به نقل از «تقریب»

راهپیمایی اربعین وحدت مسلمانان بر مدار دوستی اهل بیت است/ اربعین؛ تکریم دیپلماسی مقاومت

تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۲۵۸۵۲۹

به گزارش خبرنگار خبرگزاری تقریب پیاده روی اربعین امروزه به یکی از رخدادهای مهم جهان اسلام تبدیل شده است که حاوی پیام های مهمی در ابعاد منطقه ای و جهانی است. از جمله دستاوردهای پیاده روی اربعین اجماع مسلمانان از مذاهب مختلف و حتی حضور پیروان سایر ادیان و مکاتب در این گردهمایی بزرگ است، که ضمن نمایش علنی وحدت مسلمانان، نشانه هایی از تحولات منطقه و مانور قدرت جهان اسلام را مخابره می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خبرگزاری تقریب در همین راستا در قالب سلسله گفت‌و‌گوهایی با کارشناسان حوزه‌های مختلف نقش اربعین در وحدت و همگرایی مذاهب مختلف، تحولات منطقه و عظمتی که به جهان اسلام بخشیده است را مورد بررسی قرار داده که مشروح این گزارش در ادامه می‌آید: 
 
اربعین؛ بستر همگرایی امت اسلامی
"ماموستا عزت شیخ" مدیر حوزه علمیه محمدیه اهل سنت تالش با اشاره به اینکه اربعین یک پدیده بی‌بدیل در دنیا و فرصتی طلایی برای تقویت وحدت میان امت اسلامی است، به خبرنگار تقریب گفت: اربعین یک حرکت مذهبی – اعتقادی است که اگر همه نگاه ها در آن رعایت شود از نظر عبادی منجر به محبت بین تمامی مسلمانان می‌شود.
ماموستا عزت شیخ گفت: پیاده‌روی اربعین فرصتی برای نزدیکی قلب های مسلمین به یکدیگر و همچنین نمادی از وحدت امت اسلام، حتی مسلمانان و غیرمسلمانان است.
مدیر حوزه علمیه محمدیه اهل سنت تالش افزود: اگر اصول و قوائد اعتقادی در این حرکت عظیم رعایت شود میتواند در ازبین بردن اختلافات موثر باشد ولی اگر نگرش ها به این مسئله یک طرفه باشد و نگاه های فردی توام با افراط و تفریط درآن مداخله کند نه تنها موجب وحدت نمیشود بلکه به تفرقه فی مابین مسلمین هم دامن میزند.
ماموستا عزت شیخ"  در پایان یاد آور شد؛ اگر مسلمانان در این تجمع دینی که برای امام حسین (ع) و پیروانش انجام می‌گیرد حدود دینی را رعایت کنند بسیاری از تفرقه‌های مذهبی جلوگیری خواهد کرد. 
 
اربعین، کنگره عظیم وحدت جهان اسلام
در همین زمینه "عبد السلام کریمی" عالم اهل سنت و استاد دانشگاه سنندج با اشاره به اینکه ما در جهان اسلام کنگره های فراوانی داریم و اولین کنگره بزرگ ما حج است، به خبرنگار تقریب گفت: بعد از حج، کنگره عظیم دیگری که  بتواند  به وحدت و همگرایی تمامی مسلمانان منجر شود و اقشار مختلف جوامع اعم از مسلمان و غیر مسلمان  را در کنار هم جمع کند کربلا و موضوع اربعین است.
 
وی اظهار داشت: اگر با نگاه جامعه‌شناسی به مسئله اربعین نگاه کنیم می‌بینیم که اربعین و پیاده روی آن نوعی همگرایی و تجانس بین مسلمین به وجود می‌آورد چراکه امام حسین(ع) صرفا به شیعیان تعلق ندارد و تمامی مسلمانان جهان به این امام بزرگوار و خاندان آن ارادت خاصی دارند.
 
این فعال تقریبی با تاکید بر این موضوع که اربعین یک حرکت سیاسی، عبادی و حتی اجتماعی است و خاص یک مذهب نیست و همه افراد از هر دینی در این حرکت عظیم شرکت میکنند، افزود: می‌توان گفت کربلا مرکز اجتماع همه جوامع اسلامی در زمان اربعین است و این حرکت خود میتواند در همگرایی مسلمانان تاثیر بسزایی داشته باشد.
کریمی با بیان اینکه بعضی از دشمنی ها از عدم شناخت کافی ما از یکدیگر است، عنوان کرد: امام علی (ع) میفرماید: النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا؛ برخی از دشمنی و ناراحتی‌هایی که بین مسلمین به وجود می‌آید ناشی از جهل است و همین باعث می‌شود طبق ذهنیتی که داریم به یکدیگر اهانت کنیم اما اربعین فرصتی است تا همه ملت ها در کنار هم جمع شده و تفاهم و شناخت کافی ایجاد شود که از این رو اختلاف و تفرقه خود به خود بین مسلمانان کمتر می‌شود.
وی اظهار کرد: زمانی که همه بدانند با هم برادرند، رودروری یکدیگر نمی‌ایستند و این حرکت عظیم خود اخوت بیشتری ایجاد می‌کند و درنهایت قدرت مسلمین را در جهان افزایش می‌دهد.
اهل سنت هم جان و مال خود را برای مام حسین(ع) فدا می کنند
در همین زمینه "مولوی شمس الحق دامنی" امام جمعه اهل سنت مسجد محمد رسول الله(ص)  و استاد حوزه حقانیه ایرانشهر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تقریب، با بیان اینکه مصیبتی که بر سر امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان آمده بسیار جانسوز و جانکاه است، گفت: مسلمانان در شرایط کنونی نیازمند هستند که وحدت خود را حفظ کنند و همانا آن ایمان به خداوند است.
امام جمعه اهل سنت ایرانشهر با بیان اینکه گروهی از اهل سنت در پیاده‌روی اربعین شرکت‌ می‌کنند و گروهی دیگر در این راه از زائران پذیرایی می‌کنند، اظهار داشت: تجمع اربعین به خاطر اسلام و دین است و اهل سنت هم در این راه از همنوعان خود پذیرایی کرده و امنیت آنان را حفظ می‌کنند ضمن اینکه کمک و خدمت به همنوع اجر و ثواب فراوانی دارد.
وی با تاکید بر این مسئله که  اربعین همایشی است که به دشمن نشان می‌دهد که مسلمانان دربرابر ظلم و استکبار ایستادگی می‌کنند، اظهار داشت:دشمنان اسلام بدانند همانطور که امام حسین (ع) در برابر ظلم ایستادگی کرد ما مسلمانان هم مانند امام خود حاضر هستیم در این را جان و مال خود را فدا کنیم.
 مولوی شمس الحق دامنی در پایان با اشاره به اینکه پیاده‌روی اربعین نمادی برای مقابله با ظلم و گویای تظلم‌خواهی است، گفت: این حرکت عظیم نوعی اعتراض به ظلم و ستم‌ها در گذشته و حال است و مسلمانان باید همیشه نسبت به ظلم عکس‌العمل نشان دهند و برای از بین بردن آن اقدام کنند.

اربعین یک رزمایش فرامذهبی است
آیت‌الله سید احمد خاتمی عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تقریب، با اشاره به اهمیت راهپیمایی اربعین به حدیثی از امام حسن عسکری(ع) در این زمینه پرداخت و گفت: یکی از خصوصیاتی که این حضرت برای مومنین برشمردند، زیارت اربعین است.
آیت‌الله خاتمی با بیان اینکه اصل زیارت چه در اربعین و چه در غیر اربعین بیعت با امام معصوم است، تصریح کرد: اصل زیارت کلاس انسان‌سازی و زمینه‌سازی برای یاد خداست.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه زیارت اربعین چند ویژگی برجسته دارد، افزود: ویژگی اول این زیارت بیعت با امام حسین (ع) به عنوان سالار شهیدان است.
وی ادامه داد: نهضت ابی‌عبدالله مرز تاریخی و جغرافیایی ندراد و کل یوم عاشورا و کل ارض کربلاست، این بیان روایت نیست اما به تعبیر امام راحل کلام بزرگی است و جان مایه همه زیارت‌های سیدالشهداست.
آیت‌الله خاتمی زیارت اربعین را بیعت مجدد با سالار شهیدان عنوان کرد و گفت: در راهپیمایی اربعین بیش از 20 میلیون نفر لبیک یا حسین می‌گویند و این ناشی از قدرت عاشورا و عظمت نهضت امام حسین است.
عضو مجلس خبرگان رهبری به ویژگی دیگری از راهپیمایی اربعین اشاره کرد و اظهار داشت: این رزمایش فرامذهبی است و اهل سنت نیز در این راهپیمایی گسترده شرکت می‌کنند.
وی بر همین اساس گفت: معنای این حضور این است که باید برکات این رزمایش را به سبد جهان اسلام ریخت و جهان اسلام باید از ظرفیت اربعین برای خنثی‌سازی توطئه بیگانگان بهره ببرد.
آیت‌الله خاتمی در پایان تاکید کرد: افرادی که در جهان اسلام می‌خواهند اسلام عزیز باشد باید از ظرفیت راهپیمایی اربعین بهره برداری شایسته کنند.
 
پیاده روی اربعین لرزه بر اندام تکفیری ها میاندازد
در همین زمینه حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر عضو جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تقریب، در باب اهمیت بزرگداشت پیاده روی اربعین و نقش آن در عظمت جهان اسلام گفت: راهپیمایی میلیونی اربعین یکی از بزرگ‌ترین راهپمایی های بشری و لبیک به ندای «هل من ناصر ینصرنی» است تا به همگان نشان دهد که معارف حسینی و قیام عاشورا از ابعاد بزرگتری برخوردار است و در طول سالیان متمادی به کمال رسیده است.
 
وی با اشاره به فرمایش امام خمینی (ره) که محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته، افزود: اینک نیز به برکت اربعین امام حسین(ع) اصل اسلام که مورد هجمه تکفیری‌ها و وهابیت است مورد پاسداری قرار گرفته و بدین ترتیب فضایل نهضت عاشورا نظیر ظلم ستیزی و آزادگی به جهانیان گوشزد می‌شود.
 
عضو جامعه روحانیت با تاکید بر این مطلب که معنویت محور اصلی این جنبش عظیم است، تصریح کرد: همانطور که می‌دانید این جمعیت میلیونی شامل همه اصناف و ادیان می‌شود و این همگرایی نمایش وحدت در جامعه بین‌الملل است که تاثیرات زیادی را نیز بر جامعه جهانی دارد و اصلا قابل چشم پوشی نیست به نحوی که در سال های اخیر فعالان رسانه ای کشورهای مختلف با حضور در این پویش مردمی به انعکاس آن پرداختند.
 
حجت الاسلام رهبر گردهمایی میلیونی در قالب پیاده روی اربعین را ظرفیت عظیمی دانسته و گفت: این حرکت زمینه مناسبی را برای تضعیف مستکبران جهانی و صهیونیزم فراهم می‌کند زیرا که این خیل عظیم تنها به قصد زیارت و عزت و کرامت اسلام به این اجتماع پیوسته‌اند و هیچ انگیزه مادی در پس این حرکت وجود ندارد.
 
این عضو جامعه روحانیت مبارز تقویت وحدت و دوستی میان مردم ایران و مسلمانان اقصی نقاط جهان را از دیگر برکات مراسم اربعین عنوان و اظهار کرد: میزبانی شایسته مردم عراق از خواهران و برادران ایرانی و همچنین مسلمانان و آزادگان سایر نقاط جهان ضمن انعکاس پیام همدلی، وحدت و انسجام زایدالوصف مسلمان جهان از شیعه تا سنی را نشان داده و توطئه های تفرقه انگیز را نقش بر آب می کند.
 
وی در پایان اظهار امیدواری کرد راهپیمایی امسال نیز همچون سالهای گذشته باشکوه برگزار گردد و حاضران با شعار لبیک یا حسین(ع) لرزه بر اندام مرتجعان منطقه بیندازند.


 
حرکت اربعین بین المللی شده است
حجت‌الاسلام و المسلمین سید حامد علم الهدی، معاون امور ایران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تقریب در خصوص زیارت اربعین اباعبدالله الحسین(ع) و نقش جهانی این حرکت اظهار داشت: زیارت اربعین و سنت پیاده روی به سمت مرقد امام حسین(ع) فقط مخصوص حضرت اباعبدالله(ع) است و در مورد امام دیگری این توصیه و سفارش را نداریم. اگرچه زیارت امام حسین(ع) در هر مناسبت و هر عیدی در طول سال - از شب قدر گرفته تا عید قربان- وارد شده است.
 
معاون امور ایران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تاکید کرد: زیارت اربعین در معارف اهل بیت(ع) و در روایات، یکی از علائم ایمان شمرده شده است از این رو مشخص می شود که زیارت اربعین یک خصوصیت و ویژگی خاص دارد که از زیارت عاشورای امام حسین (ع) هم مهمتر و بالاتر است.
 
وی در خصوص پیاده روی مسلمانان به سمت مرقد امام حسین(ع) در ایام اربعین گفت: این پیاده روی سنتی است که فقط در مورد ابی عبدالله (ع) است. آنچه در روایات ما وارد شده، این است که هر قدمی زائر به طرف قبر سید الشهدا بر می دارد، ثواب بسیاری دارد.
 
حجت الاسلام علم الهدی با اشاره به مشکلاتی که در زمان صدام برای زیارت امام حسین(ع) وجود داشت، افزود: در گذشته دولت های گذشته عراق از این حرکت ها جلوگیری می کردند اما بعد از سقوط صدام و بعد از اینکه زمینه برای شیعیان باز شد و این راه بسته شده به روی ایرانیان که سالیان طولانی مسدود بود، بازگشایی شد، در سال های اخیر زیارت امام حسین(ع) بسیار مورد استقبال قرار گرفته و شیعیان و سایر مذاهب اسلامی از نقاط مختلف جهان به زیارت قبر سید الشهدا می روند.
 
وی حرکت راهپیمایی اربعین را یک حرکت بین المللی خواند و گفت: در سال های اخیر این حرکت به صورت یک حرکت بین المللی انجام می شود. پیروان سایر مذاهب اسلامی نیز که در اصل زیارت با ما مشترکند و زیارت ابناء رسول الله(ص) را جزو مقدسات و مستحبات خود می دانند، در این حرکت شرکت کرده و هماهنگ شده اند؛ همچنین در پیاده روی اربعین شاهد هستیم که هرساله تعداد زیادی از اهل سنت ایران و عراق و سایر مذاهب در این حرکت حضور پیدا می کنند.
 
معاون امور ایران مجمع تقریب در زمینه نقش اربعین در وحدت و همگرایی مسلمانان نیز اظهار داشت: حرکت اربعین اکنون به یک حرکت بین المللی و جهانی تبدیل شده است. لذا بهتر است نقش اهل بیت(ع) در وحدت مسلمین جهان را بررسی کنیم.یکی از این نمادهای وحدت، مساله محبت اهل بیت(ع) است یعنی اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به عنوان ابناء الرسول و ذریه پیامبر، برای همه مسلمانان مورد احترام هستند.
 
وی درباره نمادهای وحدت بین مسلمانان بیان داشت: همه مسلمانان خدای واحد را عبادت می کنند، پیامبر همه مسلمانان وجود مقدس رسول الله(ص) است، کتاب مقدس همه مسلمانان قرآن است، کعبه، قبله همه مسلمین است و در اینها هیچ اختلافی نیست. همینطور ارکان دیگر مثل حج که از ارکان اسلامی است، متفقا بین همه مسلمین مشترک است؛ اما ممکن است مسلمانان در برخی خصوصیات و مناسک آن تا حدودی اختلاف نظر داشته باشند.

حجت الاسلام علم الهدی درباره تفاوت زیارت شیعیان و پیروان سایر مذاهب نیز گفت: شیعیان با یک ویژگی خاصی برای زیارت حضور پیدا می کنند؛ سایر مسلمین هم در اصل زیارت با شیعیان مشترک هستند اما
ممکن است کیفیت زیارت آنها با شیعیان کمی تفاوت داشته باشد.

وی در پایان تأکید کرد: زیارت اربعین اباعبدالله(ع) که در طی سال های اخیر نماد و نمودی پیدا کرده است، به یکی از نمادهای وحدت بین مسلمانان تبدیل شده است.

اربعین نشانه عظمت جهان اسلام است
 
حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی عضو ارشد جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با خبرنگار تقریب با اشاره به عظمت راهپیمایی اربعین و نقش آن در تحولات منطقه اظهار داشت: جریان اربعین که چند سالی است آغاز شده است بیانگر بسیاری از مسائلی است که ما آن را به عنوان پیام مهمی به دنیا ابلاغ می‌کنیم.
تقوی اولین پیام این راهپیمایی را ابراز عشق و علاقه مردم به اهل بیت دانست و گفت: مسلمانان با ترکیب جمعیتی متفاوتی به اهل بیت احترام می‌گذارند و عشق و علاقه خود را به خاندان بزرگوار پیامبر ابراز می‌کنند.
رئیس هیأت موسس اتحادیهجهانی تقریب نهاد فعالان سیاسی تاکید کرد: راهپیمایی اربعین تفسیر آیات قرآن است که در سوره شوري خداوند به پيامبر امر كرده كه بگو من مزدي براي رسالت نمي‌خواهم جز مودت با خويشان؛ از این رو اربعین تفسیر عملی این آیات قرآن است.
وی بر همین اساس اربعین را محور وحدت در جهان اسلام برشمرد و تصریح کرد: هر مسلمانی با هر مذهبی در دنیا این اصل که اهل بیت پیامبر محترم هستند را قبول دارد و بنابراین راهپیمایی اربعین عامل وحدت مسلمانان است.
تقوی ادامه داد: برگزاری راهپیمایی اربعین به مسلمانان جهان اعلام می‌کند که یکی از نیازهای جامعه وحدت است و این وحدت می‌تواند بر محور دوستی اهل بیت شکل بگیرد.
عضو ارشد جامعه روحانیت همچنین اربعین را نمایش اقتدار اسلام برشمرد و خاطرنشان کرد: این راهپیمایی گسترده بر سیاست‌های منطقه و جهان اثر می‌گذارد.
وی تاکید کرد: راپیمایی عظیم اربعین برای دشمنان که بر روی تفرقه مسلمانان سرمایه گذاری کرده و گروه های تروریستی همچون داعش را تجهیز می‌کنند، این پیام را دارد که مسلمانان تحت تاثیر این شیطنت‌های تفرقه‌انگیز قرار نمی‌گیرند.
 
 بنا بر این به گزارش خبرگزاری تقریب بر مبنای دیدگاه کارشناسان، حرکت عظیم مردم که به منظور پاسداشت رشادت های امام حسین علیه السلام درکربلا و استمرار پیام عاشورا شکل گرفته است، هر ساله درس جدید را به جهان می‌دهد. یکی از مهمترین درس های اربعین، برادری و اخوت جهان اسلام در مقابله با ظلم و تکریم دیپلماسی مقاومت است.

مسلمانان از مذاهب مختلف با پیوستن به سیل خروشان عاشقان حسینی به بازخوانی پیام بزرگ عاشورا که مبارزه با مستکبرین و اشقیاست برمی خیزند و در اقیانوس بزرگ حسینی بایکدگر متحد شده وچنان قدرت عظیمی را می سازند که هیچ ابرقدرتی توان شکست آنان را نخواهد داشت.

انتهای پیام/

منبع: تقریب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۵۸۵۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مطهری امام

دوازدهم اردیبهشت 1358 ش درحالی که تنها دو_ سه ماهی از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی می گذشت ، یکی از تلخ ترین و خسارت بار ترین حوادث نا گوار برای رهبر انقلاب وآینده نظام جمهوری اسلامی به دست اشقیای از جنس خوارج رقم خورد و «متفکر و فیلسوف و فقیه عالی‌مقام » حضرت آیت الله مرتضی مطهری (أعلی الله مقامه ) با تیر جهالت و عداوت به شهادت رسید .

مقامی که برای آن عالم ربانی غایت آمال بوده ولی برای رهبر واستاد بزرگ او مصیبتی بسیار سنگین و برای ایران و نظام نوپای آن خسارتی غیر قابل جبران بوده است.

درباره شخصیت ذو ابعاد و جان پاک و افکار و اندیشه متقن و روشنگر استاد شهید بسیار گفته شده و نوشته شده و البته همچنان جامعه و جوانان و همگان نیازمند اندیشه زلال اسلامی او می باشند . اما در این مجال و مقال به نسبت و ارتباط و ارادت و علاقه و اعتماد آن اسلام شناس بزرگ و امام خمینی پرداخته می شود.

استاد شهید سیزدهم بهمن 1298ش متولد شده و در دامن مادر و پدری مؤمن و پاک سرشت و اهل عبادت و خدمت بالید. او در سنین کودکی به مکتب خانه رفت و مراحل اولیه آموزش را آغاز کرد و در حدود سیزده سالگی به حوزه علمیه مشهد عزیمت کرد و حدود دو سال در آن محیط تحصیلات مقدماتی علوم اسلامی را فرا گرفت .

وضعیت حوزه های علمیه در آن دوران گرفتار دیکتاتوری مذهب ستیز رضا خانی بود و سرو سامان مناسبه نداشت و به همین خاطر مرتضای جوان و تشنه ی معارف و حقایق به فریمان برگشتو حدود دو سال با بهره گیری از کتابخانه پدر به تأمل و تفکر واندوختن اطلاعات مذهبی و به ویژه مطالعه تاریخ اسلام اشتغال داشت.

«اغلب کتاب دستش بود و فقط مطالعه می کرد. بعد ها در قم می گفت من هرچه مایه مطالعات تاریخی دارم، مربوط به همان دو سالی است که از مشهد به فریمان برگشتم» (پاره ای از خورشید،صفحه76)

در همان دوران سخت و سیاه که ترکیب دیکتاتوری رضا خان و تحولات سلطه جویانه و زیاده خواهانه جهانی ، جنگ جهانی دوم را رقم زد و ایران به اشتغال متجاوزین در آمد و ملت ایران نمی دانست از فرار شاه ظالم خوشحال باشد و یا از اشغال کشور و قحطی عمومی ناراحت باشد؛ مرتضای جوان در جستجوی دست یابی  یا بی گوهری بود که فطرت او بدان سو هدایتش می کرد. یکای از برادران استاد می گوید:« ایشان شش- هفت ماه بعد از فوت مرحوم آیت الله حائری به قم رفت .» (همان، صفحه 76 )

رحلت آیت الله حائری دهم بهمن 1315 بوده و با این حساب آیت الله مطهری در پاییز 1316 به همرا دایی خود مرحوم شیخ علی روانه قم شد و از اینجا بود که عنصر کلیدی اساتید و مربیان بزرگ در شکل دهی به شخصیت این جوان جویای حقیقت و طالب کمال و سعادت به ایفای نقش پرداخت .

سه عنصر والدین - ژنتیک، معلمان و مربیان و محیط که سازنده شخصیت آدمی هستند، برای استاد مطهری به بهترین نحو مهیا گردید و او از پدر و مادری مؤمن و وارسته برخوردار بود که همانها محیطی ایمانی و معنوی برای زندگی این کودک و نوجوان فراهم کردند و به رغم نامناسب  بودن محیط عمومی کشور، محیط خانه وخانواده برای مرتضای جویای حقیقت مطلوب و سازنده بود تا اینکه «هجرت» سازنده او به قم رقم خورد و او از پاییز 1316 تا پاییز 1331 به مدت پانزده سال مراحل تحصیل و تهذیب را سپری کرد و از برترین و بهترین الهی مردان در طبقه اساتید کسب فیض کرد. وی گرچه از بزرگانی چون آیت الله حجت و آیت الله محقق داماد هم استفاده علمی کرده است ؛ ولی اثر گذاران اصلی بر شخصیت علمی و معنوی استاد شهید مطهری  حضرات آیات: بروجردی، امام خمینی، علامه طباطبایی و میرزا علی آقا شیرازی بوده اند.

آوازه فقاهت آیت الله بروجردی چنان انتشار یافته بود که بعضی از جویندگان فقاهت از حوزه علمیه قم به بروجرد و محضر آن فقیه محقق می رفتند که یکی از آنها استاد مطهری بود که تابستان 1322 از قم به بروجرد رفت و تحصیلات حوزه علمیه قم را به تحصیل در بروجرد بدل کرد، چنانچه پس از هجرت آیت الله بروجردی به قم از سال 1323تا سال 1331 که در قم اقامت داشته در درس های فقه و اصول آن استاد شاگرد پرور شرکت می کرد و از برجستگان محضر آن فقیه بزرگ بوده است .

استاد مطهری گرچه به صورت رسمی از سال 1329تا1331  و تنها فلسفه مشاء - بخشی از الهیات شفاء بوعلی – را در کلاس درس علامه طباطبائی شاگردی کرد و در جلسات مخصوص «اصول فلسفه و روش رئالیسم» حضور می یافت ، ولی از همان زمان تا پایان عمر خود ارتباط علمی با ایشان و بهره گیری از محضرشان داشت شرح و تبیین  کتاب اثر گذار اصول فلسفه و روش رئالیسم و نیز بهره گیری از تفسیر عظیم المیزان در بیانات و تألیفات ایشان مشهود است.

آشنائی و ارتباط و ارادت طرفینی  او با آیت الله میرزا علی آقا شیرازی هم اتفاق غریبی است . او خود می نویسد :

« تابستان سال 1320 پس از پنج سال که در قم اقامت داشتم، برای فرار از گرمای قم به اصفهان رفتم . تصادف کوچکی مرا با فردی آشنا با «نهج البلاغه» آشنا کرد . او دست مرا گرفت و اندکی وارد «نهج البلاغه» کرد... از آن پس چهرۀ « نهج البلاغه»  در نظرم عوض شد ، مورد علاقه ام قرار گرفت و محبوبم شد.  گویی کتاب دیگری است غیر آن کتابی که از دوران کودکی آن را می شناختم ... به خود جرئت می دهم و می گویم او به حقیقت « عالم ربانی» بود... او هم فقیه بود و هم حکیم و هم ادیب و هم طبیب .

فقه و فلسفه و ادبیات عربی و فارسی و طب قدیم را کاملاً می شناخت و در برخی متخصص درجه اول به شمار می رفت... او با « نهج البلاغه» می زیست،با «نهج البلاغه» تنفس می کرد، روحش با این کتاب همدم بود، نبضش با این کتاب می زد و قلبش با این می تپید ... راستی مرد حق و حقیقت بود.» (سیری در نهج البلاغه، صفحه12-7).

اما استاد شهید آیت الله مطهری که باید کل دوران تحصیلات بسیار مؤفق و با برکت او را در حوزه علمیه مشهد و قم بیست سال دانست، طولانی ترین مدت شاگردی و نیز تنوّع دروسی که استفاده کرده بود، شاگردی در محضر امام خمینی بوده است. او که از همان مشهد شیفته حکمت الهی و حکمای ربانی شده بود، آغاز آشنایی و ارتباط خود با حضرت امام را چنین روایت کرده است :

«پس از مهاجرت به قم، گمشدۀ خود را در شخصیتی دیگر یافتم . فکر کردم که روح تشنه ام از سرچشمۀ زلال این شخصیت سیراب خواهد .

اگر چه در آغاز مهاجرت به قم، هنوز از مقدمات فارغ نشده بودم و شایستگی ورود به معقولات را نداشتم اما درس اخلاقی که به وسیلۀ شخصیت محبوبم در هر پنج شنبه و جمعه گفته می شد و در حقیقت درس معارف و سیر سلوک بود، نه اخلاق به مفهوم خشک علمی، مرا سرمست می کرد.

بدون هیچ اغراق و مبالغه ای، این درس مرا آنچنان به وجد می آورد که تا دوشنبه و سه شنبۀ هفتۀ بعد، خودم را شدیداً تحت تأثیر آن می یافتم.

بخش مهمی از شخصیت من در آن درس و سپس در درس های دیگری که در طی دوازده سال از اسناد الهی فرا گرفتم، انعقاد یافت و همواره خود را مدیون او دانسته و می دانم . راستی که او «روح قدس الهی » بود.» (علل گرایش به ما دیگری،صفحه9-8).

متفکر شهید در طول این دوازده سالی که گفته، درس های اخلاق که توصیفش نمود و حکمت متعالیه و اصول فقه و فقه را از محضر این اسناد الهی تحصیل کرد و علاوه بر تسلط و تخصّص فوق العاده در این رشته های اصلی علوم اسلامی، جان و روح خود را صیقل داده و همانند این اساتید بزرگ و سازنده خود، بی مبالغه از علمای ربانی گردید و با همین سرمایه علم و دانش والا و روح و جان  تهذیب شد،مؤفق به آن همه خدمت فکری و تربیتی طی دهها سال وآثار ماندگار او همچنان منشأ روشنگری و هدایت می باشند.

درس اخلاق معروف حضرت امام از سال 1315تا سال1323 به مدت هشت سال در حوزه علمیه قم مجمع مشتاقان کمال بوده و البته معلوم نیست شهید مطهری از چه سالی در آن درس حضور می یافته ولی شاید قید دوازده سال دلالت کند که از حدود سال 1318 یا 1319 این توفیق را داشته که یکی از شاگردان آن درس باشد واما درس دیگری که او از محضر امام خمینی فرا گرفته بود، حکمت متعالیه بوده است . اهل این رشته می دانند که طالبان فلسفه اسلامی در حکمت متعالیه دو کتاب محوری را تحصیل می کنند؛ شرح منظومه ملا هادی سبزواری و اسفار صدر المتألهین.

استاد مطهری آخرین دوره تدریس شرح منظومه امام خمینی را درک کرد و در واقع خلاصه و عصاره حکمت متعالیه را بر محور این کتاب از ایشان که بیش از دو دهه  استاد برجسته و شناخته شده حکمت صدرائی و عرفان نظری و عملی بوده، استفاده کرده است .

حضرت امام به موازات درس شرح منظومه و دروس دیگری که داشت، اسفار را نیز برای شاگردان سطح بالاتر تدریس می کرد و آیت الله مطهری و تعدادی از شاگردان درس شرح منظومه پس از اتمام آن کتاب از استاد اجازه گرفته و در درس اسفار شرکت کردند و کتاب نفس اسفار را از محضر او بهره بردند و به گفته هم مباحثه یازده ساله او مرحوم آیت الله منتظری دیگر بخش های اسفار را با توجه به آشنائی و تسلط بر حکمت متعالیه، مباحثه کردند و بدین صورت استاد حکمت صدرائی آنها تنها امام خمینی بوده است.

آنان همچنین در دهه بیست علاوه بر شرکت در درس فقه و اصول آیت الله بروجردی، از استاد فلسفه و اخلاق خود – امام خمینی – در خواست کردند درس اصولی برای آنها داشته باشد و به مدت هفت سال مباحث أمارات و و اصول علمیه دانش اصول را به صورت بسیار تحقیقی فرا گرفتند، درسی که هم استاد و هم شاگردان اصلی، آن را بسیار جدّی گرفته بودند و محصول آن درس هفت ساله به قلم امام دو جلد انوار الهدایه، یک جلد استصحاب و یک جلد تعادل و ترجیح و اجتهاد و تقلید و نیزرساله لا ضرر شده است.

در درس فقه نیز مدت چند ماه مقداری از «کتاب الزکاه» را فرا گرفتند .

دوران دیگر از ارتباط و همراهی این استاد و شاگرد در آغاز نهضت امام خمینی بوده که منجر به دستگیری و زندانی شدن این دست پرورده حضرت امام شده بود،اما مهم تر اینکه این ثمره فاخر اساتید برجسته حوزه علمیه قم در دهه های سی،چهل و پنجاه در تهران و محیط دانشگاه و حلقه های فکری اهل فکر اسلامی، با قلم توانا و بیان رسای خود سخنگوی اسلام قرآن و نهج البلاغه کرده بود و در این عرصه علاوه بر محدودیت ها و مزاحمت های حکومت ضد اسلامی و دیکتاتوری، با «تحجر» و «التفاط» مواجه بود که به مثابه دو لبه یک قیچی آن اسلام شناس بزرگ را مورد آزار و اذیت و مزاحمت قرار می دادند .

عده ای با افکار متحجرانه و قیافه مقدس مآ بانه تحمل دیدن کتاب «مسئله حجاب» و «نظام حقوق زن در اسلام » را نداشتند و حتی به شکوه پیش امام در نجف گفتند آقای مطهری با نوشتن کتاب «مسئله حجاب»موجب بی حجابی زنان شده است و از طرف دیگر اهل التقاط پندارها  و یافته های خود را به نام اسلام عرضه می کردند که مقدمه کتاب « علل گرایش به ما دیگری» استاد شهید شکوه از این طیف است.

آیت الله مطهری در اوج غربت پدید آمده از این طیف ها و هجمه های آنان ، در سال 1356 نامه ای تاریخی به استاد و مربی خود می نویسد و در این نامه حتی لب  به شکوه می گشاید :

« استاد و مقتدای بزرگوارم ! حوادث ناگوار پی در پی برای اسلام از یک طرف و روشن بینی ها و اقدامات مثبت و منفی به موقع و صحیح آن استاد بزرگواراز طرف دیگر، موجب شده که روز به روز جدّی تر و با خلوص و صمیمیت بیشتر آرزو کنم از خداوند متعال مسألت نمایم که وجود مبارک آن رهبر عظیم الشأن را برای همه مسلمانان مستدام بدارد... خدا را گواه می گیرم که کمتر اتفاق می افتد که در حال یا مقام و موقف دعایی این وظیفه را فراموش کنم و امیدوارم که مشمول دعوات خیریه شما بوده باشیم .»(سیری در زندگانی استاد مطهری، ص219).

استاد شهید در این نامه از جریان های : مارکسیستی ، مجاهدین، مخالفین روحانیت جریان شریعتی نام برده و به معرفی آنها پرداخته و به رهبر خود می گوید:

« گروه های چهار گانه فوق با من به حساب اینکه تا اندازه ای اهل فکر ونظر وبیان و قلم هستم به شدت مبارزه می کنند؛ شایعه برایم می سازند، جعل و افترا می بندند به طوری که خود را مصداق آن شعر فارسی می بینم که محقق اعظم خواجه نصیرالدین طوسی در آخر شرح اشارات به عنوان زبان حال خود آورده است :

به گردا گرد خود چندان که بینم               بلا انگشتری ومن نگینم

 

ولی به لطف و عنایت پروردگار و توجهات اولیاء دین هراسی به خود راه نخواهم داد.این مقدار بثّ شکوی را جز به مثل حضر تعالی که استاد عالیقدرم و به جای پدرم هستید نمی کنم. من الان مرکز ثقل حملات این گروه ها هستم ... بار دیگر تکرار می کنم من جداً از خداوند متعال طول عمر برای شما می خواهم و فوق العاده نگرانم که اگر خدای ناخواسته پای حضرت عالی که تنها شخصیتی هستید که همه این گروه ها از او حساب می برند از میان برود اوضاع فوق العاده ناراحت کننده خواهد بود .»

به موازات افزایش دیکتاتوری رژیم پهلوی و وابسته تر شدنش به آمریکای سلطه گر، آگاهی های ملت ایران با رهبری امام خمینی ارتقاء یافت و موج انقلاب اسلامی آغاز گردید و توطئه شاه و صدام، حضرت امام را وادار به هجرتی سرنوشت ساز نمود و همان چهار ماه سرنوشت ساز اقامت ایشان در پاریس به مثابه شب قدر مبارزات ملت ایران، به پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم دیکتاتوری و تأسیس نظام مردمی – اسلامی جمهوری اسلامی منجر شد. در مدت اقامت رهبر مبارزات در پاریس استاد مطهری جزء اولین شخصیت هایی بود که به دیدار و زیارت امام شتافت و او خود می گوید :

«من که قریب به  دوازده سال در خدمت این مرد بزرگ تحصیل کرده ام باز وقتی که در سفر اخیر به پاریس به ملاقات و زیارت ایشان رفتم، چیزهایی از روحیه او درک کردم که نه فقط بر حیرت من، بلکه بر ایمانم نیز اضافه شد.» (پیرامون انقلاب اسلامی، صفحه 21)

در همین دوران استاد شهید با بیان رسا و تبیین های گویای خود به مثابه سخنگو و ترجمان فکر و اندیشه امام خمینی عمل می کرد و در تلاش شبانه روزی در کنار دوستان و همرزمان دیگر خود مانند شهیدان بهشتی و با هنر و مرحومان هاشمی رفسنجانی و مولوی اردبیلی در کنار چند تن از رجال مذهبی – سیاسی غیر روحانی هسته اولیه شورای انقلاب را طبق نظر و مأموریت امام خمینی شکل دادند و تظاهرات های عظیم میلیون ها تن از ملت را هدایت و مدیریت کردند و به خصوص او اندیشه پیشنهادی امام خمینی درباره نظام جایگزین نظام سلطنتی؛ یعنی «جمهوری اسلامی» را تشریح می کرد، به اینکه این نظام سیاسی جایگزین به معنای مدیریت و گزینش مدیران نظام جدید با رأی و نظر و انتخاب واقعی و نه نمایشی ملت ایران خواهد بود و در چنان نظامی احکام و موازین اسلام به مثابه « مواد» این «صورت» خواهد بود تا از ترکیب این دو به تباهی ها و عقب ماندگی ها و وابستگی ها خاتمه داده شود چرا که تحلیل عمیق خودشان از تحولات دوران معاصر ایران چنین بوده است :

« ملت ایران در طول تاریخ خود، به استثنای فترتهای  کوچک و محدود، در زیر چکمه استبداد به سر برده و از این رو با اینکه به اعتراف اهل بصیرت یکی از باهوش ترین و با استعداد ترین ملل جهان است  نتوانسته است در عرصه بین المللی استعداد های خود را بروز دهد .

در هفتاد و اندی سال پیش که از استبداد به ستوه آمده بود به رهبری روحانیونی آگاه و مجاهد و پایمردی مجاهدینی مسلمان کوشش کرد رژیم آزادی و دموکراسی را در ایران برقرار سازد، ولی این دولت مستعجل نپایید و کودتای 1299که با کودتای 1332 تأکید شد بساط آزادی و دموکراسی را برچید و حکومت فردی و استبدادی را بار دیگر برقرار کرد.» ( نامه ها و ناگفته ها، صفحه 199 )

به اعتقاد استاد متفکر، « اگر آزادی و دموکراسی محفوظ می ماند ملت ایران امروز در ردیف مترقی ترین کشور های جهان بود، در صورتی که پس از سه ربع قرن هنوز از نظر فقر و بی سوادی و فرهنگ و تمدن در ردیف عقب مانده ترین کشور های جهان است .

اختناق سیاسی و اجتماعی و محرومیت از آزادی و مشارکت در تعیین سرنوشت خود یکی از موجبات خشم و نفرت این مرد است.» (همان)

البته هدفی که آن استوانه و رکن فکری انقلاب اسلامی برای مبارزات در نظر داشت و جامعه ای را که انتظاری می کشید چنین بوده است :

« برچیده شدن حکومت استبدادی و برقراری نظام دموکراسی بر طبق موازین اسلامی و رسیدن به آزادی که شرط اصلی رشد و تکامل انسانی و اجتماعی است، اعم از آزادی بیان، آزادی قلم، آزادی اجتماعات همراه با امنیت وواقعی قضایی و اجتماعی و بدون دخالت و مزاحمت های رنگارنگ دستگاه های انتظامی .» (همان،صفحه 202).

در نگاه استاد شهید بُعد اسلامی جمهوری « با الهام از روحانیون طراز اول آشنا به مقتضیات زمان» قابل اجرا می باشد. دو وصف « طراز اول » و «آشنابه مقتضیات زمان» بسیار جای تأمل و تفکر دارد و باید دید آیا در این زمینه طبق این معیار ها عمل شده و یا عمل می شود و برترین عالمان دینی و آگاه ترین آنها به زمان و اقتضائات و نیاز های زمان و زمانه نقش دارند و یا تنزل سطح، تنها به مؤید ها میدان داده می شود ؟!

استاد شهید  از حیث اقتصادی جامعه ساخته شده در جمهوری اسلامی را چنین جامعه ای می داند : « اجرای برنامه اقتصادی نوین بر اساس مبارزه صادقانه با فواصل طبقاتی و بالا ترین سطح تولیدات کشاورزی و صنعتی کردن کشور با برنامه صحیح و جلوگیری از اسراف وتبذیر بودجه عمومی به عناوین مختلف.»(همان،صفحه203 )

باید پس از گذشت چهار دهه از عمر نظام جمهوری اسلامی صادقانه ومنصفانه به کارنامه اقتصادی آن با چنین هدفی که ترسیم شده بود نمره داد که چه وضعیتی داریم و معاش ملت چه جایگاهی دارد؟!

استاد شهید در پایان این مکتوب خود که در سال 1357 نوشته بود تصریح می کند که :« بار دیگر تأکید می کنم که اجرای همه این خواسته ها فرع بر این است که اولین خواسته اجرا شود [ یعنی برچیده شدن حکومت استبدادی و بر قراری نظام دموکراسی بر طبق موازین اسلامی و رسیدن به آزادی که شرط اصلی تکامل انسانی و اجتماعی است]  بدون آن هیچ چیز دیگر عملی نیست و اگر عملی شود مانند همیشه جز صورت سازی و اغفال نخواهد بود.» (همان)

این مطهری بود که داغ شهادت او امام خمینی را داغدار و گریان کرد و آن مربی بزرگ و مقتدای او آن گونه از او سخن گفته که برای هیچ یک از بزرگان بزرگوار دیگر نگفته است :

« ضایعه أسف انگیز شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی‌مقام مرحوم آقای حاج شیخ مرتضی مطهری قدس سره را تسلیت و تبریک عرض می کنم ؛ تسلیت در شهادت شخصیتی که عمر شریف و ارزنده خود را در راه اهداف مقدس اسلام صرف کرد و با کج روی ها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد؛ تسلیت در شهادت مردی که در اسلام شناسی و فنون مختلفه اسلام و قرآن کریم کم نظیر بود. من فرزند بسیار عزیزی را از دست داده ام و در سوگ او نشستم که از شخصیت هایی بود که حاصل عمرم محسوب می شد . در اسلام عزیز به شهادت این فرزند برومند و عالم جاودان ثلمه ای وارد شد که هیچ چیز جایگزین آن نیست .» (صحیفه امام، ج،ص؟ )

حضرت امام مطهری عزیز خود را چنین وصف می کند :

« مطهری که در طهارت روح و قوت ایمان و قدرت بیان کم نظیر بود.»

و او از شخصیت هایی می داند که  با فداکاری « در زندگی و پس از آن با جلوه خود نور افشا نمی کرده و می کنند.» و « با شعاع فروزان خود مردگان را حیات می بخشند و به ظلمت ها  نور می افشانند.» چنین بود که امام او را «فرزند عزیز» و « پاره تن» خود می نامد و در اولین سالگرد شهادت او پیام می دهد، کاری که برای دیگر شهیدان و الاقدر تکرار نشد و نوشت :

« مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانه ای محکم برای حوزه های دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور بود .... من به دانشجویان و طبقه روشنفکران متعهد توصیه می کنم که کتاب های این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیر اسلامی فراموش شود.»(صحیفه امام ،ج،ص )؟

امام خمینی این متفکر بزرگ را « اسلام شناس عظیم الشأن » می نامد و همینجا است که باید از حوزه های علمیه و حکومت  جمهوری اسلامی می پرسید که با تفکر و اندیشه والا و روشنگر این « اسلام شناس عظیم الشأن » در حوزه ها و ارکان حکومت چگونه برخوردی شده و می شود ؟!

آیا در این چهار دهه حوزه های علمیه سعی کردند محصولات آنها اسلام شناسانی از سنخ و جنس مطهری باشند یا وضعیت به گونه ای دیگر رقم خورده وپیش می رود ؟!

آیا در ارکان حکومت و بخش های مختلف تقنینی و اجرائی و قضائی و در دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهش نظام جمهوری اسلامی دغدغه ها و اهدافی که آن مغز متفکر ترسیم کرده بود پیگیری می شود و یا اینکه افکار دیگری از سر غفلت و یا با اهدافی خاص جایگزین شده است؟!

آنچه در این مختصر آمده ترسیمی شتاب زده از شخصیتی بزرگ و اسلام شناسی عظیم الشأن بوده که اسلام را در مکتب اهل بیت با دو ویژگی و فصل مقوّم  « عقلانیت » و « عدالت » شناخته بود و به همان صورت معرفی می کرد و تفکر شیعی در اندیشه استاد شهید مطهری حول دو عنصر « عقل » و «عدل» می چرخید و اینجاست که باید وضعیت و کارنامه نظام جمهوری اسلامی را با این دو معیار سنجید و آسیب شناسی کرد و انحرافات و اشتباهات را اصلاح کرد و تمام سعی و تلاش معطوف به این باشد که این ثمره مجاهدات و وعده های امام خمینی و بزرگانی چون استاد شهید مطهری واقعاً مایه افتخار و الگو قرار گرفتن باشد و مبادا که عبرت آیندگان گردیم.