به نقل از «فردا»

امیرخانی در زمین خوردن کتاب فروشی ها نقش دارد

تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۵۹۷۳۷

در پی انتشار یادداشت رضا امیرخانی با تیتر « به عنوان فرماندهی محترم نیروی هوایی نویسندگان اعلام می‌کنم» یاسر احمدوند، موسس و عضو هیات مدیره ترنج، متن زیر را با زیرتیتر «تأملی در نوشته رضا امیرخانی درباره برخی تشکل‌های انقلابی» ارسال کرده که می خوانید.

ایرناپلاس: جناب آقای امیرخانی نوشته جنابعالی درباره تشکل‌های فرهنگی انقلاب همراه با استدلال‌های عجیب و بهره‌گیری نادرست از مشهورات و چیدن صغرای نامربوط در کنار کبرای صحیح موجب تعجب شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

لازم است برخی نکات را درباره برخی مجموعه‌ها که در آن‌ها حضور داشته‌ام به اطلاع مخاطبان برسانم. پاسخ رسمی را این نهادها اگر لازم بدانند، خودشان منتشر می‌کنند. می‌دانم که مجمع ناشران قصد و فرصت ندارد وارد مجادله رسانه‌ای بی‌فایده شود. این نوشته پاسخ رسمی نیست؛ واکنش دردمندانه یکی از افرادی است که در برخی از این تشکل‌ها حضور داشته است.
اکنون که در فضا سیر می‌کنید، خوب است ما خاک‌نشینان ‌هم چیزهایی را که از این‌جا می‌بینیم به اطلاع برسانیم. گویا در این چرخ‌زنی‌های هوایی، اندازه‌ها از دست آن بزرگوار خارج شده و نقشه فرهنگی را که ترسیم فرموده‌اید، مربوط به این دیار نیست. از آن مهندس، چنین نقشه‌ای بعید می‌نمود.
مسلسلِ هواپیما را روی خودکار گذاشته‌اید و هر جا مرکب وحشی میلش می‌کشد، تیراندازی می‌کنید. هدف، زدن است، دشمن پیدا نشد، دوست. دوستان ‌هم که تمام شدند، خودزنی خواهید کرد. راهی است که پیش از جنابتان، دیگران طی کرده‌اند. آن‌ها که خلبانان ماهرتری بودند و بیشتر اوج می‌گرفتند.
نامه‌تان خطاب به فرمانده سپاه است. خودشان می‌دانند چه پاسخی بدهند. من درباره ترنج که از ابتدای تأسیس تا سال نود و چهار مسئولیت آن را به عهده داشتم و نیز درباره مجمع ناشران نکاتی را متذکر می‌شوم.

نوشته‌تان در دفاع از جدایی سیاست از فرهنگ بیش از این‌که فرهنگی باشد سیاسی است، از حصر و مهندس موسوی تا احمدی‌نژاد و پایداری. از تسخیر سفارت تا قوه قضاییه. از تأثیر سیاست در فرهنگ گفته‌اید و خود کلی حکم سیاسی صادر کرده‌اید. عینک سیاست را بردارید و این‌قدر همه چیز را چپ و راست نبینید. مجمع ناشران تشکلی سیاسی نیست، مواضع سیاسی ابراز نمی‌کند در سیاست دخالت ندارد. اگر ترکیب اعضای آن را ببینید از سیدمحمود دعایی، مدیر موسسه اطلاعات تا مرتضی آخوندی، مدیر دارالکتب اسلامیه عضو این مجمع‌اند. لابد این افراد که سن کار فرهنگی‌ و سیاسی‌شان بیش از عمر جنابعالی است، آن‌قدر از اوضاع نشر و فرهنگ و نیز سیاست سر در می‌آورده‌اند که تشخیص بدهند عضو مجمع ناشران انقلاب اسلامی بشوند یا خیر. مجمع ناشران هیأت مدیره‌ای دارد متشکل از ناشران باسابقه و معتبر و اعضایی کاربلد و مجرب با گرایش‌های مختلف سیاسی و فرهنگی. اگر چنان بود که جنابتان تصور کرده‌اید، هرگز چنین اعتباری نمی‌یافت.

از هوش و ذکاوت دکتر احمدی‌نژاد گفته‌اید و نمی‌دانم چرا تلاش کرده‌اید هرطور شده مجمع را به ایشان نسبت بدهید و… من اما مایلم از هنرمندان انقلابی برایتان مثال بیاورم. در بین هنرمندان انقلابی، از پیشروترین آن‌ها یکی محسن مخملباف بود. هنوز به خاطر دارم مصاحبه‌اش با مجله فیلم را که مخملباف انقلابی می‌گفت: «مرا حتی در یک لانگ‌شات با امثال مسعود کیمیایی نخواهید دید.» مخملباف مرغ نمی‌خورد چون غذای اشراف بود. لباس رسمی نمی‌پوشید و... می‌خواندیم و خونمان به جوش می‌آمد از این غیرت انقلابی. انصافاً هنرمند هم بود، خوب می‌نوشت، نوشتنش بهتر از فیلم‌سازی‌اش بود. صف می‌کشیدند برایش چه صفی. برخی نه در انقلابی‌گری نه در نوشتن نه در شجاعت و جسارت به گرد پایش هم نمی‌رسند. حالا سال‌ها گذشته، این مرادها گاهی از اسرائیل‌ سر درمی‌آورند، گاهی از لندن‌. از راهی نروید که روندگان آن به‌جای خوبی نرسیده‌اند.
در گذشته، مجمع ناشران و دیگران را نواخته‌اید؛ گاه با تحقیر، گاه با قضاوت بی‌مبنا، گاه با کنایه و گاه به تصریح. نمی‌دانم دلیل اصلی چیست چون ادله مخالفتی که ذکر کرده‌اید خودتان مکرراً مرتکبشان بوده‌اید و مدافعش. اکنون هم این روش‌ها برای غیر این تشکل‌ها که نواخته‌اید بلااشکال است از نظر شما.
برادر! بگذار من صریح بگویم، حوصله خیلی‌ها سر رفته است از عزیزدردانه‌های باج‌گیر حوزه فرهنگ که در دل انقلاب، از شیره جان و امکانات نهادهای انقلابی مکیده‌اند و حالا که پشت لبشان سبز شده، صدای دورگه‌شان را روی بچه‌های انقلابی بلند می‌کنند. با شهردار و وزیر می‌نشینند و قول می‌گیرند و اگر وعده‌ها هم عملی نشود، گلوله سخن می‌گشایند با مهمات ادبیات انقلابی و ترساندن مسئولان به پشت کردن به انقلاب. برادر بزرگواری را می‌شناسم که روزگاری با نوشته‌هایش به عرش متصل می‌شدیم، ولی چون آن چند میلیارد و ساختمان و دیگر امکانات را سازمان فرهنگی هنری شهرداری تأمین نکرد تا نویسندگان انقلابی تربیت کند، گوشه‌نشین شده و قهر کرده است. ادای روشنفکری درمی‌آورد و استقلال. ای خاک بر این تعهد.

کلاً گرده جمهوری اسلامی برای کولی دادن خوب است؛ فرقی نمی‌کند، چه مدیران و مسئولان، چه نویسندگان و هنرمندان. برخی باید قلمدوش این نظام بنشینند تا قدشان بلند نشان داده شود و گاه ناز هم بکنند که چرا این گرده نرم نیست. این قدها که بلند شده است، حاصل استخوان خُرد کردن نیست، بلکه حاصل استخوان ترکاندن است... برخی را رستم نام نهاده‌ایم حالا خودشان در نقش فرو رفته‌اند. اینان به نقش رستم می‌مانند که بر شکم پهلوانی نقاشی شده‌اند. به دمی بزرگ می‌شوند و مهاجم و به بازدمی کوچک می‌شوند و لای چین و چروک‌ها پنهان.
اصل قصه اما درگیری جنابتان است با گذشته‌تان . هرکس را هم شبیه گذشته خود می‌بینید یقه‌اش را می‌گیرید. بله خیلی‌ها شبیه گذشته شما هستند، همین‌ها که در جایی دور هم جمع آمده‌اند تا برای هنر و ادبیات و نشر انقلاب کاری بکنند. همین‌ها که شما مزدور می‌خوانیدشان. همین‌ها که می‌شناسیدشان ولی انکارشان می‌کنید. گناه این‌ها این است که اهل جهد بوده‌اند نه قعود. نه جیبشان فربه شده نه شکمشان برآمده است.

