پدر به کمک ولیعهد بیتجربه آمد
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۶۱۰۶۷۷
به گزارش خبرگزاری بسیج، ولیعهد جوان عربستان باید دعا کند که تا زمان ساماندهی به اوضاع داخلی عربستان عمر پدرش به دنیا باشد و وی بتواند در این مدت بار دیگر حاکمیت داخلی و مناسبات خارجیاش را تقویت کند.
بعد از حملات گستردهای مستقیم که در پی پرونده ترور جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول و جنایات رژیم آل سعود در حمله به غیرنظامیان و زنان و کودکان بیگناه در یمن متوجه این کشور شده، ملک سلمان پادشاه عربستان و محمد بن سلمان ولیعهد این کشور رویکرد دفاعی گستردهای را با هدف تقویت اوضاع داخلی برای مقابله با کودتاهای احتمالی در دستور کار قرار دادهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
استراتژی کنونی عربستان در تغییر رویکرد تمامی موسسات سعودی به نفع حامیان سلمان بن عبدالعزیز، مرحله تازهای از رقابت قدرت را در این کشور ایجاد میکند که بعد از سالهای تیره و تار دهه 60 میلادی در قرن گذشته تاکنون سابقه نداشته است.
در نوامبر سال ۱۹۶۴ فیصل بن عبدالعزیز فرزند سوم عبدالعزیز پادشاه و موسس خاندان آل سعود در عربستان سعودی روی کار آمد. این اتفاق بعد از درگیریها و رقابتهای شدیدی بود که میان وی و سعود برادر ناتنی بزرگتر وی انجام شد. درگیریهایی که در آن زمان بیشتر شبیه کودتا بود و از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۴ به طول انجامید.
امروز بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند فضای عمومی جامعه عربستان شبیه ایامی است که رقابت قدرت میان فیصل و سعود در عربستان وجود داشت، امروز عربستان بحران بیسابقه ای را شاهد است که در عین حال احتمال سقوط محمد بن سلمان ولیعهد کنونی عربستان نیز در آن بعید نیست.
با این وجود به نظر میرسد تجربه طولانی سلمان بن عبدالعزیز در حاکمیت عربستان سعودی به کمک شاهزاده جوان آمده است. سلمان روزگاران تلخ و شیرین زیادی را در هرم قدرت در عربستان شاهد بوده و بر اساس همین تجربه دور تازهای از انحصار طلبی را در حاکمیت عربستان به نفع خود و فرزندانش را رقم زده است. در همین راستا محمد بن سلمان اهرمهای قدرت فراوانی را در داخل عربستان در اختیار خود گرفته است.
سلمان بن عبدالعزیز در حال حاضر بیشتر تلاش خود را در تقویت ثبات و آینده سیاسی فرزند خود قرار داده است، این تلاشها به ویژه زمانی بروز پیدا کرده که بن سلمان ضربات سختی را در پرونده های متعدد دریافت کرده است. سلمان بن عبدالعزیز تلاش دارد در همین راستا شاهزادگان سعودی که محمد بن سلمان آنها را منزوی کرده و از دایره حاکمیت بیرون رانده بود را جذب خود کند.
به همین علت بود که پادشاه عربستان دست فرزند خود را گرفت و در یک دوره گردش داخلی به مناطق مختلف این کشور از جمله منطقه القصیم در نجد رفت. همچنین قرار است سلمان بن عبدالعزیز دوشنبه آینده سخنرانی سالانه خود را در برابر مجلس شورای این کشور برگزار کند.
در همین راستا سلمان بن عبدالعزیز و پسرش تلاش کردند با بسته کمکهای مالی جهت توسعه این مناطق، نظر ساکنان و شخصیتهای سیاسی این مناطق را به خود جلب کنند. در همین راستا بودجهای بالغ بر ۱۶ میلیارد ریال سعودی به القصیم و 7 میلیارد ریال به حائل اختصاص داده شد. همچنین دستور آزادی زندانیان مُعسر که قادر به پرداخت بدهیهای خود نبودند، نیز صادر شده است.
محمد بن سلمان در همین راستا اقدامات و مواضعی را اتخاذ کرده که از شخصیت سیاسی وی انتظار چنین رفتارهایی نمیرفت. وی دستور فوری برای بازسازی و اصلاح ۱۳۰ مسجد تاریخی در عربستان سعودی را صادر کرده که بودجه آن بیسابقهترین بودجه در عربستان برای بازسازی و اصلاح مساجد به شمار میرود. به نظر میرسد محمد بن سلمان از این طریق به دنبال جلب نظر روحانیون وهابی و شخصیتهای تندروی دینی است که مدتها با آنها سر ناسازگاری داشت.
رفتارهایی که محمد بن سلمان برای ترویج و تبلیغ خودش انجام میدهد، کاملاً شبیه رفتارهایی است که سعود بن عبدالعزیز در دهه 70 قرن گذشته میلادی انجام می داد. با این تفاوت که محمد بن سلمان مشاور و مرشد کهنهکاری نظیر سلمان بن عبدالعزیز در کنار خود دارد و علاوه بر اینها رقیب قابل توجهی نیز برای رقابت با او باقی نمانده است.
به هر روی اتفاقات اخیر در عربستان قطعههای پازل بن سلمان برای انتقال قدرت را به هم ریخته است، ولیعهد کنونی باید دعا کند که تا زمان ساماندهی به اوضاع داخلی عربستان عمر پدرش به دنیا باشد. و وی بتواند در این مدت بار دیگر حاکمیت خود را در عرصه داخلی به دست آورده و کنترل اوضاع مناسبات بین المللی را نیز در دست بگیرد، در غیر این صورت مشکل بتوان آروزی شاهزاده جوان برای نشستن بر تخت پادشاهی را محقق شده دید.
** نقش سرویسهای اطلاعاتی غربی در بحران کنونی بن سلمانآمریکاییها گرچه محمد بن سلمان را مهمترین گزینه برای پیشبرد منافع و برنامههای کاری خود در عربستان و منطقه به شمار میآورند، اما معتقدند جسارت و خودکامگی او مانع بزرگی در مسیر مشارکت سیاسی با عربستان سعودی طی دوره حاکمیت او به شمار می رود. با این وجود متولیان کاخ سفید اعتقاد دارد که شرایط کنونی برای ایجاد تغییرات اساسی در هرم قدرت عربستان مناسب نیست.
علاوه بر این ها محمد بن سلمان آمادگی قابل توجهی برای عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی دارد و به همین دلایل است که ترامپ چراغ سبز ادامه حاکمیت محمد بن سلمان را در دست گرفته و با نهادهای مختلف آمریکا از جمله سرویسهای اطلاعاتی و کنگره این کشور که به دنبال قطع روابط رسمی این کشور با محمد بن سلمان هستند، گلاویز شده است.
البته به نظر میرسد بازی سیاسی که در واشنگتن دنبال میشود، شبیه سیاست کهنه پلیس خوب و پلیس بد است که برای گرفتن امتیازات حداکثری از محمد بن سلمان جهت صدور مجوز ابقای وی در حاکمیت عربستان دنبال می شود.
بحران کنونی در عربستان باعث شده محمد بن سلمان بسیاری از افراد و عناصر مورد اعتماد خود را از دست بدهد از جمله این افراد میتوان به خالد بن سلمان اشاره کرد که رسانههای غربی او را عامل اصلی کشاندن جمال خاشقجی از واشنگتن به ترکیه معرفی میکنند. سعود القحطانی مشاور محمد بن سلمان در دفتر ولیعهد نیز فردی است که لیست سیاه فعالان فضای مجازی را آماده میکرد.
احمد العسیری معاون رئیس اطلاعات عربستان سعودی نیز علاوه بر نقش کلیدی در جنگ تبلیغاتی محمد بن سلمان در یمن، به نوک پیکان حملات محمد بن سلمان ضد مخالفان داخلی وی تبدیل شده بود و نقش اساسی در سرکوب شاهزادگان سعودی در رقابتهای داخلی عربستان ایفا کرد. به این ترتیب شاهزاده ناپخته سعودی بسیاری از مشاوران کهنه کار و با تجربه خود را از دست داد.
به همین علت است که محمد بن سلمان علی رغم میل باطنی خود تلاشهای را برای بهبود شکافهای موجود در مناسباتش با عموها و پسرعموها در دستور کار قرار داده است. این در حالی است که سیاست گذشته محمد بن سلمان در قبال آنها تهدید یا جاسوسی و سلب اموال و حتی ترور آنها بود.
سیاست بهبود مناسبات محمد بن سلمان با شاهزادگان دیگر سعودی را به صورت ویژه میتوان در مورد طلال و احمد بن عبدالعزیز مشاهده کرد. این در حالی بود که احمد بن عبدالعزیز تنها با تضمینهایی از سوی آمریکا و اروپا حاضر به ورود مجدد به عربستان شد، چرا که پیش از این در جریان یک سخنرانی در لندن سیاستهای محمد بن سلمان تبری جسته و آنها را رد کرده بود.
به این ترتیب به نظر میرسد سرویسهای اطلاعاتی آمریکایی و غربی نیز در پشت پرده تلاشهای محمد بن سلمان برای بهبود وجهه این کشور در داخل عربستان فعال شدهاند.
البته با وجود تمام تلاشهایی که برای اصلاح رویکردهای شاهزاده سعودی صورت میگیرد، اما حجم فشارهای داخلی و خارجی در نتیجه شکست پروندههای متعدد در منطقه و اوضاع اقتصادی داخلی بسیار بالا است و اردوگاه متحد محمد بن سلمان در این عرصه از یک احتمال فراتر نمیرود.
احتمالی که اگر ضعیف شود، سرویسهای اطلاعاتی که الان در قامت حامی بن سلمان در آمدهاند، خیلی زود پوستاندازی کرده و رنگ عوض میکنند و زمینهساز روی کار آمدن فردی دیگر در عربستان می شوند.
منبع: بسیج نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۶۱۰۶۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است
سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازهترین گزارش درباره معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت: پس از جلوگیری از درگیری منطقهای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه میبیند.
به گزارش جماران، اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک میکند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم میکند که میتواند ایران را بیشتر منزوی کند.
فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کارها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.
جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانهها درز داده شده نشان میدهد که این توافق چیزی شبیه ماده ۵ معاهده ۱۹۶۰ ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد میکند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد. اما احتمالاً فراتر از متن توافقهای موجود میان واشنگتن و کشورهای عربی خلیج فارس است که برخی از آنها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب میشوند است. در توافقهای فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گامهای دفاعی به چشم میخورد.
با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواستههای کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گامهای برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی میگویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینیها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.
دولت بایدن همه راهها را برای جلوگیری از آن انجام میدهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتشبس را مضاعف میکند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتشبس به دست آوریم، میتوانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادیسازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»
به نظر میرسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری میکند. اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر میرسید قوانین بشردوستانه بینالمللی را به شدت نقض کردهاند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتیجویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.
بلینکن روز سهشنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای ارسال کمکهای بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون میگوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد. یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.
اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.
مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر میرسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشاندهنده هرگونه پیروزی قریبالوقوع برای واشنگتن.
عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشههای پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستمهای هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راههای محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.
یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی میگوید که راههایی وجود دارد که میتوان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد. دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو» یی برای منطقه یاد کرد.
اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمینهای دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنیسازی کامل هستهای، نگرانیهای آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هستهای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی میدانند.
جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن میگوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیازها میتواند محدودیتهای گستردهتر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.
مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانهای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمینهای کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقهای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».