به نقل از «ایرنا»

سینمای کیارستمی به روایت ژان لوک نانسی

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۶۸۱۶۷

تهران - ایرنا - کتاب «واقعیت نمایی و بداهت؛ تأویل‌های ژان لوک نانسی از سینمای کیارستمی» تالیف منوچهر دین‌پرست انتشارات پارسه به چاپ سوم رسید.

به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، سینمای کیارستمی قابلیت بحث و بررسی موضوعات فلسفی را در نهاد خود دارد. بدین لحاظ ژان لوک نانسی، فیلسوف فرانسوی، سعی نکرده با نگارش کتاب «بداهت فیلم» جهان فلسفی سینمای کیارستمی را مورد کاووش قرار دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«بداهت فیلم» اثری است که هم قرائت سینمایی نانسی را مشهود می‌سازد و هم علاوه بر بررسی هفت فیلم از عباس کیارستمی، تعامل اندیشه‌های فیلسوف پست مدرنیست فرانسوی و نگاه سینمایی این فیلمساز فقید را جلوه‌گر می‌کند.
«بداهت فیلم» نانسی در بردارنده برخی از عناصر نقادانه برای پیش‌برد زیبایی‌شناسی نوین است اما از آن‌جایی که این اثر بیشتر طرحی هنری است تا پرداختی آکادمیک، کوشش بیشتری نیاز هست تا اهمیت قیاس‌های منطقی تئوری فیلم را در آن بیابیم.
مولف در این کتاب سعی کرده تا به تبیین تأویل‌های فلسفی در سینمای کیارستمی بر پایه آراء فلسفی ژان لوک نانسی بر پایه مفهوم‌های 'بداهت'، 'ذات واقع' و 'نگاه و تصویر' و در انتها 'معنای زندگی' بپردازد. همچنین سعی برآن است تا به بررسی لایه‌های فلسفی سینمای کیارستمی و تأویل‌های آن بر اساس روش و متد نانسی و امکان‌پذیری فلسفه سینما بر اساس آراء و اندیشه‌های موجود در سینمای ایران بپردازد.
مولف معتقد است که سینمای ایران می‌تواند راه و منش جدیدی در تفکرات فلسفی به خصوص با پشتوانه معرفتی، فرهنگی و تمدنی که دارد بازگشایی کند ازاین رو نیز سعی بر آن است که با بررسی سینمای کیارستمی و تأویل‌هایی که از سوی ژان لوک نانسی صورت گرفته این سینما را مورد بازاندیشی قرار داد.
همچنین بنا بر باور نویسنده ، ما می‌توانیم بر اساس روش‌ها و بینش‌های فلسفی آثار هنری را مورد بررسی قرار دادهه و با طرح ایده‌های نوین راهی به سوی خلق آثار هنری با مبانی فلسفی بگشایم.
نوع مواجهه نانسی با سینمای کیارستمی، نه مواجهه‌ای از سرذوق و نه از سر برخورد اتفاقی بود، او آثار کیارستمی را به این دلیل انتخاب کرد که بداهت فیلم با آن که خودش را بر من قبولانده بود و عزم من برای گزیدن فیلمی که تا سرحد امکان تازه باشد، دلم نمی‌خواست برگردم به تاریخ سینما و نوعی تاریخ بنویسم چون از یک سو شناخت من از این تاریخ زیاد از حد اندک است و از سوی دیگر نگاه‌های واپس‌نگر به سینما به نظر من اغلب یک گوشه‌شان نشانی از حسرت خوشایندی نسبت به گذشته دارد.
نانسی در کشاکش نوع سینمای کیارستمی به این نتیجه می‌رسد که در مورد کیارستمی نباید به دنبال «ژانر» فیلم بگردم یا دنبال سبک او، شخصیت یا اصالت سینمای او؛ بلکه باید بیشتر دنبال این باشم که سینما چگونه در آثار او وجود خودش را اثبات می‌کند. یعنی به یک معنا سینما چگونه خودش، خودش را به کرسی می‌نشاند و این مسأله‌ای بود که با قضیه، سبک‌ها و انتخاب‌های سینماتوگرافیک، با موضوع رابطه‌ای که نگران تاریخ سینما و آینده‌اش باشد، به کلی فرق داشت. این‌جا بیشتر با نوعی افتتاح سر و کار داریم؛ افتتاحی که البته پر بود از همه، آن‌چه در صد ساله هنر هفتم گذشته بود مثل این بود که می‌خواهیم بگوییم سینما دوباره شروع می‌شود. یا دنباله سینما همانا سرآغاز آن است.
نانسی از سوی دیگر این فیلمساز را به گونه‌ای خاص می‌نگرد که او یک کارگردان مانند دیگر کارگردان‌ها نیست بلکه «کیارستمی، در ضمن اعتبار یک شاهد ممتاز را دارد. شاهدی بر این‌که سینما تجدید حیات می‌کند. یعنی سینما دوباره به آن چیزی که هست نزدیک می‌شود. درحالی که همواره همان را به پرسش می‌نهد.
با کیارستمی یک جهان یک نوع فرهنگ جهانی آن چیزی که در سابق «تمدن» می‌گفتند، تغییر وضع و رفتار می‌دهد. درست نیست که این فرهنگ را فقط همان «تمدن تصویری» بدانیم که از منظر یک دید افلاطونی مبتذل و واگرا تشریح شد، بلکه بحث بر سر جهانی دیگر است که به خودش شکل‌های دیگر می‌دهد و می‌کوشد ذات خودش را در آن شکل‌ها بیابد.
کتاب حاضر از هشت فصل تشکیل شده که در ابتدا زندگی و آرای عباس کیارستمی و ژان لوک نانسی بررسی شده سپس در فصول بعدی این عناوین مورد بررسی قرار گرفته است: کیارستمی در مقام سینماگر اندیشمند، نسبت فلسفه و فیلم، تأویل‌های سینمایی و پدیدارشناسی، سینمای بداهت، تأمل و درنگی در فلسفه ذات واقع در سینما، حرکت در سینما، نوعی نگاه، و زندگی ادامه دارد.
فراهنگ ** 9246 ** 1355 **

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي كتاب و ادبيات سينما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۶۸۱۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش سینماگران به سخنان جنجالی مدیر یک پلتفرم و عذرخواهی نماوا

به گزارش قدس آنلاین، اظهاراتی که هرچند حالا با پاسخ روابط عمومی پلتفرم مذکور و عذرخواهی همراه بوده اما به نظر می رسد در ادامه، این سکوی نمایش فیلم و سریال را حداقل برای همکاری با جمعی از هنرمندان، با چالش جدی مواجه کند.

شامگاه یکشنبه ـ دوم اردیبهشت ماه ـ بخش کوتاهی از یک گفتگوی ویدیویی با محمدحسن شانه‌ساززاده ـ نایب رییس هیات‌مدیره پلتفرم وی‌اودی نماوا ـ در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن با لحنی که به مذاق جمع گسترده ای از اهالی سینما خوش نیامده، درباره  سینما و نمایش خانگی سخن می‌گفت.

او در بخشی از سخنانش در این برنامه گفته بود: همه بازیگرها و تهیه‌کننده‌ها بی‌اخلاقی‌های خاص خودشان را دارند؛ نه به قرارداد و نه به حرفشان متعهدند. من در چند صنعت مختلف بوده‌ام و به بی‌اخلاقیِ این‌ها هیچ‌جا ندیده‌ام. اسمشان هم هنرمند، فرهیخته و فرهنگی است، ولی بسیار بی‌اخلاقند.

این مدیر نمایش خانگی در پاسخ به این پرسش که از بابت تحریم هنرمندان نگرانی ندارد، با خنده پاسخ داده بود: برای آن‌ها اول و آخرش پول است. شما پول بده، هر کاری می‌کنند.

حالا این صحبت ها موجی از واکنش‌ها را در میان سینماگران به راه انداخته است. عده زیادی در صفحات اینستاگرام خود نسبت به این سخنان واکنش انتقادی نشان دادند و خواهان عذرخواهی وی شدند.

در این میان چند واکنش ویدیویی نیز بیشتر دیده شد که در رأس آن‌ها واکنش خالقان دو مجموعه «خسوف» و «شریک جرم» ـ محصول پلتفرم مذکور ـ قرار گرفت.

