميانجي اين بحران اقرار کرده و تلاش کرده است تا کشورهاي درگير را به سمت اتخاذ موضعي مشابه موضع کويت سوق دهد، اما دراين زمينه موفق نبوده است.
رئيس ستاد ارتش کويت، اوايل امسال چند توافق نظامي با همتاي ترک خود امضا کرد. کشورهاي حوزه خليج فارس که با ترکيه خصومت دارند، نگاهي محتاطانه به اين مساله داشتند. همچنين مقامات نظامي کويت، مذاکراتي را براي مجهز کردن ارتش کويت به تجهيزات ترکيه انجام دادند، اما هيچ يک از دو طرف، از قرارداد نظامي بزرگ سخن نگفتند.
در زمينه اقتصادي نيز مي توان گفت که کويت، از جمله کشورهاي حوزه خليج فارس است که بيشترين همکاري اقتصادي را با ترکيه دارد.
رجب طيب اردوغان رئيس جمهوري ترکيه به همراه شيخ صباح الاحمد الصباح امير کويت، اواسط پارسال، سنگ بناي فرودگاه جديد کويت را گذاشتند. شرکت عمراني ليماک ترکيه با ارائه پيشنهاد 4.3 ميليارد دلاري برنده مناقصه احداث ترمينال جديد فرودگاه بين‌المللي کويت شد.
همچنين شرکت هاي ترکيه اي، به ساخت طرح هاي پيمانکاري دولتي ديگر در شمال کويت اقدام کردند.
«عبد الله عبد الهادي العجمي» استاد مطالعات سياسي در دانشگاه کويت گفت: روابط ترکيه و کويت منحصر به فرد است، زيرا کويتي ها، از ترک ها به عنوان مترسک در مقابله با ايراني ها و سعودي ها استفاده مي کنند و ترک ها نمي توانند که از لحاظ سياسي يا نظامي، چشم طمعي به کويت، داشته باشند، زيرا به سادگي مي توان گفت که دو کشور، مرز مشترک ندارند.
همچنين روابط اقتصادي و وجود بيش از چهار بانک کويتي در ترکيه، و ده ها شرکت پيمانکاري ترکيه در کويت، بدين معناست که هر دو کشور در زمينه هاي مختلف از يکديگر بهره مي برند.
قطر - ترکيه؛ تشکيل ائتلاف
کشور قطر با ترکيه، ائتلاف مهم سياسي، نظامي و اقتصادي تشکيل داد و اين ائتلاف با اتفاق نظر درخصوص منطقه و حمايت از بهار عربي در سال 2011 و امضاي توافقنامه نظامي ميان دو کشور در آوريل 2014 تشکيل شد.
اين توافق، احداث پايگاه نظامي الريان در قطر را به دنبال داشت. اما نقطه تحول بزرگ ديگر در اين روابط، هنگام تصميم گيري کشورهاي عربستان، امارات، بحرين و مصر درباره قطع روابط خود با قطر و تلاش براي محاصره اين کشور در سال گذشته بود.
کشورهاي محاصره کننده قطر به طور تلويحي از اقدام نظامي عليه اين کشور با وجود پايگاه نظامي آمريکا در العديد سخن گفتند، اما حمايت دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا از محاصره قطر در ابتدا، باعث شد که قطر طي رايزني با کويت، توافق نظامي ميان دو کشور را احيا کند. در نتيجه، پارلمان ترکيه، در يک راي گيري فوري، به اعزام نيروهاي نظامي ترکيه به قطر به منظور حمايت از اين کشور در قبال هر گونه دخالت جسورانه نظامي از سوي کشورهاي محاصره کننده راي داد.
همکاري اقتصادي ميان ترکيه و کويت افزايش يافت و پس از قطع انواع کمک هاي غذايي از سوي عربستان که از طريق «گذرگاه سلوي» تنها گذرگاه زميني قطر وارد اين کشور مي شد، اين همکاري به يک مساله حياتي تبديل شد.
در نتيجه، ترکيه به همراه کشورهاي ديگر، انواع کالاها و مواد غذايي را در اختيار قطر قرار دادند.
رجب طيب اردوغان پس از انتخاب مجدد به عنوان رئيس جمهوري ترکيه تلاش خواهد کرد تا روابط با عربستان را تقويت و زمينه مشترک را براي اين روابط ايجاد کند.
اردوغان همچنين تلاش خواهد کرد تا از نفوذ امارات در منطقه خليج فارس و شاخ آفريقا بکاهد.
اما درباره قطر بايد گفت که بحران در روابط ميان کشورهاي حوزه خليج فارس، فرصت تاريخي را براي ترکيه فراهم کرده است تا بار ديگر نفوذ خود را در اين منطقه گسترش دهد./ 110
مترجم: کبري آقايي

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۶۰۹۹۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تأمین مالی  ۲ میلیارد دلاری  برای انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان

رضا محمدی ‏گفت: این صندوق در ‏جهت توسعه زیرساخت‌های صنایع کشور و توسعه روزافزون ایران اهداف و پروژه‌های بزرگی را برای خود برنامه‌ریزی کرده است؛ ‏یکی از این پروژه‌ها، شیرین‌سازی و ‏انتقال آب از خلیج فارس به استان‌های فارس و اصفهان و از دریای عمان به استان‌های سیستان بلوچستان، خراسان رضوی و جنوبی است که یکی از ابر پروژه‌های کشور در ‏حوزه آب ‏محسوب می‌شود.

به گزارش صدای ایران از ایرنا،وی با بیان اینکه این پروژه با هدف تأمین پایدار آب در جهت مصارف صنایع بزرگ و کوچک و ‏همچنین شرب در کشور هدف ‏گذاری و برنامه ریزی شده است، یادآورشد: به منظور رفع مشکلات آبی ‏صنایع در استان‌های فارس و سیستان و بلوچستان به زودی ۲ مگا ‏پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب دریا ‏از خلیج فارس و دریای عمان با تأمین مالی صندوق توسعه ملی شروع به فعالیت خواهد کرد.

محمدی با اشاره به رسالت صندوق توسعه ملی در انجام این مهم افزود: برای انجام این پروژه، تأمین ‏مالی حدود ۲ میلیارد دلاری از ‏طرف صندوق توسعه ملی در نظر گرفته شده است.

وی تصریح کرد: طرح‌های انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی ایران از وعده‌های ‏رئیس جمهور در ابتدای فعالیت بود‎؛ لذا صندوق توسعه ملی برای به ثمر رسیدن این ‏وعده برای آینده‌ی روشن‌تر این سرزمین اقدام خواهد نمود‎. ‏