به نقل از «مهر»

«جهان‌بینی‌ها؛ درآمدی بر تاریخ و فلسفه علم» منتشر شد

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۲۱۸۸۳۹

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «جهان‌بینی‌ها» (درآمدی بر تاریخ و فلسفه علم) نوشته ریچارد دِویت به تازگی با ترجمه احسان سنایی اردکانی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۰ چاپ شده که نشر ققنوس با خرید حق کپی‌رایت آن از انتشارات وایلی اند سانز لیمیتد، ترجمه‌اش را در ایران چاپ کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کتاب تنها اثر نویسنده‌اش محسوب می‌شود. ریچارد دِویت استاد فلسفه دانشگاه فیرفیلد آمریکاست. استقبال از اولین چاپ این کتاب در سال ۲۰۰۴ باعث شد تبدیل به یک کتاب درسی برای برخی دروس دانشگاهی شود. به همین دلیل دویت دست به کار تهیه ویراست دوم آن شد و این نسخه‌ کامل‌تر در سال ۲۰۱۰ چاپ شد.

«جهان‌بینی‌ها» با وجود مقدماتی بودن مطالب و احاطه نویسنده بر مسائل، استدلالی بلند را علیه دست‌کم دو سوءِباور بنیادی راجع به سرشت علم و فلسفه شکل می‌دهد. به عبارت دیگر، کتاب پیش رو، را می‌توان درآمدی بر تاریخ و فلسفه علم و علاوه بر آن، دعوتی به تعمق خواننده در دو قلمرو مذکور دانست.

این کتاب ۳ بخش کلی و ۲۹ فصل دارد که زیرمجموعه این ۳ بخش هستند. ۳ بخش مذکور عبارت‌اند از: موضوعات اساسی، گذرا از جهان‌بینی ارسطویی به جهان‌بینی نیوتنی، پیشرفت‌های اخیر در علم و جهان‌بینی‌ها.

جهان‌بینی‌ها، صدق، مسلمات تجربی و مسلمات فلسفی/مفهومی، شواهد و استدلالات موید و مغایر، تز کواین - دوهم و دلالت‌هایی برای روش علمی، درنگ فلسفی: معضلات و معماهای مربوط به استقرا، ابطال‌پذیری، ابزارگرایی و واقع‌گرایی، ساختار عالم در چارچوب جهان‌بینی ارسطو، درآمدی بر المجسطی بطلمیوس: زمین همچون مرکز کروی‌شکل و ساکن عالم، داده‌های نجومی: مسلمات تجربی، داده‌های نجومی: مسلمات فلسفی/ مفهومی، منظومه بطلمیوسی، منظومه کوپرنیکی، منظومه تیکویی، منظومه کپلر، گالیله و شواهد برگرفته از تلسکوپ، خلاصه‌ای از معضلات پیش‌ِ روی جهان‌بینی ارسطویی، مناسبات فلسفی و مفهومیِ نهفته در تدوین علم جدید، مروری بر علم جدید و جهان‌بینی نیوتنی، درنگ فلسفی: یک قانون علمی چیست؟، بسط و توسعه جهان‌بینی نیوتنی در حدفاصل سالیان ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰، نظریه نسبیت خاص، نظریه نسبیت عام، مروری بر مسلمات تجربی ریاضیات و تفاسیر نظریه کوانتوم، نظریه کوانتوم و موضعیت: EPR، قضیه بل و آزمایش‌های اَسپه،‌ مروری بر نظریه تکامل، دلالت‌های فلسفی و مفهومی تکامل، جهان‌بینی‌ها: جمع‌بندی‌ها.

کتاب پیش رو،‌ ۴ ضمیمه هم دارد که به این ترتیب‌اند: فلسفه علم یا تاریخ علم؟، جهان‌بینی‌ها: امکان قرائتی تخصصی‌تر، جهان‌بینی‌ها یا پارادایم‌ها؟، «فلسفه»: چشم‌اندازی مطلق؟.

نویسنده کتاب «جهان‌بینی‌ها» با بررسی مصداقی سه‌ جهان‌بینی شاخص اعم از جهان‌بینی ارسطویی، جهان‌بینی نیوتنی و جهان‌بینی معاصر تلاش دارد مخاطبش را به مصاف روزنه‌هایی رو به همین تلقی سنجیده‌تر از واقعیت ببرد. چراکه باور به اصل میان‌حالی نیز فی‌نفسه یک باور فلسفی-مفهومی است.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

درنگ فلسفی: یک قانون علمی چیست؟

از قرن ۱۷ تاکنون، مفهوم قانون علمی رفته‌رفته نقشی هرچه برجسته‌تر در علم ایفا کرده است. طی فصول قبل، راجع به مثلا قوانین حرکات سیاره‌ای کپلر، قوانین حرکت نیوتن و توصیف نیوتن از اصل گرانش عمومی بحث کردیم. و در فصل بعدی نیز نگاهی اجمالی به سایر نمونه‌های مشابهی که در پی مقبولیت همگانی تصویر نیوتنی پدید آمدند خواهیم داشت؛ [نمونه‌هایی] همچون اصول مربوط به جاذبه الکتریکی، که حکایت از روابط مابین پدیده‌های الکتریکی و مغناطیسی دارند، و بسیاری نمونه‌های دیگر. این‌ها همه اغلب به منزله قوانین علمی تلقی می‌شوند. به نظر می‌رسد این‌گونه قوانینْ دربرگیرنده امری اساسی راجع به پدیده‌های فیزیکی باشند، و جستجو و تشخیص این‌گونه قوانین نیز از زمان تحولات علمی قرن ۱۷ تاکنون، جزئی بسزا از [سرشت] علم بوده است.

اما یک قانون علمی اساسا چیست؟ هدف اصلی فصل حاضر این است که نشان بدهیم ما به مجرد بررسی این سوال، طبق معمول، فورا اسیر برخی مسائل به شدت معمابرانگیز خواهیم شد. تلاش‌های معطوف به مواجهه با این مسائل و همچنین سایر مسائل مربوط به قوانین علمی، خاصه طی چهل سال گذشته یا بیشتر، به طرح مجموعه‌ای از پیشنهادات، استدلالات، پیشنهادات نقیض، استدلالات نقیض و از این دست انجامید. قدر مسلم آن‌که از پی چندین دهه بحث و جدل بین مدافعان مطلع و مسلط دیدگاه‌های مختلف، هنوز هیچ‌گونه اجماعی بر سر چیستی قوانین علمی یا بهترین طریقه شناسایی‌شان حاصل نشده است.

این کتاب با ۶۲۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۶۵ هزار تومان منتشر شده است.

کد خبر 4378871 صادق وفایی

منبع: مهر

کلیدواژه: انتشارات ققنوس تاریخ علم ترجمه فلسفه مردم علیه احتکار ادبیات کتاب و کتابخوانی ترجمه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صنایع فرهنگی گردشگری معرفی کتاب بازار نشر کتاب روز خبرنگار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد بازار کاغذ عباس صالحی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۲۱۸۸۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معرفی سرگذشت رباعیات خیام و 4 کتاب دیگر

عصر ایران؛ مریم طرزی - امروز 23 آوریل روز جهانی کتاب است. به این بهانه برای دوستداران کتاب و علاقه مندان به حوزه های ادبیات، فلسفه و نقد ادبی که می خواهند کتاب هایی خوب با ترجمه هایی خوب بخوانند پنج عنوان کتاب را معرفی می شود.   درآمدی بر فلسفه و ادبیات نوشته اوله مارتین اسکیلئوس ترجمه محمد نبوی   پیشنهادی ویژه به علاقمندان دو حوزه فلسفه و ادبیات "درآمدی بر فلسفه و ادبیات» بررسی روشن و فشرده‌ای است در باب روش بررسی فلسفی مسائلِ مهمِ ناظر بر سرشت و ارزش ادبیات، تعریف ادبیات، جایگاه مؤلف، نیت مؤلف، رابطه‌ی فرم آثار فلسفی و رابطه‌ی آن با محتوا، و مسائل مربوط به خوانش و تفسیر آثار ادبی و منابع اقتدار آن.   نویسنده نشان می‌دهد که چگونه فلسفه و ادبیات در رابطه‌ای دوسویه، آن‌هم نه در مقام دو حوزه‌ی مجزا بلکه چونان حوزه‌هایی درهم‌تنیده، یکدیگر را بارور می‌کنند، چگونه فرم‌های ادبی محملی برای شرح و بسط مسائل فلسفی قرار می‌گیرند، و چگونه فرم‌های فلسفی گوناگون از ابزارهای نوعاً ادبی بهره می‌گیرند تا خوانندگان را اقناع کنند. و از خلال این مباحث این پرسش را مطرح می‌کند که اساساً تمایز میان فلسفه و ادبیات چقدر موجه یا سودمند است   در مقاله‌ی افزوده به آغاز کتاب نیز علاوه بر مرورِ کلی مباحث این حوزه از دید دو تن از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان، از چیزی سخن می‌رود که کم‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد: لذت ادبیات.    سرگذشت رباعیات: درنگی بر رباعیات خیام ترجمه‌ٔ ادوارد فیتزجرالد مجموعه‌ مقالاتی از نویسندگانِ مختلف دربارهٔ جایگاه رباعیات خیام در ادبیات انگلیسی ترجمه و تدوینِ مصطفی حسینی   «رباعیّات» عمر خیام (۱۸۵۹) ترجمه‌ی ادوارد فیتزجرالد احتمالاً محبوب‌ترین کتاب شعری است که تاکنون به زبان انگلیسی منتشر شده است. اشعاری در باب تردید و تشکیک مذهبی سروده‌ی منجم‌ـ‌شاعر کلاسیک پارسی که با سنت‌های روزگارش عمیقاً سر ناسازگاری داشت.   ترجمه‌ی فیتزجرالد در همان سال انتشارِ «در باب منشاء انواع» چارلز داروین به روشنای نشر رسید، و این دو کتاب در کنار هم فضای فکری بریتانیای اواخر عصر ویکتوریا را آینگی می‌کنند. از آن پس، بخش اعظم این اثر، در سنجش با حجم اندک‌اش، بیش از هر اثر دیگری ازجمله کتاب مقدس و آثار شکسپیر وارد زبان رایج روز شده است.   فیتزجرالد می‌پنداشت که در شعر خیام رفیقی شفیق یافته است، و رباعیاتِ او انگلیسیِ دوره‌ی پیشارافائلی را با پارسی به‌درستی و به‌طرز باشکوهی تلفیق می‌کند. این منظومه ترجمانِ روزی، از بام تا شام، در زندگی فرد متفننِ شکاک پرشوری است به نظمی تلخ‌ـ‌شیرین، و آکنده از آرزو، تحسّر، و دانشی که «انگشت نگارنده می‌نویسد و چون نوشت حرکت کرده پیش می‌رود و تو با همه‌ی تقدس و زیرکیِ خویش نمی‌توانی آن را افسون کنی که حتا نیم‌سطر را حذف کند و همه‌ی اشک‌های تو نیز یک کلمه از آن را فرو نخواهد شست». دیک دیویس     مرا به صندلی الکتریکی بسپار مجموعه داستان های کوتاه آمریکایی گردآوری و ترجمه محمد حیاتی   داستان‌های این مجموعه، مدرن و پست‌مدرن، ایده‌ی «رویای آمریکایی» را نقد می‌کنند و به ریشخند می‌گیرند.   