۹ سوال اساسی در مورد ربایش و قتل خاشقجی

عملیات ربایش روزنامه نگار مطرح سعودی در ترکیه سوال‌های اساسی را ایجاد کرده که قطعا در روابط آینده کشورهای منطقه‌ای تاثیر گذار خواهد بود. ۲۲ مهر ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۳ بین الملل آسیای غربی نظرات

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از شبکه خبری دویچه وله، ربایش جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی بعد از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول جنجالی را در دنیا به راه انداخته و سوالات زیادی را در رابطه با معمایی ایجاد کرده که سناریوهای وحشتناک متعددی را شامل می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سناریوهایی که ترکیه را به دردسر انداخته و عربستان سعودی را در معرض انتقادات گسترده قرار داده است. گرچه سوال اساسی این معما این است که خاشقجی کجاست، اما این سوال همچنان بدون جواب باقی مانده است. علاوه بر اینکه سوالات فرعی دیگری نیز در این زمینه مطرح شده است که به طرح آنها و پاسخ آن می پردازیم:

چرا استانبول؟

روز سه شنبه 21 اکتبر گذشته نقطه عطفی در زندگی جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی بود که وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد، اما ناپدید شد. خاشقجی خود را برای ازدواج با خدیجه چنگیز آماده می‌کرد و برای این کار ناگزیر بود که سند طلاق خود از همسر اولش را به دست بیاورد.

بیشتر بخوانید:

هزینه‌های ترور خاشقجی برای ریاض؛ آیا عربستان به دنبال معامله‌ پشت پرده با ترکیه است؟معمای «خاشقجی» و چند ابهام سابقه عربستان در حذف مخالفان از 40 سال پیش تاکنون؛ از ربایش تا زندانی و سربه نیست کردن مخالفان

بر اساس اطلاعاتی که سایت شبکه خبری دویچه وله منتشر کرده، کنسولگری وابسته به سفارت عربستان سعودی در واشنگتن صدور این وثیقه را رد کرده است. این در حالی است که خاشقجی در این کشور اقامت داشت. کنسولگری مذکور از وی خواسته بود تا به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کند. این یک رفتار عجیب بود که موجی از سوالات را ایجاد می‌کرد.

چرا جمال خاشقجی؟

او به عنوان یک روزنامه نگار قدیمی 59 سال سن داشت و مشاور دولت در عربستان سعودی بود. اما بعد از اینکه از یک سال پیش به تبعیدگاه اختیاری خود در آمریکا منتقل شد، رویکردهای خود را تغییر داد و انتقاداتی را متوجه سیاست محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و مداخله عربستان در جنگ یمن کرد. او در آمریکا ستون نویس منظم روزنامه واشنگتن پست بود و به این ترتیب از سیاست‌ها و رویکردهای عربستان انتقاد می‌کرد.

3- 15 مسئول امنیتی عربستان در استانبول چه کار می‌کردند؟

روزنامه صباح وابسته به دولت ترکیه تصاویر و جزئیاتی از 15 فرد سعودی منتشر کرده و نوشته است که آنها از طریق فرودگاه آتاتورک در استانبول با دو هواپیمای خصوصی وارد این شهر شدند. این اتفاق دقیقا در روز 2 اکتبر رخ داد. بر اساس تصاویری که این روزنامه منتشر کرده، این افراد در دفتر بررسی گذرنامه ها در فرودگاه حضور داشتند. آنها همزمان با رسیدن خاشقجی به استانبول وارد این شهر شدند. این روزنامه می‌افزاید که آنها بعد از رفتن به کنسولگری این کشور طی مدت‌های کوتاه در 4 مرحله مختلف در همان روز ترکیه را ترک کردند.

گزارش‌های مطبوعاتی نشان از آن دارد که این افراد در دو هتل ویندهام و موفنبیک در استانبول اقامت گرفته بود که در همان محله‌ای قرار دارد که کنسولگری در آنجا واقع شده است.

در میان این افراد کسی وجود دارد که پزشکی قانونی و عضو شورای اداری جمعیت پزشکی قانونی عربستان سعودی معرفی می‌کنند.

4- معمای خودروی مشکی رنگ

رسانه های ترک زبان از نقش خودروی مشکی رنگ دارای شیشه های دودی سوال می‌کنند که حدود دو ساعت بعد از ورود جمال خاشقچی به داخل کنسولگری این ساختمان را ترک کرده است و به مکان نامعلومی منتقل شده است. رسانه های خبری ترکیه اعلام کرده‌اند که این خودرو احتمالاً حامل جنازه خبرنگار سعودی بوده که بعد از کشته شدن، مثله شده است.

5- چرا عربستان تاکنون به تعهدات خود در خصوص تفتیش کنسولگری و محل اقامت کنسول خود عمل نکرده است؟

بعد از ناپدید شدن روزنامه نگار مشهور سعودی، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در گفتگو با خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد که این کشور آمادگی صدور مجوز برای مقامات ترکیه جهت بازرسی از کنسولگری عربستان را دارد. وی گفت که این مناطق دارای تمامیت ارضی عربستان است، اما عربستان به آنها اجازه ورود و تفتیش و هر اقدامی که می‌خواهند انجام دهند را می‌دهد.

با وجود این اظهارات تاکنون تفتیش مورد نظر انجام نشده است. این در حالی است که مقامات ترکیه بارها درخواست خود را برای تفتیش ساختمان ارائه کرده‌اند. خبرگزاری رویترز اخیرا تصاویری از داخل کنسولگری عربستان منتشر کرده و کنسول عربستان در آن تاکید کرده است که خاشقجی در این مکان حضور ندارد.

6-چرا دولت ترکیه در اعلام نتایج تحقیقات تعلل می‌کند؟

یکی از سوال‌های مطرح شده در این زمینه، عوامل تعلل دولت ترکیه در اعلام نتایج تحقیقات و اکتفا به درز برخی اطلاعات به روزنامه‌های مختلف است. البته به نظر می‌رسد سکوت رسمی در این زمینه طولانی نخواهد بود.

روزنامه ترک‌زبان حریت به نقل از رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نوشته است که آنکارا از توضیحات ریاض در خصوص حادثه ناپدید شدن خاشقجی قانع نشده و نمی‌تواند در مسئله‌ای غیر عادی نظیر این حادثه ساکت بماند.

توکل کرمان برنده جایزه نوبل صلح نیز در گفتگو با دویچه وله تاکید کرد که جمال خاشقجی به نمادی برای آزادی بیان و قلم تبدیل شده است.

7- آیا سرویس اطلاعاتی آمریکا نسبت به این حادثه اطلاع داشته است؟

روزنامه واشنگتن پست می‌نویسد سرویس اطلاعاتی آمریکا تماس‌های میان مسئولان سعودی را رصد کرده که به دنبال راه حلی برای بازداشت کردن جمال خاشقجی بوده‌اند. این حادثه یک هفته قبل از ربوده شدن وی صورت گرفته است. این در حالی است که بر اساس قوانین آمریکا در صورت وجود چنین اطلاعاتی باید هشدارهای لازم به اشخاصی که مورد تهدید قرار دارند، داده میشد. فرقی نمی کند که این افراد شهروند آمریکا باشند یا نه. آمریکا البته تمایل خود را برای ارسال تیمی از بازجوها به ترکیه در صورت درخواست ریاض اعلام کرده است.

8- نحوه کشته شدن و محل اختفای جنازه خاشقجی:

مقامات عربستان سعودی تاکید دارند که خاشقجی بعد از خروج از ساختمان کنسولگری ربوده شده است، اما مقامات قضایی ترکیه از این کشور خواسته‌اند دلیل قاطعی در این خصوص ارائه دهد. بر اساس اطلاعات موجود گفته می‌شود وی در داخل کنسولگری کشته شده و جنازه‌اش به بیرون منتقل شده است. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز سناریوی وحشتناکی برای قتل خاشقجی منتشر کرده که برگرفته از اطلاعاتی است که یک مسئول عالی‌رتبه ترک به این روزنامه داده است.

بر اساس این اطلاعات روزنامه نگار مذکور دو ساعت بعد از ورود به ساختمان کنسولگری در استانبول کشته شده و جنازه‌اش با اره تکه تکه شده است.

9- چرا سوال‌هایی در خصوص طرف‌های دیگر مرتبط با این عملیات مطرح است؟

روزنامه‌های سعودی مطالب مختلفی در رابطه با طرف‌های دیگر مرتبط با حادثه ناپدید شدن معما گونه این روزنامه‌نگار مطرح کرده‌اند. آن‌ها اتهامات خود را متوجه ایران و قطر کرده‌اند. از جمله این روزنامه‌ها عکاظ عربستان است که نوشته است ترکیه دیگر امنیت ندارد.

در طرف دیگر امارات و مصر نیز وارد خط خبری مربوط به این حادثه شده‌اند و هر کدام از آنها هواپیمای خصوصی که بنا بر اعلام رسانه‌های خبری تیم اعدام وابسته به عربستان را حمل کرده و در قاهره و ابوظبی فرود آمده‌اند را توقیف کرده‌اند.

ورود امارات و مصر تنها به دلیل مقصد نهایی 2 هواپیمای مذکور در مسیر بازگشت از ترکیه نیست. بلکه این کشورها مناسبات قوی با عربستان سعودی دارند. به ویژه که منتقدان جمال خاشقجی او را به تمایل به رویکردهای اخوانی متهم می‌کنند و اخوان المسلمین در هر سه کشور مذکور مورد خشم واقع شده است.

انتهای پیام/

R36346/P36442/S8,90/CT5

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۰۵۱۱۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا/ واشنگتن و ریاض در انتظار چراغ سبز اسرائیل

به گزارش خبرآنلاین ، جماران به نقل از سی ان ان نوشت:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آنها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه ای جامع از تفاهمات» توصیف می کنند که شامل تضمین های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور می شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین‌ در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگوها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامترهای توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده تر خواهد بود.

نتانیاهو بارها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیازهای امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشورها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته ای است که می تواند برای تولید سلاح های هسته ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند . در صورت تحقق چنین مسئله ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه های هسته ای خود وارد می کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند . او در بخش هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902948