بررسی کتاب مفاتیح الجنان
تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۸۲۹۰۸
به گزارش پارس نیوز،
مفاتیح الجنان مملو از ادعیه و زیاراتی است که اعمال ایام سال را بسته به نوع ماه و رخداد‌ها شرح می‌دهد. در همین راستا امروز قصد داریم تا در حد توان به بررسی کتاب مفاتیح الجنان بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
مَفاتیحُ الجِنان (به معنای کلید‌های بهشت‌ها) نام رایج‌ترین کتاب دعا در بین شیعیان، تألیف شیخ عباس قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مؤلف مفاتیح بخش زیادی از این کتاب را از کتاب‌های پیشین مانند اقبال سید بن طاووس و مصباح کفعمی و زاد المعاد علامه مجلسی گرفته است. متن دعاها و زیارت‌ها به عربی نوشته شده و مؤلف در آغاز بعضی دعاها توضیحات فارسی آورده است.
مفاتیح در سال ۱۳۴۴ ق در مشهد منتشر و در مدت کوتاهی همه‌گیر شد. این کتاب در خانه‌ها و اماکن متبرکه شیعیان ایران یافت می‌شود و غالباً تنها منبع مورد مراجعه بسیاری از شیعیان جهان برای اعمال مستحبی و در مناسبت‌های مذهبی است.
مشهورترین ترجمه آن به فارسی از مهدی الهی قمشه‌ای است. محدث قمی، کتاب الباقیات الصالحات را نیز با همان مضمون ادعیه، زیارات و نمازها به مفاتیح افزوده که در بیشتر نسخه‌ها در حاشیه مفاتیح درج شده است.
دو کتاب مفاتیح نوین و منهاج الحیاة با هدف مستندسازی و کتاب مفاتیح الحیات با انگیزه تکمیل مفاتیح الجنان منتشر شده است. خلاصه‌های متعددی از مفاتیح با نام‌های گوناگون منتشر شده است.
مؤلف مفاتیح الجنانعباس بن محمد رضا قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی از علمای شیعه در زمینه حدیث، تاریخ و خطابه است. وی صاحب تألیفات بسیاری در حوزه‌های مختلف است که معروف‌ترین آن‌ها مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال است.
محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم امام علی (ع) دفن گردید.
پسر محدث قمی نقل کرده است که پدرش تمام کتاب را با وضو نگاشته است.
انگیزه نگارش مفاتیح الجنان
شیخ عباس قمی خود می‌گوید مفاتیح را به انگیزه اصلاح کتاب مِفتاح الجنان نوشته است که در آن زمان رایج و دعا‌های بدون سندی در آن بوده است: «برادران دینی از من خواسته‌اند که دعا‌های سنددار کتاب مفتاح الجنان را جدا نموده به همراه سایر دعا‌های معتبر بنویسم».
با این همه شیخ عباس قمی دعاها را به همراه سند نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده دعا را از کدام منبع نقل می‌کند. همچنین برخی از دعا‌های نقل‌شده در کتاب مفاتیح از معصومان نرسیده است و نوشته برخی از علماست، مانند دعای عدیله.
ساختار مفاتیح الجنان
معمولاً در ابتدای مفاتیح الجنان، چند سوره بلند و کوچک قرآن چاپ می‌شود.
مطالب مفاتیح الجنان در چند باب دسته‌بندی شده است:
باب اول: ادعیه
شامل تعقیبات نمازها، اعمال شب و روز و ایام هفته، نماز‌های معروف مثل نماز حضرت رسول (ص)، نماز امیرالمؤمنین (ع)، نماز حضرت فاطمه (س)، نماز جعفر طیار، زیارت ائمه در روز‌های هفته، برخی از دعاها و مناجات‌ها چنین هستند: (مناجات خمس عشر از امام سجاد)، مناجات امام علی در مسجد کوفه، دعای سمات، کمیل، جوشن صغیر و جوشن کبیر، دعای مکارم الاخلاق و غیره.
باب دوم: اعمال سالیانه
این باب برای بیان اعمال مستحبی در طول سال قمری تنظیم شده است. مطالب این قسمت از ماه رجب شروع شده و با اعمال ماه جمادی الثانی و سپس اعمال نوروز و ماه‌های رومی تمام می‌شود. مناجات شعبانیه، در اعمال ماه شعبان، دعای ابوحمزه ثمالی، دعای افتتاح و دعای سحر معروف، اعمال شب‌های قدر در اعمال ماه رمضان، دعای امام حسین در روز عرفه در اعمال ماه ذی الحجة جزو معروف‌ترین و مشهورترین مطالب این بخش از مفاتیح به شمار می‌روند.
باب سوم: بخش زیارات
در این باب ابتدا مطالبی درباره آداب سفر و زیارت و نیز اذن دخول حرم‌ها ذکر شده است. نخستین زیارت، زیارت رسول خدا (ص) است که بعد از آن، زیارت حضرت فاطمه (س) و سپس زیارت ائمه بقیع آمده است. علاوه بر زیارت دوازده امام، این بخش شامل زیارت امامزادگان و بعضی از بزرگان و علمای شیعه نیز می‌شود، زیارت‌هایی مثل زیارت حضرت حمزه، مسلم بن عقیل، فاطمه بنت اسد، شهدای جنگ احد، سلمان فارسی و غیره. اعمال برخی از مساجد معروف مثل مسجد کوفه، مسجد صعصعه نیز در این بخش گنجانده شده است.
طولانی‌ترین بخش این باب به زیارت امام حسین (ع) اختصاص دارد. مشهورترین زیارتنامه‌های امام حسین (ع) مثل زیارت عاشورا، زیارت اربعین و زیارت وارث در این قسمت نقل شده است. دعای ندبه، دعای عهد و زیارت جامعه کبیره نیز در قسمت مربوط به زیارت امام زمان (عج) آمده است. پس از زیارت‌های مربوط به امام زمان (عج)، زیارت انبیا، زیارت حضرت معصومه (س) و زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی نقل شده است. مطلب پایانی این باب که آخرین مطلب مفاتیح در نسخه ابتدایی آن محسوب می‌شود، مطلبی است با عنوان زیارت قبور مؤمنین و دعای مربوط به آن.
شیخ عباس قمی در چاپ دوم کتاب مفاتیح الجنان هشت دعا را به مفاتیح اضافه کرد:
دعای وداع با ماه رمضان
خطبه روز عید فطر
زیارت جامع ائمه المومنین
دعای بعد از زیارت‌ها
زیارت وداع با ائمه
رقعه‌ای برای حاجت
دعا برای زمان غیبت امام زمان (عج)
آداب زیارت نیابتی
در این کتاب قبل از هر چیز چند سوره از قرآن کریم آمده که در بعضی از دعاها خواندن آن‌ها توصیه شده است.
بعد از آن می‌توان محتوای مفاتیح الجنان را به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
آداب، مقدمات، تعقیبات نماز و خواص نماز و سوره‌ها
اعمال روز و شب و ایام هفته
مناجات (شامل مناجات خمسه عشر و امام علی (ع))
دعا‌های معروف از جمله دعای سمات، دعای کمیل، دعای جوشن کبیر و...
زیارت‌ها
اعمال ماه‌ها
نماز‌های مستحبی از جمله نماز لیله الدفن، نماز حاجت و...
دعا‌هایی برای حل مشکلات
آداب عقیقه، استخاره و...
آداب مربوط به دفن میت و...
شیخ عباس قمی قسمت اعظم این کتاب را از کتاب‌های اقبال سید بن طاووس، مصباح کفعمی و زادالمعاد علامه مجلسی گرفته است.
سایر منابع آن به شرح زیر است:
اثبات الهداه شیخ حر عاملی
الاحتجاج طبرسی
الاختیار ابن باقی
اربعه ایام میرداماد
الازریه شیخ کاظم ارزی
اعلام الوری شیخ طبرسی
الامالی شیخ طوسی
الامان سید بن طاووس
بحارالانوار علامه مجلسی
تاریخ عالم‌آرای عباسی
تحفه الزائر علامه مجلسی
تهذیب الاحکام شیخ طوسی
جامع الاخبار
جماع الاسبوع سید بن طاووس
مفاتیح الجنان برای اولین بار چه زمانی منتشر شد؟
مفاتیح الجنان برای اولین بار در سال ۱۳۴۴ هجری قمری در مشهد منتشر شد و در زمان کوتاهی جای خودش را در بین مؤمنان باز کرد.
انتهای پیام/
منبع: پارس نیوز
کلیدواژه: آداب و رسوم شیعیان مشهد ایران جهان شیعه امام علی قرآن حضرت فاطمه مسجد نوروز امام حسین جنگ جامعه امام زمان حضرت معصومه قرآن کریم جنگ شیعیان عید فطر قرآن کریم مشکلات پارس پارس نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارس نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۸۲۹۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جریمه ۵۴۰۰۰۰ خودرویی که بر روی خط عابر پیاده توقف داشتند
معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ با بیان اینکه طرح گذرگاه عابر پیاده با جدیت در شهر تهران اجرا می شود، گفت: ۵۴۰ هزار خودرو بر روی خط‌کشی‌های شهر تهران جریمه شده اند. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سرهنگ احسان مومنی؛ معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ امروز در خصوص اعمال قانون خودروهایی که بر روی خط‌کشی‌های عابرین پیاده توقف داشتند، اظهار کرد: در 62 نقطه از تقاطع‌های مهم شهر تهران افسران پلیس راهور تهران بزرگ مستقر هستند و هنگامی که چراغ زرد می شود با حرکت دست و با سوت به رانندگان هشدار قرمز شدن چراغ را می دهند تا آنان پشت خط ایست توقف کنند و این موضوع جنبه آموزشی دارد.
وی افزود: اگر خودرویی بر روی خط‌کشی‌های عابر پیاده توقف داشته باشد مسلماً توسط ماموران پلیس اعمال قانون خواهد شد.
سرهنگ مومنی گفت: در سال گذشته و در شهر تهران 540 هزار وسیله نقلیه‌ای که در بر روی خط‌کشی عابر پیاده توقف داشته‌اند مورد اعمال قانون قرار گرفته‌اند که روزانه به طور میانگین 1500 خودرو جریمه شده است.
علت صدور "برگ جریمه رانندگی اشتباهی" چیست؟معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ بیان کرد: در همین دو هفته اردیبهشت ماه 1403 که طرح گذرگاه عابر پیاده در شهر تهران آغاز شده است، حدود 30 هزار وسیله نقلیه‌ای که بر روی خط‌کشی‌های عابر پیاده توقف داشته‌اند مورد اعمال قانون قرار گرفته‌اند که روزانه بالای 2 هزار مورد بوده است.
مومنی اضافه کرد: هدف از اجرای طرح گذرگاه عابر پیاده اعمال قانون نیست هدف مهندسی ترافیک، آموزش و فرهنگ‌سازی و در نهایت اگر رانندگان قوانین و مقررات را رعایت نکنند اعمال قانون است.
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت