«تداوم تنش»، عنصر پایدار در معادلات آنکارا - ریاض
تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۰۱۰۴۲
تهران- ایرنا- اختلافاتی که پس از قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی بر روابط آنکارا - ریاض سایه افکنده هر روز وارد مرحله ای تازه می شود و استرداد متهمان پرونده از عربستان به ترکیه، تازه ترین اختلافی است که مقامات دو کشور را در مقابل یکدیگر قرار داده است.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، از دوم اکتبر (دهم آذرماه) که پرونده قتل خاشقجی باز شد تاکنون نزدیک به سه ماه می گذرد اما در این مدت همواره تیرگی بر روابط ترکیه و عربستان سعودی سایه افکنده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در روزهای اخیر اما موضوع استرداد متهمان پرونده، بر مسائل اختلافی گذشته افزوده شده است. دادستانی استانبول که مسوولیت رسیدگی به پرونده را بر عهده دارد، برای دو تن از نزدیکان ولیعهد سعودی حکم بازداشت صادر کرده و از ریاض تقاضای استرداد آنها را خواستار شده است. بر پایه گزارش ها، این دو نفر با نام های «احمد عسیری» وزیر سابق اطلاعات عربستان و «سعود قحطانی» مشاور سابق آل سعود به عنوان متهمان اصلی پرونده مطرح اند.
همان طور که انتظار می رفت حکم دستگاه قضایی ترکیه با واکنش مقامات سعودی مواجه شده است. «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان دیروز (یکشنبه -18 آذر) در جریان نشست شورای همکاری خلیج فارس که در ریاض برگزار شد، به درخواست ترکیه واکنش نشان داد. وی نه تنها تاکید نمود که ریاض چنین اقدامی را انجام نخواهد داد بلکه سران آنکارا را به قصور در بررسی قانونی پرونده مذکور متهم ساخت و گفت: جالب است کشوری که اطلاعات قانونی لازم را در اختیار ما قرار نمی‌دهد حکم جلب صادر می کند.
مقامات آل سعود، سیاست ترکیه را در قبال پرونده ترور خاشقجی مورد نقد و انتقاد قرار می دهند و معتقدند که مقامات ترکیه ای شواهد و مستندات لازم را در اختیار عربستان قرار نداده اند. البته یکی از مهمترین مستندات به بی اطلاعی یا برعکس، دست داشتن «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در قتل این روزنامه نگار بر می گردد.
باو جود این که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه بر ضرورت آسیب ندیدن آل سعود در این ماجرا تاکید دارد اما دستور ترور روزنامه نگار منتقد سعودی را که چند ماهی در روزنامه «واشنگتن پست» قلم می زد از طرف بالاترین سطوح عربستان ارزیابی می کند؛ ادعایی که همواره با تکذیب ریاض همراه بوده است.
در این ارتباط، صریح ترین موضع چند روز پیش از زبان وزیر امور خارجه عربستان جاری شد که الجبیر حمله به ولیعهد سعودی را خط قرمز کشور خود عنوان کرد تا بلکه به گمانه زنی ها در این خصوص پایان دهد.
مواضع ایالات متحده در ارتباط با ولیعهد سعودی اما قابل توجه است. آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) پس از بررسی شواهد و مستندات از جمله نوار صوتی مربوطه به این نتیجه رسیده بود که ترور ستون نویس روزنامه واشنگتن پست با دستور ولیعهد سعودی صورت گرفته است اما بعد از مدتی تغییر رویه مقامات کاخ سفید مشهود بود؛ تغییر رویه ای که در سخنان «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا آشکارا احساس می شد و ناظران آن را به منزله عقب نشینی آمریکا در مقابل تهدید عربستان ارزیابی می کنند.
ترامپ که در روزهای نخست وقوع ترور، عربستان را مورد هجمه، تهدید و تحریم قرار داد، طولی نکشید که از موضع خود عقب نشست. وزارت خزانه داری آمریکا در اقدامی تنبیهی ابتدا 17 شهروند عربستانی را در فهرست تحریم های خود قرار داد و انتظار می رفت که به موازات فشارهای بین المللی علیه ریاض، بر دامنه تهدیدات واشنگتن نیز افزوده شود اما این وضعیت به تدریج رنگ باخت.
به رغم گزارش شفاف سازمان سیا و خبرهای انتشار یافته از روزنامه واشنگتن پست و سایت اشپیگل آنلاین و غیره مبنی بر دستن داشتن ولیعهد سعودی در ترور خاشقجی اما ترامپ سه شنبه (29 آبان) در واشنگتن اعلام کرد که «حتی اگر محمد بن سلمان از طراحی قتل جمال خاشقچی مطلع بوده باشد، باز عربستان متحد اصلی آمریکا باقی می ماند.»
به باور ناظران، توافقات تسلیحاتی 450 میلیارد دلاری که بین واشنگتن و ریاض منعقد شده، تاثیر بسزایی در تغییر رویکرد ترامپ داشته است. ضمن این که آمریکا در منطقه خاورمیانه برای تقابل با دشمنان خود، حفظ منافع متحدان، پیگیری سیاست های نفتی و ... به همپیمانی با ریاض اهمیت می دهد.
این اهمیت را می توان در بخشی از سخنان ترامپ مشاهده کرد که لغو قراردادهای تسلیحاتی با عربستان را به نفع روسیه و چین ارزیابی و تاکید کرده بود قتل خاشقچی نباید به مناسبات آمریکا و عربستان خدشه‌ای وارد کند و آنها شریک ثابت قدم در خاورمیانه باقی می مانند؛ سخنانی که با واکنش بین المللی و حتی هم حزبی های ترامپ مواجه شد.
اما در ارتباط با ترکیه قضیه متفاوت است و با گذشت چند ماه از وقوع ترور، مقامات ترکیه از خواسته خود مبنی بر شفاف شدن پرونده عقب ننشسته اند. «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه در روزهای پایانی آبان ماه در دیدار با «مایک پمپئو» همتای آمریکایی خود اظهار کرد که در این خصوص با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نیز مشورت کرده تا بلکه عربستان زیر فشار سازمان ملل قرار گرفته و چاره را در شفاف سازی ببیند.
با باور ناظران، هر چند احتمال آن وجود دارد که تداوم این تنش ها به حجم مبادلات چهار میلیارد و 800 میلیون دلاری فی مابین آنکارا- ریاض و همچنین صنعت گردشگری ترکیه آسیب بزند اما در مقابل، رقیب تضعیف شده و افزایش توان تاثیرگذاری در معادلات مطقه ای موضوع مهمتری است که رهبران ترکیه دنبال می کنند.
پژوهش**9242**1552
منبع: ایرنا
کلیدواژه: سیاسی جمال خاشقجی ترکیه عربستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۰۱۰۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس خواهان آتش‌بس فوری و پایدار در غزه شد
به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از شبکه الجزیره، جاسم محمد البدیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس امروز دوشنبه در نشست مشترک وزرای خارجه کشورهای عضو این شورا با آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در عربستان گفت: باید تلاش‌ها برای ممانعت از کشیدن منطقه به سطوح جدیدی از خشونت به دلیل جنگ غزه را گسترش داد.
وی تاکید کرد: جامعه بین‌المللی باید سیاست‌های موثری برای توقف خشونت‌ها علیه مردم فلسطین در کرانه‌باختری و توقف شهرک‌سازی‌ها در پیش بگیرد.
البدیوی خاطرنشان کرد: ما خواستار توقف فوری و پایدار جنگ در غزه و توقف عملیات نظامی اسرائیل از جمله در رفح هستیم.
دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس درباره حمله ارتش رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و پاسخ تنبیهی ایران به این حمله براساس قوانین و موازین بین المللی گفت: تنش متقابل بین اسرائیل و ایران درباره انفجار اوضاع در منطقه هشدار می دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بدون توجه به این موضوع که عملیات ارتش یمن علیه کشتی های صهیونیستی یا کشتی های عازم سرزمین های اشغالی واکنشی به جنایت های ارتش رژیم صهیونیستی در نوار غزه و جنگ افروزی این رژیم در منطقه است و تردد سایر کشتی ها آزاد و امن است، به ارتش و دولت یمن حمله کرد و مدعی شد که عملیات آنها در دریای سرخ تهدید غیرقابل قبولی برای تجارت جهانی و امنیت منطقه به شمار می رود.
به گزارش آنا، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا، امروز دوشنبه در سفری از پیش اعلام‌شده وارد عربستان شد که اولین مقصد تازه‌ترین دور از سفر‌های خاورمیانه‌ای او است و دستورکار آن بر مسائلی چون اداره غزه بعد از پایان جنگ تحمیلی اسرائیل تمرکز دارد.
در ریاض، بلینکن علاوه بر دیدار با مقام‌های بلندپایه دولت سعودی، با همتایانش از چهار کشور عرب منطقه شامل قطر، مصر، امارات و اردن هم دیدار می‌کند تا به قول خود برای آینده حکمرانی غزه تصمیم بگیرند.
همچنین انتظار می‌رود که بلینکن در گردهمایی کشورهای عرب و اروپایی، نحوه کمک اروپا به بازسازی غزه را هم که به روایتی آواربرداری آن ۱۴ سال طول می‌کشد، به بحث بگذارد.
اگرچه سازوکار بازسازی و حکمرانی غزه بعد از اتمام جنگ همچنان مبهم است، از ماه‌ها پیش درباره طرح آمریکایی اداره آن از سوی ائتلافی از کشورهای عرب منطقه صحبت می‌شود.
این طرح یک نقطه مشترک با منافع اسرائیل دارد که شامل ادعای محو حماس و عدم مشارکت مقاومت در آینده غزه است. اما نقطه اختلاف این طرح با منافع تل‌آویو این است که رژیم صهیونیستی حق اشغال دوباره غزه را ندارد.
همچنین، انتظار می‌رود که در طول حضور در ریاض، بلینکن درباره امکان عادی‌سازی روابط ریاض-تل‌آویو هم بحث کند که خود جزئی از یک توافق بزرگ‌تر شامل موافقت احتمالی واشینگتن با ارائه تضمین‌های امنیتی-دفاعی به عربستان و همکاری هسته‌ای با این کشور است.
نقشه بعدی این است که به ازای عادی‌سازی، اسرائیل برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین مجاب شود حال‌آنکه «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با این مسئله مخالف است.
بعد از ریاض، بلینکن عازم اردن و اسرائیل می‌شود و از این نقطه به بعد، تمرکز سفر بر اوضاع انسانی غزه آن هم در شرایطی خواهد بود که رژیم صهیونیستی با اتهام استفاده از گرسنگی به‌عنوان سلاح جنگی علیه فلسطینیان مواجه است.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور