به نقل از «جام جم آنلاین»

نشانه‌های افزایش مجدد میانگین سنی جمعیت ایران

تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۷۱۵۳۸۲

به گزارش جام جم آنلاین ، اما چرا جمعیت ایران در حال پیر شدن است؟ چرا باوجود افزایش زادوولد نسبت به دهه هشتاد، جمعیت ایران رو به‌پیر شدن می‌رود؟ چرا میانگین سنی ایران افزایش‌یافته و میانه سنی ایران از سن و سال دهه سوم زندگی به دهه چهارم رسیده است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها و چرایی این موضوع که چرا جمعیت ایران در حال پیر شدن است باید موارد متعددی را بررسی کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از این موارد بررسی تناسب نرخ تولد با میزان جمعیت کنونی یک کشور و یا یک محوطه جغرافیایی است. این دو رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند، هرچقدر نرخ تولد بیشتر باشد طبیعتاً جمعیت یک کشور را افزایش می‌دهد و البته در کنار آن میانگین سنی را نیز جوان‌تر می‌کند.

تناسب نرخ تولد با میزان جمعیت یک کشور

برای روشن‌تر شدن موضوع ذکر یک مثال ضروری است. فرض کنید کشوری 30 میلیون نفر جمعیت دارد. میزان نرخ تولد در این کشور در دهه 90 میلادی به میزان 1.2 درصد بوده است. این کشور در هزاره سوم با نرخ تولد افزایش‌یافته روبرو شده و این نرخ به عدد حدود 2 رسیده است. بااین‌وجود جمعیت آن کشور در حال پیر شدن است. چرا؟ دلیلش این است که تناسبی بین نرخ تولد و افزایش جمعیت وجود ندارد. وقتی این تناسب وجود نداشته باشد می‌تواند منجر به‌پیر شدن جمعیت همان کشور شود. کشوری که 30 میلیون نفر جمعیت دارد با نرخ تولد 1.2 به‌خوبی با رشد جمعیت روبرو می‌شود اما همان کشور که یک دهه بعد حدود 40 میلیون نفر جمعیت دارد با نرخ تولد 2 درصد به سمت میانسالی می‌رود چراکه نرخ تولد با توجه به تعداد جمعیت این کشور باید نزدیک به 4 و حتی بیشتر از آن باشد؛ در غیراینصورت همان کشور رو به پیری می‌رود و در سال‌های بعد نیز با یک بحران جمعیتی روبرو خواهد شد. چراکه کاهش نرخ تولد و نیروی جوان یک کشور تبعات سنگین اقتصادی و اجتماعی برای هر جامعه‌ای به دنبال خواهد داشت. بسیاری از کشورهای دنیا هم‌اکنون با مشکل عدم تناسب نرخ تولد با جمعیت همان کشور روبرو هستند ازجمله کشورهای اروپایی و آسیایی. ایران نیز یکی از کشورهایی است که با مشکل عدم تناسب نرخ تولد با جمعیت کنونی روبرو است.

مثالی که ذکر شد کاملاً در مورد کشور ایران صدق می‌کند. نرخ تولد در دهه 80 شمسی در ایران برابر با 1.24 بود. جمعیت ایران نیز در سال 1386 بیش از 71 میلیون نفر تخمین زده شد.

ایران در دهه 90 شمسی و بر اساس آخرین سرشماری بیش از 81 میلیون نفر جمعیت دارد و نرخ تولد 1.29 را ثبت کرده است. با توجه به افزایش حدود 10 میلیون نفری ایران طی دو دهه ، نرخ تولد 1.29 ایران را به سمت میانسالی می‌برد، اتفاقی که نشانه‌های آن بر اساس آمار و ارقام به‌طور واضح اثبات‌شده است. میانگین سنی ایران هم‌اکنون بیش از 31 سال است این در حالی است که در اواخر دهه 80 میانگین سنی حدود 29 سال بود. پیش‌بینی می‌شود با توجه به نرخ تولدی که وجود دارد و همچنین جمعیت ایران ، میانگین سنی ایران تا سال 1400 بازهم افزایش پیدا کند. این مسئله از سال 1400 به بعد پررنگ‎تر و بحرانی‎تر خواهد شد.

به‌طورکلی سه شاخص یعنی موالید، مرگ‌ومیر و مهاجرت در تحولات جمعیتی مؤثر است. اگر این سه مورد شاخصه‌های منفی را برای رشد جمعیت یک کشور رقم بزنند آنگاه معضلاتی پدید می‌آید که پیش‌تر به آنها اشاره کردیم، معضلاتی همانند مسائل اقتصادی و اجتماعی. با پیر شدن جمعیت یک کشور ، نیروی کار کمتر می‌شود و مسائل دیگری پدید می‌آید.

هم‌اکنون رده سنی 30 تا 34 بیشترین جمعیت ایران را به خود اختصاص داده‌اند و رده سنی 25 تا 29 سال نیز رده دوم است. رده سنی زیر 4 سال نیز رتبه سوم جمعیتی ایران را به خود اختصاص داده است. اما بر اساس آخرین ارزیابی‌ها جمعیت بالای 60 سال ایران نیز رو به افزایش است

درمجموع گروه سنی ٠ تا ١٤ سال از ٢٤ در سال ٦٥ به ٤٥ درصد در سال ٩٥، رده سنی ١٥ تا ٢٩ از ٢٦ به ٢٥ درصد در سال ٩٥، رده سنی ٣٠ تا ٦٤ از ٢٥ به ٤٤,٨ درصد و رده سنی بالای ٦٥ سال از ٣.١ به ٦.١درصد در سال ٩٥ رسیده و این میزان نشان از افزایش جمعیت سالمندی در کشور است.

نقش دهه شصتی‌ها و دهه هفتادی‌ها

در کنار تمام راهکارهایی که برای تشویق زوج‌ها برای فرزند آوری وجود دارد یک واقعیت هم واضح به نظر می‌رسد. افزایش نرخ تولد در ایران در این بازه زمانی کاملاً وابسته به متولدین دهه‌های 60 و 70 شمسی است چراکه متولدین این سال‌ها مهم‌ترین رده‌های سنی در حال ازدواج و یا آماده فرزند آوری هستند.

متولدین دهه 60 هم‌اکنون در رده سنی 28 تا 37 سال هستند. متولدین سال 70 تا 77 نیز بین 20 تا 27 سال سن دارند. این رده‌های سنی در صورت ارائه راهکارهای مختلف و بهبود شرایط اقتصادی کشور زادوولد بیشتری خواهند داشت، به‌خصوص متولدان دهه 60.

این نکته را نیز نباید فراموش کرد که بخش عمده‌ای از زنان متولدین دهه 50 هنوز توانایی باروری و فرزند آوری دارند که این نیز می‌تواند به افزایش نرخ تولد در کشور کمک کند. البته به‌شرط اینکه شاخصه‌هایی همچون بهبود شرایط اقتصادی و افزایش فرصت‌های شغلی در ایران چند برابر شود. درواقع یکی از دلایل عمده‌ای که باعث شده نرخ تولد رشد چشمگیری نداشته باشد به بحران اقتصادی و نداشتن موقعیت شغلی مربوط می‌شود.

به‌هرحال جمعیت ایران رو به پیری می‌رود و این پیر شدن جمعیت آثار سنگین و زیان‌بار خود را در سال‌های پیش رو نشان خواهد داد.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: جمعیت ایران جام جم آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۷۱۵۳۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعداد پرستاران زن در ایران، 75درصد بیش از پرستاران مرد است

عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت در دومین روز از مراسم هشتاد و دومین اجلاس مدیران پرستاری کشور در مشهد مقدس، با بیان اینکه کمبود پرستار یک‌ مسئله جهانی است، اظهار کرد: در جهان 28 میلیون نفر کادر پرستاری داریم اما نیاز جهان 34 میلیون نفر است یعنی با کمبود 6 میلیون پرستار در جهان مواجه هستیم؛ از این رو سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که گسترش خدمات سلامت از حوزه پرستاری تعمیق بیشتری پیدا کند تا عدالت در سلامت، محقق شود.

وی افزود: عدالت در سلامت در سرفصل‌های وزارت بهداشت نیز قرار گرفته است؛ این عبارت به معنای دسترسی آسان و ارزن مردم به خدمات باکیفیت و ایمن است.

عبادی درباره آمار پرستاران فعال در کشور تصریح کرد: در حوزه درمان و مراقبت گروه پرستاری 230 هزار نفر در مراکز درمانی فعال هستند و این عدد در بین جمعیت 550 هزار نفری کارکنان وزارت بهداشت قابل توجه است و بنابراین پرستاران می‌توانند در سنجه‌های مختلف نظام سلامت اثرگذار باشند و رضایت آنها نیز به رضایت گیرندگان خدمت منجر می‌شود.

وی با بیان اینکه جمعیت پرستاران به لحاظ تعداد بعد از جمعیت معلمان در آموزش و پرورش دومین رتبه را در کشور دارد، بیان کرد: براساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب، بی توجهی به پرستاری بی توجهی به سلامت جامعه است و این موضوع نگاه ما به پرستاری را ویژه‌تر می‌کند و دغدغه ما در رابطه با سلامت مردم را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر پرستاران نقش های متنوعی در نظام سلامت ایفا می کنند و با توجه به اینکه تا 30 سال آینده یک چهارم جمعیت سالمند می‌شوند جایگاه آن‌ها در نظام سلامت باید ارتقا یابد.

عبادی با اشاره به اینکه در رشته‌های گروه پرستاری شامل اتاق عمل و فوریت‌های پزشکی سالانه 15 هزار نفر تربیت می‌شوند، خاطرنشان کرد: همچنین 13 رشته کارشناسی ارشد پرستاری داریم که شامل مراقبت‌های ویژه کودکان و نوزادان، اورژانس، بزرگسالان، سلامت جامعه، روان پرستاری و ‌.. است. 

وی با اشاره به نقش پررنگ بانوان در شغل پرستاری بیان کرد: در دنیا 90 درصد پرستاران را بانوان و 10 درصد را مردان تشکیل می‌دهند اما در کشور ما پذیرش دانشجویان آقا افزایش یافته و 75 درصد پرستاران بانوان و 25 درصد آقایان هستند. جمعیت بزرگ بانوان در این حرفه نشان از تاثیرگذاری زنان در اجتماع دارد و نیاز به توجه خاص به این گروه را بیشتر می‌کند زیرا ماهیت پرستاری سخت است و شیفت‌های غیرمتعارف در آن وجود دارد و خدمت پرستاری یک لحظه نیز قابل متوقف شدن نیست.

وی ادامه داد: میانگین سهم سلامت از درآمد ناخالص داخلی در اکثر کشورهای جهان 8 درصد است، این شاخص در برخی کشورهای پیشرفته به 11 درصد نیز می‌رسد اما در کشور ما 3 تا 5 درصد بوده است. در دوره کرونا که نگاه ویژه‌ای به حوزه سلامت شد این عدد افزایش پیدا کرد و اکنون به 3 تا 4 درصد از سهم تولید ناخالص ملی رسیده است.

وی با بیان این‌که انسان سالم محور توسعه پایدار است، تصریح کرد: حوزه سلامت در توسعه هر کشوری اهمیت دارد. در صد سال گذشته نگرانی جامعه بشریت محدود به سلامت جسمانی بود اما بعد از توسعه فناوری‌ها و سرعت بیش از حد زندگی روزمره، به تدریج موضوع سلامت روان، سلامت اجتماعی و معنوی نیز مورد توجه قرار گرفتند.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه در دسترس بودن و ارزان بودن خدمت موانعی دارد، گفت: یکی از رویکردهایی که کشورها به کار گرفته‌اند استفاده از نیروهای چندکاره است. پرستاران این قابلیت را دارند که بر اساس برنامه‌های درسی‌شان در حوزه‌های پیشگیری، ارتقای سلامت، مراقبت و درمان و توانبخشی مشارکت کنند. برای مثال در کشورهای حوزه اسکاندیناوی اولین مراجعه مردم به پرستاران و مراقبین سلامت است و برآوردها نشان داده 85 درصد خدمات اولیه سلامت توسط این نیروها قابل انجام است.

وی با بیان اینکه در توازن نیروی انسانی و به کارگیری نیروی انسانی نیاز به بازنگری داریم، تاکید کرد: ظرفیتی که به طور خاص و عام در پرستاری ایران وجود دارد می‌تواند بسیاری از خلاهای مراقبتی را پوشش دهد.

منبع: خبرگزاری تسنیم