ظرفیت اربعین در ایجاد رنسانس فرهنگی و اجتماعی در جهان اسلام
تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۳۰۸۳۲
حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله بابائی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا؛ با موضوع کارکردهای تمدنی اربعین اظهار کرد: در تعریف تمدن این دو بحث مدنظر است که آیا تمدن در روابط انسان با انسان شکل می‌گیرد یا در روابط انسان با طبیعت؛ یعنی اگر ما طبیعت را تسخیر کنیم متمدن می‌شویم و یا اینکه مناسبات خود را با دیگر انسان‌ها اعم از ادیان مختلف اخلاقی و پیشرفته کنیم متمدن خواهیم بود.
بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با بیان اینکه بنده معتقدم ما تا زمانی که روابط انسانی میان خود را سامان ندهیم متمدن نشده‌ایم، تصریح کرد: حتی در دوره معصومان (ع) ما تمدن کاملی را شاهد نیستیم؛ زیرا عوامل انسانی دچار کاستی و نقص بوده است، البته تمدن اسلامی در دوره‌هایی درخشش داشته و در دوره‌هایی هم رو به افول بوده است.
این محقق و پژوهشگر تاکید کرد: تمدن غربی از جهاتی ترقی کرده است که تمدن اسلامی از آن بی‌بهره بوده است؛ در عوض تمدن اسلامی از جهاتی که بنده بیشتر مدنظر دارم رشد کرده که تمدن غربی عمدتا فاقد این عناصر است.
بابائی با بیان اینکه اربعین جنبه مناسکی برای شیعیان، جنبه اسلامی برای مسلمین و جنبه دینی برای ادیان و جنبه انسانی برای همه انسان‌ها دارد تصریح کرد: از خودگذشتگی، همدردی با دیگران، ایثار در عالی‌ترین وجوه و انفاق مال و جان پیشرفته‌ترین پدیده‌های اجتماعی و انسانی است که در هیچ پدیده دیگر اجتماعی دیده نمی‌شود. تمدن اربعین
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: این ویژگی‌ها اربعین را در حد یک تمدن ترقی می‌دهد و بالا می‌برد لذا باید در چند لایه بررسی شود؛ مسلما اربعین به ما الگوی زیست و سبکی از رفتار و تعامل و تعایش با دیگران را به ما پیشنهاد می‌کند که چگونه جامعه بشری می‌توانند با یکدیگر در اوج اختلافات فکری و فرهنگی منسجم باشیم.
بابائی با بیان اینکه اربعین حرکت جمعی ایمانی و تمرین ایمانی جامعه مؤمنان است و همین موجب افزایش ایمان در سطح جامعه می‌شود تصریح کرد: در صورت‌بندی عمران و آبادانی جامعه مسلمین و شکل‌گیری تمدن اسلامی نقشی تعیین‌کننده خواهد داشت؛ البته علاوه بر کارکرد ایمانی اربعین، در ساخت نظام مناسبات انسانی باید بر کارکردهای حبی و دوستی در اربعین نیز تاکید کنیم.
این محقق با بیان اینکه درباره ساخت نظام مناسبات انسانی و انسجام اجتماعی در تمدن‌های مختلف نظریه‌های مختلفی شکل گرفته که از جمله برخی بر عنصر «علم»؛ برخی بر عنصر «پول» و برخی نیز بر «دنیا‌گرایی و سکولاریزاسیون» تمرکز می‌کنند ادامه داد: هرچند مسائل امنیتی و امور رفاهی و ابعاد سیاسی مراسم اربعین بسیار اهمیت دارد، این ابعاد ضروری نیاید باعث غفلت از جنبه‌های فرهنگی و لایه‌های درونی و فکری اربعین باشد.
ظرفیت اربعین برای رنسانس فرهنگی و اجتماعی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تاکید بر اینکه اربعین می‌تواند نوعی رنسانس فرهنگی و اجتماعی در دنیای اسلام به وجود بیاورد بیان کرد: البته هر پدیده انسانی نواقصی دارد که باید گوش شنوا برای شنیدن آن وجود داشته باشد و نقد‌ها را بشنویم و اصلاح کنیم تا گرفتار آسیب‌ها نشویم.
وی در پاسخ به این سؤال که برخی آسیب‌ها می‌تواند اربعین را تهدید کند که باید مراقب و هوشیار باشیم تاکید کرد: البته باید بر این نکته تاکید کنم کسانی هستند که هر چیزی را که رنگ قدسی، عرفانی، اسلامی، بومی و سنتی داشته باشد نمی‌پسندند و همه را معیار‌های ناقص خود می‌سنجند.
بابائی تصری کرد: اربعین را نباید با شاقول این افراد و معیار‌های آنان بسنجیم، زیرا این افراد آسیب‌تراشی می‌کنند و حواشی و جنبه‌های منفی را برجسته می‌کنند که البته جریانات سکولار و غرب‌گرا عمدتا این رویکرد را دارند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: وقتی اتفاق آبرومندی مانند اربعین در دنیا صدا می‌کند برخی نقاط ضعف را برجسته می‌کنند که خود این مسئله نشان از موفقیت اربعین دارد.
این محقق و پژوهشگر در عین حال تصریح کرد: ما باید همان طور که از کارکردهای مثبت و تمدنی اربعین سخن می‌گوئیم خودمان هم آسیب‌ها را بشناسیم و آن را اصلاح کنیم؛ از جمله این آسیب‌های مهم این است که زوار باید آشنا با مواطنی که می‌روند باشند یعنی تلاش کنند درک بیشتری از فرهنگ مردم عراق داشته باشند تا تعارضات طبیعی فرهنگی بروز و نمود نداشته باشد.
بابائی عنوان کرد: زوار باید به لحاظ آداب معاشرت از حیث اینکه منتقل‌کنندگان پیام انقلاب اسلامی هستند مراقبت و دقت بیشتری داشته باشند تا برخی اختلافات طبیعی میان عرب و عجم و عراق و ایران دامن زده نشود، زیرا خواست دشمنان تقویت این نقاط مفترق است.
این استاد و محقق حوزه تاکید کرد: زوار اربعین باید در طول مسیر موقر و متین باشند و آنچه مرضی رضای امام زمان (عج) است انجام دهند و مودب به این آداب باشند.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: قرآن ایکنا اربعین بابائی رنسانس تمدن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۳۰۸۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسلامی‌سازی علوم انسانی امری ضروری است
به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام سیدرسول موسوی صبح یکشنبه در نشست «پیشینه‌شناسی رویکردهای اسلامی به علوم انسانی» اظهار کرد: یکی از مباحثی که در نظام جمهوری اسلامی مهم است، مباحث علوم انسانی است، به این معنا که علوم انسانی باید بومی شود و به تعبیر دقیق‌تر اسلامی‌سازی علوم انسانی یعنی نگاه ما به انسان یک نگاه معنوی و الهی باشد.
وی با بیان اینکه رویکرد کشورهای غربی به علوم انسانی غالباً اومانیستی و انسان‌محوری است. طبیعتاً هنگامی که اختلاف مبنایی حاصل شد، در شاخه‌ها و فروع نیز به طریق اولی اختلافاتی وجود دار.، تصریح کرد: در این زمینه تاکنون کتاب‌های زیادی در زمینه اسلامی ساز علوم انسانی نوشته شده است و دیدگاه‌ها و نظریه‌های زیادی در این زمینه وجود دارد اما در این میان باید مورد توجه باشد، روش شناسی است.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی (ره) با اشاره به ۲ دیدگاه در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی گفت: یک دیدگاه از منظر فلسفی بررسی می‌شود، یعنی از دانش و علم فلسفه به ویژه حکمت متعالیه که ملاصدرا آن را بنیان نهاده، برای اسلامی‌سازی علوم انسانی استفاده شود البته فارابی نیز از فیلسوفانی است که از او به عنوان مؤسس توسعه فلسفه به علوم اجتماعی و انسانی یاد می‌شود.
وی با بیان اینکه از آنجایی در یونان هم دیدگاهی اجتماعی نسبت به علوم انسانی وجود داشت و علوم انسانی دارای جایگاه بود؛ پس پیوندی میان فلسفه و دانسته‌های اجتماعی و علوم انسانی از ابتدا در یونان وجود داشته است، افزود: پس از ورود فلسفه به حوزه اسلامی توسط مسلمانان و فیلسوفانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی، بوعلی سینا، فارابی و… نگاه به فلسفه چنین بود که بر علوم انسانی مسلط است.
حجت‌الاسلام موسوی با اشاره به اینکه استفاده از قرآن و سنت، روشی دیگر در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی است، اضافه کرد: پیشینه این روش نیز به مفسرینی باز می‌گردد که از نگاه قرآن و حدیث مطالبی را بیان کردند.
وی درخصوص طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی نیز گفت: یکی از این تفاسیر، تفسیرهای اجتماعی، تفاسیری هستند که به مردم، جامعه و نیازهای اجتماعی توجه دارند. تفاسیر عصری (زمانی) هم مسائل روز و مورد نیاز را بیان می‌کنند. دسته سوم نیز شامل تفاسیر موضوعی هستند که نیازهای جامعه را بر مبنای آیات قرآن پاسخ می‌دهند. یعنی موضوع از جامعه استخراج شده و براساس قرآن بررسی می‌شود. کتاب «سنت‌های تاریخ در قرآن» از شهید سید محمد باقر صدر نیز در راستای تفسیر موضوعی است.
مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی (ره) اضافه کرد: در بحث اسلامی‌سازی علوم انسانی، چه با روش فلسفی و استفاده از ایده‌های فیلسوفان و چه با روش تفسیری، منابع و پیشینه متعددی وجود دارد.
وی با تقسیم تفسیر موضوعی به دو نوع درون قرآنی و برون قرآنی گفت: منظور از تفسیر موضوعی درون قرآنی آن است که موضوع در قرآن وجود دارد و تفسیر موضوعی برون قرآنی به مسائل روز و دانش‌های بشری اشاره دارد.
حجت‌الاسلام موسوی در خصوص کارکردهای خانواده در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی ابراز کرد: پیدایش کارکردهای خانواده در غرب مطرح شد و کتاب‌های متعددی نیز در این رابطه نوشته‌اند. به طور کلی ۲ شاخه و مکتب فکری در تمام عرصه‌ها میان غربیان رواج دارد که مباحث را به دو شاخه ساختارگرایی و کارکردگرایی تقسیم می‌کند.
وی تأکید کرد: ساختارگرایان معتقد بودند در موضوعات علوم انسانی باید به مبادی، ساختارها، اصول و ریشه‌ها نگریست اما به فواید و منافع کمتر توجه داشته اند. کارکردگرایان نیز در پی تحولاتی که در غرب به وجود آمد، منفعت‌گرا شدند و به سمت بیان کارکردها و فواید رفتند.
این پژوهشگر دینی که بر این باور است خانواده از مباحث بین رشته‌ای است، گفت: هم در روان‌شناسی و هم در جامعه‌شناسی این امر مورد بحث قرار می‌گیرد. اما از آنجا که مبحثی اجتماعی به‌شمار می‌رود، پس جامعه‌شناسان بیشتر به آن پرداخته‌اند.
وی اضافه کرد: جامعه‌شناسان کارکردگرا نیز بحثی با عنوان «کارکردهای خانواده» را مطرح کردند. برای مثال بحث تولید مثل و تنظیم و کنترل نسل را از کارکردهای خانواده برشمردند.
کد خبر 6097051
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت