مهمترین رساله پدر علم شیمی ایران چه بود؟
تاریخ انتشار: ۵ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۳۴۰۶۸۶
ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست، امروز، پنجم شهریورماه روز بزرگداشت "ابوبکر محمد زکریای رازی" و روز داروسازی است؛ زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمیدان ایرانی است که آثار ماندگاری در زمینه پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است و بهعنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) مشهور است.
محمد بن زکریای رازی" از بزرگترین دانشمندان ایرانی سده سوم هجری قمری است که در طول حیات ۶۲ ساله خود توانست علاوهبر کسب تبحر در علوم مختلف از جمله پزشکی، شیمی و فلسفه، به عنوان «پدر شیمی» نیز شناخته شود؛ تعداد تالیفات و نوشتههای وی را در علوم مختلف از جمله طب، داروشناسی، فلسفه، کیمیا، نجوم، الهیات و .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در جلد چهارم کتاب تاریخ ایران به نوشته سیدحسین نصر که در باب علوم زیستی است، محمد بن زکریا این طور معرفی شده: «رازی در سال ٢٥٠ هجری/ ٨٦٤ میلادی در ری متولد شد و در سال ٣١٣ هجری/ ٩٢٥ میلادی در همین شهر دیده از جهان فروبست. زندگی زکریای رازی در چند مرحله سپری شد. وی در آغاز به تحصیل ریاضیات، نجوم، فلسفه و کیمیا پرداخت و از میانسالی به بعد به دانش پزشکی علاقهمند و پس از کسب شهرت عازم بغداد شد و در بغداد به حاذقترین پزشک آوازه یافت و در واقع ماندگاری نام وی در تاریخ بیشتر به واسطه دانش وی در پزشکی بوده است.
رازی در ری به تحصیل نجوم، ریاضیات، فلسفه، کیمیا و موسیقی پرداخت و از میانسالی به دانش پزشکی علاقهمند شد و رفتهرفته چنان مهارتی در این علم پیدا کرد که به زودی رئیس بیمارستان ری شد و بعدها همین وظیفه را در بغداد پیدا کرد.
تجربه طولانی او با بیماران مختلف به توانایی زیادش در «مشاهده» و «تقدیمةالمرفه» بسیار کمک کرده است. شاهکار او کتاب «الحاوی» است. این اثر به عنوان دقیقترین سند موجود درباره پزشکی بالینی در جهان اسلام شناخته میشود.
رازی به همراه سه پزشک دیگر، علیبن ربن طبری، علی بن عباس مجوسی و ابن سینا "عصر طلایی پزشکی ایران" را در سده سوم تا اواسط سده پنجم هجری رقم زدند و پزشکان برجسته دیگر را تحتتأثیر خود قرار دادند. با این حال «کشف الکل» با نام او گره خورده و بیشترین تاثیر را در شهرت این دانشمند داشته است.
درواقع نقش او در علم کیمیا و تاثیراتی که توانست بر این علم بگذارد، به تنهایی برای معرفی این دانشمند بزرگ کافی است؛ چراکه «رازی» مکتب جدیدی در علم کیمیا تاسیس کرده که آن را میتوان مکتب کیمیای تجربی و علمی نامید.
عمده تأثیر رازی در شیمی طبقهبندی او از مواد است. او نخستین کسی بود که اجسام را به سه گروه جمادی، نباتی و حیوانی تقسیم کرد. وی «پایهگذار شیمی نوین» است.
«ژولیوس روسکا» دانشمند برجستهای که در شناسایی کیمیا (شیمی) رازی به دنیای علم بیشتر سهم و جهد مبذول داشته، رازی را «پدر شیمی علمی» و بانی مکتب جدیدی در علم دانسته است.
زکریای رازی بزرگمردی است که اعتبار نامش در تاریخ دانش بشری همواره یادآور نگرش اصیل همه دانشمنـدان اسـلامـی بـه ارزش مقولـه تحقیـق و تجربـه بـوده و هسـت.
به گفته "جرج سارتن"، پدر تاریخ علم، رازی «بزرگترین پزشک اسلام و قرون وسطی بود.» این دانشمند ایرانی از آن جا که کتابهای خود را به زبان عربی مینوشت، نزد غربیان به جالینوس عرب نیز مشهور بوده است.
