به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

روز بزرگداشت حافظ/ دمی در دنیای شعر و ادب پارسی

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۰۲۵۱۸۶

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ بیستم مهرماه روز بزرگداشت خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی چیره دست‌ترین غزل سرای قرن هشتم هجری قمری است. کسی که خودش می‌دانست آوازه اش ماندگار می‌ماند:

بر سر تربت ما، چون گذری همت خواه***که زیارتگه رندان جهان خواهد بود

حافظ را رمز آلودترین چهره ادب فارسی می‌خوانند، با این حال اشعارش برای همگان و در هر رده سنی دلنشین است و هر کس به فراخور احوالش می‌تواند از اشعارش لذت ببرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

صابری که سال ها است برای کودکان کلاس‌های حافظ خوانی تشکیل می‌دهد و به آن‌ها خواندن غزل‌های حافظ را می‌آموزد درباره علت استقبال کودکان از کلاس‌های حافظ خوانی گفت: اشعار حافظ آهنگین، لطیف و دلنشین است و روحیه کودکان را لطیف‌تر می‌کند.

وی افزود: کودکان فارغ از مفاهیم عمیق اشعار حافظ شور و نشاط و طراوت زندگی را از اشعار پی می‌برند.

در طول 600 سال گذشته سخنوران بسیاری در ساحت شعر و ادب فارسی ظاهر شدند و هر یک به اندازه توان فکری و ذوقی خود بر اوراق تاریخ فرهنگ و ادب ایران زمین آثاری برجای گذاشتند؛ اما هیچ یک از آنان به پایگاه ادبی و مردمی حافظ نزدیک نشد.

او شعری فراگیر و رندانه دارد و از همه مسائل جهان هستی با بیانی ظریف و رندانه سخن گفته و همواره از تظاهر و تزویر دوری کرده است.

در میان راز و رمز‌های اشعار حافظ پیام‌های پرامید نوید بخشش تسلی خاطر مخاطبانش است.

حافظ در دوره‌ای می‌زیسته که امید کیمیا بوده است. قرن هشتم هجری قمری در میانه هجوم چنگیز مغول و تیمور گورکانی به خاک ایران فرا گرفته است.

برگ برگ شعر حافظ امید و اشتیاق به زندگی را باز می‌تاباند

کاووس حسن لی رئیس مرکز حافظ شناسی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ با بیان این که حافظ با درد‌های فراگیر جامعه کاملا آشنابوده و بسیاری اوقات فریادبلندی دارد علیه رذیلت‌های اخلاقی جامعه خویش داشته است، گفت: برگ برگ شعر حافظ امید و اشتیاق به زندگی را باز می‌تاباند.

وی، این امر را دلیلی مهم برای پناه بردن کسانی که از شرایط سخت زمانه خسته می‌شوند به دیوان حافظ عنوان کرد و افزود: حافظ ضمن دادن پیام معنویت و اخلاق از ضرورت داشتن امید به زندگی می‌گوید.

هان مشو نومید از سر غیب، چون واقف نه‌ای از سر غیب***باشد اندر پرده بازی‌های پنهان غم مخور

این سوال پیش می‌آید که حافظ چطور با بودن در تاریک‌ترین دوره سیاسی ایران و دیدن بحرانی‌ترین شرایط اجتماعی از امید گفته است؟

حسن لی در پاسخ به این سوال گفت: حافظ تقوای ویژه‌ای دارد و چنین شخصیتی نمی‌تواند نا امید باشد او این مطلب را بار‌ها و بار‌ها تکرار می‌کند و دیگران را هم به شاد زیستن و امیدوار بودن دعوت می‌کند، چون به کرامت و سابقه ازل حتی درباره کناهکاران هم امید وار است.

نصیب ماست بهشت‌ ای خداشناس برو***که مستحق کرامت گناهکارند

در شعر حافظ یک خصلت آینه گی وجود دارد و هر کس در خواندن شعر حافظ می‌تواند خود را ببیند.

ادب فارسی شاعران بزرگ بسیاری دارد که آن‌ها هم بار‌ها از امید گفته اند، اما هیچ نتوانستند جایگاهی که حافظ در نزد مردم دارد را کسب کنند.

به گفته حسن لی حافظ تاویل پذیر‌ترین سخن سرای ادب فارسی است و در شعر حافظ یک خصلت آینه گی وجود دارد که هر کس با خواندن شعر حافظ می‌تواند شرایط خود را در آن ببیند. همین مساله از راز‌های ماندگاری حافظ است.

در معنا درمانی، واقعیت درمانی و معنویت درمانی امید عنصر اصلی است وحتی در روان شناسی مدرن خیلی هم کاربرد دارد.

حافظ آسان‌گیر و بی‌تکلف و در نتیجه سالم، آرام و خرسند است. او دنیا را گذرگاه و نه قرارگاه انسان می‌داند و باور دارد اگر آدمی واقع‌بین و شکیبا باشد می‌داند که رنج و شادی این سرای سپنج تمام شدنی و خیر و شر آن ناپایدار است.

این‌ها مفاهیمی ارزشمند است که علم روان شناسی امروز سعی می‌کند با هدایت انسان‌ها به این سمت احوالی خوش برای فرد و اجتماعش به ارمغان بیاورد. مفهوم ارزشمند دیگر این است که حافظ با اندیشه خیامی به یادمان می‌آورد خردمند و زیرک کسی است که در فرصت عمر به جای اندوه خوردن بر گذشته و نگرانی و دلهره نسبت به آینده، از نعمت‌های خداوند بهره ببرد و با شادی، امید و پرداختن به کار‌های نیک به بالندگی و خرمی خود کمک کند.‌

ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی***مایه نقد بقا را که ضامن خواهد شد

با پذیرش این که از منظر حافظ، تحقق هدف آدمی و کیفیت آن منوط به اراده‌ی حضرت حق است این نکته نیز آشکار است که از منظر او داشتن انگیزه‌ی قوی و تلاش و کوشش در جهت تحقق هدف مهمترین وظیفه‌ی انسان در این جهان است و هیچ چیز از جمله تقوی و دانش نیز نباید مایه‌ی اطمینان و مانع تلاش شود.

تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است*** راهرو گر صد هنر دارد توکّل بایدش

مهرآیین نویسنده و روان شناسی که سال‌ها عضو انجمن دوستداران بوده است در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ با بیان این که حافظ از مفاهیمی در اشعارش بهره برده که در علم نوین روان شناس کاربرد فروان دارد گفت: دعوت به مثبت اندیشی و دیدن رحمت‌های الهی راهکاری ارزشمند است که حافظ ارائه کرده است.

مهر آیین افزود: حافظ با وجود دشواری‌های فراوان امیدوار بوده، چون او همت خود و لطف الهی را باور داشته است.

این روان شناس بیان کرد: در معنا درمانی، واقعیت درمانی و معنویت درمانی امید عنصر اصلی و راهکاری موثر است وحتی در روان شناسی مدرن خیلی هم کاربرد دارد.

در قرن بیستم میلادی مکاتب بزرگی در حوزه‌های مختلف از جمله روان شناسی و روان کاوی در غرب شکل گرفت و نظریات علمی مهمی برای رفع مسائل و معضلات مربوط به زندگی مردم به وجود آمد، از این نظر مشرق زمین عقب افتاد، ولی این نکته بسیار حائز اهمیت است که بخش مهمّی از رسالت پاسخگویی به مشکلات روحی ـ. روانی مردم و مسائل و معضلات مربوط به زندگی آن‌ها از گذشته‌های دور توسط شاعران آن‌ها صورت می‌گرفته است. سالهاست که دیوان حافظ در کنار کتاب قرآن تسلی بخش خاطر بخش ایرانیان است.

حافظ با درک عمیق از زندگی و رسالت پاسخگویی به مشکلات فردی، اجتماعی وسیاسی نام خودش را جاودانه کرد.

انتهای پیام/ن

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: شعر سخن بزرگان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۲۵۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تفال به حافظ چهارشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳؛ دو یار زیرک و از باده کهن دومنی..

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

دو یار زیرک و از باده کهن دومنی
فراغتی و کتابی و گوشه چمنی

من این مقام به دنیا و آخرت ندهم
اگر چه در پی ام افتند هر دم انجمنی

هر آن که کنج قناعت به گنج دنیا داد
فروخت یوسف مصری به کمترین ثمنی

بیا که رونق این کارخانه کم نشود
به زهد همچو تویی یا به فسق همچو منی

ز تندباد حوادث نمی‌توان دیدن
در این چمن که گلی بوده است یا سمنی

ببین در آینه جام نقش بندی غیب
که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی

از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت
عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی

به صبر کوش تو‌ای دل که حق رها نکند
چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی

مزاج دهر تبه شد در این بلا حافظ
کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی

شرح لغت:کنج قناعت: استعاره مکنیه، گوشه سرای خرسندی/ سموم: یه فتح اول باد گرم مرگ آور.

تفسیر عرفانی:‌

۱- اینکه آدمی با ایمان و شکرگزار می‌باشید، بسیار عالی است و خداوند به شما کمک می‌کند. اما توجه داشته باشید که باید به زیردستان و نیازمندان کمک کنید و صله ارحام را فراموش نکنید تا هر چه از خداوند می‌خواهید، بر آورده شود.

۲- برای اجرای این نیت جای نگرانی وجود ندارد. به زودی کار‌ها بر وفق مرادتان خواهد بود و رقیبان شکست خورده و شما پیروز می‌شوید. مسافر شما کاملاً تندرست و خرسند از کار خود خبر‌ها خواهد داد. پس نذر خود را ادا کنید.

۳- فرزندی شایسته و همسری مهربان و زندگی آرامی شما را خوشبخت کرده است. انتظار شما برآورده می‌شود. نگران نباشید.

تعبیر غزل:

زندگی توام با آرامش و شادی داری و از هر نعمتی به اندازه کافی بهره مندی و این برای تو گنجی است که از تمامی گنج‌های دنیوی با ارزش‌تر است و اگر این آرامش را به مال دنیا بفروشی، بسیار ارزان فروخته‌ای و آنچه از دست داده‌ای در مقابل آنچه بدست می‌آوری بسیار ناچیز است. پس از زندگی خود لذت ببر که زندگی واقعی آن چیزی است که تو از آن برخورداری.