جدیدترین شماره از دوفصلنامه مطالعات ترجمه قرآن و حدیث منتشر شد

به گزارش ایکنا؛ در این شماره از این دو فصلنامه مقالاتی با عناوین «واكاوي ترجمه گرمارودي از نامه امام علي (ع) به مالك اشتر بر پايه راهكارهاي هفت‌گانه وينه و داربلنه» به قلم احسان اسماعيلي طاهري، سيدرضا ميراحمدي و مقصود بخشش؛ «چالش‌هاي شناخت و برگردان مفهوم مبالغه در فعل‌هاي مزيد قرآن كريم» تالیف عدنان طهماسبي، جواد اصغري، مسعود فكري و حسين سلماني؛ «ترجمه‌پذيري تعابير تشبيهي و استعاري در قرآن كريم با تكيه بر ترجمه‌هاي فرانسوي حميدالله و كازيميرسكي» نوشته ثريا غفارزاده و ناهيد جليلي مرند؛ «برابرنهادي عنصر فرهنگي پوشاك در قرآن كريم طبق نظريه نيومارك(مطالعه موردي پنج ترجمه فارسي قرآن كريم: آيتي، بهرام پور، فولادوند، مجتبوي و مكارم شيرازي)» به قلم زهره حيدري، مرتضي قائمي و صديقه زودرنج؛ «ريشه‌يابي ماده «صلي» و نقش آن در فرآيند ترجمه و تفسير قرآن كريم» نوشته عباس مصلايي‌پور يزدي، مهدي كهكي و نبي‌الله سالاري و «خوانش ترجمه‌هاي دعاي عرفه در پرتو نظري زيبايي شناسي دريافت آيزر» نوشته عليرضا طبيبي، مرضيه رحيمي آذين و سيدمهدي مسبوق منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در چکیده مقاله «واكاوي ترجمه گرمارودي از نامه امام علي (ع) به مالك اشتر بر پايه راه كارهاي هفت‌گانه وينه و داربلنه» می‌خوانیم ژان پل وینه و ژان داربلنه از ایده‌پردازان مشهور نقد ترجمه در کتاب خود، سبک شناسی تطبیقی فرانسوی و انگلیسی: یک روش برای ترجمه(1995)، روش‌ها و معیارهای هفت‌گانه‌ای را برای ترجمه معرفی می‌کنند که هر مترجمی خواه ناخواه از آن‌ها استفاده می‌کند و بهره‌گیری مترجم از هریک از این روش‌ها و بررسی میزان این بهره‌گیری، روش ترجمه مترجم اعم از ترجمه مستقیم و غیرمستقیم را آشکار می‌سازد. این پژوهش در دو بعد نظری و تطبیقی، ابتدا به شرح مؤلفه‌های وینه و داربلنه پرداخته و سپس با روشی توصیفی - تحلیلی نمونه‌هایی از ترجمه موسوی گرمارودی از نامه امام علی (ع) به مالک اشتر (1394) در نهج‌البلاغه را بر پایه روش‌های هفت‌گانه مذکور، مورد بررسی و نقد قرار می‌دهد تا ارزیابی مثبت و دقیقی از کیفیت و روش ترجمه مترجم ارائه دهد. نتیجه نشان می‌دهد که گرمارودی از بین روش‌های هفت‌گانه وینه و داربلنه کم‌تر از رویه‌های مستقیم که عبارت‌ از؛ قرض‌گیری، گرته‌برداری و تحت‌اللفظی است، بهره برده که این موضوع با توجه به مقوله سره‌نویسی و زبان آرکائی گرمارودی در ترجمه، قابل توجیه است؛ کما این‌که چهار تکنیک بعدی که مربوط به روش غیرمستقیم است در ترجمه بیش‌تر به‌کار گرفته شده ‌‌است و این روش به افزایش خوانایی و سلاست ترجمه او کمک کرده‌ است.
در طلیعه مقاله «چالش‌های شناخت و برگردان مفهوم مبالغه در فعل‌های مزید قرآن کریم» آمده است موضوع مبالغه در علوم گوناگون زبان عربی مورد توجه بوده اما کم‌تر به این مفهوم در افعال مزید- به ویژه در قرآن کریم- توجه شده است. فراوانی مبالغه در افعال مزید قرآن و نهفته‌های معنایی این صیغه‌ها و عدم توجه کافی مترجمان در برگردان آنها، پژوهش و بررسی این موضوع را ضروری می‌نماید. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی چالش‌های مفهوم مبالغه و برگردان آن در افعال مزید قرآن مورد بررسی قرار گرفته است که هدف آن، معرفی این چالش‌ها و در نهایت ارائه ترجمه‌ای دقیق‌تر از قرآن است.
بر اساس یافته‌های این پژوهش، می‌توان دست کم سه چالش مهم در این زمینه برشمرد که عبارت‌اند از: تعدد معانی باب‌های مزید و غلبه معانی مشهورتر، درهم‌تنیدگی دو مفهوم «کثرت» و «مبالغه»، و اشتباه در تشخیص موضوع مبالغه. دیگر آن‌که بررسی آیاتِ نمونه در این پژوهش نشان می‌دهد که عموم تفاسیر و ترجمه‌های فارسی از همه‌گیری گونه‌ای ضعف و نارسایی در شناخت و انتقال مفهوم مبالغه افعال مزید در قرآن رنج می‌برند. افزون بر این، شیوه تحلیل آیات در این پژوهش آَشکار می‌سازد که تشخیص دلالت افعال بر مبالغه، ساده نیست و تنها با تکیه بر معنای صرفی صیغه‌ها و کلیاتی که در کتاب‌های صرف در این باره آمده است نمی‌توان بدان پی‌ برد، بلکه تدقیق در بافت آیات و تحلیل فضای آن با استفاده از قرینه‌های درون و فرامتنی برای تشخیص دلالت مبالغه در افعال قرآن ضروری است.
در چکیده مقاله «ترجمه‌پذیری تعابیر تشبیهی و استعاری در قران کریم با تکیه بر ترجمه‌های فرانسوی حمیدالله و کازیمیرسکی» می‌خوانیم تشبیه و استعاره دو آرایه‌ ادبی هستند که ترجمه‌ آنها همواره مشکل می‌نماید؛ چراکه اساس ارتباط آنها همانند ارتباط میان دو موجود است. از آنجاکه مضامین فرهنگی در تشبیه و استعاره وروابط بین آن دو لزوماً در زبان مقصد به مانند زبان مبدأ نیست، از این رو به نظر می‌رسد این رابطه باید به گونه‌ای در ترجمه انعکاس یابد. در ‌‌این پژوهش ابتدا ترجمه‌‌ تشبیه و استعاره مورد مطالعه قرار گرفته، سپس با نگاهی بر دو ترجمه‌ فرانسوی قرآن از محمد حمیدالله و آلبرت کازیمیرسکی، چگونگی ترجمه‌پذیری تشبیه‌ها و استعاره‌های موجود در ‌‌آیات انتخابی ،به صورت مقایسه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. از ازاهداف این بررسی ،مطالعه‌ روش‌های مختلف در ترجمه‌ این آرایه‌ها در قرآن‌کریم است. در چهارچوب ‌‌این مقاله، از میان ‌‌آیات، 10 ‌‌آیه به عنوان نمونه آورده شده است که برآیند پژوهش نشان می‌دهد که دو مترجم از شیوه‌های گوناگون ترجمه در جهت تلاش برای حفظ معانی عظیم قرآن، بیش‌تر شیوه‌ تحت اللفظی را در انتقال دو آرایه به کار برده‌اند تا صورت نیز علاوه بر معنی حفظ شود اما در مواجهه با آیات دارای عناصری با بار فرهنگی به توضیحات نیز روی آورده‌اند.
در طلیعه مقاله برابرنهادی عنصر فرهنگی پوشاک در قرآن‌کریم طبق نظریه نیومارک (مطالعه موردی پنج ترجمه فارسی قرآن‌کریم: آیتی، بهرام‌پور، فولادوند، مجتبوی و مکارم شیرازی) آمده است ترجمه یکی از برجسته¬ترین مقولات بینافرهنگی است که از دیرباز تاکنون، فراز و نشیب-های فراوانی به خود دیده و پیوسته در حال رشد و ارتقاء است. یکی از ابعاد مهم ترجمه، مقوله فرهنگی است. عناصر فرهنگی از آن جهت که مختص قوم و گروه خاصی است و به تناسب گفتار، کردار و سلایق آنان متفاوت است، انتقال معنا را به زبان مقصد، با مشکل مواجه می¬سازد؛ که البته ریشه این مشکلات، به میزان شناخت مترجم به عناصر فرهنگی زبان مبدأ ارتباط دارد. از جمله معروف¬ترین صاحب نظران در زمینه ترجمه عناصر فرهنگی، پیتر نیومارک (1988) است. نیومارک، عناصر فرهنگی را به پنج دسته تقسیم کرده و پانزده روش، برای ترجمه آن¬ها ارائه داده است. جستار حاضر در پرتو نظریه نیومارک و با روش توصیفی-تحلیلی به ارزیابی پنج ترجمه از ترجمه¬های فارسی قرآن می‌پردازد. معیار انتخاب ترجمه¬های یادشده، صبغه خاص هر کدام از ترجمه¬های فوق، در سبک نوشتاری آن¬ها است. کما این‌که ترجمه¬های انتخاب شده، در بازه¬ زمانی سال 1367 شمسی تا 1383 به وجود آمده¬اند. در این پژوهش، ترجمه فرهنگ مادی پوشاک در قرآن مورد بررسی قرار گرفته و هدف از نگارش مقاله، این است که بدانیم کدام روش از پانزده روش ترجمه عناصر فرهنگی در ترجمه عنصر پوشاک نقش بارزتری دارد؟ برآیند پژوهش، حاکی از آن است که مترجمان غالباً ترجمه تحت اللفظی را برگزیده¬اند و برای ترجمه عناصر فرهنگی، شیوه انتقال، معادل فرهنگی و هم معنایی را انتخاب کرده¬اند.
در آغاز مقاله «ریشه‌یابی ماده «صلی» و نقش آن در فرآیند ترجمه و تفسیر قرآن کریم» می‌خوانیم «ریشه¬یابی» و «اصالت» واژگان به‌عنوان دو محور مهم برای معادل¬یابی صحیح در فرآیند ترجمه و تفسیر قرآن تلقی می¬شوند. در این راستا این مطالعه سعی دارد تا به کاربست آن¬ها در ماده قرآنی «صلی» بپردازد. این ریشه 25 بار در قرآن‌کریم در ساختارهای مختلفی به‌کار رفته و معانی متفاوتی برای آن ذکر شده که در میان آن¬ها معنای «داخل شدن» بیش‌تر از همه به چشم می¬خورد. همچنین به دلیل شباهت این ریشه و ریشه «صلو»، معمولاً توجه چندانی به آن نشده و حتی برخی، متوجه تمایز این دو ریشه نشده¬اند. با توجه به مبهم بودن معنای این ریشه و کاربردهای آن در قرآن، این تحقیق به‌دنبال آن است تا با تکیه بر کتب لغت دست اول و برخی تفاسیر متقدم و نیز لغت¬نامه¬های زبان¬های سامی و آفروآسیایی در حوزه مطالعات معناشناسی، با روشی توصیفی-تحلیلی و مراجعه به منابع کتابخانه¬ای، معنای شفاف¬تری از این ریشه نسبت به آنچه در بیش‌تر ترجمه¬های فارسی قرآن‌کریم و برخی تفاسیر آمده، ارائه دهد. بنابر مطالعات صورت گرفته، این ریشه در اصل به معنای «لزوم» و «ارتباط» بوده و پس از آن در سایر معانی خود هم¬چون «دریافت حرارت آتش»، «بریان شدن» و «داخل شدن» به‌کار رفته است.
همچنین در آغاز مقاله «خوانش ترجمه‌های دعای عرفه در پرتو نظریۀ زیبایی شناسی دریافت آیزر» می‌خوانیم زیبایی‌شناسی دریافت ولفگانگ آیزر یکی از شاخه‌های مربوط به نظریۀ دریافت در زبان‌شناسی و ادبیات است. این نظریه با تأکید بر دریافت خواننده، در پی آن است که مترجم متن، به عنوان یکی از خوانندگان، چگونه و با چه روش‌هایی خلأها و شکاف‌های یک متن را براساس دریافت خود پر می‌کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی از نوع انتقادی و در پرتو نظریه ولفگانگ آیزر، ترجمه‌های آقایان شجاعی، الهی‌قمشه‌ای و مؤیدی، از دعای عرفه را به‌عنوان یک متن ادبی، برگزیده و پس از بررسی انواع شکاف‌های متن اصلی دعا، چگونگی بازتاب آن‌ها به زبان فارسی را واکاوی نموده است. برآیند پژوهش نشان داد که بخش مجازی زبان(استعاره، کنایه، مجاز مرسل و تشبیه) نامتعین‌ترین بخش دعاست و استعاره، بیشترین حجم شکاف زبانی را به خود اختصاص داده ‌است. مترجمان برای پر کردن این فضاهای خالی، از دو روش حذف و برجسته‌سازی بهره برده‌اند و از میان مترجمان، شجاعی، با ترجمه‌ای آزاد از این دعای شریفه، بیش از دیگران از روش برجسته‌سازی برای بازخوانی یا به اصطلاح سفیدخوانی فضاهای خالی استفاده کرده است.
علاقه‌مندان برای دریافت اصل مقالات می‌توانند به نشانی اینترنتی http://qhts.modares.ac.ir/ مراجعه کنند.
انتهای پیام

 

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه دانشگاه تربیت مدرس مقاله مجله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۳۴۷۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهانت به قرآن کریم در کشور سوئد یک جنایت فرهنگی است

نمایندگان ادیان الهی در مجلس در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن اهانت به قرآن کریم در کشور سوئد، این اقدام را یک جنایت فرهنگی دانستند. - اخبار سیاسی -

به گزارش گروه پارلمانی خبرگزاری تسنیم، نمایندگان ادیان الهی در مجلس شورای اسلامی اهانت به قرآن کریم در کشور سوئد را یک جنایت فرهنگی دانسته و ضمن محکوم کردن آن از مقامات سوئدی خواستند از این قبیل اقدامات علیه مقدسات اسلامی و بشری دست برداشته و با عذرخواهی از تمام مسلمانان و موحدان، جهان درصدد جبران آن برآیند.

متن بیانیه به شرح زیر است؛

اهانت به قرآن کریم، اقدام ضد اندیشه، ضد اخلاق و ضد بشری مدعیان آزادی بیان در اهانت به قرآن کریم که تحت حمایت استکبار جهانی، رژیم غاصب صهیونیستی و ایادی غرب در کشور سوئد که با حمایت مقامات این کشور انجام می‌شود یک جنایت فرهنگی است.

مقامات سوئدی که مسبب ایجاد این جنایت بوده‌اند باید از این قبیل اقدامات علیه مقدسات اسلامی و بشری دست برداشته و با عذرخواهی از تمام مسلمانان و موحدان، جهان درصدد جبران آن برآیند.

اهانت به قرآن، هتک فضیلت انسانیت و اخلاق است و دولت سوئد در این اقدام شرم آمیز، آزادی بیان را به مسلخ برد. تکرار زنجیره‌ای این اهانتها در کشورهای غربی، نشانه‌ی برنامه ریزی‌های پنهان جریانهای ضد دینی در اسلام ستیزی است، که این نشان از استیصال غرب و کارنامه سیاه خود که نشان از اسلام هراسی در آن مثل روز روشن بوده که طبعا اقدامات دین ستیز و جنون آمیز با شعارهایی همچون آزادی بیان، پرده از صورت کریه و دستان ناپاک مستکبرین عالم برداشته و ضمیر شیطانی آنان را رسوا کرده و در آینده نیز خواهد کرد.

ما نمایندگان ادیان الهی در مجلس شورای اسلامی ایران این اقدام جنایتکارانه هتک حرمت به قرآن کریم را محکوم می‌کنیم و نیز نفرت و انزجار خود را از این تصمیم شوم و عمل کوردلانه اعلام کرده و اقدام قاطعانه تمام نهادهای بین المللی در تقابل با اینگونه رفتارهای مذبوحانه و جریحه دار کردن عواطف برادران و خواهران مسلمان را خواستاریم و از همه آزادی خواهان جهان میخواهیم در کنار مسلمانان با سیاست پلید توهین به همه مقدسات و نفرت پراکنی مقابله کنند.

روبرت بگلریان نماینده مسیحیان ارمنی اصفهان و جنوب ایران
همایون سامه یح نجف آبادی نماینده کلیمیان ایران
اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان ایران
آرا شاوردیان نماینده مسیحیان ارمنی تهران و شمال ایران
شارلی انویه تکیه نماینده مسیحیان آشوری و کلدانی ایران.

انتهای‌پیام/