او بیش از ٥٦ کتاب در پزشکی و موضوعات مربوط به آن نوشت که مهمترین آنها در کتاب المنصوری، رساله آبله و سرخک است که بعدها به زبان لاتین هم ترجمه شدند. او نخستین کسی بود که به تشریح آبله پرداخت و همین طور نخستین پزشکی بود که رسالهای جداگانه درباره بیماری کودکان نوشت.
این دانشمند ایرانی در فلسفه، شاگرد «احمد بن طیب سرخسی» بود (سرخسی هم در فلسفه پیرو الکندی بود). رازی در فلسفه اسلامی موقعیتی یگانه داشت و از بیشتر متکلمان گرفته تا داعیان اسماعیلی در زمینه فلسفه با او مخالف بودند.
او علاوه بر طب و فلسفه در کیمیاگری هم شهره بود. رازی کار کیمیا را به علم مادی و شیمی تبدیل کرد. در کتاب نصر آمده که او بیشتر به شیمی عملی علاقه داشت تا کیمیای نظری. کتاب مشهور او در این باره "الاسرار" است؛ کتابی که پر از توصیفهایی درباره ابزار کیمیاگری است.
در شیمی، رازی توانست مواد شیمیایی چندی از جمله الکل و اسید سولفوریک را کشف کند.بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای تکریم زکریای رازی، اقدامات زیادی را انجام داده است که از جمله آنها میتوان به نامگذاری ۵ شهریور مصادف با سالروز تولد رازی به عنوان روز داروسازی اشاره کرد.
همچنین دولت وقت در ژوئن ۲۰۰۹ به عنوان نشانی از پیشرفت علمی صلحآمیز ساختمان-مجسمهای به شکل چهارتاقی که ترکیبی از سبکهای معماری و تزئینات هخامنشی و اسلامی در آن دیده میشود را به دفتر سازمان ملل متحد در وین هدیه داد که در محوطه آن در سمت راست ورودی اصلی قرار داده شده است. در این چهارتاقی مجسمههایی از چهار فیلسوف ایرانی خیام، ابوریحان بیرونی، زکریای رازی و ابوعلی سینا قرار دارد.انستیتو رازی در استان البرز و دانشگاه رازی در کرمانشاه نیز به افتخار وی نامگذاری شدهاند.
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: علم شیمی دانشمندان ایرانی الکل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۳۴۰۶۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حجاباستایلهای ضدحجاب!
درحالیکه لایحه عفاف و حجاب روی میز مجلس شورای اسلامی است، از آن طرف طرح نور با قدرت و در پی مطالبات مردمی درخصوص عفاف و حجاب در حال انجام است، اما به نظر میرسد در این میان کسی با حجاباستایلهایی که در اینستاگرام در حال خودنمایی با نام حجاب هستند کاری ندارد.
افرادی که دو اصطلاح استایل و حجاب را به گونهای با یکدیگر تلفیق کردند که خیلی نتیجه خوبی از آب درنیامده است. انگار حجاب بازیچه دست آنان شده و به لطف شبکههای اجتماعی و بلاگرها، استانداردهای جدید و متناقص برای حجاب تعریف شده و نگاه به مقوله حجاب در حال تغییر است. آنها با شعارهایی همچون «با حجاب هم میتوان زیبا بود»، «بهت یاد میدم چطوری هم باحجاب باشی هم خوشتیپ» کار خود را گسترش دادند و بهجای ترویج حجاب، به تغییر آن رسیدند.
اگر کسی استایل خود را حجاب و محجبهبودن انتخاب کرده باید نوعی از پوشش را برگزیند که مانع از فخرفروشی و جلوهگری باشد. یکی از موضوعاتی که درخصوص حجاباستایلها به چشم میخورد، عادی سازی و رعایت نکردن برخی احکام شرعی و نمایش زیبایی و طنازی زنانه است. موضوعی که چند سالی است توسط بلاگرهای ایرانی دنبال میشود. به این صورت که در ابتدا با ظاهری کاملا پوشیده جلوی دوربین ظاهر میشوند و رفتهرفته برای تبلیغ و درآمدزایی، با آرایش غلیظ و ناخنهای کاشتشده برای دنبالکنندگانشان از سبک زندگی اسلامی سخن میگویند. این موضوع تا جایی پیش رفته که چند روز پیش هم یکی از همین افراد بهظاهر باحجاب که تاکنون در همه تبلیغها و عکس هایش محجبه بوده، به یکباره و در شب عروسی اش با ظاهر دیگری عکسهای بی حجابی از خود را به اشتراک گذاشته است.
بازنمایی جدید حجاباستایلها از حجاب
در عصر حاضر بلاگرهای حجاب به چهرههای نامآشنا و تاثیرگذاری تبدیل شده اند که در حال تغییر شکل صنعت مد و آغاز دوره جدیدی از تنوع در موضوع حجاب هستند. موضوعی که زنگ خطری جدی برای اعتقادات نسل جدیدی بهشمار میرود. نسلی که بعضا در خانوادههای مذهبی بزرگ شدهاند، اما تحت تاثیر این حجاباستایلها و با الگوبرداری از این بلاگرها، تغییراتی در حجابشان ایجاد میشود. علیرضا چابکرو، پژوهشگر و استاد دانشگاه در این خصوص به جامجم میگوید: «ما تعریف درستی از حجاب نداریم و آن را فقط در نوع پوشش خلاصه میکنیم؛ بنابراین زمانی که فردی به گونهای دیگر حجاب دارد و با عرف جامعه همخوانی ندارد، آن را ضدحجاب میبینیم.» این درحالیاست که بسیاری از حجاب استایلها به کاسبانی سودجو تبدیل شدهاند که اصلا اعتقادی به حکم حجاب اسلامی ندارند و صرفا بهخاطر بازار پرمشتری پوشش اسلامی، به صنعت مدلینگ اسلامی رویآورده اند. حتی این افراد را در صفحات خودشان هم با پوششهای متعدد میبینیم. فعالیت این بلاگرها نه فقط تاثیر مثبتی در پذیرش حجاب مخصوصا در بین جوانان نداشته بلکه آنان ارزشهای حجاب را هم دچار تغییرات منفی کردهاند.
حجاب فقط در پوشش نیست!
حجاب در تعریف اسلامی فقط به پوشیدگی سر و تن اختصاص ندارد، بلکه حجاب گفتار و رفتار را هم شامل میشود؛ بنابراین حجاباستایلهایی را که در ظاهر، حدود شرعی حجاب را رعایت میکنند، اما صدایشان با ناز، کرشمه و عشوه گری همراه است نمیتوانیم محجبه بنامیم. چابکرو هم بر این موضوع تاکید میکند و توضیح میدهد: «ما باید حجاب را بهصورت یک منظومه ببینیم که بخشی از آن پوشش و قسمتی هم به نحوه گفتار و کردار بازمیگردد. البته بخش دیگر آن نیز سبک زندگی، ارزشها و نگرشهای افراد است که مجموعهای از آن حجاب را تشکیل میدهد. اگر در هرکدام از این موارد نقصی وارد شود، نمیتوانیم مبلغ حجاب در شبکههای اجتماعی باشیم.» از سوی دیگر حجاباستایلها به تغییر ذائقه افراد منجر میشوند. از محجبهها گرفته تا پسرانی که در آستانه تشکیل زندگی مشترک هستند. به گونهای که سبک زندگی و نوع پوشش آنان ملاکی برای انتخاب جوانان در انتخاب همسر و شریک زندگی میشود. این موضوع تا جایی پیش میرود که این جوانان را به وسواس در انتخاب گرفتار میکند.
رفتاری متناقض با فلسفه حجاب
عملکرد حجاب استایلها با فلسفه حجاب در تناقض است. فلسفه پوشش و حجاب، کمک به عدم جلوهگری زنان است، اما حجاباستایل از این فلسفه عبور کرده و زن را وارد عرصه جلوه گری و تظاهر میکند. چابکرو نیز بر این باور است که امکان دارد بسیاری از افراد پوشش بسیار کاملی هم داشته باشند، اما با رفتارها و اطوارهایی که در شبکههای اجتماعی از خود نشان میدهند، ضدحجاب شوند و همین تضاد در ذهن بیننده شکل میگیرد. متاسفانه در سالهای اخیر تناقضهای هویتی زیادی در بین بانوان شکل گرفته که اگر نتوانیم این تناقضها را به سمت جامعه پذیری دینی و فرهنگ اصیل ایرانی ــ اسلامی سوق دهیم، شاهد استقبال زنان از فرهنگ غرب خواهیم بود. این دقیقا همان جنگنرم دشمنان است. بااینحال باید با معرفی فلسفه حجاب افراد را نسبت به این مسأله آگاه کنیم و با این تفکر حجاباستایلها که «دیدن مهم نیست، دیدهشدن مهم است» مقابله کنیم.
منبع: روزنامه جام جم
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی