به نقل از «فردا»

چرا گیلانی‌ها با دست غذا می‌خورند؟

تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۳۰۱۱۹

خبرگزاری ایسنا: مرسوم بوده که گیلانی‌ها غذا را در سکوت و با دست می‌خوردند و از قاشق چوبی فقط برای برداشتن خورش و ماست استفاده می‌کردند. البته هنوز هم در بسیاری از مناطق گیلان و رستوران‌های سنتی مردم ترجیح می‌دهند غذا را همچنان با دست بخورند.

مردم خطه گیلان قبل و بعد از خوردن غذا، دست‌هایشان را می‌شستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همچنین گالش‌ها (دامداران کوه نشین)، پلو و شیرگرم را در لاوک چوبی می‌ریختند و هر کس از جیب خودش قاشق خوش تراشی از چوب شمشاد یا گلابی بیرون می‌آورد و دست جمعی شیرپلا (شیربرنج) می‌خوردند. هنوز هم بسیاری از گالش‌ها از همین شیوه استفاده می‌کنند.

همچنین در فرهنگ خوراک مردم گیلان نوشته مسعود پورهادی نیز آمده است: روستایی‌های جلگه نشین، برنج کته پز را با دست به اندازه یک لقمه مشت می‌کردند و آن را به صورت کوفته در می‌آوردند و در دهان می‌گذاشتند. گیلانی‌ها در اصطلاح به این لقمه «پلا موشته» می‌گفتند.

در برخی منابع نیز اعلام شده که اسلام سفارش کرده، بهتر است انسان غذای خود را با دستان خود، بویژه دست راست میل کند. دراین باره از رسول خدا (ص) نقل شده که در مجلسی، قاشقی برای آن حضرت آوردند و پیامبر فرمود: «آدمی را گرامی داشتیم به این که انگشتان را به وی عطا کردیم». سپس قاشق‌ها را بردند و حضرت با انگشتان خود غذا میل کرد.

ناگفته نماند که شیوه‌ی غذا خوردن با دست در منطقه سیستان و بلوچستان و برخی از مناطق خوزستان در ایران، همچنین در بسیاری از کشور‌های آسیای شرقی و عربی نیز مرسوم است.

اما مینا رضایی-پژوهشگر- که برای تهیه فرهنگ خوراک مردم گیلان، پژوهش‌های میدانی انجام داده است، در این باره به ایسنا، می‌گوید: زمانی که در این زمینه با پیرمرد‌ها و پیرزن‌های مناطق گیلان گفتگو می‌کردیم، معتقد بودند دست نه تنها در غذا خوردن بلکه برای پخت خوراک، انرژی خودش را دارد و زمانی که خوراک‌ها با دست درست می‌شوند، سالم‌تر هستند.

او ادامه می‌دهد: برداشت من از این پژوهش این چنین است که شاید مردم فکر می‌کردند با استفاده از ابزار دیگر در پخت و پز، خواص آن غذا تحت تاثیر مواد شیمایی موجود در آن ابزار قرار بگیرد، اما وقتی مقالات دیگر در این باره را می‌خوانیم متوجه می‌شویم دلیل اصلی استفاده از دست در پخت و پز یا غذا خوردن همان تبادل انرژی بین طبیعت و انسان بوده و مردم معتقد بودند بدن انسان هر چیزی که طبیعی است، بهتر می‌پذیرد.

این پژوهشگر اضافه می‌کند: البته در حال حاضر هم درباره این موضوع صحبت هست که وقتی غذا با دست خورده می‌شود، حجم کمتری از آن در دست جا می‌گیرد به همین دلیل معده برای داشتن آنزیم‌های هضم آماده می‌شود تا عمل هضم غذا آسانتر صورت بگیرد، اما زمانی که از قاشق استفاده می‌کنیم، حجم بیشتری از غذا وارد معده و موجب نفخ و سنگینی در فرد می‌شود.

رضایی می‌گوید: در گذشته نه فقط در ایران و گیلان، بلکه در هرجای دنیا هر چیز خارجی موجب واکنش انسان می‌شد، قاشق و چنگال هم همین حکم را داشته و فرد برای بردن غذا به سمت دهانش به شکل راحت‌تری از دستش کمک می‌گرفته تا اینکه قاشق به سمت دهان ببرد.

او درباره اینکه چرا ارتباط با طبیعت از طریق قاشق‌های چوبی دست تراش برقرار نمی‌شده است، توضیح می‌دهد: در سلسله مراتب بعدی قاشق چوبی در خوردن غذا جایگزین شده است این در حالی است که مردم در مناطق دیگر ایران از قاشق فلزی استفاده می‌کردند. حتی برای هم زدن یا پخت بسیاری از غذا‌ها کدو قلیانی را به دو نیم تقسیم می‌کردند و از گودی آن به عنوان ملاقه برای هم زدن خوراک‌هایی با حجم زیاد مثل رُب و آش استفاده می‌کردند. من نیز همچنان از قاشق و لیوان چوبی برای غذاخوردن استفاده می‌کنم.

این پژوهشگر با بیان اینکه این امر در روستا‌های مناطق مختلف گیلان متفاوت است، می‌گوید: در ارتفاعات تالش رُب دوشاب اربه پخته می‌شود. «اربه» نوعی خرمالوی وحشی است که در ارتفاعات تالش و برخی نواحی جلگه‌ای گیلان مثل شَفت و صومعه سرا عمل می‌آید که برای افراد کم خون و زنان باردار فوق‌العاده مفید است و برای همزدن دوشاب از نوعی درخت به نام کیش که همان شمشاد است، استفاده می‌شده است.

منبع: فردا

کلیدواژه: غذا خوردن گیلانی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۳۰۱۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماهی کبابی را با این روش خاص بپزید و لذت ببرید

فراروـ  امروزه خوردن غذا‌های دریایی از طرف متخصصان تغذیه بسیار توصیه می‌شود. غذا‌های دریایی مانند ماهی، میگو و... دارای خواص بسیار زیادی نسبت به گوشت قرمز هستند. غذا‌های دریایی مانند ماهی منبع بزرگ ویتامین دی و و مواد معدنی هستند؛ بنابراین بهتر است حداقل هفته‌ای یکبار مصرف آن‌ها را در برنامه غذایی‌تان قرار بدهید. پخت ماهی معمولا روش‌های متفاوتی دارد. برخی ماهی را داخل روغن سرخ می‌کنند، برخی ماهی را به صورت کبابی و برخی به صورت سوخاری یا پفکی میل می‌کنند. پخت ماهی در فر روش مناسبتری برای تهیه ماهی است، چون خواص ماهی بهتر حفظ می‌شود. ما در این مطلب می‌خواهیم یک روش بی‌نظیر برای پخت ماهی در فر را همراه با یک سس ویژه به شما آموزش بدهیم. شک نکنید که اگر یکبار این روش پخت ماهی را امتحان کنید، هرگز دست از سرش برنخواهید داشت و طعمش را فراموش نخواهید کرد. اگر دوست دارید این ماهی کبابی جذاب را در منزل با روشی آسان تهیه کنید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

مواد لازم

ماهی: ۱ عدد
پیاز: ۱ عدد
سیر: ۴ حبه
گشنیز خرد شده: ۳ قاشق غذاخوری
لیموی تازه: ۱ عدد
رب فلفل یا سس کچاب تند: ۱ قاشق غذاخوری سرپر
نمک: به میزان لازم
روغن زیتون: ۱ قاشق غذاخوری

طرز تهیه

برای درست کردن این ماهی کبابی خوشمزه ابتدا ماهی را خوب بشویید و و با چاقو شکم ماهی را باز کنید. برای درست کردن این غذا باید ماهی را به اصطلاح سفره کنید. کف سینی فر کاغذ روغنی پهن کنید و یا کف سینی را کمی چرب کنید و ماهی سفره شده را روی سینی بگذارید طوری که قسمت پشت ماهی روی کف سینی باشد و شکم بازشده ماهی رو باشد. مقداری نمک روی ماهی بریزید و با دست شکم ماهی را ماساژ بدهید تا نمک به خورد ماهی برود.

پیاز و سیر را رنده کنید و با گشنیز خرد شده داخل یک کاسه بریزید. رب فلفل یا سس کچاب تند را همراه با کمی نمک، روغن زیتون و آبلیمو به آن اضافه کنید و با قاشق خوب مواد را هم بزنید تا کاملا با هم مخلوط شوند. حالا سس آماده را روی ماهی بریزید و با دست یا با قاشق خوب مواد را پخش کنید، طوری که سس کاملا روی ماهی را بپوشاند. حالا سینی فر را داخل فر ۱۸۰ درجه که از قبل گرم کرده‌اید، به مدت ۱ ساعت بگذارید تا بپزد. بعد از یک ساعت شعله پایین فر را خاموش کنید و شعله بالای فر را با درجه حرارت ۱۵۰ درجه روشن کنید و ۵ دقیقه زمان بدهید تا ماهی از بالا هم برشته شود. اگر از فر برقی استفاده می‌کنید، حتما ۵ دقیقه آخر پخت، قسمت گریل را روشن کنید تا ماهی از بالا برشته شود. در این مرحله ماهی کبابی خوشمزه شما آماده سرو است، نوش جان و مراقب انگشتانتان باشید.

نکات مهم

۱ ـ برای تهیه این ماهی کبابی می‌توانید به دلخواه از هر نوع ماهی شمال و جنوب که دوست دارید، استفاده کنید.

۲ ـ سعی کنید برای درست کردن هر نوع غذا و سالاد از روغن زیتون مرغوب استفاده کنید. روغن زیتون به دلیل ارزش غذایی بالایی که دارد، در رژیم غذایی بسیاری از افراد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اما از آنجا که قیمت روغن زیتون خالص بالاست، معمولاً در هنگام عرضه در بازار با روغن‌های معمولی مخلوط می‌شود. درنتیجه از کیفیت آن کاسته می‌شود؛ بنابراین کسانی که به دنبال خرید روغن زیتون هستند، اغلب می‌پرسند که چطور روغن زیتون اصل را تشخیص بدهیم. البته تشخیص خالص بودن روغن زیتون کار چندان ساده‌ای نیست. با این حال کارشناسان برای تشخیص روغن زیتون اصل سه روش را به شرح ذیل ارائه داده‌اند:
ـ برای انتخاب روغن مرغوب بهتر است که اول آن را ببویید. روغن زیتون خوب باید بوی میوه زیتون، سیب یا علف تازه بدهد که مربوط به نوع زیتون یا زمان برداشت آن است؛ بنابراین اگر بوی فلز احساس کردید، بدانید که روغن نامرغوب یا فاسد است.
ـ روش دوم برای تشخیص روغن زیتون اصل این است که آن را بچشید. اگر ۱ قاشق روغن زیتون را در دهان خود بریزید و در دهان بچرخانید و با استشمام هوا آن را فرو بدهید، باید بعد از چند لحظه در گلوی خود تلخی و تندی شدیدی احساس کنید. به نحوی که گلوی شما بسوزد. در بعضی موارد افراد به دلیل تندی بیش از حد روغن به سرفه می‌افتند. درست پس از ۱ دقیقه مزه تلخی و تندی از بین می‌رود و خوشمزه می‌شود. ضمن اینکه فرد با خوردن این روغن در دهان خود احساس چربی نمی‌کند. با خوردن روغن زیتون اصل در ابتدای زبان احساس شیرینی و در انتهای آن احساس تلخی و سوزش خواهید داشت.
ـ روش بعدی برای تشخیص روغن زیتون اصل رنگ آن است. رنگ روغن زیتون باید زرد مایل به سبز باشد. البته رنگ روغن زیتون معیار مناسبی برای تعیین کیفیت روغن نیست؛ زیرا به‌راحتی می‌توان در آن تقلب کرد.