پیشی گرفتن تکنولوژی از علم، ضربه مهلکی به سیاست علمی ما وارد کرد

عضو گروه مطالعات علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: طی دهه بعد از رشد علمی به رشد تکنولوژیک روی آوردیم که به اعتقاد من، این گام ضربه مهلکی به سیاست علمی ما وارد کرد.

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، شاپور اعتماد درباره سیاست‌های علمی کشور و روند آن گفت: وقتی که من در حوزه سیاست علمی کشور کار می کردم ما فکر می‌کردیم که با توجه به پا گرفتن تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها شاهد یک رشد علمی استثنایی هستیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واقعیت امر هم نشان داد که ما شاهد چنین رشدی بودیم. اندازه گیری ها و تحقیقات ما هم همه موید این قضیه بود.

عضو گروه مطالعات علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران افزود: در آن زمان در اوج این قضیه بودیم و تقریباً وضعیت علمی‌مان به موقعیتی رسید که در منطقه خود را از حیث کمی موقعیت برتر یافتیم( سالهای ۸۶_۸۵)، بنابراین امید ما در آن سال‌ها این بود که یک هسته علمی تشکیل می‌شود که در پیوند با جهان است و به عبارتی ما در موقعیتی قرار می گیریم که روی نقشه علمی جهان برویم. اما همزمان اتفاقی که افتاد این بود که پروژه نانوتکنولوژی از آمریکا به مثابه سیاست کلان اقتباس شد و مورد حمایت و تشویق مقامات رسمی قرار گرفت. همان زمان که ما رشد علمی برجسته ای داشتیم در بررسی موقعیتمان، ساختار این رشد بسیار نامتوازن بود.

این پژوهشگر حوزه فلسفه ادامه داد: بنابراین از نظر سیاست علمی آنچه که در درجه اول اهمیت داشت متوازن کردن رشته‌های علمی‌مان نسبت به همدیگر بود اما وقتی که نانوتکنولوژی شکل گرفت، تاکید گفتمانی به میان رشته ای بودن علوم انتقال و تحول یافت. در آن زمان من متوجه این تحول و پیامدهای آن نبودم. به اعتقاد من طی دهه بعد از رشد علمی، از نظر سیاست کلان به رشد تکنولوژیک، روی آوردیم که این گام به اعتقاد من، ضربه مهلکی به سیاست علمی ما وارد کرد و به جای تقدم قائل شدن برای علم، برای تکنولوژی تقدم قائل شدیم. این جابجایی ارزشی را نباید دست کم گرفت.

شاپور اعتماد در پاسخ به سئوالی درباره وضعیت کنونی فلسفه علم اظهار کرد: فلسفه علم موضوعی است که به هر صورت همیشه درگیر آن هستیم ولی آنچه که در چندین سال اخیر شاهد آن بودیم، این بوده که مباحث خاص مورد تحلیل فلسفی قرار گرفته اند، رشته‌هایی مثل فلسفه فیزیک، فلسفه زیست شناسی هستند که سوای بصیرت‌های فلسفه عمومی علم سعی می کنند به محدودیتی که یک رشته برای فیلسوف ایجاد می کند، پایبند باشند و در مورد دستاوردهای آن علم فعالیت فلسفی کنند. در این منظر فیزیک از همه جلوتر است ولی در رشته های دیگر مثل نوروساینس نمی‌توانید شاهد رونق این بحث باشید برای اینکه وقتی شما صحبت از ذهن می کنید، پای رشته‌های متفاوتی به میان می آید.

فلسفه علم با تاریخ علم گره خورده است

عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه در ادامه افزود: بنابراین اگر بخواهیم به این سئوال پاسخ دهیم که فلسفه علم به چه کاری می آید؟ و اگر این موضوع را با دوره قبل مقایسه کنیم، درمی یابیم فلسفه علم با تاریخ علم گره خورده است و این بده و بستان بین این دو بسیار پرثمر بوده است، امروز شاهد جدایی هستیم که فلسفه علم و تاریخ علم مستقلا در حال فعالیت هستند و چه در زمینه تاریخ و چه در زمینه فلسفه مباحثی که مطرح می‌شوند، خیلی ریزنقش و تخصصی‌تر شده اند. در واقع نوع کار فرق کرده و مساله سود و زیان هر یک از آنها نیست. اینکه هریک از این مباحث تخصصی تر شده‌اند به معنی آن است که مثل تاریخ فلسفه علم سابق برای جماعت تحصیل کرده در دسترس نیست و اینکه چگونه آنها را دسترس پذیرتر کنیم به تبحر دانشمندان بستگی دارد و به افرادی که در این حوزه کار می‌کنند.

شاهد تکثیر نمایشنامه‌های علمی هستیم

اعتماد تصریح کرد: اگر ۲۰ یا۳۰ سال گذشته را در نظر بگیریم، اتفاقی که افتاده این است که در زمینه ادبیات نمایشی یک رونق استثنایی را شاهد هستیم که از جانب نمایشنامه‌نویسان به وقوع پیوسته و در فضای علم به علت پرنزاع بودن آن حس می‌کنم، فضای جالبی برای روی صحنه آوردن مضامین علمی است. در نتیجه اتفاقی که رخ داده این است که بدون اینکه مضامین علمی را از نظر موضوع فدا کنند، آنها را در قالب نمایشنامه ارایه کرده اند و یک دفعه ما شاهد تکثیر نمایشنامه‌های علمی هستیم. نه در یک یا ۲ رشته بلکه در انواع و اقسام رشته ها از فیزیک تا نوروساینس. این تحول جدیدی است که باید ببینیم که چقدر دوام می آورد و چقدر مستمر می‌شود.

شاپور اعتماد در پایان درباره آثار جدیدی که در دست تالیف و ترجمه دارد، گفت: کتاب «فرمان و دیوان» را به تازگی ترجمه کرده‌ام که در نوبت انتشار از سوی انتشارات فرهنگ معاصر است. این کتاب درباره سیاست خارجی آمریکا در جنگ جهانی دوم و روابط بین‌الملل این کشور است. همچنین کتاب دیگری در زمینه آرای فلسفی چامسکی در دست دارم که در شرف تحویل دادن به موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه است.

منبع: مهر

انتهای پیام/

منبع: آنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۷۳۲۶۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نبود سبد سوخت یکی از دلایل ناترازی بنزین

مهرداد عباد عضو اتاق بازرگانی در گفت وگو با خبرنگار مهر، درباره علت بروز ناترازی بنزین و راه کار برون رفت از این معضل گفت: کشور ما هم اکنون در چند جبهه «بنزین، گاز و برق» با ناترازی انرژی رو به رو است. این ناترازی به چند عامل برمی گردد که یکی از این عوامل عدم سرمایه گذاری خودروسازان در تحقیق و توسعه برای ورود تکنولوژی‌های جدید به صنعت خودروسازی و مهمتر از آن عدم سرمایه گذاری دولت بر روی متنوع کردن سبد سوخت است.

عباد در ادامه بیان کرد: ما چند پژوهشگاه داریم که در ارتباط با صنعت نفت و گاز و تکنولوژی خودروها کار می‌کنند و تحقیقات خوبی هم داشته اند اما متأسفانه از آنها استفاده‌ای که باید نشده است.

این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی افزود: متأسفانه در چند ۱۰ سال اخیر بودجه‌های آنها به شدت پایین آمده است ولی با این وجود کارهای تحقیقاتی زیادی در این پژوهشگاه‌ها انجام شده که همچنان خاک می‌خورد. در این پژوهشگاه‌ها به خیلی از تکنولوژی‌های روز دنیا برای تولید خودروهای با تکنولوژی پیشرفته به صورت آزمایشگاهی دست پیدا کرده ایم، می‌توانیم تولید خودروهای پاک و سبز را هم در دستور کار داشته باشیم تا سبد سوخت ما متنوع شود ولی متأسفانه به این سمت و سو سوق پیدا نکرده ایم.

عباد گفت: ما متأسفانه برنامه ریزی خوبی در چند ۱۰ سال اخیر برای سرمایه گذاری در سبد سوخت نداشته ایم و هرازگاهی به واسطه معروف شدن یک کار در برخی حوزه‌ها سرمایه گذاری می‌کردیم که خیلی هم تأثیر گذار نبود. در حالی که در حال حاضر بیش از ۹۵ درصد سبد سوخت ما وابسته به بنزین است کشورهای نه چندان توسعه یافته از سوخت‌های دیگر برای تردد وسایل نقلیه خود استفاده می‌کنند.

عباد خاطرنشان کرد: از سوی دیگر قدیمی تر شدن تجهیزات این پالایشگاه‌ها و تجهیزات سر چاهی و همچنین قدیمی شدن مخازن نفت و گاز باعث شده که عملاً راندمان تولید بنزین پایین بیاید.

عضو کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق تهران توضیح داد: در کشور نیاز داریم که از خودروهای جدید و با تکنولوژی روز دنیا استفاده کنیم ولی متأسفانه همچنان از خودروهای بی کیفیت استفاده می‌شود.

وی بیان کرد: ما زمانی حدود ۵ تا ۱۰ سال پیش تصورمان این بود که بنزین، گاز و نفت همیشه به اندازه کافی در دسترس هست، در آن زمان هنوز با این مشکلات سیستمی رو به رو نبودیم. در حال حاضر نیاز به اصلاح در صنعت ساخت خودروها داریم تا بتوانیم راندمان مصرف بنزین را پایین بیاوریم و در نتیجه با ناترازی بنزین مقابله کنیم.

کد خبر 6096856 محمدحسین سیف اللهی مقدم