رویایی که بعد از رکود بزرگ، مک‌کارتی، ویتنام، اردوکشی نظامی به عراق و افغانستان، ظهور بوش و ترامپ، هر بار به شکلی فرومی‌ریخت و وارونه می‌شد. ویرانی رویای آمریکای را در درام، داستان کوتاه و رمان مدرن و پست‌مدرن آمریکا به‌وضوح می‌توان دید. شعار و الگویی سیاسی/فرهنگی که دم از آزادی و رفاه و یکپارچگی می‌زند هر آینه با رخدادهایی چون قتل کندی، ریگانیسم و برج‌های دوقلو از هم می‌پاشد و با نوعی زیباشناسی منفی و ضداستعلایی در ادبیات منعکس می‌شود. فروپاشی بنیان‌های خانواده، فراگیر شدن افسردگی و بیماری‌های روانی، مسائل سرخپوستان و سیاهان، مسئله‌ی اعدام و موضوعات دیگر همه در این ادبیات متجلی می‌شوند.   داستان‌هایی از الوین بروکس وایت، مکینلی کنتور، جروم وایدمن، برنارد مالامود، جان بارت، وودی اَلن، کلاید اجرتون، تیم اُبراین، لین تیلمن، آیوی گودمن، جُرج ساندرز، الیسِن برنِت، دیوید فاستر والاس، شرمن الکسی، جاناتان نولان را در این مجموعه خواهید خواند       نشانه‌های روشنفکران ادوارد سعید ترجمه‌ی محمد افتخاری   پیشنهادی برای علاقمندان به آرا وتفکرات ادوارد سعید روشن‌فکر موجودی‌ست تبعیدی، حاشیه‌نشین، ذوق‌ورز و پدیدآورنده‌ی زبانی که می‌کوشد حقیقت را در برابر قدرت بیان کند... موجودی غیرخودی و آدمی که نمی‌تواند هم‌رنگ جماعت باشد  گفتارهای مؤثر و درخشان ادوارد سعید در این کتاب در واقع بازسازی چهره و شخصیت مستقل و سازش‌ناپذیر روشن‌فکران و چگونگی رویارویی آن‌ها در برابر وسوسه‌های قدرت، ثروت، حرفه‌ای‌گری، و تخصصی‌شدن است.   کارکرد نقد تری ایگلتون ترجمه‌ی مریم طرزی   یشنهادی برای علاقمندان به نقد ادبی شاید بهترین توصیف برای انگیزه‌ی نهفته در پس نگارش این کتاب تصورِ آن لحظه‌ای باشد که منتقدی پشت میزش نشسته و می‌خواهد به بررسی مضمون یا نویسنده‌ای بپردازد که ناگهان چند پرسش برآشوبنده گریبان‌اش را می‌گیرد: مقصود از این بررسی چیست؟ مخاطب آن کیست، بر چه کسی می‌خواهد تأثیر بگذارد، و در که نفوذ کند؟ جامعه در کل چه نقش‌هایی برای چنین کنش انتقادی‌ای قائل است؟   منتقد در صورتی می‌تواند بااطمینان بنویسد که خودِ نهادِ نقد امری بی‌مسئله پنداشته شود. وقتی این نهاد به‌جد زیر سؤال باشد، هر کنش انتقادی دشوار و نامطمئن می‌شود. این‌که چنین کنش‌هایی ظاهراً با همان اطمینان مرسوم ادامه دارند، بی‌تردید نشانه‌ی این است که بحرانِ نهادِ نقد یا به‌اندازه‌ی کافی مطرح نشده یا عملاً نشنیده گرفته شده است.   بحث این کتاب آن است که نقد، امروزه، فاقد نقش‌های اجتماعی اساسی خویش است... این‌که همیشه چنین نبوده است، این‌که حتا امروز نیازی نیست چنین باشد، نکته‌ای است که می‌کوشم آن را با طرح تاریخچه‌ای بسیار گزینشی از نهاد نقد در انگلستان، از اوایل قرن هجدهم به بعد، نشان دهم.   کانال عصر ایران در تلگرام