همایون اسعدیان، کارگردان و تهیه‌کننده سینما که پیشتر تهیه‌کنندگی این دو مجموعه را بر عهده داشت، با انتشار ویدیویی گفت: آقای شانه‌ساززاده مدیرعامل قبلی و یکی از مدیران ارشد فعلی نماوا با حرف‌هایی که بیشتر زیبنده خودشان است، بازیگران و تهیه‌کنندگان سینمای ایران را مورد نوازش قرار دادند. من در ۴۰ سال گذشته، این میزان وقاحت در بیان الفاظ را به یاد ندارم و به نظرم بی‌سابقه است.

او در بخش دیگری با اشاره به جمله آخر شانه‌ساززاده تاکید کرد: قیاس به نفس می‌فرمایید جناب شانه‌ساز! حداقل برای منی که در یکی دو پروژه، یکی دو سال با شما کار کردم و چیزهای بسیاری از شما دیدم، باعث تاسف است. جناب شانه‌ساز! برای حفظ حرمت سینمای ایران و برای حفظ حرمت و شأن بازیگران و تهیه‌کنندگان سینمای ایران، من همایون اسعدیان عضو کوچک این سینما تا زمانی که شما در این مجموعه (نماوا) حضور داشته باشید، در هیچ سمتی و به هیچ عنوان با این مجموعه همکاری نخواهم داشت.

اما مازیار میری، کارگردان دو سریال یادشده نیز در ویدیویی کوتاه گفته است: روز گذشته جناب آقای شانه‌ساز از مدیران ارشد پلتفرم نماوا فرمایشاتی فرمودند که واقعا باعث تاسف است. البته از نظر من تاسف بزرگتر جایی است که مدیران فرهنگی کشور شرایطی را به وجود می‌آورند که افراد کاسبکاری چون ایشان عهده‌دار تصمیم‌گیری در امور فرهنگی می‌شوند که واقعا باعث تاسف است. از آن جایی که به خلاف نظر ایشان معتقدم اخلاق و شرافت بیشتر از هر حرفه‌ای نزد اهالی سینماست، تا زمانی که ایشان رسما از اهالی سینما عذرخواهی نکنند، از تمام پروژه‌هایی که قرار به همکاری با این پلتفرم داشتم، رسما انصراف می‌دهم.

هوشنگ گلمکانی، منتقد سینما دیگر فردی است که واکنش نشان داده و این‌طور نوشته است: در جبهه «قدرت و سرمایه»، اغلب بی‌اخلاقی و بی‌تعهدی، با ستم و فساد مالی و رانت‌خواری و حق‌کشی نیز همراه است. ای کاش کسانی هم از بی‌اخلاقی جبهه «قدرت و سرمایه» بگویند؛ کسانی که خود درگیر آن بوده‌اند. ولی ما به عنوان اهل رسانه، فقط یک قلم از بی‌اخلاقی را در کسب درآمد بی‌قرارداد از فیلم‌ها و سریال‌های خارجی می‌توانیم یادآوری کنیم. استفاده غیرمجاز از تولیدات صاحبان آثار و پول گرفتن از کاربران برای تماشای آن‌ها.

در واکنش به سخنان محمدحسن شانه‌ساززاده، محمدحسین فرحبخش، تهیه‌کننده سینما با اشاره به پخش بدون مجوز فیلم او در پلتفرم نماوا، مدیران این پلتفرم را بی‌اخلاق خواند و نوشت: اگر یک فرد لمپن و باج‌خور تحت عنوان تهیه‌کننده کاری کرده، ربطی به جامعه تهیه‌کنندگان ندارد. به این مدیر پلتفرم توصیه می‌کنم به سراغ فروش سرامیک برود و عرصه هنر را برای اهالی هنر بگذارد. شأن خود را باید خودتان حفظ می‌کردید و با افراد معتبر هنرمندان کار می‌کردید چون بخش عمده اهالی سینما افراد باشخصیت هستند، حتی آن آبدارچی صحنه. پس بهتر است هرچه زودتر از اهالی هنر بابت این ادعاها عذرخواهی کنید.

از میان هنرمندانی که محصولی در حال انتشار در پلتفرم نماوا دارند، اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده سریال «جنگل آسفالت» نیز به سخنان مدیر این پلتفرم واکنش نشان داد. او در بخشی از یادداشت خود نوشت: ما به اندازه جناب شانه‌ساززاده درگیر پول نیستیم که به خاطرش هر کاری بکنیم. ما مانند ایشان ابوالمشاغل نیستیم و شغل و میزان درآمد و سابقه و سطح زندگی ما چیز پنهانی ندارد.

او افزود: تهمت های ایشان قابل پیگرد قانونی است اما در حال حاضر تیم ما و مجموعه نماوا فصل مشترکی به نام «جنگل آسفالت» دارد، پس ما مانند ایشان مصداق این بیت سعدی نمی‌شویم که یکی بر سر ِشاخ بُن می‌برید ... .

همچنین مهدی امینی، دوبلور و مدیر استودیو کوالیما که همکار پلتفرم نماوا در دوبله و صداگذاری محصولات سینمایی است، با انتشار ویدیویی خطاب به شانه‌ساززاده گفت: عدم آگاهی شما نسبت به سینما و هنر باعث شد مجموعه‌هایی که با شما تعامل و همکاری دارند، آسیب‌های جدی ببینند. در طی ۲۰ سال فعالیتم در حوزه سینما، مدیری به ناآگاهی شما ندیدم و تا زمانی که افرادی از نوع و تفکر شما در مجموعه نماوا باشند، اعلام می‌کنم که همکاری مجموعه کوالیما و بنده با آن مجموعه قطع خواهد شد.

در کنار این سینماگران، انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران هم در بیانیه‌ای ضمن اعلام آمادگی برای بررسی موارد نمایش بی‌مجوز محصولات خارجی و گاه ایرانی در نماوا، نوشت: انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران مراتب تاسف و انزجار خود را از اظهارات توهین‌آمیز نایب‌رییس پلتفرم نمایش خانگی نماوا اعلام می‌دارد. اظهارات توهین‌آمیز این مدیر پلتفرم نشان از عدم شناخت، عدم توانایی در این عرصه، مدیریت غلط و عدم شناخت روش‌های تولید حرفه‌ای دارد.

در واکنش به سخنان این مدیر پلتفرم نماوا، روابط عمومی خانه سینما (جامعه اصناف سینمای ایران) هم اعلام کرد هیئت‌رییسه این نهاد، بررسی موضوع سخنان محمدحسن شانه‌ساززاده را به شورای صیانت خانه سینمای ایران ارجاع داده و در این شورا، درباره آن تصمیم‌گیری خواهد شد.

روابط عمومی انجمن صنفی بازیگران سینما نیز با صدور اطلاعیه‌ای، ضمن محفوظ دانستن حق اقدام حقوقی علیه این اظهارات نوشت: این نگاه ناعادلانه قیم‌مآبانه از بالا به پایین نسبت به کسانی که موجودیت همان پلتفرم از وجود آن‌ها شکل گرفته، نشانگر چیست؟ توجیه سوءمدیریت‌های غیرمتخصصانه با تهمت‌زدن‌های بی‌ادبانه بیش از هر چیز زیر سوال بردن هویت تشکیلاتی است که متاسفانه با عنوان فرهنگی و هنری، اخلاق و ادب را قربانی اهداف اقتصادی خود می‌کند.

اما با گذشت حدود ۲۴ ساعت از انتشار سخنان محمدحسن شانه‌ساززاده و در حالی که این مدیر نمایش خانگی، شخصا از اهالی هنر عذرخواهی نکرده است، روابط عمومی پلتفرم نماوا در اطلاعیه‌ای رسمی، نسبت به این سخنان توضیح داد و بابت آن عذرخواهی کرد.

در بخشی از این اطلاعیه آمده است: مجموعه نماوا ضمن پوزش از هنرمندان شریف و نجیب و جامعه اصناف سینمای ایران تاکید دارد که تداوم رابطه مودت‌آمیز و محترمانه با سرمایه‌های گران‌سنگ سینمای ایران هم‌چنان مهم‌ترین سرمایه او خواهد بود.

در بخش دیگری از این اطلاعیه، این توضیح آمده است: هرچند که در جریان ساخت و نمایش برخی مجموعه‌های نمایشی مشکلاتی با برخی از همکاران پدید آمده باشد و مجموعه‌ای علی‌رغم صرف هزینه‌های گزاف، با بدعهدی به پخش نرسیده باشد، اما بدیهی است که چنین مشکلاتی عمومیت ندارند و مصاحبه‌ اخیر نایب رئیس هیئت‌مدیره نماوا را می‌باید صرفا واکنشی به موردی مشخص تلقی کرد.

منبع: خبرگزاری ایسنا