افسانه هایی که با عروسک ها وارد خانه می شوند
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۵۴۹۷۶۲
گروه باجی بعد از عروسک «چهارشنبه خاتون» از «شاماران» دومین عروسکی که بر اساس افسانه ها ساخته اند، رونمایی کردند.
به گزارش ایسنا، مژده دانش پژوه - طراح این نمایشگاه - در مراسم رونمایی از عروسک شاماران که در موزه عروسک و فرهنگ ایران برگزار شد، بیان کرد: ما مثل مورچه خیلی ریز، کار کوچک انجام می دهیم و از این بابت خوشحالیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته دانش‌پژوه شاماران یک افسانه کردی است که سال گذشته به عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شد. افسانه شاماران دانش گیاهان، علم طب و شناخت گیاهان دارویی را هم شامل می‌شود. در صنایع دستی مناطق مختلف کردنشین از کردهای کرمانشاه کردستان و کرمانج طرح شاماران (شاه‌ماران: زنی زیبا با بدن مار) وجود داشته که امروزه در ترکیه در زیورآلات و کاشی‌ها طراحی‌های بسیاری صورت می‌گیرد و آنها برای پیشرفت صنعت توریسم از این طرح و نقش‌ها استفاده می‌کنند اما متاسفانه ما کم‌کم افسانه‌ها و آیین‌های گذشته‌مان را فراموش می‌کنیم.
او به همراه دیگر اعضای گروه عروسک‌سازی باجی تصمیم دارند عروسک‌های بومی و سنتی را شناسایی و آنها را زنده کنند.
هنگامه حکیمیان یکی دیگر از سازندگان عروسک شاماران نیز با بیان این که در سفالینه‌هایی که در ایران کشف شده است، طرح‌هایی با مار و مار - انسان بسیار دیده شده است، گفت: حتی این موجود در ایلام به خدایی می‌رسد. از طرفی روانشناسان می‌توانند درباره این اسطوره کار کنند تا ببینند این افسانه چه تاثیری می تواند در رویاهای کودکان داشته باشد.
علی گلشن - یکی از مدیران موزه عروسک و فرهنگ ایران - نیز با بیان این که بسیاری در مناطق کردنشین معتقدند، شاماران زنده است، گفت: یکی از دوستان مستندساز که درباره آئین‌ها فیلم می‌سازد، از مادرش پرسیده بود: «چرا شاماران مرد؟» و مادرش پاسخ داده بود، شاماران زنده است و اگر مرده بود برای آن آش نذری نمی‌پختند و از او نمی‌خواستند که در برابر گزند مار و عقرب و حتی برخی از انسان‌ها در طول سال محافظت کنند.
او ادامه داد: باور معروفی در این باره کتابی از زبان کردی کرمانجی به فارسی ترجمه کرده است که امیدواریم چاپ شود. همچنین کتابی درباره این افسانه در هلند نوشته شده است. این اتفاقات بیانگر این است که شاماران از نقاط مختلف دنیا خودش را به ما نشان می‌دهد. همچنین مردم در خراسان، مناطق زاگرس‌نشین و گیلان شاماران را باور دارند و پنج روایت از این افسانه وجود دارد که شاماران در یک مورد مرد و در چهار مورد دیگر زن است. به تازگی شنیده‌ایم این افسانه در بین ارامنه نیز وجود دارد به همین دلیل می‌توانیم آن را یک میراث مشترک بدانیم.
به گزارش ایسنا، شاماران موجودی است که سر انسان و بدن مار دارد و در فرهنگ کُردها سَمبل آگاهی و خِرَد است زیرا از راز جهان آگاه است، همچنین سمبل حفاظت، سلامتی و پزشکی سنتی است. در این داستان پسری به نام تاماس که در جنگل هیزم‌شکن است در چاهی می‌افتد و با شاماران ملاقات می‌کند. بعد از مدتی که با این موجود زندگی می‌کند، دلش برای خانواده‌اش تنگ می‌شود، بنابراین تصمیم می‌گیرد به روی زمین و پیش خانواده‌اش برگردد.
بعد از مدتی، پادشاه شهری که تاماس در آن زندگی می‌کرده، بیمار می‌شود و وزیر او دستور می‌دهد که شاماران را پیدا کنند تا شاه از گوشت او بخورد و سلامتی‌اش را به دست آورد. در نهایت شاماران را پیدا کرده و به قصر پادشاه می‌برند و چون شاماران از نیت بد آنها خبردار می‌شود، می‌گوید هر شخصی که سر من را بخورد، می‌میرد، دُم من را بخورد به راز جهان آگاه می‌شود و اگر گوشت تن من را بخورد سالم می‌شود. وزیر، دُم شاماران را می‌خورد تا به راز جهان آگاه شود، سر شاماران را به تاماس که هیزم‌شکن بود و گوشت تنش را به پادشاه می‌دهند اما چون برعکس گفته بود، وزیر می‌میرد، پادشاه شفا پیدا می‌کند و تاماس به راز جهان آگاه می‌شود.
این نمایشگاه عروسک با پخش موسیقی کردی و فروش عروسک های «شاماران» و «باجی» و «گلنار» همراه بود. همچنین داستان این افسانه به زبان کردی برای بازدیدکنندگان پخش شد. میزبانان این مراسم که لباس کردی بر تن داشتند با نان برنجی، دمنوش های گیاهی و آش نذری که به نیت شاماران پخته می شود از بازدیدکنندگان این نمایشگاه پذیرایی کردند.
عروسک شاماران طوری طراحی شده که دُم، سر و تن آن مانند اتفاقی که در قصه می افتد از هم جدا می شوند و طرح چند گیاهی که تاماس به دانش آن دست پیدا می کند، روی هر تکه نقاشی شده است.
همچنین ماکتی از افسانه شاماران که از پاپیه ماشه ساخته شده و به موزه عروسک و فرهنگ ایران اهدا شد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: عروسک بومی فرهنگ عامه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۴۹۷۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتقاد بازیگر قدیمی به جیغ و دست و هورا در شب آخر عروسکخونه
برگزیدگان دومین جشنواره نمایش عروسکی تلویزیونی «عروسکخونه» در حالی مشخص شدند که حسن دادشکر بازیگر پیشکسوت حوزه کودک بعد از تجلیل روی صحنه از مدیران تلویزیون خواست بازنگری نسبت به فرمول جیغ و دست و هورا در برنامه‌های کودک داشته باشند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیین اختتامیه دومین جشنواره نمایش عروسکی تلویزیونی تحت عنوان «عروسکخونه» در برج میلاد به پایان رسید. در این مراسم هم پیشکسوتان حضور پیدا کردند و هم هنرمندان نسل جدید حوزه کودک به سالن اصلی برگزاری آخرین ایستگاه دومین عروسکخونه تلویزیون پای گذاشتند.
به صفِ اول «عروسکخونه» نگاه میکردیم از رضا فیاضی و مریم سعادت نشسته بودند تا حسن دادشکر، عادل بزدوده، هومن حاجی‌عبداللهی، محمد بحرانی، وحید آقاپور، ماشاالله شاهمرادی، ساقی زینتی و حتی محمد لقمانیان، احسان مهدی و بسیاری دیگر حضور داشتند.
محسن برمهانی معاون سیما آمد تا جایِ پیمان جبلی رئیس صداوسیما خالی نماند که قرار بود در این آیین سخنرانی کند به دلیل کاری که برای او پیش آمد نتوانست خودش را به برنامه برساند. اما در بخش‌های پایانی برنامه، وحید جلیلی قائم‌مقام صداوسیما هم به سالن اصلی برج میلاد آمد تا از نزدیک نظاره‌گر آیین اختتامیه عروسکخونه باشد.
کودک 5 ساله از قاریان بین‌المللی قرآن کریم، تلاوت آیاتی از کلام الله مجید را برعهده گرفت و سپس نوبت به سرود ملی جمهوری اسلامی و حضور حامد مدرس مجری روی صحنه برنامه فرارسید. او با اشاره به اینکه این برنامه به صورت زنده از شبکه شاد در حال پخش است از حمایت‌های مسئولین تلویزیون برای رونق گرفتن این جشنواره تشکر کرد که امروز این جشنواره را به یکی از معتبرترین جشنواره‌های عروسکی ایران رسانده است.
بعد از اجرای نمایشی کوتاه از کودکان، فاطمه امینی معروف به خاله گلی با گودرز عروسک برنامه‌های کودکانه تلویزیون روی صحنه حاضر شد. بعد از چند دقیقه اجرای برنامه نوبت به سخنرانی محسن برمهانی رسید. او هم از برگزارکنندگان و تلاشگران این برنامه تشکر کرد و عروسکخونه را اتفاق مهمی در دوره‌ای دانست که بیشتر محصولات حوزه کودک و نوجوان به سمت تولید انیمیشن رفته و جای خالی کارهای عروسکی بیش از پیش احساس می‌شود.
برمهانی ابراز امیدواری کرد که سال آینده این جشنواره در ابعاد گسترده‌تر و بزرگتری برگزار شود و حتی در حد بین‌المللی بتوان عروسکخونه را مطرح کرد.
در ادامه گروه موسیقی تهران قدیم روی صحنه آمدند و قطعاتی را برای کودکان و مهمان‌های حاضر در سالن اجرا کردند.
بخش اول اهدای جوایز با بخش بازیگری آغاز شد. جایی که محسن برمهانی، وحید آقاپور، مهدی صبایی روی صحنه آمدند تا جوایز بخش بازیگری را اهدا کنند. در این بخش هیات داوران متشکل از رضا مهدی‌زاده، فاطمه کریمخانی، امیر سلطان احمدی، سمیه عبدالله زاده، آرش مصطفایی، فاطمه امینی، حسین نعیمی ذاکر، سارا روستاپور و محمد بحرانی اعلام شدند و بعد از اعلام نامزدهای بخش بازیگری جایزه اصلی این بخش به بازیگران تئاتر «کی بود، کی بود، من نبودم» اهدا شد.
سپس نمایشی با صدای لالایی و با عنوان «پرواز فرشته‌ها» و با محوریت کودکان فلسطینی اجرا و تصاویری از برگزیدگان پویش «پرواز فرشته‌ها» پخش شد.
بدقولی کنداکتوری تلویزیون این بار با برنامه «هفت»در این بخش محمدصادق باطنی مدیر شبکه کودک روی صحنه حاضر شد و به فراموش شدن عروسک‌ها اشاره کرد و گفت: مدتی این عروسک‌ها کمرنگ شده بودند اما تمام تلاش برگزارکنندگان جشنواره برگرداندن عروسک‌ها بود که برای نسل جدید خاطره بسازند. آرایی که در این جشنواره ثبت شد برای ما انگیزه داشت تا پرقدرت‌تر این جشنواره را ادامه دهیم.
شاید یکی از بخش‌های جذاب و البته حاشیه‌ای برنامه تقدیر از دو چهره پیشکسوت و خاطرانگیز برای حوزه کودک بود. اول حسن دادشکر بازیگر، نویسنده و کارگردان آثار کودک روی صحنه حاضر شد؛ رضا فیاضی، وحید جلیلی، هومن حاجی‌عبداللهی و مریم سعادت برای تقدیر از او روی صحنه آمدند. او به هنگام تقدیر لحظاتی پشت تریبون حاضر شد و این نکته را مطرح کرد: «واقعیت این است که کار من چیزی جز وظیفه نبوده است. از سال 1350 با دیدن یک نمایش عاشق کار کودک شدم و پس از دوران دانشجویی این راه را ادامه دادم به این امید که نسل‌هایی را برای آینده کشورم تربیت کنم. تئاتر کودک فقط برای سرگرمی نیست بلکه پایه اصلی و فرهنگ‌ساز است و تحول ایجاد می‌کند. من هر کجا تریبونی بوده ابراز کرده‌ام که در سطح کشور کارهایی از کودک داریم که ملغمه‌ای از جیغ و هورا کشیدن است! چرا در تلویزیون همه مجریان مثل هم کار می‌کنند چرا خلاقیت هنری در آن نیست و چرا همه از بچه‌ها می‌خواهند جیغ و هورا بکشند!
اینکه می‌گویید «دارید خسته می‌شوید» عرایض بنده را تایید می کند. اگر هنری دارید پس کسی از آن خسته نمی‌شود. به عنوان یک علاقه‌مند از مسئولان تلویزیون خواهش میکنم فرمول جیغ و هورا را اصلاح کنند. من خدمتگذار بچه‌های این مراسم هستم. از تلویزیون و مسئولان و «عروسکخونه» به سهم خود تشکر میکنم. از همه همکاران و پیشکسوتان که در این جمع حضور دارند تشکر میکنم. ما نسلی بودیم که جز خدمت به فرهنگ و هنر کار دیگری نکردیم.»
بعد از این بخش عادل بزدوده با پخش کلیپی از آثار او روی صحنه حاضر شد و مریم سعادت این نکته را درباره او گفت: «ما صد سال با هم کار کردیم اما واقعا وقتی به آن فکر میکنم در حال حاضر خاطره‌ای به یاد نمی‌آورم جز یک رفاقت سی، چهل ساله چیزی به خاطرم نمی‌آید.»
بزدوده هم به نقلِ ماجرای نامگذاری زی‌زی‌گولو اشاره کرد و گفت: من بیشتر عمرم را با عروسک‌ها زندگی کرده‌ام. زمانی که قرار بود موجودی ساخته شود که بعدها اسم آن «زی‌زی گولو، آسی پاسی، دراکولا، تا به تا» شد، ما اولین سکانس‌ها را که کار میکردیم اسم انتخاب شده بود و تنها کسی که می‌توانست اسم او را به خوبی ادا کند مانی 8 ساله بود که تعجب همه ما را برانگیخت.
پس از اجرای نمایش زورخانه‌ای کودکان تحت عنوان پهلوانک‌ها نوبت به اجرای محمد لقمانیان رسید؛ او با عروسک بی‌چشم و رو روی صحنه حاضر شد. او گفت: «خوشحالم که امشب اینجا هستم. محمد لقمانیان یک عروسک‌گردان هستم. صدا پیشه بچه فامیل دور و عروسک‌گردان فامیل دور هستم. امروز می‌خواهم راجع به عروسک‌ها صحبت کنم. عروسک‌گردانی در ایران شغل عجیبی است اما به هر حال کسی از یک راهی باید نان دربیاورد و ما هم از عروسک‌ها نان درمی‌آوریم. قصدم این است که بگویم با عروسک‌ها می‌توان حرفهای بزرگی زد.
عروسک‌ها خیلی کارها می‌توانند انجام دهند مثلا می‌توانند نفس بکشند. می‌توانند حرف بزنند. حتی می‌توانند ببینند. عروسک‌ها تا اندازه‌ای بامزه و‌ساده هستند که می‌توانند حرف‌هایی را بزنند که ما آدم بزرگ‌ها جرات بیان آنها را نداریم.»
در بخش‌های دیگر این مراسم گروه سرود نجم‌الثاقب و کودکان نینجا به اجرای برنامه پرداختند. اما شاید یکی از مهمترین بخش‌های برنامه اعلام نام برگزیدگان دومین جشنواره «عروسکخونه» بود که با بخش طراحی و ساخت عروسک ادامه پیدا کرد. برای اهدای جوایز، ایرج محمدی، حسن دادشکر، محمدصادق باطنی، ساقی زینتی، مجید اکبرشاهی و حامد علامتی روی صحنه آمدند.
در بخش طراحی و ساخت عروسک از نمایش «خرگوشک و رودخانه» تقدیر و تندیس این بخش به نمایش «راز» اهدا شد.
در بخش طراحی هنری، از دو اثر «مترسک و آدم برفی» و «خورشید خانم کجایی» تقدیر و تندیس این بخش به نمایش «شازده کوچولو» اهدا شد.
در بخش صداپیشگی، از نمایش‌های «کفشدوزک بداخلاق» و «امانت‌فروشی آمیرزا» تقدیر شد و تندیس این بخش به «مورچه‌های بامزه» اهدا شد.
در بخش عروسک‌گردانی، «آدم‌های بافرهنگ» تقدیر و تندیس این بخش به «جادوی مهربانی» اهدا شد.
در بخش نمایشنامه از نمایش «خرگوشک و رودخانه» تقدیر شد و تندیس این بخش به نمایش «جادوی مهربانی» اهدا شد.
در بخش کارگردانی، از نمایش‌های «خرگوشک و رودخانه» و «کی از همه پر زورتره» تقدیر شد و تندیس این بخش به نمایش «جادوی مهربانی» اهدا شد.
در ادامه مراسم، علی خواجه، محمدحسین بخشی‌زاده، محمدصادق باطنی، مجید اکبرشاهی، مقصود نعیمی‌زاده و احسان مهدی برای اهدای بخش دوم جوایز روی صحنه آمدند.
در این بخش از نمایش «دو دریچه» برای خلاقیت و انتقال معنا، به خاطر توجه به فرهنگ و ارزش‌های از نمایش «پهلون کچل»، برای استعداد بداهه پردازی و طنز از نمایش «بی بی نبات و قندک» تقدیر شد.
در بخش برگزیده آرای مردمی نمایش سوم «کفشدوزک بداخلاق»، در رتبه دوم «کی بود کی بود من نبودم» تقدیر شد و جایزه اصلی این بخش به نمایش «هاجر عروسی داره» اهدا شد.
در انتهای این مراسم از کتاب «فرهنگ‌نامه برنامه‌های عروسکی تلویزیون» که در اداره کل پژوهش صدا و سیما تهیه شده بود، رونمایی شد. این کتاب شامل مشخصات و عوامل همه برنامه‌های عروسکی تلویزیون از سال 1345 تا سال 1399 است.
تصاویر این برنامه را در ادامه ببینید:
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است