اما درباره ترنجستان

در نوشته‌تان مدیر ترنجستان را مدیر غیرمجرب توصیف کرده‌اید .آن مدیر بی‌تجربه منم که از سال هفتاد و هشت در کار کتاب بوده‌ام و برخی ناشران و کتابفروشان و موزعان، پیش از راه‌اندازی ترنج در سال نود هم، حقیر را می‌شناختند ازجمله آقای کاظم علمی،‌ مدیر محترم شرکت توزیع گسترش که یکی از موفق‌ترین شرکت‌های توزیع کتاب در کشور است. روزی که می‌خواستیم برای تأمین کتاب فروشگاه‌های ترنجستان با ایشان ‌همکاری داشته باشیم گفت فلانی، این ترنج که تازه تأسیس شده من خیلی نمی‌شناسمش، من به خودت هر چه بخواهی کتاب می‌دهم، ولی به ترنج نه. گفتم فرقی نمی‌کند، من مسئول آنجا هستم. گفت نه، به نام خودت فاکتور می‌زنم، خودت چک بده. سوابق حقیر را جناب آقای کریمی پخش گزیده و جناب طوسی مدیر پخش آثار نیز نیک می‌دانند و این فهرست چندان کوتاه نیست. اگر نام‌های ته‌چک‌هایم را پیش از راه‌اندازی شرکت ترنج لیست کنم، می‌بینید صدها ناشر و موزع جزو طرف‌های تجاری سال‌های فعالیت من در کار کتاب بوده‌اند. هنوز در نرم‌افزار ناشران و کتابفروشان بسیاری نام من به‌عنوان فروشنده یا خریدار ثبت است. ازجمله کتابفروشی‌های: خوارزمی، مولی، جیحون، نیک، چهر، طهوری، به‌نشر، سروش، مرجع، شهر کتاب‌ها در شهرهای مختلف و… البته متأسفم که باید خودم را برای شما اثبات کنم ولی چاره‌ای نیست در این شهر غریبید. یک جا هم نوشته‌اید : «من رضا که کارم کتاب است» نه برادر کار شما نوشتن است. کار نویسندگی با کار کتاب متفاوت است. هزار ظرافت و پیچیدگی در کار کتاب است که بر غیر اهلش معلوم نیست. خوب است یک روز در کوچه‌پس‌کوچه‌های انقلاب و راسته کتابفروشی‌هایش قدم بزنیم تا معلومتان شود در این حرفه غریبه کیست و آشنا چه کسی. متأسفانه شما درباره نشر کم می‌دانید ولی بیشتر از عموم مردم می‌دانید. این جهل بر مخاطبتان معلوم نیست و اظهاراتتان را قبول می‌کند و ادعاهایتان را می‌پذیرد. در دوره برادرکشی خوب تیغی به دست نگرفته‌اید.

من، یاسر احمدوند، سوابقم در کار نشر و کتاب و کتابفروشی روشن است. شرکت ترنج و ترنجستان را ذیل مجمع ناشران انقلاب اسلامی راه‌اندازی کردم، به آن افتخار می‌کنم، اگرچه قصه پرغصه‌ای است. اگرچه به همه آنچه می‌خواسته نرسیده و گاه برخی تعهداتش را در بازار به‌خوبی تأدیه نکرده است. (چون برخلاف پندار شما به بودجه‌های آن‌چنانی و پول نفت متصل نبوده است) اگرچه به سبب بازار بی‌ثبات و دولت بی‌برنامه کارکنانش گاه چند ماه حقوق دریافت نمی‌کنند و…

آن ساختمان‌های آجر سه سانتی خیابان 16 آذر را اگر شما دیده‌اید یا شنیده‌اید، من مستأجرشان بودم. فروشگاهی را از ناشری دولتی اجاره کرده بودم و تا روزی که بولدوزر مأمور تخریب، چنگالش را در سقف فروشگاه فرو نکرد، آنجا را تخلیه نکردم. آجرهای سقف بر سر فروشنده‌هایم فروریخت. من مانده بودم و موجری که پای کار تعهداتش نبود و دانشگاهی که زمین خود را می‌خواست و کتاب‌های خریده شده و چک‌های کشیده شده.
پیش از آن‌هم کتابفروشی صریر را در راسته انقلاب راه انداخته بودیم و باز در میانه راه، یک صبح بر کرکره‌اش قفل زدند و بیرونمان کردند. فروشگاه کوچکی که پاتوقی شده بود برای اهل ادبیات جنگ و انقلاب. تنها ویترین بسیاری از ناشرانی بود که پای کتابشان به خیابان انقلاب نرسیده بود و ازقضا جزو معدود کتابفروشی‌هایی بود که «من او» را در راسته انقلاب می‌فروخت. شما نیز گاهی سری به آن می‌زدید.

چند سال بعد هم دوباره قصه تکرار شد. این بار از بی‌تعهدی ناشر محترم دولتی بیش از دویست میلیون تومان متضرر شدم در سال هشتاد و نه.
این‌ها را گفتم تا بدانید اولاً بی‌تجربه نیستم، ثانیاً احساس وظیفه من از بالا شروع نشده است. قدم‌به‌قدم این بازار را برای یافتن روزنه تنفس کتاب‌های انقلابی گز کرده‌ام.
بله! من معتقدم بدون دخالت و حمایت حاکمیت (دولت یا هر نهادی که پول داشته باشد و امکانات) نمی‌توان مشکلات زیرساختی حوزه توزیع و رسانش کالای فرهنگی را برطرف کرد. البته حمایت فقط در تأمین امکانات و پشتیبانی باید باشد بدون دخالت در محتوا و روش کار. در ترنج نیز چنین بوده است. ازقضا در کشورهای موفق در کار کتاب بیشترین یارانه به بخش توزیع اختصاص می‌یابد نه به ناشر نه به خریدار، بلکه به موزع و کتابفروش. صحیح هم همین است.

این‌ها را البته قبلاً هم به عرضتان رسانده‌ام . یک‌بار در صف سفارت آلمان که هر دو برای ویزای نمایشگاه فرانکفورت ایستاده بودیم خودم را و سوابقم را به شما معرفی کردم، چون همان‌وقت هم همین‌ حرف‌ها را در مصاحبه با نشریه‌ای گفته بودید. صحبتمان کوتاه شد، شما را کارکنان سفارت آلمان شناختند و بیرون از صف دعوتتان کردند از در دیگر بروید داخل برای احترام و ویزا. من را اما نمی‌شناختند و یک ساعت بعد که همچنان در صف بودم و به بی‌ادبی و رفتار تحقیرآمیز کارمند سفارت آلمان با ایرانیان متقاضی ویزا اعتراض کردم، از سفارت با عصبانیت بیرون آمدم و هیچ‌گاه فرانکفورت نرفتم. هنوز هم فرانکفورت مرا نطلبیده.
بله خوب! ما رفتار با سفارت را نیاموخته‌ایم، گاهی از دیوارش بالا می‌رویم و گاهی از در بیرونمان می‌کنند.

به ترنجستان بهشت تاخته‌اید که چه و چه... بگذار این را روشن کنم برادر! اگر سوله‌ای متروک در بهترین نقطه شهر با هزار زحمت و خون‌دل خوردن به کتابفروشی تبدیل شده، شایسته تقدیر است. من افتخار می‌کنم در این کار سهم داشته‌ام. اگر می‌توانستم هزار ملک این‌چنینی در کل کشور را تبدیل به کتابفروشی می‌کردم.
به هیچ وجه چنین فروشگاه‌هایی رقیب بخش خصوصی نیست. چنان‌که شهر کتاب‌های حمایتی نیز رقیب بخش خصوصی نبوده‌اند. (جالب است که شهر کتاب‌ها که حمایت بیشتری از سوی دولت داشته‌اند، هیچ‌گاه مورد نقد شما قرار نگرفته‌اند) بخش خصوصی فعال در حوزه نشر، هیچ‌گاه نخواهد توانست چنان فروشگاه‌هایی را راه‌اندازی کند، اصولاً منطق اقتصادی هم ندارد. ملکی چند میلیارد تومانی را چه کسی در کار کتاب مصرف می‌کند؟ این فروشگاه‌های بزرگ و جامع باید توسط حاکمیت راه‌اندازی و حمایت شوند و اصولاً رقیب بخش خصوصی نیستند. ویترین‌ها، زیرساخت‌های مهم حوزه توزیع هستند. مطلوب‌ترین شیوه حمایتی دولت، همین توجه به توزیع و عرضه و فراهم آوردن امکانات توزیع و فروش است. شهر کتاب، کتاب شهر، ترنجستان و... برای کمک به شبکه توزیع راه‌اندازی شده‌اند. اگر آمار فروش این کتابفروشی‌ها را ببینید، درمی‌یابید که بخش مهمی از بار فروش کتاب به عهده این کتابفروشی‌هاست. انگار مدعی شوید راه‌اندازی میادین میوه و تره‌بار یا فروشگاه‌های رفاه و شهروند جفا در حق بخش خصوصی است! استدلال مضحکی است، نه؟

برخی نکات که درباره صنعت نشر اظهار می‌دارید، ناشی از بی‌اطلاعی و نشناختن این حوزه است. طرفه این‌که دیگران را به نابلد بودن متهم می‌کنید. آن چیزی که به فروش کتابفروشی‌های کوچک و بزرگ آسیب می‌زند برپایی نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های استانی است. جالب است که شما عضو شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب هستید و در این ظلم که به کتابفروشان می‌رود معاونت دارید، لکن نشانی غلط می‌دهید. حالا که حرف نمایشگاه شد پاسخ بدهم تهمت مربوط به سالن یاس را. مجمع ناشران مثل همه تشکل‌های دیگر نشر در برپایی همین نمایشگاه پر از اشکال کمک می‌کند. البته برای برپایی مطلوب آن و تبدیل شدنش به نمایشگاه واقعی و مفید به حال همه صنوف نشر، مجمع سال‌هاست طرحی ارائه کرده که در ارشاد خاک می‌خورد. انجمن ناشران دانشگاهی، انجمن ناشران کودک، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، اتحادیه تعاونی‌های ناشران کشور برخی از تشکل‌های نشر هستند که هر کدام کمیته‌ای از نمایشگاه یا بخشی از فعالیت‌های آن را اداره می‌کنند. مجمع نیز یکی از پر زحمت‌ترین و تخصصی‌ترین کارهای نمایشگاه را که برپایی سالن یاس با حضور بیش از صد کارشناس نخبه کتاب است به عهده دارد. در انجام این کار نیز اصرار ندارد چنان‌که سال گذشته که زمان کافی برای تدارک این کار وجود نداشت و کار مدیریت نمایشگاه دچار آشفتگی بود کلاً از این کار انصراف داد. مجمع دنبال عایدی از این کار نبوده است.
از همین نمونه که عرض کردم، بقیه ادعاهای جنابعالی معلوم می‌شود تا چه پایه صحیح یا سقیم است.

مجمع ناشران، نه ارشاد جدید است، نه موازی هیچ نهاد فرهنگی دیگر. شهرستان ادب مظلوم هم موازی حوزه هنری نیست. عمار هم موازی فجر نیست. چه کسی چنین ادعایی داشته است. خودتان اتهام می‌زنید، خودتان مدرک جور می‌کنید، خودتان حکم صادر می‌کنید. مجمع ناشران یکی از تشکل‌های حوزه نشر است. چنان‌که انجمن قلم را موازی ارشاد نباید دانست. چنان‌که انجمن ناشران دانشگاهی، انجمن ناشران کودک، انجمن اسلامی ناشران، انجمن ناشران آموزشی، انجمن ناشران دفاع مقدس را اگر کسی موازی ارشاد بداند حتماً ادعای مضحکی کرده است. خیر برادر، مجمع نه مجوز کتاب می‌دهد، نه مجوز فروشگاه. نه کاغذ و فیلم و زینک می‌دهد و نه هیچ امکان خدماتی دیگر. اصولاً هیچ‌یک از وظایف حاکمیتی ارشاد قابل‌واگذاری نیست، نه به مجمع و نه به هیچ جای دیگر. مجمع یکی از فراگیرترین تشکل‌های حوزه نشر است و به لطف خدا و همت بچه‌های کاردان و تدبیر ناشران باتجربه نشر کشور را توسعه داده است.
مجمع نهادی خصوصی است، به همت تعدادی از ناشران شکل گرفته و بیش از دویست ناشر عضو آن شده‌اند؛ نه به طمع وام، نه به طمع کاغذ و نه به طمع هیچ امکان مادی دیگر.

این‌گونه سخن گفتن با مجمع و تحقیر بیش از دویست ناشر معتبر، نشان از نشناختن مجمع و نیز نشستن بر مسند قاضی مطلق است.
برخی عادت دارند دانای کل باشند. باش، به خودتان مربوط است، لکن بدان آنچه نمی‌دانی درباره ترنج و مجمع و دیگر نهادها، بسیار بیشتر است از آنچه می‌دانی...

«انک لن تستطیع معی صبرا و کیف تصبر علی ما لم تحط به خبرا»

آن‌کس که ز شهر آشنایی است
داند که متاع ما کجایی است

 

**اداره کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**

منبع: فردا

کلیدواژه: امیرخانی کتاب فروشی ها احمدی نژاد محسن مخملباف مصاحبه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۵۹۷۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهار کتاب ایران؛از افزایش اجاره غرفه‌ها تاابهامات حضور مهمان ویژه

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: کمتر از یک هفته به آغاز ماراتن ناشران و فعالان صنعت نشر باقی مانده. سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران امسال نیز مانند سال‌های گذشته از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت در مصلی امام خمینی (ره) برگزار شده و به این ترتیب بهار 1403 کتاب ایران آغاز می‌شود.

حسین تیموری مدیر کمیته اجرایی و پشتیبانی نمایشگاه، روز پنجم اردیبهشت از تحویل فضای مصلی امام خمینی (ره) به ستاد برگزاری نمایشگاه خبر داد و گفت: جانمایی ناشران حوزه‌های کودک و نوجوان، ناشران داخلی، ناشران خارجی، ناشران بین‌الملل نهایی شده و اجرای غرفه ناشران این حوزه‌ها اواخر این هفته شروع و تا اوایل هفته آینده تکمیل می‌شود.

وی با بیان اینکه غرفه‌سازی ناشران در فضای شبستان مراحل پایانی خود را طی می‌کند، افزود: آماده‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز در مصلی امام خمینی (ره) همچون غرفه‌های تبلیغات، غرفه‌های رفاهی و غرفه‌های اطلاع‌رسانی از سه شنبه (چهارم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳) آغاز شده است.

سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی که هنوز آغاز نشده اما حاشیه‌هایی برایش رخ داده اند؛ از تغییر مهمان ویژه این رویداد تا مبلغ بالای اجاره بهای غرفه‌ها و گله ناشران از حضور کتابفروشان در سامانه فروش مجازی همگی ازجمله اخباری هستند که قبل از شروع نمایشگاه کتاب سر و صدای زیادی در میان اهالی رسانه و اصحاب نشر به پا کردند.

چند روز پیش از آغاز بهار کتاب ایران، خبرنگار مهر سری به مصلی امام خمینی (ره) محل برگزاری این رویداد فرهنگی زد و در جریان روند کار آغاز نمایشگاه کتاب قرار گرفت.

تکمیل غرفه سازی در نمایشگاه کتاب

تقریباً همه درب‌های منتهی به مصلی امام خمینی (ره) بسته بودند و تنها راه عبور و مرور درب شماره یک بود؛ بالاخره بعد از یک ساعت معطلی و ممانعت از ورود با چند تلفن و هماهنگی وارد مصلی شده و سری به شبستان اصلی و محل استقرار ناشران عمومی زدیم.

در این بخش کارگران مشغول بودند؛ غرفه سازی و محل استقرار ناشران تقریباً در تمام فضای شبستان انجام شده و تنها یکی دو نقطه از شبستان خالی بود که آنها نیز محل استقرار غرفه‌های خودساز بود، بسیاری از غرفه‌ها نیز با نامگذاری که از سال‌های گذشته باقی مانده بودند تشکیل شدند. بخش کودک و نوجوان نیز در همان جای همیشگی با نزدیک ترین دسترسی برای خانواده‌ها قرار دارد البته که می‌تواند در جای مطلوب‌تری قرار گیرد اما غرفه سازی در این بخش نیز شکل گرفته است و سازه‌های فلزی جانمایی ناشران را مشخص کرده است.

در بخش بین الملل نیز کارگران مشغول فعالیت و غرفه سازی قرار گیری ناشران خارجی بودند. فضای بیرونی مصلی نیز توسط کارگران زیباسازی شهرداری با گل‌های رنگارنگ تزئین شده و سازه‌های فلزی مخصوص بخش‌های تبلیغات در فضای بیرونی شبستان اصلی نیز قرار گرفته است.

ابهامات حضور مهمان ویژه

تقریباً ماه‌های آخر سال ۱۴۰۲ کشور «هند» به عنوان مهمان ویژه سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران معرفی شد. اما پس از تعرض رژیم صهیونیستی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و عملیات «وعده صادق» کشور هند محدودیت‌هایی را برای سفر شهرورندانش به ایران و اسرائیل اعمال کرد. پس از این اخبار گمانه زنی‌هایی مبنی بر عدم حضور کشور هند در دور جدید نمایشگاه کتاب زده شد که در نهایت هشتم اردیبهشت ماه علی رمضانی قائم مقام و سخنگوی سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در فضای مجازی خبر از عدم حضور این کشور داد.

رمضانی در این توییت نوشت: «علی رغم تلاش جامعه فرهنگی هند، نظر به ادامه محدودیت حضور اتباع این کشور در ایران پس از عملیات وعده صادق و اتمام فرصت رفع محدودیت بعد از دیدار اخیر سفیر هند، حضور این کشور منتفی شد و یمن مهمان ویژه سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است.»

اما یاسر احمدوند رییس نمایشگاه در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها گفت: «بین کشورهای منطقه در حال ارزیابی هستیم تا کشور مناسب حضور اعلام شود، هنوز تصمیم نهایی اخذ نشده و در حال مذاکره با کشورهای همسایه هستیم.» به این ترتیب سرنوشت مهمان ویژه سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با ابهاماتی روبه رو است.

تیغ تورم بر اجاره بهای غرفه های نمایشگاه

در مدت زمان کمی که به شروع نمایشگاه کتاب باقی مانده، ناشران از افزایش اجاره بهای غرفه‌ها گلایه دارند، اجاره بهایی که به گفته آنها نسبت به سال گذشته با تورم بسیاری همراه بوده است.

اگرچه دولت تلاش کرده کمترین هزینه را از ناشران برای حضور در این رویداد فرهنگی دریافت کند (چون برگزاری نمایشگاه کتاب تهران ردیف بودجه مشخصی دارد) اما ناشران از مبالغ اجاره بهای غرفه‌ها گله مندند. در سال‌های مختلف انتقادات از اجاره بهای غرفه‌ها و جانمایی ناشران در نمایشگاه کتاب پابرجا بوده است.

براساس ضوابط حضور ناشران داخلی هزینه اجاره بهای غرفه‌ها به شرح زیر است:

هزینه اجاره بهای غرفه‌ها در بخش ناشران عمومی نمایشگاه کتاب تهران تا ۶ متر مربع به ازای هر مترمربع یک میلیون و ۳۷۵ هزار ریال، ۷ تا ۹ متر مربع به ازای هر متر مربع ۲ میلیون و ۵ هزار ریال، از ۱۰ تا ۲۴ متر مربع سه میلیون و ۱۰۰ هزار ریال، از ۲۵ تا ۴۸ متر مربع ۴ میلیون و ۸۵۰ هزار ریال، از ۴۹ متر تا ۱۰۰ متری ۶ میلیون و ۸۵۰ هزار ریال، از ۱۰۱ متر تا ۲۰۰ متر ۹ میلیون ریال، از ۲۰۱ متر تا ۳۰۰ متر ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال، از ۳۰۱ متر به بالا ۱۲ میلیون ریال بوده است. برای ناشران غیر خصوصی این رقم‌ها افزایش بیشتری داشته اند.

بررسی این رقم‌ها با ارقام سال گذشته حکایت از افزایش بین ۲۰ تا ۵۰ درصدی میزان اجاره بهای غرفه‌ها دارد.

رضا حاجی آبادی مدیر انتشارات هزاره ققنوس در گفتگو با خبرنگار مهر درباره میزان افزایش اجاره بهای غرفه‌ها در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: مسلماً قیمت اجاره بهای غرفه‌ها در نمایشگاه کتاب افزایش داشته است. سال گذشته من برای اجاره یک غرفه ۱۵ متری ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان پرداخت کردم در حالی که سال گذشته برای اجاره غرفه ۱۸ متری سه میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کردم و خب مشخص نیست چرا اجاره بها باید متری ۱۰۰ تومان افزایش پیدا کند.

وی همچنین افزود: مبلغ اجاره کارتخوان ها در نمایشگاه کتاب نیز سال گذشته ۲۵۰ هزار تومان بوده که امسال به ۳۵۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است. همچنین مالیات بر ارزش افزوده نیز سال گذشته ۹ درصد بوده که امسال به ۱۰ درصد افزایش داشته.

حاجی آبادی گفت: هزینه‌های حمل و نقل انتقال کتاب به نمایشگاه، حقوق نیروهای مستقر در غرفه‌ها، تعرفه‌های حمل و نقل داخل نمایشگاه که هیچ گاه مطابق تعرفه نبوده است به انضمام اعمال تخفیف ۲۰ درصدی که ناشران موظف به ارائه آن هستند هزینه‌های پنهانی هستند که مسؤولان به آن توجه نمی‌کنند.

علیرضا رئیس دانا مدیر انتشارات نگاه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افزایش قیمت اجاره بهای غرفه‌های نمایشگاه کتاب تهران گفت: تا امروز چیزی بالغ بر ۶۰ میلیون تومان برای حضور در نمایشگاه کتاب پرداخت کردیم و تقریباً می‌توان گفت قیمت‌ها حدود ۶ میلیون تومان با ارزش افزوده همراه بودند.

مشارکت کتابفروشان در نمایشگاه کتاب از نگاه ناشران

در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز مانند سال‌های گذشته کتابفروشی ها به عنوان یکی از ارکان این رویداد در بخش مجازی نمایشگاه کتاب حضور دارند، نکته‌ای که بسیاری از ناشران نسبت به آن انتقاداتی دارند.

مسلم است مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این نتیجه رسیده اند که در راستای برقراری و توزیع عدالت فرهنگی و دامنه نمایشگاه کتاب، این رویداد را به سطوح کتابفروشی ها توسعه دهند، اما به اعتقاد ناشران موتور محرکه نشر، ناشر است و اگر او ضعیف شود چرخه کتاب با اختلال مواجه می‌شود. سال هاست که جامعه نشر به درآمد نمایشگاه دل بسته و فعالیت‌های خود را بنا با حضور در آن تنظیم کرده است و حضور کتابفروشان تأثیر مستقیمی بر نقدینگی ناشران دارد.

همچنین ارتباط مستقیم ناشر با مخاطب ثمرات غیرمالی مستقیم نیز دارد و ارزیابی ناشران و فهم ذائقه مشتری مهمترین دست آورد نمایشگاه برای ناشران است که با حضور کتابفروشان و پراکنده شدن مخاطبان این مزیت کم رنگ می‌شود.

یکی از نکات دیگر مهمی که باید به آن توجه کرد این است که فروش کتاب غیر توسط ناشران در سطح نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ممنوع بوده و ناشران نمی‌توانند کتاب یکدیگر را بفروشند این در حالی است که کتابفروشی ها همه کتاب‌های موجود از هر ناشر را می‌توانند بفروشند و خود منشایی برای فروش کتاب‌هایی از ناشران پخته خوار می‌شود.

همانطور که گفته شد وزارت فرهنگ و ارشاد در راستای توزیع عدالت فرهنگی و خرید هرچه سریع‌تر و آسان‌تر کتاب توسط مخاطبان در دورترین نقاط شهرها و روستاها شاید یکی از دلایل حضور کتابفروشان در بخش مجازی باشد با این حال باید دید مسؤولان فرهنگی در این باره چه نظری دارند.

حاجی آبادی درباره حضور کتابفروشان در بخش مجازی نمایشگاه کتاب می‌گوید: مخالف انجام چنین کاری هستم چراکه نمایشگاه کتاب مختص حضور ناشران است و مسئله‌ای که غیر از فروش برای ناشران مهم است ارتباط با مخاطب و شناسایی سلیقه آن است.

وی افزود: اگر بنا بر حضور کتابفروشان نیز باشد این مقوله باید براساس ضوابط باشد همانطور که می‌دانید عرضه کتاب‌هایی غیر از تولیدات انتشارات و پیش فروش توسط ناشر در نمایشگاه ممنوع است حال آنکه این کار توسط کتابفروشان انجام می‌شود.

حاجی آبادی با اشاره به اینکه مبنای انتخاب کتابفروشان برای حضور در بخش مجازی مشخص نیست گفت: نمایشگاه بهار کتاب ناشران است که در آن می‌توانند تبلیغ کنند، کتاب بفروشند و با مخاطب ارتباط برقرار کنند، طبیعی است که با فروش کتاب‌ها توسط کتابفروشان این چرخه بهم می‌خورد این در حالی است که می‌توان بن تخفیف به کتابفروشان اختصاص داده و یا پس از نمایشگاه کتاب در یک رویداد مجزا کتابفروشان اقدام به فروش کتاب کنند تا مخاطبانی که نتوانستند در نمایشگاه حضور پیدا کنند کتاب‌های خود را خریداری کنند.

رئیس دانا نیز در این باره گفت: حضور کتابفروشان در بخش مجازی نمایشگاه کتاب به نفع فرهنگ است و هرجا که کتابفروشان به عنوان قوای کمک کننده در فروش، ناشران را همراهی کنند خوب است.

کد خبر 6094414 فاطمه میرزا جعفری